DOI Artikel:
Oikonomos, Georgios P.: Mindē-Mendē ē patris toi Paiōniou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14363#0042
32
Γ. Π. Οίκονόμου
ΑΕ 1924
τοϋ φαλλοΰ. "Οτι ή λ. ιηβηίαΐδ συνδέεται προς την ηιβηία - μίνθη μάλλον ή προς το ιϊιθπ-
1«ΓΠ - 1ΏΟΠ8 - θΐηϊηβΓΘ, προς ο έσχέτισεν αυτό δ λν&ΐάβ Εαίθίηϊβοΐΐθδ βινπιο1ο§Ϊ8θ1ΐθ32 \νο3ΐ·-
ΐβι-οηοΐι 477 (παρά ΚΓβίδοΙιιηοι· αύτ.), είναι πιθανώτατον.—-Άλλα και άλλη δύναται να εΐναι.
ή αιτιολογική σχέσις των δύο λέξεων, της μίνθης - ιηβηιαία (ιη6ηΙ&), πιθανώς δε ή αύτη, ήτις
προεκάλεσεν, ώς εΐδομεν άνοηέρο:», και την χρήσιν της μίνθης άντι της κτηνώδους κόπρου.
Άλλ'οπωσδήποτε και άν έ'χει τό πράγμα, σημαντική είναι ή σχέσις της μίνθης προς τά
ερωτικά Δεν εΐναι βεβαίως αδύνατον να προϋπήρξεν ήδη και εν τή ελληνική ή χρήσις της
μίνθης εν τή σημασία της ηίθηίαΐδ, άλλα τοΰτο δέν δύναται νά τεκμηριωθή εκ της γραπτής
παραδόσεως. Έν πάση περιπτώσει ή σχέσις τοϋ ίθυφαλλικοΰ όνου της Μένδης και τοϋ
ραμφίζοντος την πυγήν αύτοΰ κόρακος ευρίσκεται κατ' έμήν γνώμην έν άναμφισΰητήτω
σχέσει προς τό όνομα τής πόλεοος, ή δέ νομισματική αΰτη παράστασις λαμβάνουσα τήν
έ'ννοιαν ταύτην θα ήδύνατο νά χρησιμεύση και προς στήριξιν και προς έπέκτασιν τής ερμη-
νείας τοϋ ΚΓθί8θΙιηΐθΐ·.
Προς τούτοις είναι αξία προσοχής ή μεταγραφή τής λ. μίνϋ>η εις τήν Λατινικήν
ιηβηιΐια· ήτοι ή άπόδοσις τοϋ ι διά τοϋ β. Δέν είναι άπίθανον ότι ή εναλλαγή εΐχεν ήδη
προηγηθή έν τή Ελληνική, εις τοϋτο δέ άγει ή παρατήρησις τής Μίνδης - Μένδης και
τοϋ διπλοϋ Καλαμίνθη καΐ Καλαμένθη. Ανάλογος παραλληλία ι και ε παρατηρείται και έν
άλλαις Έλλην. ρίζαις, πρβ. Κ. Βπι§ηια.ηη Οτϊβοΐι. Οταηιηιειίίΐί3 29 § 8 σημ. 170 § 53 σημ. 2>.
287 § 334, άλλ' ένταϋθα πρόκειται περί διαφόρων φαινομένοον. Σημειωτέα δ'δμωςτά επί
νομισμάτων Σεκνών- Σικυών καΐ ΣΕΛΥΝΙΥΣ Παμφυλιστί, Σίλλνον δ' Ελληνιστί (<Ι.
Γπθάΐ&ηπάθΐ' Ζθΐί. ί. Ναω. (4) 1877, 300 — Κθ§Ηη§ έ'νθ' άν.).
"Ωστε ό περί τήν πυγήν τοϋ κτήνους ραμφίζων και ετι μάλλον τον δνον έρεθίζων
κόραξ εΐναι ούχΐ μόνον άδροτάτη και τήν μελανόγραφον ιδία άγγειογραφίαν έν τή άγροίκω
αυτής άφελεία άναμιμνήσκουσα παράστασις, άλλα και ζωηρός υπαινιγμός εις τό όνομα
τής πόλεως.
Τήν χαρακτηριστικήν ταύτην αδρότητα τής αρχαϊκής περιόδου, πολύν χρόνον προ
τοϋ Αριστοφάνους άκμάσασαν έν τή τέχνη, δέν φαίνεται ότι πρώτον έπι τής Μακεδόνι-
κης γής άνέπτυξαν οι Μενδαΐοι. Ή έκπέμψασα αυτούς μητρόπολις Ερέτρια εΐχεν ήδη
κατά τον χρόνον τής άποικίας και μετά ταϋτα άνεπτυγμένην φιλοτεχνίαν. Έκτος των λει-
ψάνων τών λαμπρών έναετίων τοϋ ναοϋ τοϋ Δαφνηφόρου Απόλλωνος, άτινα μαρτυροϋσι
περι της άκμαζούσης έπεισάκτου ή ιθαγενούς αρχαϊκής πλαστικής, είναι γνωστή καΐ ή
κεραμεική τής πόλεως και ή μεταλλοτεχνία. Ιδία όμως διδακτική μοι φαίνεται ή μνεία
τοϋ μεγάλου έν τω έν Αθήναις 'Λρχαιολογικω Μουσείω ύπ' αριθ. 1007 άποκειμένου
Έρετρικοϋ άμφορέως, ού ή ετέρα τών παραστάσεων ή τοϋ σιληνοΰ μετά της δορκάδος
άποπνέει όντως ύπερσφριγώσαν διονυσιακήν ίταμότητα, άξίαν μητέρα τών Μενδαίων τέ-
κνων. (Άρίστην κατά ζωγραφικόν άντίγραφον γενομένην άπεικόνισιν παρέχει τελευ-
ταΐον ό Ε. Βπ8ο1ίογ έν τή τοϋ ΡαΓί\ν&η§;1βΓ — ΚβίοΜιοΙά (τπθοΙιϊβοΙιθ ναδοηπιαίβι-βϊ 8βΐ'ϊ&
III ΤβχΙδ. 217 είκ. 104). Ωοαύτως σημαντική προς άπόδειξιν τής στενής άπό τής μη-
τροπόλεως εξαρτήσεως τής άποικίας εΐναι ή εύρεϊα έν Έρετρία λατρεία τοϋ Διονύσου
(Βϊΐ&όθΐ Ιοη. Κο1οηΪ83ΐϊοη 219), ης και έν Μένδη έχομεν απτότατα τεκμήρια τά νομίσματα,
ασφαλώς δέ θά έ'χωμεν πλείονα μαρτύρια, όταν άνασκαφή ή όλως άνεξερεύνητος ακόμη,
Μένδη.
22 1 26
Γ. Π. Οίκονόμου
ΑΕ 1924
τοϋ φαλλοΰ. "Οτι ή λ. ιηβηίαΐδ συνδέεται προς την ηιβηία - μίνθη μάλλον ή προς το ιϊιθπ-
1«ΓΠ - 1ΏΟΠ8 - θΐηϊηβΓΘ, προς ο έσχέτισεν αυτό δ λν&ΐάβ Εαίθίηϊβοΐΐθδ βινπιο1ο§Ϊ8θ1ΐθ32 \νο3ΐ·-
ΐβι-οηοΐι 477 (παρά ΚΓβίδοΙιιηοι· αύτ.), είναι πιθανώτατον.—-Άλλα και άλλη δύναται να εΐναι.
ή αιτιολογική σχέσις των δύο λέξεων, της μίνθης - ιηβηιαία (ιη6ηΙ&), πιθανώς δε ή αύτη, ήτις
προεκάλεσεν, ώς εΐδομεν άνοηέρο:», και την χρήσιν της μίνθης άντι της κτηνώδους κόπρου.
Άλλ'οπωσδήποτε και άν έ'χει τό πράγμα, σημαντική είναι ή σχέσις της μίνθης προς τά
ερωτικά Δεν εΐναι βεβαίως αδύνατον να προϋπήρξεν ήδη και εν τή ελληνική ή χρήσις της
μίνθης εν τή σημασία της ηίθηίαΐδ, άλλα τοΰτο δέν δύναται νά τεκμηριωθή εκ της γραπτής
παραδόσεως. Έν πάση περιπτώσει ή σχέσις τοϋ ίθυφαλλικοΰ όνου της Μένδης και τοϋ
ραμφίζοντος την πυγήν αύτοΰ κόρακος ευρίσκεται κατ' έμήν γνώμην έν άναμφισΰητήτω
σχέσει προς τό όνομα τής πόλεοος, ή δέ νομισματική αΰτη παράστασις λαμβάνουσα τήν
έ'ννοιαν ταύτην θα ήδύνατο νά χρησιμεύση και προς στήριξιν και προς έπέκτασιν τής ερμη-
νείας τοϋ ΚΓθί8θΙιηΐθΐ·.
Προς τούτοις είναι αξία προσοχής ή μεταγραφή τής λ. μίνϋ>η εις τήν Λατινικήν
ιηβηιΐια· ήτοι ή άπόδοσις τοϋ ι διά τοϋ β. Δέν είναι άπίθανον ότι ή εναλλαγή εΐχεν ήδη
προηγηθή έν τή Ελληνική, εις τοϋτο δέ άγει ή παρατήρησις τής Μίνδης - Μένδης και
τοϋ διπλοϋ Καλαμίνθη καΐ Καλαμένθη. Ανάλογος παραλληλία ι και ε παρατηρείται και έν
άλλαις Έλλην. ρίζαις, πρβ. Κ. Βπι§ηια.ηη Οτϊβοΐι. Οταηιηιειίίΐί3 29 § 8 σημ. 170 § 53 σημ. 2>.
287 § 334, άλλ' ένταϋθα πρόκειται περί διαφόρων φαινομένοον. Σημειωτέα δ'δμωςτά επί
νομισμάτων Σεκνών- Σικυών καΐ ΣΕΛΥΝΙΥΣ Παμφυλιστί, Σίλλνον δ' Ελληνιστί (<Ι.
Γπθάΐ&ηπάθΐ' Ζθΐί. ί. Ναω. (4) 1877, 300 — Κθ§Ηη§ έ'νθ' άν.).
"Ωστε ό περί τήν πυγήν τοϋ κτήνους ραμφίζων και ετι μάλλον τον δνον έρεθίζων
κόραξ εΐναι ούχΐ μόνον άδροτάτη και τήν μελανόγραφον ιδία άγγειογραφίαν έν τή άγροίκω
αυτής άφελεία άναμιμνήσκουσα παράστασις, άλλα και ζωηρός υπαινιγμός εις τό όνομα
τής πόλεως.
Τήν χαρακτηριστικήν ταύτην αδρότητα τής αρχαϊκής περιόδου, πολύν χρόνον προ
τοϋ Αριστοφάνους άκμάσασαν έν τή τέχνη, δέν φαίνεται ότι πρώτον έπι τής Μακεδόνι-
κης γής άνέπτυξαν οι Μενδαΐοι. Ή έκπέμψασα αυτούς μητρόπολις Ερέτρια εΐχεν ήδη
κατά τον χρόνον τής άποικίας και μετά ταϋτα άνεπτυγμένην φιλοτεχνίαν. Έκτος των λει-
ψάνων τών λαμπρών έναετίων τοϋ ναοϋ τοϋ Δαφνηφόρου Απόλλωνος, άτινα μαρτυροϋσι
περι της άκμαζούσης έπεισάκτου ή ιθαγενούς αρχαϊκής πλαστικής, είναι γνωστή καΐ ή
κεραμεική τής πόλεως και ή μεταλλοτεχνία. Ιδία όμως διδακτική μοι φαίνεται ή μνεία
τοϋ μεγάλου έν τω έν Αθήναις 'Λρχαιολογικω Μουσείω ύπ' αριθ. 1007 άποκειμένου
Έρετρικοϋ άμφορέως, ού ή ετέρα τών παραστάσεων ή τοϋ σιληνοΰ μετά της δορκάδος
άποπνέει όντως ύπερσφριγώσαν διονυσιακήν ίταμότητα, άξίαν μητέρα τών Μενδαίων τέ-
κνων. (Άρίστην κατά ζωγραφικόν άντίγραφον γενομένην άπεικόνισιν παρέχει τελευ-
ταΐον ό Ε. Βπ8ο1ίογ έν τή τοϋ ΡαΓί\ν&η§;1βΓ — ΚβίοΜιοΙά (τπθοΙιϊβοΙιθ ναδοηπιαίβι-βϊ 8βΐ'ϊ&
III ΤβχΙδ. 217 είκ. 104). Ωοαύτως σημαντική προς άπόδειξιν τής στενής άπό τής μη-
τροπόλεως εξαρτήσεως τής άποικίας εΐναι ή εύρεϊα έν Έρετρία λατρεία τοϋ Διονύσου
(Βϊΐ&όθΐ Ιοη. Κο1οηΪ83ΐϊοη 219), ης και έν Μένδη έχομεν απτότατα τεκμήρια τά νομίσματα,
ασφαλώς δέ θά έ'χωμεν πλείονα μαρτύρια, όταν άνασκαφή ή όλως άνεξερεύνητος ακόμη,
Μένδη.
22 1 26