DOI Artikel:
Euangelidēs, Dēmētrios E.: Epitymbioi stēlai tēs Samou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14363#0087
ΛΕ 1924 Επιτνμβίοι στηλαι της Σάμου 7 ι
στέλεχος, όπερ δ.ερχύμενον δια της ράχεως των άντινώτων ελίκων συναντά κατά την
άνω εξοδον αύτοϋ έτερον κάλυκα αποτελούντα το κέντρον μικρού άνθεμίου άνοίγοντος
υπεράνω αύτοΰ τα φΰλλα του. Ή διακόσμησις αυτη είναι κοινή εις τάς στήλας είκ. .10
και 11, αλλά πλουσιωτέρα και μάλλον περίτεχνος έν τή 11.
ΤΙ μαρμάρινη στήλη 1 είναι μάλλον λιτή εις τά παραπληρωματικά ταΰτα κοσμή-
ματα. Κάτοκ μεν της έπαφής των ελίκων εισέρχεται κάλυξ λ(οτοϋ στηριζόμενος δια τή;
βάσεως του έπί τοϋ οριζοντίου κανόνος, έκ δε της άνω γωνίας έκΓρύεται άνθος λο^τοϋ,
ούτινος τά μεν άκρα φΰλλα άνοιγόμενα ύποστηρίζουσι τάς ανωτέρω έσω συσπειρουμέ·
νας έλικας, τό δέ μεσαϊον εισδύει εις την μεταξύ αυτών γωνίαν. "Αξιον σημειώσεοος είναι
ότι και έπΙ τοϋ έκ Σπάρτης έπικράνου μεταξύ των ελίκων υπάρχει έπίαης άνθος λωτοϋ>
άλλ' εΐναι άνεξάρτητον των ελίκων πληρούν τον μεταξύ αυτών χώρον, έν ω έν τη Σαμία
στήλη αποτελεί την θάοιν, έξ ής θλαστάνουσιν οί καυλοί των ελίκων και έφ' ής πάλιν
επαναπαύονται αϊ σπεΐραί των άπό χωριστικού έν τω Σπαρτιατικά) έπικράνώ [ΐετέστη
ένταϋθα εις συνδετικόν στοιχείο ν ένσωματωθέν όργανικώς ώς άναγκαίον καΐ σκόπιμον
μέλος της διακοσμήσεως. Τον λωτόν τυΰτον μεταξύ τών ελίκων βλέπομεν καΐ έπί της
στήλης της Τρωάδος, ένθα ούτος κατήντησεν εντελώς γραμμικόν έπίπεδον κόσμημα, ο>ς
άλλως και πάσαι οί μορφαί της έπιστέψεως ταύτης.
Τούς οφθαλμούς τών ελίκων κοσμοϋσι ρόδακες έξ οκτώ πετάλων κοίλων της είκ.
11 και Βοβ1ι1;χα I, 4, έκ δώδεκα δέ πετάλων της είκ. 1 Έπι της στήλης τοϋ Λιαγόρου
(είκ. 10) φαίνεται ότι οί ρόδακες εΐχον τά φύλλα γραπτά, ώς και τον πυρήνα τοϋ μεγά-
λου άνθεμίου. Μεταξύ τών φύλλων τών ροδάκων παρεμβάλλονται λεπτά λογχωτά φύλλα,
ων ή κορυφή προβάλλεται μεταξύ τοϋ άκρου τών φύλλων. Οί οφθαλμοί τών ελίκων
έ'χουσι συνηθέστατα τόν ρόδακα τούτον και δή αρχαιότατα ύπάρχουσι τά μικρά διάμεσα
λογχωτά φύλλα, ώς έπί τοϋ κιονοκράνου Εφέσου (Ηο»αι·ί1ι. ΊΊιο ΑγοΙι&ϊο Αγιθιιπ8Ϊ3,
Αίΐαδ, πίν. Τ και Ν), έπί τών πωρίνων Σαμίων στη/-ών και έπί τοϋ κιονοκράνου τών
Λοκρών, παραλείπονται όμως βραδύτερον, ώς έπί της Σαμιακής [ΐαρμαρίνης στήλΐ]ς, έπί
τοϋ άκροοτηρίου τοϋ βωμού τοϋ Λελφινίου έν Μιλήτοι (ν7ϊθ£&ηο!, Μίΐθΐ I, 2 σ. 47), άτινα
προέρχονται έκ τοϋ τέλους τοϋ έκτου αιώνος.
Έπί της μαρμάρινης στήλης προς τούτοις την έξωτερικήν γωνίαν την μεταξύ τών
έφαπτομένα)ν ράχεων τών κάτω και άνω ελίκων πληροί φύλλον, όπερ συνηϋέστατον εΐναι
έν παρομοίαις θέσεσι (πρβ. ,Τ&1ιι·1>, 1918, Α:ιιγ1ν1ίΐΘ είκ. 54,56 08,09-70, Οοηζβ, ΑII. Ογ«-
1>ι·β1ΪΘί'8 XIII κτλ.), όπερ και έπί τών μυκηναϊκών χρόνων άπαντα ώς ε'ις Κύπρον (Μιιιτπν.
Εχο&ν. ο£ Ονρπιβ πίν. XI, 183).
Τέλος υπεράνω τών ελίκων άνορθοϋται τό άνθέμιόν άπυτε?.ούμ.ενον έκ δύο μερών,
τοϋ πυρήνος ή καρδίας και τών φύλλων. Ό πυρήν σχηματίζεται μεταξύ της γωνίας τών
δύο ελίκων, ην πληροί έν εϊδει κά/.υκος ωοειδούς. Τό εσωτερικύν αύτοϋ ή ήτο γραπτόν
(στήλη Διαγόρου) ή κοσμείται υπό άνθεμίου, ώς έπί της είκ. 11, έν ή το μεν κορυφαΐον
φύλλον είναι κοίλον, τά δέ έκατέρωθεν αύτοϋ κυρτά. Ό πυρήν οδτος έπί της είκ. 12
έχει λάόει ιδίαν διαμύρφωσιν: το σχήμα αύτοϋ έγένετο σχεδόν ημικυκλικό ν όριζόμενον
υπό τόξου, ούτινος τά άκρα συσπειροϋνται έντύς εις έλικας, έφ' ων ύφοϋται μικροσκο-
πικόν άνθέμιον.
■ Περί τον πυρήνα τούτον άπλοϋται τό ρ ιπ ίδιο ν τοϋ άνθεμίου άναγεγλυμμένον έπι
στέλεχος, όπερ δ.ερχύμενον δια της ράχεως των άντινώτων ελίκων συναντά κατά την
άνω εξοδον αύτοϋ έτερον κάλυκα αποτελούντα το κέντρον μικρού άνθεμίου άνοίγοντος
υπεράνω αύτοΰ τα φΰλλα του. Ή διακόσμησις αυτη είναι κοινή εις τάς στήλας είκ. .10
και 11, αλλά πλουσιωτέρα και μάλλον περίτεχνος έν τή 11.
ΤΙ μαρμάρινη στήλη 1 είναι μάλλον λιτή εις τά παραπληρωματικά ταΰτα κοσμή-
ματα. Κάτοκ μεν της έπαφής των ελίκων εισέρχεται κάλυξ λ(οτοϋ στηριζόμενος δια τή;
βάσεως του έπί τοϋ οριζοντίου κανόνος, έκ δε της άνω γωνίας έκΓρύεται άνθος λο^τοϋ,
ούτινος τά μεν άκρα φΰλλα άνοιγόμενα ύποστηρίζουσι τάς ανωτέρω έσω συσπειρουμέ·
νας έλικας, τό δέ μεσαϊον εισδύει εις την μεταξύ αυτών γωνίαν. "Αξιον σημειώσεοος είναι
ότι και έπΙ τοϋ έκ Σπάρτης έπικράνου μεταξύ των ελίκων υπάρχει έπίαης άνθος λωτοϋ>
άλλ' εΐναι άνεξάρτητον των ελίκων πληρούν τον μεταξύ αυτών χώρον, έν ω έν τη Σαμία
στήλη αποτελεί την θάοιν, έξ ής θλαστάνουσιν οί καυλοί των ελίκων και έφ' ής πάλιν
επαναπαύονται αϊ σπεΐραί των άπό χωριστικού έν τω Σπαρτιατικά) έπικράνώ [ΐετέστη
ένταϋθα εις συνδετικόν στοιχείο ν ένσωματωθέν όργανικώς ώς άναγκαίον καΐ σκόπιμον
μέλος της διακοσμήσεως. Τον λωτόν τυΰτον μεταξύ τών ελίκων βλέπομεν καΐ έπί της
στήλης της Τρωάδος, ένθα ούτος κατήντησεν εντελώς γραμμικόν έπίπεδον κόσμημα, ο>ς
άλλως και πάσαι οί μορφαί της έπιστέψεως ταύτης.
Τούς οφθαλμούς τών ελίκων κοσμοϋσι ρόδακες έξ οκτώ πετάλων κοίλων της είκ.
11 και Βοβ1ι1;χα I, 4, έκ δώδεκα δέ πετάλων της είκ. 1 Έπι της στήλης τοϋ Λιαγόρου
(είκ. 10) φαίνεται ότι οί ρόδακες εΐχον τά φύλλα γραπτά, ώς και τον πυρήνα τοϋ μεγά-
λου άνθεμίου. Μεταξύ τών φύλλων τών ροδάκων παρεμβάλλονται λεπτά λογχωτά φύλλα,
ων ή κορυφή προβάλλεται μεταξύ τοϋ άκρου τών φύλλων. Οί οφθαλμοί τών ελίκων
έ'χουσι συνηθέστατα τόν ρόδακα τούτον και δή αρχαιότατα ύπάρχουσι τά μικρά διάμεσα
λογχωτά φύλλα, ώς έπί τοϋ κιονοκράνου Εφέσου (Ηο»αι·ί1ι. ΊΊιο ΑγοΙι&ϊο Αγιθιιπ8Ϊ3,
Αίΐαδ, πίν. Τ και Ν), έπί τών πωρίνων Σαμίων στη/-ών και έπί τοϋ κιονοκράνου τών
Λοκρών, παραλείπονται όμως βραδύτερον, ώς έπί της Σαμιακής [ΐαρμαρίνης στήλΐ]ς, έπί
τοϋ άκροοτηρίου τοϋ βωμού τοϋ Λελφινίου έν Μιλήτοι (ν7ϊθ£&ηο!, Μίΐθΐ I, 2 σ. 47), άτινα
προέρχονται έκ τοϋ τέλους τοϋ έκτου αιώνος.
Έπί της μαρμάρινης στήλης προς τούτοις την έξωτερικήν γωνίαν την μεταξύ τών
έφαπτομένα)ν ράχεων τών κάτω και άνω ελίκων πληροί φύλλον, όπερ συνηϋέστατον εΐναι
έν παρομοίαις θέσεσι (πρβ. ,Τ&1ιι·1>, 1918, Α:ιιγ1ν1ίΐΘ είκ. 54,56 08,09-70, Οοηζβ, ΑII. Ογ«-
1>ι·β1ΪΘί'8 XIII κτλ.), όπερ και έπί τών μυκηναϊκών χρόνων άπαντα ώς ε'ις Κύπρον (Μιιιτπν.
Εχο&ν. ο£ Ονρπιβ πίν. XI, 183).
Τέλος υπεράνω τών ελίκων άνορθοϋται τό άνθέμιόν άπυτε?.ούμ.ενον έκ δύο μερών,
τοϋ πυρήνος ή καρδίας και τών φύλλων. Ό πυρήν σχηματίζεται μεταξύ της γωνίας τών
δύο ελίκων, ην πληροί έν εϊδει κά/.υκος ωοειδούς. Τό εσωτερικύν αύτοϋ ή ήτο γραπτόν
(στήλη Διαγόρου) ή κοσμείται υπό άνθεμίου, ώς έπί της είκ. 11, έν ή το μεν κορυφαΐον
φύλλον είναι κοίλον, τά δέ έκατέρωθεν αύτοϋ κυρτά. Ό πυρήν οδτος έπί της είκ. 12
έχει λάόει ιδίαν διαμύρφωσιν: το σχήμα αύτοϋ έγένετο σχεδόν ημικυκλικό ν όριζόμενον
υπό τόξου, ούτινος τά άκρα συσπειροϋνται έντύς εις έλικας, έφ' ων ύφοϋται μικροσκο-
πικόν άνθέμιον.
■ Περί τον πυρήνα τούτον άπλοϋται τό ρ ιπ ίδιο ν τοϋ άνθεμίου άναγεγλυμμένον έπι