DOI Artikel:
Baroucha, Eirēnē A.: Kykladikoi taphoi tēs Parou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14370#0124
112
Ειρήνης Α. Βαρούχα: Κυκλαδικοί τάφοι τής Πάρου
ΑΕ 1925—1926
ταλήξωμεν εις το αυτό συμπέρασμα, εάν εις τον ένα εξ αυτών δέν εΐχεν ευρέθη τό άγγεΐον
με τάς σπείρας 1;
Διότι ή μεν πυξίς παρά την έξέλιξιν, ή οποία νομίζω υπάρχει εις την διακό-
σμησιν της, δέν αποκλείεται νά άνήκη και εις την άρχαιοτέραν περίοδον, δπως επίσης
και τό άλλο όμοϋ εύρεθέν άγγεΐον 2, (είκ. 8) ή σπείρα δμως άσφαλώς ανήκει εις την
νεωτέραν περίοδον και επομένως καΐ τά άλλα δύο αγγεία του τετάρτου τάφου, εάν
παραδεχθώμεν και τούτον ώς σύγχρονον·*.
Αλλά διά τά τηγανοειδή αγγεία υπάρχουν ώς γνωστόν άντιρρήσεις, συμφώνοος
προς τάς οποίας κέντρον της παραγωγής και διαδόσεως των εΐναι ή Σύρος, χρόνος δέ
τής ακμής τό μέσον περίπου της δευτέρας χιλιετηρίδος 4.
Εΐναι δμως ορθόν νά καταβιβάσωμεν τόσον χαμηλά τον χρόνον τής διαδόσεως
ταύτης μόνον και μόνον διά νά δικαιολογήσωμεν την σπεΐραν τής Σύρου ώς μυκηναϊ-
κήν έπίδρασιν; Τό επιχείρημα κατά τής προελεύσεως τού θέματος τούτου έκ τού Βιιίππν
διότι δηλ. υπάρχει μεγάλη χρονική άπόστασις, στηρίζεται ακριβώς έπι τού αποδεικτέου.
Έκτος δέ τούτου εις τις Κυκλάδας υπάρχει ή σπείρα άσοραλώς προ πάσης μυκη-
ναϊκής επιδράσεως. Ό ΕΓ&ηΙίΐονί μάλιστα νομίζει δτι ή σπείρα εμφανίζεται εις τάς Κυκλά-
δας κατά την άρχαιοτάτην ήδη περίοδον (Ε. Ο. I.) τού κυκλαδικού πολιτισμού, διότι οί
πρώτοι κάτοικοι τών νήσων ήσαν εν μέρει μέν Μικρασιάται μεταφέροντες τό μέταλλον,
εν μέρει δέ Στερεολλαδΐται έξ εκείνων, οί όποιοι είχον κατέλθει έκ τού Βορρά και επομέ-
νως έγνώριζον τήν σπεΐραν δπως και τά έντυπα τρίγωνα (έ. ά. σ. 50 κέ. 118 κέ.). Άλλ' δτι
πάντως ή σπείρα ασφαλώς ύπήρξεν εις τάς Κυκλάδας προ πάσης Μυκηναϊκής επιδράσεως,
αποδεικνύουν ή εΰρεσις σπείρας κυκλαδικού τύπου εις τήν Τροίαν προ τής θ1^ πό-
λεως5, ή εύρεσις τού γνωστού αγγείου με τήν σπειροειδή διακόσμησιν εις τάφον τής
Άιιοογ'οΰ και μάλιστα υπό τό δάπεδον τού Κυκλαδικού τάφου 6 και τέλος ή σπειροειδής
διακόσμησις αγγείου τού Δεσποτικού προερχομένου έξ άρχαιοτέρας ένταφιάσεως, ενώ εις
τήν νεωτέραν τά κτερίσματα είναι δμοια προς τά έκ τών τάφων τής Σύρου προερχόμενα ?.
Ωσαύτως ενδεικτική είναι ή εΰρεσις σπείρας Κυκλαδικού τύπου εις τά αρχαιότατα στρώ-
ματα τού Κοράκου. 8.
Τό σχήμα τών τάφων τής Σύρου και τής Ευβοίας, εντός τών οποίων ευρέθησαν
τά τηγανοειδή αγγεία, τά έχοντα σπεΐραν είναι τύπος νεώτερος τού εις τάς λοιπάς Κυκλά-
δας επικρατούντος κιβωτοειδούς, πιθανόν αφρικανικής επιδράσεως 9· αλλά διατι ή διά-
1 Οί τρεις πρώτοι τάφοι είναι τόσον π?α]σίον και
κανονικώς είςτήναΰιήν σειράν διατεταγμένοι,ώστε και εάν
δέν είναι σύγχρονοι δέν απέχουν και τόσον πολύ χρονικώς-
ό τέταρτος έφ' δσον απέχει ολίγον και ό μεταξύ χώρος
δέν έχει έρευνηθή δέν αποκλείεται νά άνηκη εις άλλην
συστάδα τάφων ή νά εΐναι και μεμονωμένος· επειδή δμως
ευρίσκεται και ούτος εις τήν αυτήν σειράν, νομίζω δτι και
αν ύπάρχη χρονική διαφορά, δέν είναι μεγάλη.
2 Τά μέν δμοια τά ευρεθέντα είς Πύργον χρονολο-
γούνται περί τό 2500 ■ Ξανθουδίδης ΑΔ έ'. ά. σ. 170). Εις
τήν Νάξον ή ΰπαρξις πολλών ομοίων αγγείων είς όλόκλη-
ρον νεκροταφεϊον, δεικνύει, δτι πρόκειται περί έπικρατή-
σεως τοπικής συνήθειας, ή οποία δυνατόν νά ήρχισεν είς
παλαιοτέραν περίοδον και νά διειηρήθη μέχρι τέλους.
3 Σπειροειδής διακόσμησις άπαντα κα'ι είς πυξίδα
του Πύργου, ή όποια ευρέθη μετά τών ομοίων πρός τό
ίδικόν μας (εΐκ. 7) άγγείων (Ξανθουδίδης έ. ά.).
4 Κ3ΐΐΓ8ΐ;β(]ί έ ά. σ. 186 Όα§&8 έ'. ά. σ. 1Θ0 κέ.
δ λνυΓζ δρίΓ&Ιβ ιιη<3 νοίιιίβ είκ. 171 κέ. Η. Βοΐιιηίοΐέ
άρ. 165 κέ.
(> ΒΓπηιηΙβΓ έ'. ά. Ββί1&°β 1 Α 4 σ. 18.
7 Τσούντας Ε.Α. 1898 σ. 164 κα'ι 1899 σ. 108.
8 ΒΙβί'θη ΚοΓβΙϊοα σ. 5 είκ. 3 άρ. 5, 3.
9 Πρβ. Κ&ΓΟ Κβΐϊ^ϊοη άβ8 ββ^έϋδοΙίΘη ΚΓβϊββδ.
ΡϊιιιπίΘη έ. ά σ. 57 κέ Κ3ΐΐΓ8ίβάΙ έ. ά. σ. 184. Ουβ-
8811(1 έ. ά σ. 31 κέ. Διά τήν προέλευσιν του σχήματος
έκ δυσμών πρβ. 8ο1ιαο1ι1ΐ3Γά(; έ'. ά. σ. 177.
16 2 29
Ειρήνης Α. Βαρούχα: Κυκλαδικοί τάφοι τής Πάρου
ΑΕ 1925—1926
ταλήξωμεν εις το αυτό συμπέρασμα, εάν εις τον ένα εξ αυτών δέν εΐχεν ευρέθη τό άγγεΐον
με τάς σπείρας 1;
Διότι ή μεν πυξίς παρά την έξέλιξιν, ή οποία νομίζω υπάρχει εις την διακό-
σμησιν της, δέν αποκλείεται νά άνήκη και εις την άρχαιοτέραν περίοδον, δπως επίσης
και τό άλλο όμοϋ εύρεθέν άγγεΐον 2, (είκ. 8) ή σπείρα δμως άσφαλώς ανήκει εις την
νεωτέραν περίοδον και επομένως καΐ τά άλλα δύο αγγεία του τετάρτου τάφου, εάν
παραδεχθώμεν και τούτον ώς σύγχρονον·*.
Αλλά διά τά τηγανοειδή αγγεία υπάρχουν ώς γνωστόν άντιρρήσεις, συμφώνοος
προς τάς οποίας κέντρον της παραγωγής και διαδόσεως των εΐναι ή Σύρος, χρόνος δέ
τής ακμής τό μέσον περίπου της δευτέρας χιλιετηρίδος 4.
Εΐναι δμως ορθόν νά καταβιβάσωμεν τόσον χαμηλά τον χρόνον τής διαδόσεως
ταύτης μόνον και μόνον διά νά δικαιολογήσωμεν την σπεΐραν τής Σύρου ώς μυκηναϊ-
κήν έπίδρασιν; Τό επιχείρημα κατά τής προελεύσεως τού θέματος τούτου έκ τού Βιιίππν
διότι δηλ. υπάρχει μεγάλη χρονική άπόστασις, στηρίζεται ακριβώς έπι τού αποδεικτέου.
Έκτος δέ τούτου εις τις Κυκλάδας υπάρχει ή σπείρα άσοραλώς προ πάσης μυκη-
ναϊκής επιδράσεως. Ό ΕΓ&ηΙίΐονί μάλιστα νομίζει δτι ή σπείρα εμφανίζεται εις τάς Κυκλά-
δας κατά την άρχαιοτάτην ήδη περίοδον (Ε. Ο. I.) τού κυκλαδικού πολιτισμού, διότι οί
πρώτοι κάτοικοι τών νήσων ήσαν εν μέρει μέν Μικρασιάται μεταφέροντες τό μέταλλον,
εν μέρει δέ Στερεολλαδΐται έξ εκείνων, οί όποιοι είχον κατέλθει έκ τού Βορρά και επομέ-
νως έγνώριζον τήν σπεΐραν δπως και τά έντυπα τρίγωνα (έ. ά. σ. 50 κέ. 118 κέ.). Άλλ' δτι
πάντως ή σπείρα ασφαλώς ύπήρξεν εις τάς Κυκλάδας προ πάσης Μυκηναϊκής επιδράσεως,
αποδεικνύουν ή εΰρεσις σπείρας κυκλαδικού τύπου εις τήν Τροίαν προ τής θ1^ πό-
λεως5, ή εύρεσις τού γνωστού αγγείου με τήν σπειροειδή διακόσμησιν εις τάφον τής
Άιιοογ'οΰ και μάλιστα υπό τό δάπεδον τού Κυκλαδικού τάφου 6 και τέλος ή σπειροειδής
διακόσμησις αγγείου τού Δεσποτικού προερχομένου έξ άρχαιοτέρας ένταφιάσεως, ενώ εις
τήν νεωτέραν τά κτερίσματα είναι δμοια προς τά έκ τών τάφων τής Σύρου προερχόμενα ?.
Ωσαύτως ενδεικτική είναι ή εΰρεσις σπείρας Κυκλαδικού τύπου εις τά αρχαιότατα στρώ-
ματα τού Κοράκου. 8.
Τό σχήμα τών τάφων τής Σύρου και τής Ευβοίας, εντός τών οποίων ευρέθησαν
τά τηγανοειδή αγγεία, τά έχοντα σπεΐραν είναι τύπος νεώτερος τού εις τάς λοιπάς Κυκλά-
δας επικρατούντος κιβωτοειδούς, πιθανόν αφρικανικής επιδράσεως 9· αλλά διατι ή διά-
1 Οί τρεις πρώτοι τάφοι είναι τόσον π?α]σίον και
κανονικώς είςτήναΰιήν σειράν διατεταγμένοι,ώστε και εάν
δέν είναι σύγχρονοι δέν απέχουν και τόσον πολύ χρονικώς-
ό τέταρτος έφ' δσον απέχει ολίγον και ό μεταξύ χώρος
δέν έχει έρευνηθή δέν αποκλείεται νά άνηκη εις άλλην
συστάδα τάφων ή νά εΐναι και μεμονωμένος· επειδή δμως
ευρίσκεται και ούτος εις τήν αυτήν σειράν, νομίζω δτι και
αν ύπάρχη χρονική διαφορά, δέν είναι μεγάλη.
2 Τά μέν δμοια τά ευρεθέντα είς Πύργον χρονολο-
γούνται περί τό 2500 ■ Ξανθουδίδης ΑΔ έ'. ά. σ. 170). Εις
τήν Νάξον ή ΰπαρξις πολλών ομοίων αγγείων είς όλόκλη-
ρον νεκροταφεϊον, δεικνύει, δτι πρόκειται περί έπικρατή-
σεως τοπικής συνήθειας, ή οποία δυνατόν νά ήρχισεν είς
παλαιοτέραν περίοδον και νά διειηρήθη μέχρι τέλους.
3 Σπειροειδής διακόσμησις άπαντα κα'ι είς πυξίδα
του Πύργου, ή όποια ευρέθη μετά τών ομοίων πρός τό
ίδικόν μας (εΐκ. 7) άγγείων (Ξανθουδίδης έ. ά.).
4 Κ3ΐΐΓ8ΐ;β(]ί έ ά. σ. 186 Όα§&8 έ'. ά. σ. 1Θ0 κέ.
δ λνυΓζ δρίΓ&Ιβ ιιη<3 νοίιιίβ είκ. 171 κέ. Η. Βοΐιιηίοΐέ
άρ. 165 κέ.
(> ΒΓπηιηΙβΓ έ'. ά. Ββί1&°β 1 Α 4 σ. 18.
7 Τσούντας Ε.Α. 1898 σ. 164 κα'ι 1899 σ. 108.
8 ΒΙβί'θη ΚοΓβΙϊοα σ. 5 είκ. 3 άρ. 5, 3.
9 Πρβ. Κ&ΓΟ Κβΐϊ^ϊοη άβ8 ββ^έϋδοΙίΘη ΚΓβϊββδ.
ΡϊιιιπίΘη έ. ά σ. 57 κέ Κ3ΐΐΓ8ίβάΙ έ. ά. σ. 184. Ουβ-
8811(1 έ. ά σ. 31 κέ. Διά τήν προέλευσιν του σχήματος
έκ δυσμών πρβ. 8ο1ιαο1ι1ΐ3Γά(; έ'. ά. σ. 177.
16 2 29