DOI Artikel:
Euangelidēs, Dēmētrios E.: Epitymbioi stēlai tēs Samou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14363#0085
Α Ε 1924
άλλ' ήτις διατηρήσασα τό σώμα της πλακός προσήρμοσεν αυτό κατ' έλευθέραν διατύπωσιν
προσδίδουσαν ίδιαίτερον χαρακτήρα ελαφρότητας και κομψότητος εις τύ σύνολον. Το αυτό
σχήμα παρουσιάζουσιν και αί στήλαι είκ. 2,-4,5,·!, 10 και 11 και ΒοθΜαα ενθ. αν. πίν. I, 4,
αΐτινες εχουσι τό άνθέμιον άνάγλυπτον ή γραπτόν έντός τοΰ περιγράμματος τής οξυκόρυφου
πλακός. Τοϋτο φαίνεται ότι είναι και τό άρχαιόίερον σχήμα, όπερ δεικνύει ότι ή πλάξ εΐνε ή
αφετηρία, ή δέ διακόσμησις είναι πρόσθετος, άλλ'αυτή έκανόνισετήν μορφήν εκείνης. Είτα
τό άνθέμιον διέσπασε τα δεσμά τοϋ περιγράμματος τής στήλης και έγένετο αυτοτελές ύψω-
θέν όλόγλυφον υπεράνω τών ελίκων. Την φάσιν ταύτην άντιπροσωπεΰει τύ σφζόμενον
άνθέμιον είκ. 12. Δεν δυνάμεθα άσφαλώς να εϊπωμεν άν και τής μαρμάρινης στή?α-|ς
είκ. 1 τύ άνθέμιον είχε την μορφήν ταύτην, άλλ'
ήδη αί δευτεραι έλικες εΐναι ο)ς και αί πρώται ολό-
γλυφοι. Τύ αύτύ παρατηροΰμεν και επί της έκ Τροοά-
δος στήλης, έφ' ής όμως ή δλη έπίστεψις άποτελεΐ
ίδιον αυτοτελές μέλος, έπικαθήμενον έπί τής πλακός
χωρίς να είναι συνέχεια τής τεκτονικής αυτής μορ-
φής. Τάς έλικας προεξέχουσας από τοϋ σώματος τής
στήλης εχει και ή έκ Λορυ?ιαίου στήλη, παράθαλε δέ
και τάς έλικας τής στήλης τοΰ όπλιτοδρόμου τοΰ
Έθνικοΰ Μ ουσείου Αθηνών (Α. Ε. 190ο πιν. 1).
Ή κυρίως στή?»η ορίζεται συνήθως άνω δι' ορι-
ζοντίου κανόνος έχοντος ήμικυκλικήν τομήν. Πολλά-
κις ό κανών ούτος είναι διπλοΰς, άποτελεΐται δηλαδή
έκ δύο στρογγύλων ράβδωλ', ών ή άνωτέροο παχύτερα
τής κατωτέρω, ώς επί τών στηλών είκ. 2, 4, 11. Οί
κανόνες εΐναι στρογγυλά κυμάτια κεκοσμημένα συνή-
θως δια γραφής ή χαράξεως φύλλα>ν ή άστραγάλου
(πρβ. Οοπζθ, ΑΙί. Οΐ'&ΟΓβΙϊθίδ I πιν. XI και Α. 3. Α.
11)22 είκ. 1). Ό κανών ούτος εξακολουθεί συνή-
θως και έπί τών πλαγίων πλευρών, ώς έπί τής στήλης είκ. 11, εν φ έπί τής στήλης
είκ. 4 εξακολουθεί μέν πλαγίως, άλλ' είναι επίπεδος. Τύν όριζόντιον τοΰτον κανόνα
παρατηροΰμεν και έπί τής στήλης τοΰ Δορυλαίου, άλλ' οΰτος δέν χωρίζει αυτήν άπό
της υπεράνω στέψειος, διαιρεί μόνον την κόσμου μένη ν έπιφάνειαν εις ζώνας, ών ή
μέν άνω περιλαμβάνει την φυτικήν, ή δέ κάτο) την ζωΐκήν, οΰτίος ειπείν, διακόσμη-
σιν, ώς συ|ΐθαίνει και επί της οπίσθιας πλευράς. Ούτως ούδύ?αος διακόπτεται ή τεκτονική
ένότης τής στήλης, διότι ή έλιξ τής στέψεως εδράζεται ουχί έπί τοΰ χωρίζοντος οριζον-
τίου κανόνος, ά>ς έπί της έκ Τροοάδος στή/α]ς, διότι δέν φθάνει άλλως και μέχρι τοΰ
άκρου της πλευράς, άλλ' έπί τοΰ κατακόρυφου άστραγά?.ου, όστις είνε 6 φορεύς τοϋ
έκατέρωθεν πλαισίου τής στή/.ης, άν και χαλαρά και άνόργανος είναι ή μετάθασις άπό
τοΰ άστραγάΛου εις την έλικα. Ό άστράγαλος ούτος είναι δ κατακόρυφος στρογγύλος
κανών δ υπάρχων και έπί τής στήλης τής Τρωάδος.
Έπί τοΰ οριζοντίου έκείνου κανόνος βαίνουσιν αί. έλικες άπτύμεναι συνήθως
αύτοϋ, άλλ' ένίοτε παρεμβάλλεται κενόν τι μεταξύ αυτών ώς, έπί τής στήλης τοΰ Λιαγόρου
άλλ' ήτις διατηρήσασα τό σώμα της πλακός προσήρμοσεν αυτό κατ' έλευθέραν διατύπωσιν
προσδίδουσαν ίδιαίτερον χαρακτήρα ελαφρότητας και κομψότητος εις τύ σύνολον. Το αυτό
σχήμα παρουσιάζουσιν και αί στήλαι είκ. 2,-4,5,·!, 10 και 11 και ΒοθΜαα ενθ. αν. πίν. I, 4,
αΐτινες εχουσι τό άνθέμιον άνάγλυπτον ή γραπτόν έντός τοΰ περιγράμματος τής οξυκόρυφου
πλακός. Τοϋτο φαίνεται ότι είναι και τό άρχαιόίερον σχήμα, όπερ δεικνύει ότι ή πλάξ εΐνε ή
αφετηρία, ή δέ διακόσμησις είναι πρόσθετος, άλλ'αυτή έκανόνισετήν μορφήν εκείνης. Είτα
τό άνθέμιον διέσπασε τα δεσμά τοϋ περιγράμματος τής στήλης και έγένετο αυτοτελές ύψω-
θέν όλόγλυφον υπεράνω τών ελίκων. Την φάσιν ταύτην άντιπροσωπεΰει τύ σφζόμενον
άνθέμιον είκ. 12. Δεν δυνάμεθα άσφαλώς να εϊπωμεν άν και τής μαρμάρινης στή?α-|ς
είκ. 1 τύ άνθέμιον είχε την μορφήν ταύτην, άλλ'
ήδη αί δευτεραι έλικες εΐναι ο)ς και αί πρώται ολό-
γλυφοι. Τύ αύτύ παρατηροΰμεν και επί της έκ Τροοά-
δος στήλης, έφ' ής όμως ή δλη έπίστεψις άποτελεΐ
ίδιον αυτοτελές μέλος, έπικαθήμενον έπί τής πλακός
χωρίς να είναι συνέχεια τής τεκτονικής αυτής μορ-
φής. Τάς έλικας προεξέχουσας από τοϋ σώματος τής
στήλης εχει και ή έκ Λορυ?ιαίου στήλη, παράθαλε δέ
και τάς έλικας τής στήλης τοΰ όπλιτοδρόμου τοΰ
Έθνικοΰ Μ ουσείου Αθηνών (Α. Ε. 190ο πιν. 1).
Ή κυρίως στή?»η ορίζεται συνήθως άνω δι' ορι-
ζοντίου κανόνος έχοντος ήμικυκλικήν τομήν. Πολλά-
κις ό κανών ούτος είναι διπλοΰς, άποτελεΐται δηλαδή
έκ δύο στρογγύλων ράβδωλ', ών ή άνωτέροο παχύτερα
τής κατωτέρω, ώς επί τών στηλών είκ. 2, 4, 11. Οί
κανόνες εΐναι στρογγυλά κυμάτια κεκοσμημένα συνή-
θως δια γραφής ή χαράξεως φύλλα>ν ή άστραγάλου
(πρβ. Οοπζθ, ΑΙί. Οΐ'&ΟΓβΙϊθίδ I πιν. XI και Α. 3. Α.
11)22 είκ. 1). Ό κανών ούτος εξακολουθεί συνή-
θως και έπί τών πλαγίων πλευρών, ώς έπί τής στήλης είκ. 11, εν φ έπί τής στήλης
είκ. 4 εξακολουθεί μέν πλαγίως, άλλ' είναι επίπεδος. Τύν όριζόντιον τοΰτον κανόνα
παρατηροΰμεν και έπί τής στήλης τοΰ Δορυλαίου, άλλ' οΰτος δέν χωρίζει αυτήν άπό
της υπεράνω στέψειος, διαιρεί μόνον την κόσμου μένη ν έπιφάνειαν εις ζώνας, ών ή
μέν άνω περιλαμβάνει την φυτικήν, ή δέ κάτο) την ζωΐκήν, οΰτίος ειπείν, διακόσμη-
σιν, ώς συ|ΐθαίνει και επί της οπίσθιας πλευράς. Ούτως ούδύ?αος διακόπτεται ή τεκτονική
ένότης τής στήλης, διότι ή έλιξ τής στέψεως εδράζεται ουχί έπί τοΰ χωρίζοντος οριζον-
τίου κανόνος, ά>ς έπί της έκ Τροοάδος στή/α]ς, διότι δέν φθάνει άλλως και μέχρι τοΰ
άκρου της πλευράς, άλλ' έπί τοΰ κατακόρυφου άστραγά?.ου, όστις είνε 6 φορεύς τοϋ
έκατέρωθεν πλαισίου τής στή/.ης, άν και χαλαρά και άνόργανος είναι ή μετάθασις άπό
τοΰ άστραγάΛου εις την έλικα. Ό άστράγαλος ούτος είναι δ κατακόρυφος στρογγύλος
κανών δ υπάρχων και έπί τής στήλης τής Τρωάδος.
Έπί τοΰ οριζοντίου έκείνου κανόνος βαίνουσιν αί. έλικες άπτύμεναι συνήθως
αύτοϋ, άλλ' ένίοτε παρεμβάλλεται κενόν τι μεταξύ αυτών ώς, έπί τής στήλης τοΰ Λιαγόρου