DOI Artikel:
Deffner, Michael: Palimpsēstos epigraphē en Skyrō
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14364#0173
Παλίμψηστος έπιγραφή έν Σκύρω.
ύπό
Μιχαήλ Δέφνερ.
Κατά τάς πρώτας ημέρας τής επί έξάμηνον
εν Σκύρω διαμονής μου έπροαηθεύθην έκεΐ τά
δύο περί της ιστορίας της νήσου παρά λογίων
Σκυρίων δημοσιευθέντα βιβλία, του σχολ^άρχου
Λ/ιχ. Κωνστανιινίδου και τοΟ γυμνασιάρχου ζΐϊ/,α.
Παπαγεωργίου. Αμφότερα εις τά περί αρχαιο-
λογικών ευρημάτων κεφάλαια περιέχουν ψήφισμα
δήμου τίνος τιμητικόν υπέρ του Σκυρίου Άρκε-
σιδήμου, πατρός της Άρμοξένας, κανηφόρου εις
την πομπήν των Διονυσίων.
Ό Μ. Κωνσταντινίδης, έν τη ίοιότητί του ως
σχολάρχου, από του Νοεμβρίου ήδη του έτους
1860 είχεν ανακοινώσει προς τό 'Τπουργεΐον των
Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύ-
σεως την εύρεσιν ένεπιγράφου μαρμάρινης πλα-
κός και άπόγραφον της έπιγραφής.
Πρωίαν τινά μετέβην εις την οΐκίαν Έμμ. Πε-
ρίνη, δπως έξετάσω και φωτογραφήσω την πλάκα
ταύτην, εχουσαν μήκος μ 0,40 και πλάτος(),35.
Έκ πρώτης όψεως έντύπωσίν μοι εκαμεν ό
άτακτος και αλλόκοτος τρόπος της χαράξεως.
Ένώ τά γράμματα των τριών πρώτων στίχων
δέν παρουσιάζουν διαστήματα μεταξύ αλλήλων,
μεταξύ δε των τριών στίχων δέν ύπάρχουν διά-
στιχα, αντιθέτως τά μεταξύ τών λοιπών (4-19)
στίχων διάστιχα εΐνε μεγάλα, άσυγκρίτως δέ
μεγαλειτέρα άκόμη ή τοΟ τρίτου στίχου από τοΟ
τετάρτου άπόστασις. Έπί πλέον τά γράμματα
τών τριών πρώτων στίχων μοί έφάνησαν βαθύτε-
ρον έγκεχαραγμένα, άλλα και μικρότερα τών
άλλων, ώς έάν μη συγχρόνως έχαράχθησαν μετ'
έκείνων. Τέλος δέ διά τοΟ μεγεθυντικοί) Φακού
ειδον μεταξΰ τών γραμμάτων ίχνη άλλων έξα-
λειφθέντων και αντελήφθην, δ'τι τά κισσόφυλλα
τοΟ στεφάνου εΐνε έπεξειργασμίνα έκ δευτέρου
διά στιγέως (ζουμπα). Άμφιβολίαι περί της γνη-
σιάτητος της έπιγραφής ήγέρΟησαν έν έμοί. Προς
ακριβή αυτής έξέτασιν και βεβαίωσιν τών παρα-
τηρήσεών μου έ'ζήτησα από την οίκοδέσποιναν
την άδειαν νά έπαλείψω την πλάκα οι αιθάλης.
ΑφοΟ δέ διά τριβής εΐσεχώρησεν αυτη εις τό
βάθος τών γραμμάτων, ήρχ^ισα καθαρίζων την
έπιφάνειαν του μαρμάρου διά πήχεως έπενδεδυμέ-
νου διά παννίου, ούτω δέ έπί της λευκής πλέον έπι-
φανείας του μαρμάρου άνεφάνησαν δλα τά γράμ-
ματα τής έπιγραφής μαΟρα και εύδιάκριτα, άνεφά-
νησαν δέ υπεράνω, μεταξύ και έντός τών στίχων
τής νΰν έπιγραφής ίχνη γραμμάτων παλαιοτέρας.
Είδον δέ τότε, ό'τι άνωθεν του νΰν πρώτου στί-
χου φαίνονται άπεξεσμένοι δύο στίχοι, ων ό πρώ-
τος ήρχιζεν άπό τής λέξεως Θεο, (ΘΕΟ^), δεξιώ-
τερον δέ διαφαίνεται ΕΤ, ό'τι έντός τοΟ στεφάνου
άνωθεν τής νΟν φράσεως Ο ΔΗΜΟΣ διαφαίνον-
ται τά ίχνη τής αύτής φράσεως έν προευκλειδείω
γραφή Ο ΔΕΜΟ* και ύπ' αύτην άλλης λέξεως,
πιθανώς ΑΟΕΝΑΙΟΝ, και τέλος οτϊ ύπό την νεω-
τέραν γραφήν Ο ΔΗΜΟΣ άπεξέσθη μία λέξις,
πιθανώς ΣΚΥΡΙΩΝ.
"Ιχνη γραμμάτων παλαιοτέρας γραφής διαφαί-
νονται πολλά, κυρίως δέ τά άκόλουθα'
ατίχ. 1: έντός τοΟ 10ου γράμματος Η έν Κ, με-
ταξύ τοΟ 19°» και 20ου Υ, άνωθεν τοΟ 3001>
γράμματος Ε Ιν I. Εις δέ τό τέλος του
στίχου λείπει Σ, πέραν αύτοΟ όμως δια-
φαίνεται Ο ή Θ.
ατίχ. 2: έντός τοΟ Α τής λέξως ΚΑΝΗφΟΡοΥ, ύπο
τό Υ τοΟ ΥΠΟ, και μετά τό Η εις τό
τέλος τοΟ στίχου.
ατίχ. 3: εις τό α' γράμμα, πρό τοΟ προτελευταίου
γράμματος και μετά τό τελευταΐον.
ατίχ. 5: μεταξύ τοΟ 7ου και 8ου γράμματος.
στιχ 6: έντός τοΟ ΚΑΙ, εις τό Τ και τό Η του"
ΑΝΕΣΤΡΑφΗ, μεταξύ τοΟ Ο και Τ τοΟ
ΦΙΛΟΤΙΜωΣ, ώς και ύπό τό τελικόν Σ.
ατίχ. 7: έντόςκαίκάτωθεντοϋέβδόμουγράμματοςΕ.
ατίχ. 8: εις τό 5°\ τό 26°'' και τό 36ον γράμμα,
και μετά το τελευταΐον.
ατίχ. 9: πρό τοΟ α' γράμματος, έντός τοΟ 19°"'
μετά δέ τό 27ον άπεξέσθησαν 9 γράμματα.
ατίχ. 10: εις την άρχήν άπεξέσθησαν 4 γράμματα,
ύπό δέτάς λέξεις ΔΗΜΟΝ ΑΓΑΟ Ηι ΤΥΧΗ I
διαφαίνονται αρχαιότερα γράμματα.
ύπό
Μιχαήλ Δέφνερ.
Κατά τάς πρώτας ημέρας τής επί έξάμηνον
εν Σκύρω διαμονής μου έπροαηθεύθην έκεΐ τά
δύο περί της ιστορίας της νήσου παρά λογίων
Σκυρίων δημοσιευθέντα βιβλία, του σχολ^άρχου
Λ/ιχ. Κωνστανιινίδου και τοΟ γυμνασιάρχου ζΐϊ/,α.
Παπαγεωργίου. Αμφότερα εις τά περί αρχαιο-
λογικών ευρημάτων κεφάλαια περιέχουν ψήφισμα
δήμου τίνος τιμητικόν υπέρ του Σκυρίου Άρκε-
σιδήμου, πατρός της Άρμοξένας, κανηφόρου εις
την πομπήν των Διονυσίων.
Ό Μ. Κωνσταντινίδης, έν τη ίοιότητί του ως
σχολάρχου, από του Νοεμβρίου ήδη του έτους
1860 είχεν ανακοινώσει προς τό 'Τπουργεΐον των
Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύ-
σεως την εύρεσιν ένεπιγράφου μαρμάρινης πλα-
κός και άπόγραφον της έπιγραφής.
Πρωίαν τινά μετέβην εις την οΐκίαν Έμμ. Πε-
ρίνη, δπως έξετάσω και φωτογραφήσω την πλάκα
ταύτην, εχουσαν μήκος μ 0,40 και πλάτος(),35.
Έκ πρώτης όψεως έντύπωσίν μοι εκαμεν ό
άτακτος και αλλόκοτος τρόπος της χαράξεως.
Ένώ τά γράμματα των τριών πρώτων στίχων
δέν παρουσιάζουν διαστήματα μεταξύ αλλήλων,
μεταξύ δε των τριών στίχων δέν ύπάρχουν διά-
στιχα, αντιθέτως τά μεταξύ τών λοιπών (4-19)
στίχων διάστιχα εΐνε μεγάλα, άσυγκρίτως δέ
μεγαλειτέρα άκόμη ή τοΟ τρίτου στίχου από τοΟ
τετάρτου άπόστασις. Έπί πλέον τά γράμματα
τών τριών πρώτων στίχων μοί έφάνησαν βαθύτε-
ρον έγκεχαραγμένα, άλλα και μικρότερα τών
άλλων, ώς έάν μη συγχρόνως έχαράχθησαν μετ'
έκείνων. Τέλος δέ διά τοΟ μεγεθυντικοί) Φακού
ειδον μεταξΰ τών γραμμάτων ίχνη άλλων έξα-
λειφθέντων και αντελήφθην, δ'τι τά κισσόφυλλα
τοΟ στεφάνου εΐνε έπεξειργασμίνα έκ δευτέρου
διά στιγέως (ζουμπα). Άμφιβολίαι περί της γνη-
σιάτητος της έπιγραφής ήγέρΟησαν έν έμοί. Προς
ακριβή αυτής έξέτασιν και βεβαίωσιν τών παρα-
τηρήσεών μου έ'ζήτησα από την οίκοδέσποιναν
την άδειαν νά έπαλείψω την πλάκα οι αιθάλης.
ΑφοΟ δέ διά τριβής εΐσεχώρησεν αυτη εις τό
βάθος τών γραμμάτων, ήρχ^ισα καθαρίζων την
έπιφάνειαν του μαρμάρου διά πήχεως έπενδεδυμέ-
νου διά παννίου, ούτω δέ έπί της λευκής πλέον έπι-
φανείας του μαρμάρου άνεφάνησαν δλα τά γράμ-
ματα τής έπιγραφής μαΟρα και εύδιάκριτα, άνεφά-
νησαν δέ υπεράνω, μεταξύ και έντός τών στίχων
τής νΰν έπιγραφής ίχνη γραμμάτων παλαιοτέρας.
Είδον δέ τότε, ό'τι άνωθεν του νΰν πρώτου στί-
χου φαίνονται άπεξεσμένοι δύο στίχοι, ων ό πρώ-
τος ήρχιζεν άπό τής λέξεως Θεο, (ΘΕΟ^), δεξιώ-
τερον δέ διαφαίνεται ΕΤ, ό'τι έντός τοΟ στεφάνου
άνωθεν τής νΟν φράσεως Ο ΔΗΜΟΣ διαφαίνον-
ται τά ίχνη τής αύτής φράσεως έν προευκλειδείω
γραφή Ο ΔΕΜΟ* και ύπ' αύτην άλλης λέξεως,
πιθανώς ΑΟΕΝΑΙΟΝ, και τέλος οτϊ ύπό την νεω-
τέραν γραφήν Ο ΔΗΜΟΣ άπεξέσθη μία λέξις,
πιθανώς ΣΚΥΡΙΩΝ.
"Ιχνη γραμμάτων παλαιοτέρας γραφής διαφαί-
νονται πολλά, κυρίως δέ τά άκόλουθα'
ατίχ. 1: έντός τοΟ 10ου γράμματος Η έν Κ, με-
ταξύ τοΟ 19°» και 20ου Υ, άνωθεν τοΟ 3001>
γράμματος Ε Ιν I. Εις δέ τό τέλος του
στίχου λείπει Σ, πέραν αύτοΟ όμως δια-
φαίνεται Ο ή Θ.
ατίχ. 2: έντός τοΟ Α τής λέξως ΚΑΝΗφΟΡοΥ, ύπο
τό Υ τοΟ ΥΠΟ, και μετά τό Η εις τό
τέλος τοΟ στίχου.
ατίχ. 3: εις τό α' γράμμα, πρό τοΟ προτελευταίου
γράμματος και μετά τό τελευταΐον.
ατίχ. 5: μεταξύ τοΟ 7ου και 8ου γράμματος.
στιχ 6: έντός τοΟ ΚΑΙ, εις τό Τ και τό Η του"
ΑΝΕΣΤΡΑφΗ, μεταξύ τοΟ Ο και Τ τοΟ
ΦΙΛΟΤΙΜωΣ, ώς και ύπό τό τελικόν Σ.
ατίχ. 7: έντόςκαίκάτωθεντοϋέβδόμουγράμματοςΕ.
ατίχ. 8: εις τό 5°\ τό 26°'' και τό 36ον γράμμα,
και μετά το τελευταΐον.
ατίχ. 9: πρό τοΟ α' γράμματος, έντός τοΟ 19°"'
μετά δέ τό 27ον άπεξέσθησαν 9 γράμματα.
ατίχ. 10: εις την άρχήν άπεξέσθησαν 4 γράμματα,
ύπό δέτάς λέξεις ΔΗΜΟΝ ΑΓΑΟ Ηι ΤΥΧΗ I
διαφαίνονται αρχαιότερα γράμματα.