DOI Artikel:
Deffner, Michael: Ta archaia latomeia tēs Skyrou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14364#0122
112 Δέφνερ: Τά άρχαΐα λατομεία της Σκύρου.
Α Ε 192»
Ρεθύμνης, δήμον Ρουστίκων το χωρίον Άρολί·&ι.
Πρβλ. ΒθζζθπΙ)ΘΓ§θγ, ΒθΐΐΓ&^θ, Β&ηά V, 8.
238 - 240, και Έΰνική Ζωή, ετος Α', τεΟχος 20ον.
16 Ή γρώνη (γούρνα) παρά το τρίτον άρχαίον λατομεΐον
της Σκύρου, μετ' εισροής καΐ εκροής.
"Ανωθεν του τρίτου λατομείου, κεκρυμμένον ύπο
πεΟκα και θάμνους, υπάρχει άνάλημμα αρχαίας
δδοΟ, έφ' ής κατεβίβαζον, ώς φαίνεται, οί αρχαίοι
προς τον δυτικόν δρμον Πεϋκον τά έκ των πέριξ
λατομείων εις την Εύβοιαν και τήν Στερεάν Ελ-
λάδα έξαγόμενα μάρμαρα (είκ. 17). Έκ των λα-
τομείων τούτων προήλθον και τά μάρμαρα τών
διαφόρων ναών της Σκύρου, καταβιβαζόμενα δμως
δι άλλης όδοΟ.
17· Άνάλημμα αρχαίας όδον ανωΰεν τον τρίτου άρχαίον
λατομείου λευκού μαρμάρου.
Προχωρήσας προς τήν κορυφήν του βουνοΟ έπε-
σκέφθην δύο άκόμη αρχαία λατομεία λευκοΰ μαρ-
μάρου, τά όποια ό'μως δεν έφωτογράφησα, καθό
μή παρατηρήσας τι ιδιαζόντως ένδιαφέρον.
Πλην τών άνωτέρω άναφερθέντων αρχαίων λα-
τομείων λευκοΟ μαρμάρου ύπάρχουσιν άκόμη δύο
παρά τήν άκτήν της άλιμένου μεταξύ Σκύρου και
Σκυροπούλας έρημονήσου «Ρήνεια», τά όποια δεν
έπεσκέφθην·
Μεταβαίνων ήδη εις τήν περιγραφήν τών
αρχαίων λατομείων Σκνρίας ποικίλης λίϋου πα-
ρατηρώ, δτι τά μάρμαρα ταΟτα, τά όποια δι-
καίως θαυμάζομεν εις τήν είσοδον τοΟ μεγάρου-
της Εθνικής Τραπέζης, παραδόξως δεν έξετι-
μώντο παρά τών άρχαίων Ελλήνων, ένώ παρά
τοις Ρωμαίοις άπήλαυον μεγίστης εκτιμήσεως.
Ό Στράβων εις τά Γεωγραφικά αύτοΟ (βιβλ.Θ,ΙΘ)
λέγει' «Μονόλιθους γάρ κίονας και πλάκας μεγά-
λας όραν έστιν έν τή Ρώμη της Σκυρίας ποικίλης
λίθου, ΰφ' ής ή πόλις κοσμείται δημοσία τε καΐ
ιδία». Κα! εις αύτήν δε τήν νήσον ΣκΟρον ό'λοι οί
άρχαϊοι ναοί, ώς μαρτυροΟσι τά όλίγα σωζόμενα
αυτών αρχιτεκτονικά μέλη, ήσαν έκτισμένοι έκ λευ-
κοΟ μαρμάοου, εις δε μόνον μικρός είς τον δρμον·
του "Αγίου Φωκά ναός, και ούτος πιθανώς ρωμαϊ-
κών χρόνων, ειχε κτισθή έκ ποικίλης λίθου προερ-
χομένης έξ άρχαίου πλησίου λατομείου.
Άρχαίον λατομεΐον ποικίλης λίθου υπάρχει εις
τήν τοποθεσίαν «Επάνω Κολώνες·», εκ του όποιου
ό'μως δεν δύνανται να. άποκάπτωνται μεγάλοι όγ-
κοι και υψηλοί κίονες. Τά μάρμαρα μετεφέροντο
εις τον πλησίον δρμον «ΠεΟκον», φαίνονται δε
ακόμη τά ίχνη άρχαίου δρόμου.
Μεταξύ τοΟ όρμου τούτου και της Κα)αμίτσας
(Κρησίου) κείται ή νήσος Μπαλάξα. 'ΕπΊ ταύτης
ύπάρχουσιν εις το νάτιον προς τήν Καλαμίτσαν
μέρος έξ μεγάλα άρχαϊα λατομεία ποικίλης λίθου
περιέχοντα όγκους και κίονας μεγάλων διαστά-
σεων. Τεταραγμένη θάλασσα μ' ήμπόδισεν έκ Λι-
ναριάς νά διαπεραιωθώ εις τήν Μπαλάξαν, άλλ' ή
άνω πληροφορία μου βασίζεται έπϊ της έπισήμου
εκθέσεως τοΟ μηχανικού Βουγίούκα.
Επίσης ύπάρχουσιν άρχαϊα λατομεία ποικίλης
λίθου έπϊ της νήσου Σκυροπούλας, πλησίον τοΰ-
λιμένος Δυολιμνιώνα.
Τά μεγαλείτερα άρχαΐα λατομεία ποικίλης λί-
θου κείνται εις τάς νοτίους ύπωρείας τοΟ Βοννον
τ. ε. του νοτίου τμήματος της Σκύρου. Ταύτα
κυρίως έξεμεταλλεύοντο οί Ρωμαίοι επί τοΟ αυτό-
7 5 25
Α Ε 192»
Ρεθύμνης, δήμον Ρουστίκων το χωρίον Άρολί·&ι.
Πρβλ. ΒθζζθπΙ)ΘΓ§θγ, ΒθΐΐΓ&^θ, Β&ηά V, 8.
238 - 240, και Έΰνική Ζωή, ετος Α', τεΟχος 20ον.
16 Ή γρώνη (γούρνα) παρά το τρίτον άρχαίον λατομεΐον
της Σκύρου, μετ' εισροής καΐ εκροής.
"Ανωθεν του τρίτου λατομείου, κεκρυμμένον ύπο
πεΟκα και θάμνους, υπάρχει άνάλημμα αρχαίας
δδοΟ, έφ' ής κατεβίβαζον, ώς φαίνεται, οί αρχαίοι
προς τον δυτικόν δρμον Πεϋκον τά έκ των πέριξ
λατομείων εις την Εύβοιαν και τήν Στερεάν Ελ-
λάδα έξαγόμενα μάρμαρα (είκ. 17). Έκ των λα-
τομείων τούτων προήλθον και τά μάρμαρα τών
διαφόρων ναών της Σκύρου, καταβιβαζόμενα δμως
δι άλλης όδοΟ.
17· Άνάλημμα αρχαίας όδον ανωΰεν τον τρίτου άρχαίον
λατομείου λευκού μαρμάρου.
Προχωρήσας προς τήν κορυφήν του βουνοΟ έπε-
σκέφθην δύο άκόμη αρχαία λατομεία λευκοΰ μαρ-
μάρου, τά όποια ό'μως δεν έφωτογράφησα, καθό
μή παρατηρήσας τι ιδιαζόντως ένδιαφέρον.
Πλην τών άνωτέρω άναφερθέντων αρχαίων λα-
τομείων λευκοΟ μαρμάρου ύπάρχουσιν άκόμη δύο
παρά τήν άκτήν της άλιμένου μεταξύ Σκύρου και
Σκυροπούλας έρημονήσου «Ρήνεια», τά όποια δεν
έπεσκέφθην·
Μεταβαίνων ήδη εις τήν περιγραφήν τών
αρχαίων λατομείων Σκνρίας ποικίλης λίϋου πα-
ρατηρώ, δτι τά μάρμαρα ταΟτα, τά όποια δι-
καίως θαυμάζομεν εις τήν είσοδον τοΟ μεγάρου-
της Εθνικής Τραπέζης, παραδόξως δεν έξετι-
μώντο παρά τών άρχαίων Ελλήνων, ένώ παρά
τοις Ρωμαίοις άπήλαυον μεγίστης εκτιμήσεως.
Ό Στράβων εις τά Γεωγραφικά αύτοΟ (βιβλ.Θ,ΙΘ)
λέγει' «Μονόλιθους γάρ κίονας και πλάκας μεγά-
λας όραν έστιν έν τή Ρώμη της Σκυρίας ποικίλης
λίθου, ΰφ' ής ή πόλις κοσμείται δημοσία τε καΐ
ιδία». Κα! εις αύτήν δε τήν νήσον ΣκΟρον ό'λοι οί
άρχαϊοι ναοί, ώς μαρτυροΟσι τά όλίγα σωζόμενα
αυτών αρχιτεκτονικά μέλη, ήσαν έκτισμένοι έκ λευ-
κοΟ μαρμάοου, εις δε μόνον μικρός είς τον δρμον·
του "Αγίου Φωκά ναός, και ούτος πιθανώς ρωμαϊ-
κών χρόνων, ειχε κτισθή έκ ποικίλης λίθου προερ-
χομένης έξ άρχαίου πλησίου λατομείου.
Άρχαίον λατομεΐον ποικίλης λίθου υπάρχει εις
τήν τοποθεσίαν «Επάνω Κολώνες·», εκ του όποιου
ό'μως δεν δύνανται να. άποκάπτωνται μεγάλοι όγ-
κοι και υψηλοί κίονες. Τά μάρμαρα μετεφέροντο
εις τον πλησίον δρμον «ΠεΟκον», φαίνονται δε
ακόμη τά ίχνη άρχαίου δρόμου.
Μεταξύ τοΟ όρμου τούτου και της Κα)αμίτσας
(Κρησίου) κείται ή νήσος Μπαλάξα. 'ΕπΊ ταύτης
ύπάρχουσιν εις το νάτιον προς τήν Καλαμίτσαν
μέρος έξ μεγάλα άρχαϊα λατομεία ποικίλης λίθου
περιέχοντα όγκους και κίονας μεγάλων διαστά-
σεων. Τεταραγμένη θάλασσα μ' ήμπόδισεν έκ Λι-
ναριάς νά διαπεραιωθώ εις τήν Μπαλάξαν, άλλ' ή
άνω πληροφορία μου βασίζεται έπϊ της έπισήμου
εκθέσεως τοΟ μηχανικού Βουγίούκα.
Επίσης ύπάρχουσιν άρχαϊα λατομεία ποικίλης
λίθου έπϊ της νήσου Σκυροπούλας, πλησίον τοΰ-
λιμένος Δυολιμνιώνα.
Τά μεγαλείτερα άρχαΐα λατομεία ποικίλης λί-
θου κείνται εις τάς νοτίους ύπωρείας τοΟ Βοννον
τ. ε. του νοτίου τμήματος της Σκύρου. Ταύτα
κυρίως έξεμεταλλεύοντο οί Ρωμαίοι επί τοΟ αυτό-
7 5 25