DOI Artikel:
Deffner, Michael: Ta archaia latomeia tēs Skyrou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14364#0115
ΑΕ 1923
Μετά μεγίστου ένδιαφέροντος έξήτασα τους
πέριξ βράχους, πολλάκις παρά το γήράς μου
άναρρι/ώμενος εις αύτούς, δπως άντιληφθώ άκρι-
βώς, πώς κατά τοΰς προϊστορικούς χρόνους έγί-
νετο ή λατομία. Εις τήν Κρήτην μετεχειρίζοντο
πριόνια χαλκά, μακρά και π>ατέα άνευ δδάντων,
άλλαχου πάλιν πήχεις έκ σκληροΟ ξύλου, οΰς εσυ-
ρον ίντΌς αύλακίων, τά όποια πρότερον διά τύκου
(μέ πικοΰνι) εϊχον χαράξει έπί τοΟ βράχου. Υποθέτω,
ό'τι εις τήν κάτω στενήν έπιφάνειαν των πήχεων
πολλάκις θά ένεπήγνυον θραύσματα πυριτου λίθου.
Πάντοτε ό'μως κατά τό πριόνισμα, είτε δια πριό-
νων έγίνετο είτε διά πήχεων, εθετον εις τά αυλά-
κια άμμον συνεχώς ύγραινομένην δι' ύδατος.
4: ΕΙκών τών εις τήν άνατολικήν ακτήν βράχων της Φούρκας, εξ
ων εις χρόνους προϊστορικούς άπεπρίοντο δγκόλι&οι. Τήν αυτήν
εις μεγάλην κλίμακα δψιν παρέχει οήμερον δλη η ανατολική
ακτή τοϋ «Βοννοϋ» με τά ακρωτήρια, τάς άγκάλας και
τοϋς βράχους αυτής, συνεπεία της από χιλιετηρίδων
είσχωρούσης εις αυτήν θαλάσσης.
Άλλ' εις τά προϊστορικά λατομεία της Φούρ-
κας παρετήρησα διάφορον και λίαν πρωτάτυπον
τρόπον λατομίας. Δέν προβάλλω εικασίας, άλλά
τό άποτέλεσμα πολλών και λεπτομερών παρατη-
ρήσεων πιστοποιουμένων διά τών υιέντε εικό-
νων 4-7.
Οί λατόμοι της Φούρκας έξέλεγον διά τήν έργα-
σίαν των προεξοχάς τοϋ βουνού, 1—2 μέτρων
πλάτους, έπ' αυτών δέ διά τύκου έχάραττον ορι-
ζοντίως αύλάκια, αρχόμενοι άπό τό χαμηλότερον
μέρος της προεξοχής.
Τά αύλάκια ταύτα, ώς φαίνεται, πάντως θά
ειχον πλάτος 6—7 εκατοστών, και βάθος τό αυτό
περίπου. Χρήσις πριόνων μεταλλίνων ή πήχεων
ξύλινων δέν έγίνετο εκεί, ώς πασιφανώς δεικνύου-
Αέφνερ: Τά αρχαία λατομεία της Σκύρου. 105
σιν αί προς τά άκρα όμαλώς κατιουσαι καμπύλαι
της κοπής Έγίνετο χρήσις χονδρών σχοινιών
4α; Αυλάκια διά συρομένων σχοινιών γενόμενα έπί τοϋ βράχον.
εχόντων διάμετρον 4 — 4 Χ/2 έκατοστών, τά όποια
έσύροντο παρ' έργατών ισταμένων δεξιά και αρι-
στερά τών προεξεχόντων βράχων. Δέν αποκλείεται
δέ ή εικασία, ό'τι οί λατόμοι εις τά σχοινιά ένέ-
πλεκον μερικά θραύσματα πυρίτου, ό'στις ευρί-
σκεται εις τήν νήσον. "Αμμος και ύδωρ ετίθεντο
επικουρικώς εις τά αύλάκια. Άα>οΟ ούτω διά σχοι-
νιών πριονίζοντες ειχον βαθύνει τό αύλάκιον ό'σον
δ: "Εξ άποπεπριαμέναι έπιφάνειαι τοϋ βράχον.
Αυλάκιον δ — ε, μήκους μ. 1.74.
14
Μετά μεγίστου ένδιαφέροντος έξήτασα τους
πέριξ βράχους, πολλάκις παρά το γήράς μου
άναρρι/ώμενος εις αύτούς, δπως άντιληφθώ άκρι-
βώς, πώς κατά τοΰς προϊστορικούς χρόνους έγί-
νετο ή λατομία. Εις τήν Κρήτην μετεχειρίζοντο
πριόνια χαλκά, μακρά και π>ατέα άνευ δδάντων,
άλλαχου πάλιν πήχεις έκ σκληροΟ ξύλου, οΰς εσυ-
ρον ίντΌς αύλακίων, τά όποια πρότερον διά τύκου
(μέ πικοΰνι) εϊχον χαράξει έπί τοΟ βράχου. Υποθέτω,
ό'τι εις τήν κάτω στενήν έπιφάνειαν των πήχεων
πολλάκις θά ένεπήγνυον θραύσματα πυριτου λίθου.
Πάντοτε ό'μως κατά τό πριόνισμα, είτε δια πριό-
νων έγίνετο είτε διά πήχεων, εθετον εις τά αυλά-
κια άμμον συνεχώς ύγραινομένην δι' ύδατος.
4: ΕΙκών τών εις τήν άνατολικήν ακτήν βράχων της Φούρκας, εξ
ων εις χρόνους προϊστορικούς άπεπρίοντο δγκόλι&οι. Τήν αυτήν
εις μεγάλην κλίμακα δψιν παρέχει οήμερον δλη η ανατολική
ακτή τοϋ «Βοννοϋ» με τά ακρωτήρια, τάς άγκάλας και
τοϋς βράχους αυτής, συνεπεία της από χιλιετηρίδων
είσχωρούσης εις αυτήν θαλάσσης.
Άλλ' εις τά προϊστορικά λατομεία της Φούρ-
κας παρετήρησα διάφορον και λίαν πρωτάτυπον
τρόπον λατομίας. Δέν προβάλλω εικασίας, άλλά
τό άποτέλεσμα πολλών και λεπτομερών παρατη-
ρήσεων πιστοποιουμένων διά τών υιέντε εικό-
νων 4-7.
Οί λατόμοι της Φούρκας έξέλεγον διά τήν έργα-
σίαν των προεξοχάς τοϋ βουνού, 1—2 μέτρων
πλάτους, έπ' αυτών δέ διά τύκου έχάραττον ορι-
ζοντίως αύλάκια, αρχόμενοι άπό τό χαμηλότερον
μέρος της προεξοχής.
Τά αύλάκια ταύτα, ώς φαίνεται, πάντως θά
ειχον πλάτος 6—7 εκατοστών, και βάθος τό αυτό
περίπου. Χρήσις πριόνων μεταλλίνων ή πήχεων
ξύλινων δέν έγίνετο εκεί, ώς πασιφανώς δεικνύου-
Αέφνερ: Τά αρχαία λατομεία της Σκύρου. 105
σιν αί προς τά άκρα όμαλώς κατιουσαι καμπύλαι
της κοπής Έγίνετο χρήσις χονδρών σχοινιών
4α; Αυλάκια διά συρομένων σχοινιών γενόμενα έπί τοϋ βράχον.
εχόντων διάμετρον 4 — 4 Χ/2 έκατοστών, τά όποια
έσύροντο παρ' έργατών ισταμένων δεξιά και αρι-
στερά τών προεξεχόντων βράχων. Δέν αποκλείεται
δέ ή εικασία, ό'τι οί λατόμοι εις τά σχοινιά ένέ-
πλεκον μερικά θραύσματα πυρίτου, ό'στις ευρί-
σκεται εις τήν νήσον. "Αμμος και ύδωρ ετίθεντο
επικουρικώς εις τά αύλάκια. Άα>οΟ ούτω διά σχοι-
νιών πριονίζοντες ειχον βαθύνει τό αύλάκιον ό'σον
δ: "Εξ άποπεπριαμέναι έπιφάνειαι τοϋ βράχον.
Αυλάκιον δ — ε, μήκους μ. 1.74.
14