DOI Artikel:
Oikonomos, Georgios P.: Mindē-Mendē ē patris toi Paiōniou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14363#0049
Α Ε 1924
Μίνδη - Μένδη ή πατρίς τοϋ Παιωνίου
39
τίφ έν λ. «Παλλήνη δ' εστί χερρόνησος τρίγωνος την βάσιν εχονσα προς μεοημβρίαν
έστραμμένην έκαλεΐτο δε Φλέγρα τό παλαιόν και φκεΐτο υπό των Γιγάντων και ή
των ϋ'εών και των Γιγάντων μάχη έντανΦα μυϋ'εύεται γενέσ&αι» κ.ά. Πρβ. νΰν περι
πάντων των εις τους Γίγαντας αναφερομένων λναδθΐ'εν Ρ3π1γ ΚΕ 2 8ιιρρ1βιη. III (1918),
66-759. 1305 έ.
Κατά πάντα ταϋτα ή έ'κφρασις τοϋ Παυσανίου Θράκη, Θρακία, έν Θράκη, περι
της Μένδης προκειμέλ'ου δεν δύναται νά παρασύρη ημάς εις άλλην τοπογραφικήν έρμη-
νείαν παρ'έκείνην, ήν πράγιιατι εχεικαΐ ήν ανώτερο) έξηκρι6ώσαμεν.
Υπολείπεται νυν νά έρμηνευθή ή έν τω χωρίω τοΰ Παυσανίου παρουσία της Αϊνου,
ήτις αναμφισβητήτως ούχΐ ολίγον συνετέλεσεν, ώστε ή Μένδη νά. μετατεθή εις την κυ-
ρίως θράκην.
Ήδη ό παλαιός Ρδΐιιΐθπαδ, ώς είπον, προσκρούσας εις την μνείαν της Αίνου, είχε
διορθώσει προς Σάνη μετά τίνος δισταγμού δηλουμένου δι' ερωτηματικού. Άλλα νομίζω
ότι και άνευ διορθώσεως τό χωρίον τοΰ Παυσανίου αναφέρεται εις την έν τή Παλλήνη
Μένδην. Ή άναφερομένη Αίνος δεν είναι, νομίζω, ή έν τή κυρίως Θράκη γνωστοτάτη
πόλις, άλλ' ή εν τω θερμαίορ κόλπω επίσης γνωστή πόλις Αινεία, ήτις κατά τον μυθο-
γράφον Κόνωνα, ώς εϊδομελ', παρενεγκόντος τον ονόματος έκλή&η ύστερον Αίνος».
Έάν δ' δμως, αποδεδειγμένου πλέον δντος δτι περι της έν τή Παλλήνη Μένδης πρό-
κειται, είναι ανάγκη νά γίνη τις διόρθωσις, ώστε νά μή προσκρούη τις εις τήν παρουσίαν τής
Αίνου, τότε άπλουστάτη τοϋ κειμένου μεταβολή αποκαθιστά τήν κατά τήν γνώμην τινών
έλλείπουσαν ομαλότητα. 'Αρκεί δέ προς τοϋτο άντί προς Αϊνω νά γράψωμεν προς Αινεία
Άλλ' επαναλαμβάνω δτι και ή διόρθωσις αΰτη δέν μοι φαίνεται αναγκαία. Τουναντίον
μάλιστα νομίζω ότι τό τε χωρίον τοΰ Κόνωνος καϊ τό χωρίον τοϋ Παυσανίου στηρί-
ζουσα- άλληλα ίκανώς, ώστε μήτε εκεί νά ύποθέσωμεν σύγχυσιν Αϊνου καϊ Αινείας, μήτε
παρά τω Παυσανία νά διορθώσωμεν τήν Αΐνον εις Αϊνειαν. Μία άρα μόνη Μένδη ύπήρξεν,
ή έπι τής Παλλήνης Έρετρική αποικία, έν ταύτη δέ έγεννήθη και ό Παιώνιος. Ότι καϊ
έν αυτή τή πατρίδι αύτοΰ θά ειχεν ήδη καλλιτεχνικήν παρόρμησιν ό Παιώνιος δύνα-
ται τις νά θεωρήση βέβαιον αποβλέπων εις τά καλλιτεχνικώτατα τής πόλεως νομίσματα
και λαμβάνων ύπ' όψιν τήν από τής Έρετρίας καταγωγήν αυτής, ένθα κατά τά μέχρι
τοΰδε αρχαιολογικά ευρήματα ή τέχνη επιμελώς έθεραπεύετο. "Η σχέσις δέ αΰτη τής
Μένδης και τής Έρετρίας καθιστά πιθανωτάτην τήν συχνήν μεταξύ αποικίας και μη-
τροπόλεως έπικοινωνίαν. διά τής όδοΰ δέ ταύτης φαίνεται δτι ό Παιώνιος έφθασε και
εις Αθήνας καϊ άνεπτύχθη έν τώ ύπερόχω έκείνω καλλιτεχνικά» περιβάλλοντι. Έν Ερέ-
τρια βεβαίως εϊδεν ό Παιώνιος τά λαμπρά αρχαϊκά έργα των αετωμάτων τοΰ ναοϋ τοΰ
Δαφνηφόρου Απόλλωνος τά κοσμοΰντα σήμερον τό Μουσεΐον τής Χαλκίδος, παρά ταΰτα
οε και αλλα ισως έξοχα πλαστικά και κεραμεικα εργα, οσα τα μέχρι τουοε γενόμενα αξιό-
λογα άρχαιολογικά ευρήματα έπιτρέπουσι νά είκάσωμεν μετά μεγίστης πιθανότητος. Έν
Έρετρία ασφαλώς παρά τήν ιδίαν αύτοΰ πατρίδα έγνώρισεν ο Παιώνιος τον καλλιτεχ-
νικόν εκείνον Ίωνισμόν, όστις εύρίσκετο ύπό τήν άμεσον έπίδρασιν τής Αττικής τέχνης,
έν τέλει δέ κατέληξεν ε'ις τήν πλήρη ταύτισιν προς έκείνην, ήτις δέν ήτο και αυτή ε'ιμή
συγκεκραμένος Ίωνισμός.
Αί ποικίλαι θεωρίας αϊτινες άνεπτύχθησαν έκάστοτε περι τής τέχνης τοΰ Παιω-
Μίνδη - Μένδη ή πατρίς τοϋ Παιωνίου
39
τίφ έν λ. «Παλλήνη δ' εστί χερρόνησος τρίγωνος την βάσιν εχονσα προς μεοημβρίαν
έστραμμένην έκαλεΐτο δε Φλέγρα τό παλαιόν και φκεΐτο υπό των Γιγάντων και ή
των ϋ'εών και των Γιγάντων μάχη έντανΦα μυϋ'εύεται γενέσ&αι» κ.ά. Πρβ. νΰν περι
πάντων των εις τους Γίγαντας αναφερομένων λναδθΐ'εν Ρ3π1γ ΚΕ 2 8ιιρρ1βιη. III (1918),
66-759. 1305 έ.
Κατά πάντα ταϋτα ή έ'κφρασις τοϋ Παυσανίου Θράκη, Θρακία, έν Θράκη, περι
της Μένδης προκειμέλ'ου δεν δύναται νά παρασύρη ημάς εις άλλην τοπογραφικήν έρμη-
νείαν παρ'έκείνην, ήν πράγιιατι εχεικαΐ ήν ανώτερο) έξηκρι6ώσαμεν.
Υπολείπεται νυν νά έρμηνευθή ή έν τω χωρίω τοΰ Παυσανίου παρουσία της Αϊνου,
ήτις αναμφισβητήτως ούχΐ ολίγον συνετέλεσεν, ώστε ή Μένδη νά. μετατεθή εις την κυ-
ρίως θράκην.
Ήδη ό παλαιός Ρδΐιιΐθπαδ, ώς είπον, προσκρούσας εις την μνείαν της Αίνου, είχε
διορθώσει προς Σάνη μετά τίνος δισταγμού δηλουμένου δι' ερωτηματικού. Άλλα νομίζω
ότι και άνευ διορθώσεως τό χωρίον τοΰ Παυσανίου αναφέρεται εις την έν τή Παλλήνη
Μένδην. Ή άναφερομένη Αίνος δεν είναι, νομίζω, ή έν τή κυρίως Θράκη γνωστοτάτη
πόλις, άλλ' ή εν τω θερμαίορ κόλπω επίσης γνωστή πόλις Αινεία, ήτις κατά τον μυθο-
γράφον Κόνωνα, ώς εϊδομελ', παρενεγκόντος τον ονόματος έκλή&η ύστερον Αίνος».
Έάν δ' δμως, αποδεδειγμένου πλέον δντος δτι περι της έν τή Παλλήνη Μένδης πρό-
κειται, είναι ανάγκη νά γίνη τις διόρθωσις, ώστε νά μή προσκρούη τις εις τήν παρουσίαν τής
Αίνου, τότε άπλουστάτη τοϋ κειμένου μεταβολή αποκαθιστά τήν κατά τήν γνώμην τινών
έλλείπουσαν ομαλότητα. 'Αρκεί δέ προς τοϋτο άντί προς Αϊνω νά γράψωμεν προς Αινεία
Άλλ' επαναλαμβάνω δτι και ή διόρθωσις αΰτη δέν μοι φαίνεται αναγκαία. Τουναντίον
μάλιστα νομίζω ότι τό τε χωρίον τοΰ Κόνωνος καϊ τό χωρίον τοϋ Παυσανίου στηρί-
ζουσα- άλληλα ίκανώς, ώστε μήτε εκεί νά ύποθέσωμεν σύγχυσιν Αϊνου καϊ Αινείας, μήτε
παρά τω Παυσανία νά διορθώσωμεν τήν Αΐνον εις Αϊνειαν. Μία άρα μόνη Μένδη ύπήρξεν,
ή έπι τής Παλλήνης Έρετρική αποικία, έν ταύτη δέ έγεννήθη και ό Παιώνιος. Ότι καϊ
έν αυτή τή πατρίδι αύτοΰ θά ειχεν ήδη καλλιτεχνικήν παρόρμησιν ό Παιώνιος δύνα-
ται τις νά θεωρήση βέβαιον αποβλέπων εις τά καλλιτεχνικώτατα τής πόλεως νομίσματα
και λαμβάνων ύπ' όψιν τήν από τής Έρετρίας καταγωγήν αυτής, ένθα κατά τά μέχρι
τοΰδε αρχαιολογικά ευρήματα ή τέχνη επιμελώς έθεραπεύετο. "Η σχέσις δέ αΰτη τής
Μένδης και τής Έρετρίας καθιστά πιθανωτάτην τήν συχνήν μεταξύ αποικίας και μη-
τροπόλεως έπικοινωνίαν. διά τής όδοΰ δέ ταύτης φαίνεται δτι ό Παιώνιος έφθασε και
εις Αθήνας καϊ άνεπτύχθη έν τώ ύπερόχω έκείνω καλλιτεχνικά» περιβάλλοντι. Έν Ερέ-
τρια βεβαίως εϊδεν ό Παιώνιος τά λαμπρά αρχαϊκά έργα των αετωμάτων τοΰ ναοϋ τοΰ
Δαφνηφόρου Απόλλωνος τά κοσμοΰντα σήμερον τό Μουσεΐον τής Χαλκίδος, παρά ταΰτα
οε και αλλα ισως έξοχα πλαστικά και κεραμεικα εργα, οσα τα μέχρι τουοε γενόμενα αξιό-
λογα άρχαιολογικά ευρήματα έπιτρέπουσι νά είκάσωμεν μετά μεγίστης πιθανότητος. Έν
Έρετρία ασφαλώς παρά τήν ιδίαν αύτοΰ πατρίδα έγνώρισεν ο Παιώνιος τον καλλιτεχ-
νικόν εκείνον Ίωνισμόν, όστις εύρίσκετο ύπό τήν άμεσον έπίδρασιν τής Αττικής τέχνης,
έν τέλει δέ κατέληξεν ε'ις τήν πλήρη ταύτισιν προς έκείνην, ήτις δέν ήτο και αυτή ε'ιμή
συγκεκραμένος Ίωνισμός.
Αί ποικίλαι θεωρίας αϊτινες άνεπτύχθησαν έκάστοτε περι τής τέχνης τοΰ Παιω-