Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1924)

Ο ΕΝ ΘΗΒΑΙΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΝΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

ΥΠΟ Γ. Α. ΣΩΤΗΡΙΟΥ·
Α. ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΠΡΟ ΤΩΝ ΑΝΑΣΚΑΦΩΝ.

Κατά την άνατολικήν πλευράν της Καδμείας και περί τα εκατόν μέτρα βο-
ρείους τοϋ σημερινού καθεδρικού ναοϋ των Θηβών, τοϋ καλουμένου Παναγία Λότζια,
ευρίσκεται παρεκκ/υήσιον τιμώμενον έπ' ονόματι τοϋ Αγίου Βασιλείου, καταλαμβάνον
τμήμα ήρειπωμένου βυζαντινού ναοϋ (είκ. 1). Τό δνομα, δπερ φέρει τό ναΰδριον τοϋτο,
προήλθεν εξ έντετειχισμένης κατά την άνατολικήν αύτοϋ πλευράν βυζαντινής επιγραφής
ην οί περίοικοι, οί μετατρέψαντες ήρειπωμένον πρότερον μεσαιωνικόν κτίσμα εις παρεκ-
κλήσιον (είκ. 2), παρηρμήνευσαν, άποδώσαντες εις αυτό τό όνομα τοϋ Βασιλείου, δπερ

1. ΒΑ. άποι/η; τον εν Θήβαις ναΰδριον Γρηγορίον 2. ΝΔ. άποψις τοϋ αντον ναΰδριον κατά την

τον' Θεολόγου προ των ανασκαφών. εναρξιν των ανασκαφών.

δμως ή επιγραφή αποδίδει ε'ις^τούς κτήτορας βυζαντινοϋ ναοϋ, τιμωμένου, κατά την έπι-
γραφήν, εις δνομα Γρηγορίου τοϋ Θεολόγου καΐ ίδρυθέντος υπό τοΰν-βασιλικοΰ κανδιδά-
του Βασιλείου επί τής βασιλείας τοϋ Βασιλείου Α' (τοϋ Μακεδόνος) τφ-6380 από κτί-
σεως κόσμου, ήτοι τφ 872 μ, Χ.

Ή έν λόγω επιγραφή (κεχαραγμένη έπι δύο τοξοειδών μαρμάρινων τεμαχίων κο-
σμουμένων διά τριών ταινιών, μήκους 3 μ. και ϋψους 0,28 μ.· ΰψος γραμμάτων 0,07 μ.), ής
προσάγω ένταΰθα εικόνα τοϋ δεξιοϋ τμήματος και πανομοιότυπον (είκ. 3-4), άναγράφει:

Έ&εμελιώθη δ πάνοεπτος ναός τοϋ άγίον Γρηγ(ο^>ρίου τον Θεολόγου έπΙ της βασιλείας
Βασιλείου, Κωνσταντ(ίνου) κ(αϊ) Λέοντος, παρά Βασιλείου βασιλικού Κανδ(ιδά)τ(ου), έ'τους άπό
κτίσεως κόσμου ΖΤΏ. (6380=872 μ. Χ.), ΙΝΔ (ικτιώνος) Ε. Αμήν.

1