DOI Artikel:
Baroucha, Eirēnē A.: Ellēnikos taphos tēs Parou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14370#0147
ΑΕ 1925_-
1926
Ειρήνης Α. Βαρούχα: Ελληνικός τάφος της Πάρου
135
λώς παρακεκινδυνευμένη, ''-άλλο έν τοσούτω δεν αποκλείεται νά ζητήσωμεν 'τί θά ήχο
πιθανώτερον, δρμώμενοι άπό τό μόνον ασφαλές δεδομένοΛ', τον ήμίονον.
Ή προσπάθεια άΰτη, περιττή δι' εν κοινόν έρυθρόμορφον άγγεΐον, επιβάλλεται
ίσως εκ της μοναδικότητος τοΰ πινακίου.
; 1 Ή μία εκδοχή θά ήχο οτι πρόκειται περί παραστάσεως τοΰ καθημέραν βίου,
οπότε ή όπισθεν μορφή θά ήτο απλούς χωρικός χρησιμοποιών τό και μέχρι σήμερον
ακόμη εις τάς μ.ικράς νήσους και ενίοτε εις τήν Στερεάν μόνον μεταφορικόν μέσον
έκτος τοΰ όνου. Έν τοιαύτη περιπτώσει τό άντικείμενον εις τήν άριστεράν χείρα της
ίσταμένης μορφής θά ήτο άναγκαίως άνάλογον μέ τήν λοιπή ν παράστασιν, εις τήν
ύψθ)μένην δε δεξιάν θά ήτο δυνατόν νά ύποθέσωμεν ότι έκράτει μαστίγιον.
Άλλα ή άλλη δυνατή εκδοχή, ότι δηλ. πρόκειται περι μυθολογικής παρο.στάσεωο,
είναι νομίζω ή πιθανωτέρα.
Πρώτον μεν διότι ό μακρός χιτών, τον όποιον ασφαλώς φορεί ή ιστάμενη μορφή,
χαρακτηριστικός διά τους ηνιόχους, εάν πράγματι πρόκειται περι ανδρικής μορφής,
ελάχιστα συνηγορεί υπέρ της εκδοχής αύτοϋ, ως χωρικού, όδηγοΰ ήμιόνων. Εις παρα-
δείγματα τουλάχιστον, τά όποια είναι γνωστά έξ άλλης μεν προελεύσεως, αλλά της
αυτής περίπου εποχής, ό οδηγός εις παρόμοιας περιπτώσεις φορεί πάντοτε πολύ βρα-
χύν χιτώνα και πίλον κωνικόν ή είναι γυμνός 1.
Έκτος τούτου ό ήμίονος, όπως και ό όνος, μυθολογικώς συνδεόμενοι μέ τήν
/ιατρείαν τοΰ Διονύσου 3 και έν γένει ως διονυσιακά ζώα θεωρούμενα εις παραστά-
σεις επί άγγείο^ν απαντούν σχεδόν πάντοτε * έν συνδυασμώ μετ' αύτοΰ ή της ακο-
λουθίας του. .
Τοιαΰται παραστάσεις εΐναι πολυάριθμοι άπό τοϋ έ'κτου ήδη αιώνος- συνηθέ-
στατα δέ εις αΰτάς μία μορφή κάθεται έπι τοΰ ζώου, όπως νομίζω πιθανόν, ότι
συμβαίνει και εις τήν ιδική ν μας Λ
Τοιουτοτρόπως έ'χομεν συχνότατα Διόνυσον ή Σιληνόν επί όνου ή ήμιόνου,
ακολουθούμενους υπό μιας ή περισσοτέρων μορφών αναλόγως τοΰ χώρου τοΰ αγγείου
Επίσης Μαινάδας, άλλά μόνον εις μελανόμορφα άγγεΐα8 και εις δακτυλιολίθους
ρωμαϊκών χρό-νων 9 έν μέσω άλλων Μαινάδων ή σατύρων. Εις τάς" τοιαύτας παραστά-
' 1 Πρ. Κύλιξ άπό τήν Κάτω Ίταλίαν είς τήν Βολω-
νίαν. 8οανϊ άβ Ια ΟθγΙ. πίν. ΕΠΙ. 13 = Η&ΓΪ\νΪ£ έν. άν-
σ. 565. Πήλινον άγαλμάτιον είς Βερολϊνον από την Τανά-
γραν: χωρικός ή πλανόδιος έμπορος όπισθεν δνου φορτω-
μένου. ννϊηϊθΓ ΤγρΘΐι Κ3ία1ο§ II. σ. 452. 2 — Κ03ίβΓ
Οϊβ §ι·ίβοΙι. ΤδιτβΚοίΘη Πιν. 102. σ. 90.
Επίσης πολλά όμβια άπό τήν Μ. Άσίαν και Κάτω
Ίταλίαν. ΛνϊηΙβί' έν. άν. 5. 6. 8.
2 Πρ. 8ΐβρ1ΐ3ΐιϊ Οοιηρίβ Γβηάιι 1863. σελ. 230.ΕΊς
τάς παραστάσεις τοΰ Διονύσου και της άκολουΰίας του, ό
όνος και δ ήμίονος εναλλάσσονται και ενίοτε ή διάκρισις
είναι δυσχερής.
3 Πβλ. Οικονόμος Α. Ε. 1924 σ. 27 και Αώ. Μϋί.
ΕΙ 1926 76.
4 'Εξαίρεσις είναι ή κύΐιξ της Βολωνίας, περί τήζ
όποιας έγινε λόγος άνώτέρω· είς αυτήν δύο ήμίονοι άνευ
φορτίου οδηγούνται υπό ανδρικής μορφής.
5 Πβλ. θίβρίι&ηί έν. άν. ΚοβοΙιβΓ Εοχ. IV. σ. 463
έ. κ. Η3Γί\νί§ έν. άν. σ. 566. Βερολϊνον άρ. 2334
β Υπάρχει και παράστασις επί άναγλΰφου μέ Πάνα
επί δνου, άλλά είς πολύ νεωτέραν έποχήν (δίβρίιαηϊ έν.
άν. σ. 241).
7 Είς έρυθρόμορφον κύλικα τοΰ Βρετταν. Μουσείου
επί της μιας πλευράς άπεικονίζεται Διόνυσος επί ήμιόνου
μεταξύ δύο Σατύρων και είς τήν άλ?.ην Σιληνός επί ήμιό-
νου ΟάΙ. Υάβ. III Ε 102. Είς άλλην κύλικα μελανόμορ-
φον ιδιωτικής συλλογής. Διόνυσος επί ήμιόνου ϋΗΓΐϊ§ίοη
ΟοΠ Πίν. V άριθ. 127.
8 8ίβρ1ΐ3ηϊ έν. άν. σ. 238. Κθ8θ1ιβΐ' ένθ. άν. Είς
μελανόμορφα άγγεΐα Βερολίνου (1733. 1990) μαινάς επί
ήμιόνου μεταξύ μαινάδων και Σιληνοΰ.
ί) Μαινάς μέ θύρσον επί δνου και Σιληνός. 8· Ββϊ-
ΠΕΙΟΙΐ ΡΪΘΙ'1'63 ΟτίΓνβθΒ ρΐ. 43, 91*.
1926
Ειρήνης Α. Βαρούχα: Ελληνικός τάφος της Πάρου
135
λώς παρακεκινδυνευμένη, ''-άλλο έν τοσούτω δεν αποκλείεται νά ζητήσωμεν 'τί θά ήχο
πιθανώτερον, δρμώμενοι άπό τό μόνον ασφαλές δεδομένοΛ', τον ήμίονον.
Ή προσπάθεια άΰτη, περιττή δι' εν κοινόν έρυθρόμορφον άγγεΐον, επιβάλλεται
ίσως εκ της μοναδικότητος τοΰ πινακίου.
; 1 Ή μία εκδοχή θά ήχο οτι πρόκειται περί παραστάσεως τοΰ καθημέραν βίου,
οπότε ή όπισθεν μορφή θά ήτο απλούς χωρικός χρησιμοποιών τό και μέχρι σήμερον
ακόμη εις τάς μ.ικράς νήσους και ενίοτε εις τήν Στερεάν μόνον μεταφορικόν μέσον
έκτος τοΰ όνου. Έν τοιαύτη περιπτώσει τό άντικείμενον εις τήν άριστεράν χείρα της
ίσταμένης μορφής θά ήτο άναγκαίως άνάλογον μέ τήν λοιπή ν παράστασιν, εις τήν
ύψθ)μένην δε δεξιάν θά ήτο δυνατόν νά ύποθέσωμεν ότι έκράτει μαστίγιον.
Άλλα ή άλλη δυνατή εκδοχή, ότι δηλ. πρόκειται περι μυθολογικής παρο.στάσεωο,
είναι νομίζω ή πιθανωτέρα.
Πρώτον μεν διότι ό μακρός χιτών, τον όποιον ασφαλώς φορεί ή ιστάμενη μορφή,
χαρακτηριστικός διά τους ηνιόχους, εάν πράγματι πρόκειται περι ανδρικής μορφής,
ελάχιστα συνηγορεί υπέρ της εκδοχής αύτοϋ, ως χωρικού, όδηγοΰ ήμιόνων. Εις παρα-
δείγματα τουλάχιστον, τά όποια είναι γνωστά έξ άλλης μεν προελεύσεως, αλλά της
αυτής περίπου εποχής, ό οδηγός εις παρόμοιας περιπτώσεις φορεί πάντοτε πολύ βρα-
χύν χιτώνα και πίλον κωνικόν ή είναι γυμνός 1.
Έκτος τούτου ό ήμίονος, όπως και ό όνος, μυθολογικώς συνδεόμενοι μέ τήν
/ιατρείαν τοΰ Διονύσου 3 και έν γένει ως διονυσιακά ζώα θεωρούμενα εις παραστά-
σεις επί άγγείο^ν απαντούν σχεδόν πάντοτε * έν συνδυασμώ μετ' αύτοΰ ή της ακο-
λουθίας του. .
Τοιαΰται παραστάσεις εΐναι πολυάριθμοι άπό τοϋ έ'κτου ήδη αιώνος- συνηθέ-
στατα δέ εις αΰτάς μία μορφή κάθεται έπι τοΰ ζώου, όπως νομίζω πιθανόν, ότι
συμβαίνει και εις τήν ιδική ν μας Λ
Τοιουτοτρόπως έ'χομεν συχνότατα Διόνυσον ή Σιληνόν επί όνου ή ήμιόνου,
ακολουθούμενους υπό μιας ή περισσοτέρων μορφών αναλόγως τοΰ χώρου τοΰ αγγείου
Επίσης Μαινάδας, άλλά μόνον εις μελανόμορφα άγγεΐα8 και εις δακτυλιολίθους
ρωμαϊκών χρό-νων 9 έν μέσω άλλων Μαινάδων ή σατύρων. Εις τάς" τοιαύτας παραστά-
' 1 Πρ. Κύλιξ άπό τήν Κάτω Ίταλίαν είς τήν Βολω-
νίαν. 8οανϊ άβ Ια ΟθγΙ. πίν. ΕΠΙ. 13 = Η&ΓΪ\νΪ£ έν. άν-
σ. 565. Πήλινον άγαλμάτιον είς Βερολϊνον από την Τανά-
γραν: χωρικός ή πλανόδιος έμπορος όπισθεν δνου φορτω-
μένου. ννϊηϊθΓ ΤγρΘΐι Κ3ία1ο§ II. σ. 452. 2 — Κ03ίβΓ
Οϊβ §ι·ίβοΙι. ΤδιτβΚοίΘη Πιν. 102. σ. 90.
Επίσης πολλά όμβια άπό τήν Μ. Άσίαν και Κάτω
Ίταλίαν. ΛνϊηΙβί' έν. άν. 5. 6. 8.
2 Πρ. 8ΐβρ1ΐ3ΐιϊ Οοιηρίβ Γβηάιι 1863. σελ. 230.ΕΊς
τάς παραστάσεις τοΰ Διονύσου και της άκολουΰίας του, ό
όνος και δ ήμίονος εναλλάσσονται και ενίοτε ή διάκρισις
είναι δυσχερής.
3 Πβλ. Οικονόμος Α. Ε. 1924 σ. 27 και Αώ. Μϋί.
ΕΙ 1926 76.
4 'Εξαίρεσις είναι ή κύΐιξ της Βολωνίας, περί τήζ
όποιας έγινε λόγος άνώτέρω· είς αυτήν δύο ήμίονοι άνευ
φορτίου οδηγούνται υπό ανδρικής μορφής.
5 Πβλ. θίβρίι&ηί έν. άν. ΚοβοΙιβΓ Εοχ. IV. σ. 463
έ. κ. Η3Γί\νί§ έν. άν. σ. 566. Βερολϊνον άρ. 2334
β Υπάρχει και παράστασις επί άναγλΰφου μέ Πάνα
επί δνου, άλλά είς πολύ νεωτέραν έποχήν (δίβρίιαηϊ έν.
άν. σ. 241).
7 Είς έρυθρόμορφον κύλικα τοΰ Βρετταν. Μουσείου
επί της μιας πλευράς άπεικονίζεται Διόνυσος επί ήμιόνου
μεταξύ δύο Σατύρων και είς τήν άλ?.ην Σιληνός επί ήμιό-
νου ΟάΙ. Υάβ. III Ε 102. Είς άλλην κύλικα μελανόμορ-
φον ιδιωτικής συλλογής. Διόνυσος επί ήμιόνου ϋΗΓΐϊ§ίοη
ΟοΠ Πίν. V άριθ. 127.
8 8ίβρ1ΐ3ηϊ έν. άν. σ. 238. Κθ8θ1ιβΐ' ένθ. άν. Είς
μελανόμορφα άγγεΐα Βερολίνου (1733. 1990) μαινάς επί
ήμιόνου μεταξύ μαινάδων και Σιληνοΰ.
ί) Μαινάς μέ θύρσον επί δνου και Σιληνός. 8· Ββϊ-
ΠΕΙΟΙΐ ΡΪΘΙ'1'63 ΟτίΓνβθΒ ρΐ. 43, 91*.