DOI Artikel:
Pappadakis, Nikolaos G.: Lokrikos thesmos
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14363#0133
ΑΕ 1924
Λοκρικός θεσμός
123
γνωρίζονται αμέσως τά γεραρά τε&μός η κατά την έμφαντικωτέραν της δασείας προ-
φοράς γραφήν τετ&μός 1 (στ. 13-14), τοι αρθ. καΐ «α = άν 6, διακάτιοι 9, γαδαισία
11, άνδρεφόνος ~ 13, έαρος 14 και β' 2, ποτί . . . β' 4, τό νεοφανές σύνθετον άνδαί-
#μός :* 2 και 10, και ή κράσις «Εκατόν 8.
Ώς Αιολικά — λείψανα — αναγνωρίζονται πλήν τοΰ Α 15 τύπου πάντεο(α)ιν
(παρά τό 8 άνδράσιν) κυρίως το 17 νπΑ-προσϋ'ίδιος 5· διότι Αιολικά μεν αλλά και Δωρικά,
κοινά τά πλείστα (ή πρ(οτοδιαλεκτικά) είναι π. χ. αί = εί, 11 γαδαισία ( — ναο-νεω<5.) <»,
5 άδελφεός 1 2 αματα πάντα 8,.16 ϊλαος, αί άποκοπαι 1.5.13 «ατ (προ τ) και παρ(βαίνω),
ή κατάλ. -ντω (διαδόντω) 18 κ, ά.
Τουναντίον εις όλίγα περιορίζονται τά κυρίως βορειοδυτικά ή βορειοδωρικά,
και ειδικώς Λοκρικά στοιχεία- ή άποκληαία 11 ενθυμίζει τους α'ιτωλικούς άποκλήτονς !>·
1 Ή νεοφανής γραφή ουδέν μέν έχει περιεργότερον της
των γνωστών οκχος και ρ. ύκχέοιτι (Πινδ), οχνπφος κλπ.,
περί ων ίδέ αυτάρκη τά Χατζιδάκι Άκαδ. 'Αναγν.2 Α
σ. 126 § 23, άλλ' ούδέ συντελεί καθ' έαυτήν εις προτί-
μησιν τοΰ \'ϋε- (τοΰ τίθημι) άντί τοϋ γΊ?εσ-(τοΰ Οέσαααθαι
— πολύθεστος κλπ.) εν τω ΰεσ/ιογόοος Δημι'μηρ—δι' όσους
όέν αρκούνται εις τήν άρχαίαν άπλήν έτυμολογίαν (ως
ϋεομοπαρόχον κατά τά είσφέρειν και τιϋέναι νόμον, δηλ. δο-
τείρας τοϋ ΰετον δή νόμου τοϋ γάμου (ΰεοιιοϋ '/.έκτροιο
παλαιοί"· Όδ. Ψ. 296), άλλ' αποκλίνουν πρός τά τοϋ νβ-
γ&1Ϊ κα'ι Μϊδί Ηηγπβοπ Ριό1ο<τοπιθπ3 48 και 137 έ.
"Οτι δέ γενικώς Λιόριον αρχαιότατα μέν τό ΰεθμός (όθεν
και Ήλεϊον και Λοκρικόν Οέθμιον ΑΟ'ΙΧ,' 334 τέλ.), τό και
παρ' Ίσύλλω (έν 'ΑΕφ. 1885, 6δ, 12) επιζών ή άναζών,
άρχα'ίκώς δέ απλώς τεΰμός (Πινδ. κλπ., Δελφ. *τεΰμΰς
ό Εαδών κλπ.» Ρ. ά. Ό. III1 294 κλπ., έν δέ Βοιωτία έπί
αιώνας τεΟμοψύΙακες κλπ.), πασίγνωστον.
2 Παραδεδομένον ήδη π. Εύσταθ. ύπό Ήρωδιανοϋ- ίδέ
ΗβΓ\νοι·(1βη ΕβΧ. δίψρΐ. κλπ. Μόνον άντί τών έκεί πα-
ραθαλλομένων, όχι τελείως όμοιων, εδονιες και εδννα, γίρ-
γύρα κλπ. ομοιότερα εΐνε τά π. Βαοΐί. Οι\ ΌϊάΙ. § 107
δαμέτας (.—δημότης) ΚαρπαΟ., Ίππεδαμος (ροδ.) βίειος
κρητ. και τό πανελλήνιον οικέτης, έκ δέ τών π. Ηβΐ'\νοΐ'-
άθη όντως τό ίβδεμαϊυς, ένισχυόμενον ύπό τοϋ έν νεωτάτη
έπιγρ. Καλυδώνος έβδεμα. Εις τά έϊ άμεταπτώπου θέματος
ΐ'δοντες, πέπανα κ?.π. πρόσΟες και έκ παπύριον Οχ. ραρ.
1091,60 (-=-.Βακχυλ. ις' 66) άναςιβρΕντας [=-βρόπας τοϋ
Πινδ. κα'ι 1792,19 άργιβυΕντας.
:{ Φιισικόν μέν ήτο παρά τά έκ τοϋ δατέομαι κοινά δα-
σμός, άνάδαοτο; κλπ. νά σχηματισθη έκ τοϋ παραλλήλου
δαίννμ* και δαά» (Πινδ. Πυθ. Γ 82, «?►· παρ' εαΰ/.όν πή-
ματα ούνδνο δαίονιαι βροτοϊς* περίφημον) κα'ι τό ήδη
γνωστόν επίσης άπλοϋν δαιθμός (κα'ι δαΐοις κρητ. κα'ι καρ-
ποδαιστής και δαιτρός και χρηματοδαίχας κτεάνων πικρός, ό
σίδηρος κλπ. Αΐσχ. Έ. Θη'. 728)· άλλα και τό συνθ. *&ψδαι-
τος γνωστόν—και μόνον» άθησαύριστον, φαίνεται εις τά
λεξικά—έξ έπιγραφής όμοιας (Ίσοαίων της Κορινθίων
άτοικίας) νΰν 8γ11.:' 141,11 έ. «μηδέ τάν χιόραν ίϊνδαιτον
ποιη[σεϊν]» έκ τοϋ άναδαίο), τοϋ σωζόμενου έν τω χρη-
σμώ έκείνω Ήρ. Δ' 159,3 «νας άναδαιομένος*.
4 "Αλλως ήδη βεβαιωμένη, ώς πολλαχοϋ, κα'ι έν έποικ.
Ναυπ. = ΙΧ' 334 4 κΕδάμω, κΕκο'.νάνων, χ Εν ΛοκροΧς και
24 τά χρήματα τΕν Νανπάκτω. (και εις τάς συναιρέσεις
νικην, ονλήν αΰτ. 333,3.8).
5 "Ητοι ό νπά-προοϋα κοινώς ίΛ0προοι9ίΐ'=(μικρώ) πρό-
τερον κάτοικος (ώς οί έν έπιγρ. λεσβ. 16 XII2 6 «έν τάι
πόλει πρόσΰεν εόντες» κατ' άντίΟεσιν έκεΐ πρός φυγάδας
κατελθόιτας). Περί τοϋ νπά ώς παναιολίου πρβλ. Α. Δελτ.
1923, 185,2 Περί τοϋ δισυνΟέτου Βπι^ιιιβηη-ΤΙππηΙ)4 §
501.4* πρ6λ. ιδία νπό-άπο-εμπροσΟεν, νπένερϋε, αλλά κυ-
ρίιος τό άποκεκομμένον Θεσσαλ. νππρο τάς IX2 512, 30.
517, 43· περί δέ της καταλήξεως παρασυνθέτιον έ; επιρ-
ρημάτων ή φράσεων -ίδιος τά τοΰ ΒΐΙοίΕ §Γ. Όϊοΐ. §165,2
(ήδη ήλεϊον προοτίζιος δηλ. προσΟίδιος. κρητ. και Έπιδαυρ.
ΑΕ 1899,1,17 ενδο(ο)0ίδιος (=εντ. άττ.) κλπ. πρόσΟες ύπο-
πετρίδιος ή—πτερίδιος Αλκμάνος, επιγοννίδιον (βρέφος) Πινδ.
επιμαοτιδιον Αίσχ. Εύρ., επιννμφίδιος (ύμνος) Σοφ. — και
τά ΗϊΙΙβΓ εις 8}ΊΓ' 712,3. Έΐεζητημέναι α'ι περί της κα-
ταγωγής τοϋ ενδο&ίδιος έξ ένδον * ενδο&ι (πρ6λ. άπόπροφι)
άμφι6ολίαι Βηι<·ηΐ3ΐιη—ΤίιιιηιΙ)1 σ. 268.
0 Πρβλ. ΓαΡεργός (και -εω έν Θεσπ. έπιγρ. άνεκδότφ
= Θεσσ. γαοργεϊμεν), γαχίνας, γαμέιυας Ίίρακλεο)τ.. ιδία
τούς γαμόρους τών Συρακουσών.
4 Περί της εύρειας διαδόσεως τοϋ (μέ «συγγενικήν» κα-
ταληξιν εοϊέκγόνων δηλωτικήν), άδελψεός, ίδέ νϋν Χατζι-
δάκιν ΆΟιμα ΛΖ' (1925) 5 (μετά τά γενικώς συγγενικά
αΰτ. ΙΒ' 93 έ.)1 τοιούτον άρχήθεν ϊπως καϊτό (παρά τό
γένος, δ και Λοκρ. IX1 334,4.17) γενώ στ. 15. τό και άλλοϋ
πλεισταχοΰ και έν Όλνμπ. έπιγρ. 2 και Άκαρν. IX1 442,7.
8 Το έπικόν [η ματ α πάντα), άλλά και έν Άρκαδ. έπιγρ.
ΙΟ V2 5. 262, 22, κα'ι Ακαρν. ΙΧ' 484,5 (εις άμ. πά).~
εσχάτως δέ και έν έρετρική κακογραφωτάτη άνανινωσκύμε-
νον ύπό Λεονάρδου ΑΕφ. 1919, 88 τέλ.—διατηρείται κατά
Βγ. Κβϊΐ π. ΒβϋΙΐΙβΙ. ϋϊαΐ. II 387 ύπό της Ιερατικής χοή.
οεως. Κα'ι περαιτέρω όμως τούτου άπλοϋς συμφυρμός
μετά τοϋ παγκοίνου τον πάντα χρόνον παρήγαγε (τοϋ ετέ-
ρου πάντα παραλειφθέντος τοΰ άνυποφόρου ένπλεονασμώ)
τό έν τή συνθήκη Αιτωλών κα'ι 'Ακαρν. έκεΐνο Α. Έφ.
1905, 55, 4 και 26, αματα τον πάντα χρόνον (=«άεί και εις
τούς αιώνας τών αΙώνων») — και περιττή λοιπόν ή κατα-
φυγή εις τό μάτην (πρός έρμηνείαν ι'/.πλώς και άδόλως·,
τοΰ κ. Σωτηριάδου αϋτ. και ΗβΓ\ΓβΓ(1βη κατ' έκεϊνον).
0 Πρ6λ. Περί τούτων 8\νο1κ)(];ι 8ί3;ιΐ8ίΐ1[. 361. 'Εκ της
άντιΟέοεως πρός τήν έν πό/.ει συνεδρεύουσαν πρείγαν και
Λοκρικός θεσμός
123
γνωρίζονται αμέσως τά γεραρά τε&μός η κατά την έμφαντικωτέραν της δασείας προ-
φοράς γραφήν τετ&μός 1 (στ. 13-14), τοι αρθ. καΐ «α = άν 6, διακάτιοι 9, γαδαισία
11, άνδρεφόνος ~ 13, έαρος 14 και β' 2, ποτί . . . β' 4, τό νεοφανές σύνθετον άνδαί-
#μός :* 2 και 10, και ή κράσις «Εκατόν 8.
Ώς Αιολικά — λείψανα — αναγνωρίζονται πλήν τοΰ Α 15 τύπου πάντεο(α)ιν
(παρά τό 8 άνδράσιν) κυρίως το 17 νπΑ-προσϋ'ίδιος 5· διότι Αιολικά μεν αλλά και Δωρικά,
κοινά τά πλείστα (ή πρ(οτοδιαλεκτικά) είναι π. χ. αί = εί, 11 γαδαισία ( — ναο-νεω<5.) <»,
5 άδελφεός 1 2 αματα πάντα 8,.16 ϊλαος, αί άποκοπαι 1.5.13 «ατ (προ τ) και παρ(βαίνω),
ή κατάλ. -ντω (διαδόντω) 18 κ, ά.
Τουναντίον εις όλίγα περιορίζονται τά κυρίως βορειοδυτικά ή βορειοδωρικά,
και ειδικώς Λοκρικά στοιχεία- ή άποκληαία 11 ενθυμίζει τους α'ιτωλικούς άποκλήτονς !>·
1 Ή νεοφανής γραφή ουδέν μέν έχει περιεργότερον της
των γνωστών οκχος και ρ. ύκχέοιτι (Πινδ), οχνπφος κλπ.,
περί ων ίδέ αυτάρκη τά Χατζιδάκι Άκαδ. 'Αναγν.2 Α
σ. 126 § 23, άλλ' ούδέ συντελεί καθ' έαυτήν εις προτί-
μησιν τοΰ \'ϋε- (τοΰ τίθημι) άντί τοϋ γΊ?εσ-(τοΰ Οέσαααθαι
— πολύθεστος κλπ.) εν τω ΰεσ/ιογόοος Δημι'μηρ—δι' όσους
όέν αρκούνται εις τήν άρχαίαν άπλήν έτυμολογίαν (ως
ϋεομοπαρόχον κατά τά είσφέρειν και τιϋέναι νόμον, δηλ. δο-
τείρας τοϋ ΰετον δή νόμου τοϋ γάμου (ΰεοιιοϋ '/.έκτροιο
παλαιοί"· Όδ. Ψ. 296), άλλ' αποκλίνουν πρός τά τοϋ νβ-
γ&1Ϊ κα'ι Μϊδί Ηηγπβοπ Ριό1ο<τοπιθπ3 48 και 137 έ.
"Οτι δέ γενικώς Λιόριον αρχαιότατα μέν τό ΰεθμός (όθεν
και Ήλεϊον και Λοκρικόν Οέθμιον ΑΟ'ΙΧ,' 334 τέλ.), τό και
παρ' Ίσύλλω (έν 'ΑΕφ. 1885, 6δ, 12) επιζών ή άναζών,
άρχα'ίκώς δέ απλώς τεΰμός (Πινδ. κλπ., Δελφ. *τεΰμΰς
ό Εαδών κλπ.» Ρ. ά. Ό. III1 294 κλπ., έν δέ Βοιωτία έπί
αιώνας τεΟμοψύΙακες κλπ.), πασίγνωστον.
2 Παραδεδομένον ήδη π. Εύσταθ. ύπό Ήρωδιανοϋ- ίδέ
ΗβΓ\νοι·(1βη ΕβΧ. δίψρΐ. κλπ. Μόνον άντί τών έκεί πα-
ραθαλλομένων, όχι τελείως όμοιων, εδονιες και εδννα, γίρ-
γύρα κλπ. ομοιότερα εΐνε τά π. Βαοΐί. Οι\ ΌϊάΙ. § 107
δαμέτας (.—δημότης) ΚαρπαΟ., Ίππεδαμος (ροδ.) βίειος
κρητ. και τό πανελλήνιον οικέτης, έκ δέ τών π. Ηβΐ'\νοΐ'-
άθη όντως τό ίβδεμαϊυς, ένισχυόμενον ύπό τοϋ έν νεωτάτη
έπιγρ. Καλυδώνος έβδεμα. Εις τά έϊ άμεταπτώπου θέματος
ΐ'δοντες, πέπανα κ?.π. πρόσΟες και έκ παπύριον Οχ. ραρ.
1091,60 (-=-.Βακχυλ. ις' 66) άναςιβρΕντας [=-βρόπας τοϋ
Πινδ. κα'ι 1792,19 άργιβυΕντας.
:{ Φιισικόν μέν ήτο παρά τά έκ τοϋ δατέομαι κοινά δα-
σμός, άνάδαοτο; κλπ. νά σχηματισθη έκ τοϋ παραλλήλου
δαίννμ* και δαά» (Πινδ. Πυθ. Γ 82, «?►· παρ' εαΰ/.όν πή-
ματα ούνδνο δαίονιαι βροτοϊς* περίφημον) κα'ι τό ήδη
γνωστόν επίσης άπλοϋν δαιθμός (κα'ι δαΐοις κρητ. κα'ι καρ-
ποδαιστής και δαιτρός και χρηματοδαίχας κτεάνων πικρός, ό
σίδηρος κλπ. Αΐσχ. Έ. Θη'. 728)· άλλα και τό συνθ. *&ψδαι-
τος γνωστόν—και μόνον» άθησαύριστον, φαίνεται εις τά
λεξικά—έξ έπιγραφής όμοιας (Ίσοαίων της Κορινθίων
άτοικίας) νΰν 8γ11.:' 141,11 έ. «μηδέ τάν χιόραν ίϊνδαιτον
ποιη[σεϊν]» έκ τοϋ άναδαίο), τοϋ σωζόμενου έν τω χρη-
σμώ έκείνω Ήρ. Δ' 159,3 «νας άναδαιομένος*.
4 "Αλλως ήδη βεβαιωμένη, ώς πολλαχοϋ, κα'ι έν έποικ.
Ναυπ. = ΙΧ' 334 4 κΕδάμω, κΕκο'.νάνων, χ Εν ΛοκροΧς και
24 τά χρήματα τΕν Νανπάκτω. (και εις τάς συναιρέσεις
νικην, ονλήν αΰτ. 333,3.8).
5 "Ητοι ό νπά-προοϋα κοινώς ίΛ0προοι9ίΐ'=(μικρώ) πρό-
τερον κάτοικος (ώς οί έν έπιγρ. λεσβ. 16 XII2 6 «έν τάι
πόλει πρόσΰεν εόντες» κατ' άντίΟεσιν έκεΐ πρός φυγάδας
κατελθόιτας). Περί τοϋ νπά ώς παναιολίου πρβλ. Α. Δελτ.
1923, 185,2 Περί τοϋ δισυνΟέτου Βπι^ιιιβηη-ΤΙππηΙ)4 §
501.4* πρ6λ. ιδία νπό-άπο-εμπροσΟεν, νπένερϋε, αλλά κυ-
ρίιος τό άποκεκομμένον Θεσσαλ. νππρο τάς IX2 512, 30.
517, 43· περί δέ της καταλήξεως παρασυνθέτιον έ; επιρ-
ρημάτων ή φράσεων -ίδιος τά τοΰ ΒΐΙοίΕ §Γ. Όϊοΐ. §165,2
(ήδη ήλεϊον προοτίζιος δηλ. προσΟίδιος. κρητ. και Έπιδαυρ.
ΑΕ 1899,1,17 ενδο(ο)0ίδιος (=εντ. άττ.) κλπ. πρόσΟες ύπο-
πετρίδιος ή—πτερίδιος Αλκμάνος, επιγοννίδιον (βρέφος) Πινδ.
επιμαοτιδιον Αίσχ. Εύρ., επιννμφίδιος (ύμνος) Σοφ. — και
τά ΗϊΙΙβΓ εις 8}ΊΓ' 712,3. Έΐεζητημέναι α'ι περί της κα-
ταγωγής τοϋ ενδο&ίδιος έξ ένδον * ενδο&ι (πρ6λ. άπόπροφι)
άμφι6ολίαι Βηι<·ηΐ3ΐιη—ΤίιιιηιΙ)1 σ. 268.
0 Πρβλ. ΓαΡεργός (και -εω έν Θεσπ. έπιγρ. άνεκδότφ
= Θεσσ. γαοργεϊμεν), γαχίνας, γαμέιυας Ίίρακλεο)τ.. ιδία
τούς γαμόρους τών Συρακουσών.
4 Περί της εύρειας διαδόσεως τοϋ (μέ «συγγενικήν» κα-
ταληξιν εοϊέκγόνων δηλωτικήν), άδελψεός, ίδέ νϋν Χατζι-
δάκιν ΆΟιμα ΛΖ' (1925) 5 (μετά τά γενικώς συγγενικά
αΰτ. ΙΒ' 93 έ.)1 τοιούτον άρχήθεν ϊπως καϊτό (παρά τό
γένος, δ και Λοκρ. IX1 334,4.17) γενώ στ. 15. τό και άλλοϋ
πλεισταχοΰ και έν Όλνμπ. έπιγρ. 2 και Άκαρν. IX1 442,7.
8 Το έπικόν [η ματ α πάντα), άλλά και έν Άρκαδ. έπιγρ.
ΙΟ V2 5. 262, 22, κα'ι Ακαρν. ΙΧ' 484,5 (εις άμ. πά).~
εσχάτως δέ και έν έρετρική κακογραφωτάτη άνανινωσκύμε-
νον ύπό Λεονάρδου ΑΕφ. 1919, 88 τέλ.—διατηρείται κατά
Βγ. Κβϊΐ π. ΒβϋΙΐΙβΙ. ϋϊαΐ. II 387 ύπό της Ιερατικής χοή.
οεως. Κα'ι περαιτέρω όμως τούτου άπλοϋς συμφυρμός
μετά τοϋ παγκοίνου τον πάντα χρόνον παρήγαγε (τοϋ ετέ-
ρου πάντα παραλειφθέντος τοΰ άνυποφόρου ένπλεονασμώ)
τό έν τή συνθήκη Αιτωλών κα'ι 'Ακαρν. έκεΐνο Α. Έφ.
1905, 55, 4 και 26, αματα τον πάντα χρόνον (=«άεί και εις
τούς αιώνας τών αΙώνων») — και περιττή λοιπόν ή κατα-
φυγή εις τό μάτην (πρός έρμηνείαν ι'/.πλώς και άδόλως·,
τοΰ κ. Σωτηριάδου αϋτ. και ΗβΓ\ΓβΓ(1βη κατ' έκεϊνον).
0 Πρ6λ. Περί τούτων 8\νο1κ)(];ι 8ί3;ιΐ8ίΐ1[. 361. 'Εκ της
άντιΟέοεως πρός τήν έν πό/.ει συνεδρεύουσαν πρείγαν και