DOI Artikel:
Zengelēs, Kōnstantinos D.: Paratērēseis peri tōn ek brounzou archaiōn antikeimenōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14363#0106
96
Κωνσταντίνου Ζέγγελη
ΛΕ 1924
Επίσης υ αυτός αναφέρει δτι ε'ις την Αίγυπτο ν έχρώννυον τον άργυρον μελανόν
και εκφράζει την άπορίαν δτι ό οΰτω στερηθείς της λάμψεως αύτοΰ άργυρος έπωλεΐτο
άκριβώτερα. "Ακριβώς τούτέστι,ώς συμβαίνει και σήμερον, δτε ό συρμός προτίμα τον άλαμπή
δια χημικών μέσων άμαυρωθέντα άργυρον (αΐ'§βηί οχγάβ). Λέγει μάλιστα και πώς τον
παρεσκεύαζον. ζ^ιά θερμάνσεως μετά βρούνζου και θείου. Ούχ' ήττον και άλλους τρόπους
αναφέρει χημικής αλλοιώσεως. Ώς δι' έπαλείψεως δια κρόκου φόΰ δτε, ως γνωστόν,
τό κατά την άποσηψιν τοϋ φοϋ παραγόμενον ύΟρόθειον θά έμελάνου τον άργυρον. Επίσης
τον τρόπον της διά της επιδράσεως μεταλλικών ύδάτων, — προφανώς θειούχων — ή τέλος
και διά της έκθέσεούς εις τους εκ της θαλλάσης φυσώντας ανέμους, ώς έ'πρατον λέγει εν
Ισπανία Και οΰτω βεβαίως ό πλήρης άλατος και υγρασίας θαλάσσιος αήρ φθείρει πολύ
ταχύτερον και προσβάλλει δι' ωραίας πράσινης πατίνας τον βροϋνζον. Τό. χωρία ταΰτα
τοϋ Πλινίου έξηγοϋν εναργέστατα την τεχνητήν κατασκευήν τοϋ παρατηρηθέντος ύφ' ημών
μελανοΰ επιχρίσματος τοϋ μείρακος τοΰ Μαραθώνος, δπερ ήδύνατο να παρασκευασθΓ]
ιδίοις διά της κατεργασίας διά θειούχων μεταλλικών ύδάτων άφθονούντων εν Ελλάδι,
δι' ών ώςδιά πειράματος επί ελάσματος βρούνζου γενομένου έπείσθημεν, τοϋ αύτοΰ περίπου
χρώματος και λάμψεως επίχρισμα παράγεται.
2ον Διά λόγους συντηρήσεως. Ή τοιαύτη έπίχρισις προφυλάσσει τον βροϋνζον
από τοϋ σχηματισμού πατίνας. Τοϋτο απεδείχθη και έξ αύτοϋ τοϋ μελανοΰ επιχρίσματος
τοΰ μείρακος τοϋ Μαραθώνος δπερ, εις τά ολίγα μέρη, εις άτινα δεν άπεκολλήθη, παρέ-
μεινεν άναλλοίωτον. Έπείσθημεν ούχ' ήττον περί αύτοϋ και διά σχετικοϋ πειράματος-
Έξεθέσαμεν εις την έπίδρασιν άραιοΰ ύδροχλοορικοϋ οξέος έλασμα όρειχάλκινον τοϋ οποίου
τό ήμισυ έμελανώθη διά κατεργασίας μετά ύδροθειούχου ύδατος Τό μή μελανωθέν ισχυ-
ρότατα προσεβλήθη διά σχηματισμοϋ πρασίνου χλωριούχου χαλκοί εντός 24 ωρών.
Τουναντίον το θειωθέν ούδέ μετά ενα μήνα έδειξε τό ελάχιστον ση μείον προσβολής. Ό
λύγος ούτος εξηγεί και την άναφερομένην υπό τοϋ Πλινίου ώς από πίσσης έπίχρισιν.
Αναφέρει μάλιστα ό αυτός δτι μετεχειρίζοντο την δι' άραιάς πίσσης έπίχρισιν προς
συντήρησιν τοϋ βρούνζου :*.
Διά τον λόγον τοϋτον έ'χριον τά βρούνζινα αντικείμενα διά διαφόρων φυτικών
χυιιών ή άλλων ούσιών. Ό Πλίνιος αναφέρει δτι ε'ις ελάσματα χαλκοϋ τής Κύπρου εδιδον
την άπόχρωσιν τοϋ χρυσοϋ δι' έπαλείψεως διά χολής τοϋ ταύρου 1, ό ΒβιΊΙιοΙοί αναφέρει
πλείστας δσας συνταγάς, έξ ών αποτελείται ό πάπυρος Χ τής Λεΰδης (ΒβΓίΙίθΙοΙ Ιηίΐ'. ιι Ι'όΙιιάβ
(Ιο Ια Οΐιηηϊβ σελ. 23 —45), δι' ών άλλοτε έπεζητεΐτο ή παρασκευή χρυσομύρφου ή άργυ-
ρομόρφου κράματος άνευ χρυσοϋ ή και άργύρου και άλλοτε ή κατ' έπιφάνειαν μόνον
χρυσόχρους ή άργυρόχρους βαφή. Ούτω αναφέρεται παρασκευή κραμάτων τοιούτων τή
μεσολαβήσει κυρίως ύδραργύρου (συνταγαι 5, 9, 10, 18, 80, 81) ή άρσενικοϋ (23, 85)-
ή ολίγου άργύρου (8, 9, 84) ψευδαργύρου (11) κ.λ. Επίσης έπίτευξις κατ έπιφάνειαν έκ τοϋ
βρού·\ζου χρυσοχρόου ή άργυροχρόου χροιάς (συνταγαι 6, 9, 20, 21, 27, 38, 42, 75, 86)
ή χρυσοχρόου έπι άργύρου (59, 41, 57) κ.λ. ακόμη και διά φυτικών ούσιών ώς κυμίνου,.
χελιδονίου κ.λ. (28, 47, 74, 77 κ.λ.).
Πο?νλαι των συνταγών τούτων ενθυμίζουν τός ύπό τοϋ Πλινίου άναφερομένας
κυρίως εις τό 34ον βιβλίον αύτοϋ, ώς αίνπ άριθ. 37, 63, 74 και άλλαι.
1 Ρΐίη. Ν. Η. XXXIII 46. 3 ΡΙΐη. Ν. Η. XXXIII 55.
3 » 4 XXXIV 77.
14 10 20
Κωνσταντίνου Ζέγγελη
ΛΕ 1924
Επίσης υ αυτός αναφέρει δτι ε'ις την Αίγυπτο ν έχρώννυον τον άργυρον μελανόν
και εκφράζει την άπορίαν δτι ό οΰτω στερηθείς της λάμψεως αύτοΰ άργυρος έπωλεΐτο
άκριβώτερα. "Ακριβώς τούτέστι,ώς συμβαίνει και σήμερον, δτε ό συρμός προτίμα τον άλαμπή
δια χημικών μέσων άμαυρωθέντα άργυρον (αΐ'§βηί οχγάβ). Λέγει μάλιστα και πώς τον
παρεσκεύαζον. ζ^ιά θερμάνσεως μετά βρούνζου και θείου. Ούχ' ήττον και άλλους τρόπους
αναφέρει χημικής αλλοιώσεως. Ώς δι' έπαλείψεως δια κρόκου φόΰ δτε, ως γνωστόν,
τό κατά την άποσηψιν τοϋ φοϋ παραγόμενον ύΟρόθειον θά έμελάνου τον άργυρον. Επίσης
τον τρόπον της διά της επιδράσεως μεταλλικών ύδάτων, — προφανώς θειούχων — ή τέλος
και διά της έκθέσεούς εις τους εκ της θαλλάσης φυσώντας ανέμους, ώς έ'πρατον λέγει εν
Ισπανία Και οΰτω βεβαίως ό πλήρης άλατος και υγρασίας θαλάσσιος αήρ φθείρει πολύ
ταχύτερον και προσβάλλει δι' ωραίας πράσινης πατίνας τον βροϋνζον. Τό. χωρία ταΰτα
τοϋ Πλινίου έξηγοϋν εναργέστατα την τεχνητήν κατασκευήν τοϋ παρατηρηθέντος ύφ' ημών
μελανοΰ επιχρίσματος τοϋ μείρακος τοΰ Μαραθώνος, δπερ ήδύνατο να παρασκευασθΓ]
ιδίοις διά της κατεργασίας διά θειούχων μεταλλικών ύδάτων άφθονούντων εν Ελλάδι,
δι' ών ώςδιά πειράματος επί ελάσματος βρούνζου γενομένου έπείσθημεν, τοϋ αύτοΰ περίπου
χρώματος και λάμψεως επίχρισμα παράγεται.
2ον Διά λόγους συντηρήσεως. Ή τοιαύτη έπίχρισις προφυλάσσει τον βροϋνζον
από τοϋ σχηματισμού πατίνας. Τοϋτο απεδείχθη και έξ αύτοϋ τοϋ μελανοΰ επιχρίσματος
τοΰ μείρακος τοϋ Μαραθώνος δπερ, εις τά ολίγα μέρη, εις άτινα δεν άπεκολλήθη, παρέ-
μεινεν άναλλοίωτον. Έπείσθημεν ούχ' ήττον περί αύτοϋ και διά σχετικοϋ πειράματος-
Έξεθέσαμεν εις την έπίδρασιν άραιοΰ ύδροχλοορικοϋ οξέος έλασμα όρειχάλκινον τοϋ οποίου
τό ήμισυ έμελανώθη διά κατεργασίας μετά ύδροθειούχου ύδατος Τό μή μελανωθέν ισχυ-
ρότατα προσεβλήθη διά σχηματισμοϋ πρασίνου χλωριούχου χαλκοί εντός 24 ωρών.
Τουναντίον το θειωθέν ούδέ μετά ενα μήνα έδειξε τό ελάχιστον ση μείον προσβολής. Ό
λύγος ούτος εξηγεί και την άναφερομένην υπό τοϋ Πλινίου ώς από πίσσης έπίχρισιν.
Αναφέρει μάλιστα ό αυτός δτι μετεχειρίζοντο την δι' άραιάς πίσσης έπίχρισιν προς
συντήρησιν τοϋ βρούνζου :*.
Διά τον λόγον τοϋτον έ'χριον τά βρούνζινα αντικείμενα διά διαφόρων φυτικών
χυιιών ή άλλων ούσιών. Ό Πλίνιος αναφέρει δτι ε'ις ελάσματα χαλκοϋ τής Κύπρου εδιδον
την άπόχρωσιν τοϋ χρυσοϋ δι' έπαλείψεως διά χολής τοϋ ταύρου 1, ό ΒβιΊΙιοΙοί αναφέρει
πλείστας δσας συνταγάς, έξ ών αποτελείται ό πάπυρος Χ τής Λεΰδης (ΒβΓίΙίθΙοΙ Ιηίΐ'. ιι Ι'όΙιιάβ
(Ιο Ια Οΐιηηϊβ σελ. 23 —45), δι' ών άλλοτε έπεζητεΐτο ή παρασκευή χρυσομύρφου ή άργυ-
ρομόρφου κράματος άνευ χρυσοϋ ή και άργύρου και άλλοτε ή κατ' έπιφάνειαν μόνον
χρυσόχρους ή άργυρόχρους βαφή. Ούτω αναφέρεται παρασκευή κραμάτων τοιούτων τή
μεσολαβήσει κυρίως ύδραργύρου (συνταγαι 5, 9, 10, 18, 80, 81) ή άρσενικοϋ (23, 85)-
ή ολίγου άργύρου (8, 9, 84) ψευδαργύρου (11) κ.λ. Επίσης έπίτευξις κατ έπιφάνειαν έκ τοϋ
βρού·\ζου χρυσοχρόου ή άργυροχρόου χροιάς (συνταγαι 6, 9, 20, 21, 27, 38, 42, 75, 86)
ή χρυσοχρόου έπι άργύρου (59, 41, 57) κ.λ. ακόμη και διά φυτικών ούσιών ώς κυμίνου,.
χελιδονίου κ.λ. (28, 47, 74, 77 κ.λ.).
Πο?νλαι των συνταγών τούτων ενθυμίζουν τός ύπό τοϋ Πλινίου άναφερομένας
κυρίως εις τό 34ον βιβλίον αύτοϋ, ώς αίνπ άριθ. 37, 63, 74 και άλλαι.
1 Ρΐίη. Ν. Η. XXXIII 46. 3 ΡΙΐη. Ν. Η. XXXIII 55.
3 » 4 XXXIV 77.
14 10 20