DOI Artikel:
Dragatsēs, Iakōvos Ch.: To en Peiraiei sērangion
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14370#0018
6
Ίακ. Χ. Δραγάτση: Τό έν Πειραιεΐ Σηράγγιον
Κυριώτατον οΰτως εύρημα άπομένουσι τά δύο ψηφιδωτά, τά όποια περιεγρά-
ψαμεν, ων τό έτερον, τό της Σκύλλης, δυστυχώς δεν φαίνεται σήμερον, διότι ό κατα-
λαβών τό μέρος τούτο, ε/ει εγκαταστήσει εντός της στρογγυλής τοϋ βαλανείου αιθούσης
βαρελοστοιχίαν όλόκληρον, φοβηθείς δέ εσχάτως κατάπτωσιν τοΰ άνωθεν των βαρε-
λιών βράχου υπέρ τό διαμέρισμα της Σκΰλλης, και καταστροφήν αυτών, άνευ ειδο-
ποιήσεως τίνος, έκτισε τοΐχον προς συγκράτησιν
τοΰ άνωθεν βράχου καΐ έβάσισεν αυτόν επί τοΰ
ψηφιδωτού, διότι εκεί ήτο ό κίνδυνος, και οΰτω
κατέστησε τοΰτο αφανές.
Ταΰτα είνε τά κατά τό σχήμα και την
διαίρεσιν τοΰ παραδόξου τούτου υπογείου ορύγ-
ματος, τοΰ άπό τών αρχαιοτάτων χρόνων πολλάς
τας όψεις μεταλλάξαντος, σήμερον δέ τόσον κακο-
τυχήσαντος και τασσομένου πλέον όχι υπό τον
Σήραγγον, άλλ' υπό την προστασίαν τοΰ Βάκχου.
Εκ της λεπτομερούς γενομένης ανωτέρω
περιγραφής αυτού, έκ της καταδείξεως τών τε
κυρίων και τών δευτερευόντων σημείων και τής
παραθέσεως τού σχεδίου τής κατόψεως και τών μωσαϊκών, καταφαίνεται, ότι πρόκειται,
επί μέρους τουλάχιστον, περί βαλανείου αρχαίου μετά διαφόρων διαμερισμάτων. "Οτι
αρχικώς δεν είχε τήν διαρρύθμισιν ταύτην εις πολύ παλαιούς χρόνους, δεν υπάρχει αμφι-
βολία τις- διότι τήν αρχήν αυτού πρέπει νά θέση τις εις πανάρχαιους χρόνους, τούς χρό-
νους τών Μινυών, εις ους αποδίδονται πάντα τά τοιαύτα ορύγματα. Τί άλλο περιελάμβανε
λοιπόν δεν δύναται νά διευκρινισθή και εις τί προηγουμένως έχρησίμευεν. Ή έμφάνισις
έν αύτώ τού βωμού τού Αποτρόπαιου Απόλλωνος ύποδηλοϊ ΰπαρξιν ιερού τίνος ασφα-
λώς. Και τό ιερόν τούτο επιτρέπει νά άποδοθή εις αυτό τό όνομα τού Σηραγγίου άπό
ήρωος Σηράγγου, ώς έκ τής έν τή σήραγγι υπάρξεως αυτού, διότι σήραγξ είνε τό όλον
τοΰ κατασκευάσματος. "Οτι δέ έλαβε πολλάς ιάς μετατροπάς μέχρι τών Τωμα'ίκών χρό-
νων άπόδειξις αυτά τά μωσαϊκά, τά όποια δέν ύπερβαίνουσι τούς χρόνους τούτους και
ή άλλη εσωτερική διαίρεσις.
Τις δέ είνε ό Σήραγγος ούτος; Τό όνομα αυτού, άπό τού οποίου προήλθε και
τό τού Σηραγγίου, γνωρίζομεν ήδη άπό τών παλαιών συγγραφέων. Οΰτως ό Ισαίος
(περί Φιλοκτήμονος κλ,ήρου 33) αναφέρει τό έν Σηραγγίω βαλανεΐον και αυτό τό Σηράγ-
γων λέγων, ότι εύκτήμων τις «έν πάνυ όλίγω χρόνω αποδίδοται άγρόν μεν Α&μονοΐ
πέντε καϊ έβδομήκοντα μνών, Άντιφάνει, τό δ' έν Σηραγγίω βαλανεΐον τρισχι-
λίων Αριστολόχω». Ό 'Αρποκρατίων γράφει, ότι ό Λυσίας έν τω κατ' Άνδροτίοονος
λόγω αναφέρει τούτο ώς χωρίον τι τοΰ Πειραιώς, ότι δέ μνημονεύει αυτού και ό
Αριστοφάνης έν τοις «Γεωργοΐς», κωμωδία αυτού μή περισωθείση. Ό Φώτιος (σ.
510) λέγει περί τούτου, ότι ήτο τόπος κτισθείς υπό Σηράγγου και ότι ύπήρχεν ήρωον
έν αύτώ. Ό Ησύχιος προστίθησιν ότι έν αύτώ έκρύπτοντο οί κακούργοι. Και προς τοΰτο
ήτο καταλλη?ιότατον τό μέρος δια τό διάφορα διαμερίσματα αυτού. Όμοίως αναφέρει
τούτο και ό Σουΐδας.
Ίακ. Χ. Δραγάτση: Τό έν Πειραιεΐ Σηράγγιον
Κυριώτατον οΰτως εύρημα άπομένουσι τά δύο ψηφιδωτά, τά όποια περιεγρά-
ψαμεν, ων τό έτερον, τό της Σκύλλης, δυστυχώς δεν φαίνεται σήμερον, διότι ό κατα-
λαβών τό μέρος τούτο, ε/ει εγκαταστήσει εντός της στρογγυλής τοϋ βαλανείου αιθούσης
βαρελοστοιχίαν όλόκληρον, φοβηθείς δέ εσχάτως κατάπτωσιν τοΰ άνωθεν των βαρε-
λιών βράχου υπέρ τό διαμέρισμα της Σκΰλλης, και καταστροφήν αυτών, άνευ ειδο-
ποιήσεως τίνος, έκτισε τοΐχον προς συγκράτησιν
τοΰ άνωθεν βράχου καΐ έβάσισεν αυτόν επί τοΰ
ψηφιδωτού, διότι εκεί ήτο ό κίνδυνος, και οΰτω
κατέστησε τοΰτο αφανές.
Ταΰτα είνε τά κατά τό σχήμα και την
διαίρεσιν τοΰ παραδόξου τούτου υπογείου ορύγ-
ματος, τοΰ άπό τών αρχαιοτάτων χρόνων πολλάς
τας όψεις μεταλλάξαντος, σήμερον δέ τόσον κακο-
τυχήσαντος και τασσομένου πλέον όχι υπό τον
Σήραγγον, άλλ' υπό την προστασίαν τοΰ Βάκχου.
Εκ της λεπτομερούς γενομένης ανωτέρω
περιγραφής αυτού, έκ της καταδείξεως τών τε
κυρίων και τών δευτερευόντων σημείων και τής
παραθέσεως τού σχεδίου τής κατόψεως και τών μωσαϊκών, καταφαίνεται, ότι πρόκειται,
επί μέρους τουλάχιστον, περί βαλανείου αρχαίου μετά διαφόρων διαμερισμάτων. "Οτι
αρχικώς δεν είχε τήν διαρρύθμισιν ταύτην εις πολύ παλαιούς χρόνους, δεν υπάρχει αμφι-
βολία τις- διότι τήν αρχήν αυτού πρέπει νά θέση τις εις πανάρχαιους χρόνους, τούς χρό-
νους τών Μινυών, εις ους αποδίδονται πάντα τά τοιαύτα ορύγματα. Τί άλλο περιελάμβανε
λοιπόν δεν δύναται νά διευκρινισθή και εις τί προηγουμένως έχρησίμευεν. Ή έμφάνισις
έν αύτώ τού βωμού τού Αποτρόπαιου Απόλλωνος ύποδηλοϊ ΰπαρξιν ιερού τίνος ασφα-
λώς. Και τό ιερόν τούτο επιτρέπει νά άποδοθή εις αυτό τό όνομα τού Σηραγγίου άπό
ήρωος Σηράγγου, ώς έκ τής έν τή σήραγγι υπάρξεως αυτού, διότι σήραγξ είνε τό όλον
τοΰ κατασκευάσματος. "Οτι δέ έλαβε πολλάς ιάς μετατροπάς μέχρι τών Τωμα'ίκών χρό-
νων άπόδειξις αυτά τά μωσαϊκά, τά όποια δέν ύπερβαίνουσι τούς χρόνους τούτους και
ή άλλη εσωτερική διαίρεσις.
Τις δέ είνε ό Σήραγγος ούτος; Τό όνομα αυτού, άπό τού οποίου προήλθε και
τό τού Σηραγγίου, γνωρίζομεν ήδη άπό τών παλαιών συγγραφέων. Οΰτως ό Ισαίος
(περί Φιλοκτήμονος κλ,ήρου 33) αναφέρει τό έν Σηραγγίω βαλανεΐον και αυτό τό Σηράγ-
γων λέγων, ότι εύκτήμων τις «έν πάνυ όλίγω χρόνω αποδίδοται άγρόν μεν Α&μονοΐ
πέντε καϊ έβδομήκοντα μνών, Άντιφάνει, τό δ' έν Σηραγγίω βαλανεΐον τρισχι-
λίων Αριστολόχω». Ό 'Αρποκρατίων γράφει, ότι ό Λυσίας έν τω κατ' Άνδροτίοονος
λόγω αναφέρει τούτο ώς χωρίον τι τοΰ Πειραιώς, ότι δέ μνημονεύει αυτού και ό
Αριστοφάνης έν τοις «Γεωργοΐς», κωμωδία αυτού μή περισωθείση. Ό Φώτιος (σ.
510) λέγει περί τούτου, ότι ήτο τόπος κτισθείς υπό Σηράγγου και ότι ύπήρχεν ήρωον
έν αύτώ. Ό Ησύχιος προστίθησιν ότι έν αύτώ έκρύπτοντο οί κακούργοι. Και προς τοΰτο
ήτο καταλλη?ιότατον τό μέρος δια τό διάφορα διαμερίσματα αυτού. Όμοίως αναφέρει
τούτο και ό Σουΐδας.