DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0009
Mufei Mctallici Lib. T. 3
A siimpta, qui per terrce visccra quodcunq; metalli gcnus incjuiritht .-Satiuserit Eu-
stachijiudici 1 subscribere ,qui hocecymum dcducendum esfeexistimauit iti i5
/jiiraTi ixui K-piVxtss&ssj Cum ,!.litid Mcialkim icil.-.ciTiljl': pnst aliud inucniatur:
tjuandoquidem vna aiicuitis Metalli vena dete£ta,non proculalia ciusdem, vclal-
teriu5mctaIIiiiiucnitiu':idcL-.imnaturaMetallisindidit,vtvnaapparentCvena_, Lil-%
Foiroresmagnamalteriusinuenienda) spem concipiant: quaproptcrPliniushuius cap.6.''
teinonignarusscriptismandauit, vna inueiita mctallonim ver.a,inofflrtifereraa-
teria,non proculalia inuenirii hincGra?cosinreoptimo Mctallanominasse fatetur:
non inepte jgitur quidam ad rem canebat.j
Jgmd sirti sspc /F/ttalGrtci dixerc ^Aseta/la.
Itaque ad signisicandum hoc foisilis genus, vocabulum metalli in omnibus Gratco-
rum & Latinorutn scriptis Icgimus. Encelli tis ramen, in Historia mctallica, corpus L&M&
Mineralemaiusappellauit Metailum,ad disfercntiam aliorumfossilium,quieapud '•
ipsummineraliamediacognominantur.MetaliumGallisMetail dicitur,ItaIisMe-
% tallOjGermanis Ein metalsi, Hispanis Mctal.
Demum Astrologi & Chymici ilngula Metalla singulis planctarum nominibus
voeitant. PkimbumS.ifiiiniii^.iiiLiit^^iLj.^sannumloucmjAuriimSoIemjArgentum
Lunam, Ms Venerem,& Argentuin viuumMercurium. Hoc autem inde factum else jj&, j. de
scripsit AIbertus,quoniammn]tiAstrolcsgi singulaMerallaasingulisplanetispro- #,iner,c*p.
gignisuntopinati. Sed hancmetallorumcumpIanetisasnnitatem,&no'mendatu- $,
ramScaliger tanquam ridiculam explodercconatus est. Scripsir enim, quodhuius-
modi honiiues non solum Mcralli» no:ni;:;( phiiittanimasiigiianiiit, vcritm quoque Exerc.
nullismoti fitrais rationibusmustaalia foslilk signis Zodiaci rcspondcre statucrut, ia&.
aiTcuerantCs AsphaltumrespondcrcT.turo,AL!;i pigmcitum Gtmiisi.^S.iIemarmo-
niacum Cancro,Arscnicumrubrum Virgini, Virnolum Libra>, SulphurScorpioni, <AIetaL
AlumenrupeumSagittario,AlumensciJsile CapricornOj&Salem nitrum Aquario. /arttmito*
Sed de his iepida Historia in proprijs capitulis tradctur. rninaiuxt.
tssjlrolo.
c DEFINITIO, ET FORMA. l-
DISCREPANT inter se AucTorcs i"n assignanda Mctalloru dcfinitione & sbr-
ma. Paracelsus in primis scriptum reliquit Mctalla esse partein optimani
vulgariumlapidumj&pcrhancpartcmoptimanijspiritus^bitumen^oleum,
& adipemdapidum intcllcxit. Verum cum idem auitor alibi lapides excrcmcnta, &
purgameta [ydtrum else monimentis madauerit.iustis de causis,iuxca ciusdem men.
t£,MetaIIumciTcpartemopi:imacxcrementorumc^Iist.uiitndtimetit;sicq;ha;cMc- Tanteels.
tallortim definiiio inter portcta Paracelsi erit collocanda. Geber Arabs rccsius Me- opinio.
tallumdcfinirc videtur, dum Mctallumdeclarat corpusfossilc ,& fusile, quod mal- Geher,
leo inomncmpartemcxtenditur.&dilatatiir. AlijccnscntdicendumeiTe,Mcrallu ^ntbs. '
essecorpuspcrsectc-mixtum similiuinpartiumeapradominate humidacxhalatio-
ne,visiiptiiii c;iioi-is,iR vcnis r_c:Ta:piodu&u, percongruam'luminis,&inotusmen- Lii. i.
J) suram elaboratum, & taudcmfrigorecongelatum. Ha'C est nimis dilsusa Mctalloru ^khim.
descriptio, velutitiimis arfta estdefinitio corum, qui voiucrunt Mctalla csTe vapo- cap. ji.
res cum quadam cx halationc, vehemenwa frigoris condetisatos. Satius igitur erit
asiertrc Mctalluinesfccorpiisfosiilc diirum,ignefui1le,&quodinstianaturacon- Li.^.JHe-
sistensinomncmpartemmalleo extendi potcst; quoniam nullaresinucnirur,qua: teor.
malleodilatetur, &nonsit Metallum. Hinc colligiinus Argentum viuu nullo modo
interverametallacollocandumesse. Quare sententia iiaxmcnti Aristotclismagis J^ttL
conformisclTc videtur;cuinipsi;atrestettirquicquidcxtciTacruitur,& abipsafue- hrntnm-
ritrepurgatuin,dcindeigneliquatum,&i^aroV aciinitisiurcoptinioMctallunu ttira.
esfenominandum: iAsia enimab Aristotclc nuncupanturqutecunqiinalleoinia- -
tum,&inpros'undumdilataripossunc. Animaducrtcndum atltemest,quddmetallu
a ca?teris corporibus sossilibus eateniis distinguitur, quatenushoc corpus soisiIc_j,
& susile, durum violcntia caloris liquesactum, & cxtinsto calore refrigeratum, ad
pristinam duricicm&rbrmamreuertitur-cummulti iapidesduriJsinuignefundan-
A siimpta, qui per terrce visccra quodcunq; metalli gcnus incjuiritht .-Satiuserit Eu-
stachijiudici 1 subscribere ,qui hocecymum dcducendum esfeexistimauit iti i5
/jiiraTi ixui K-piVxtss&ssj Cum ,!.litid Mcialkim icil.-.ciTiljl': pnst aliud inucniatur:
tjuandoquidem vna aiicuitis Metalli vena dete£ta,non proculalia ciusdem, vclal-
teriu5mctaIIiiiiucnitiu':idcL-.imnaturaMetallisindidit,vtvnaapparentCvena_, Lil-%
Foiroresmagnamalteriusinuenienda) spem concipiant: quaproptcrPliniushuius cap.6.''
teinonignarusscriptismandauit, vna inueiita mctallonim ver.a,inofflrtifereraa-
teria,non proculalia inuenirii hincGra?cosinreoptimo Mctallanominasse fatetur:
non inepte jgitur quidam ad rem canebat.j
Jgmd sirti sspc /F/ttalGrtci dixerc ^Aseta/la.
Itaque ad signisicandum hoc foisilis genus, vocabulum metalli in omnibus Gratco-
rum & Latinorutn scriptis Icgimus. Encelli tis ramen, in Historia mctallica, corpus L&M&
Mineralemaiusappellauit Metailum,ad disfercntiam aliorumfossilium,quieapud '•
ipsummineraliamediacognominantur.MetaliumGallisMetail dicitur,ItaIisMe-
% tallOjGermanis Ein metalsi, Hispanis Mctal.
Demum Astrologi & Chymici ilngula Metalla singulis planctarum nominibus
voeitant. PkimbumS.ifiiiniii^.iiiLiit^^iLj.^sannumloucmjAuriimSoIemjArgentum
Lunam, Ms Venerem,& Argentuin viuumMercurium. Hoc autem inde factum else jj&, j. de
scripsit AIbertus,quoniammn]tiAstrolcsgi singulaMerallaasingulisplanetispro- #,iner,c*p.
gignisuntopinati. Sed hancmetallorumcumpIanetisasnnitatem,&no'mendatu- $,
ramScaliger tanquam ridiculam explodercconatus est. Scripsir enim, quodhuius-
modi honiiues non solum Mcralli» no:ni;:;( phiiittanimasiigiianiiit, vcritm quoque Exerc.
nullismoti fitrais rationibusmustaalia foslilk signis Zodiaci rcspondcre statucrut, ia&.
aiTcuerantCs AsphaltumrespondcrcT.turo,AL!;i pigmcitum Gtmiisi.^S.iIemarmo-
niacum Cancro,Arscnicumrubrum Virgini, Virnolum Libra>, SulphurScorpioni, <AIetaL
AlumenrupeumSagittario,AlumensciJsile CapricornOj&Salem nitrum Aquario. /arttmito*
Sed de his iepida Historia in proprijs capitulis tradctur. rninaiuxt.
tssjlrolo.
c DEFINITIO, ET FORMA. l-
DISCREPANT inter se AucTorcs i"n assignanda Mctalloru dcfinitione & sbr-
ma. Paracelsus in primis scriptum reliquit Mctalla esse partein optimani
vulgariumlapidumj&pcrhancpartcmoptimanijspiritus^bitumen^oleum,
& adipemdapidum intcllcxit. Verum cum idem auitor alibi lapides excrcmcnta, &
purgameta [ydtrum else monimentis madauerit.iustis de causis,iuxca ciusdem men.
t£,MetaIIumciTcpartemopi:imacxcrementorumc^Iist.uiitndtimetit;sicq;ha;cMc- Tanteels.
tallortim definiiio inter portcta Paracelsi erit collocanda. Geber Arabs rccsius Me- opinio.
tallumdcfinirc videtur, dum Mctallumdeclarat corpusfossilc ,& fusile, quod mal- Geher,
leo inomncmpartemcxtenditur.&dilatatiir. AlijccnscntdicendumeiTe,Mcrallu ^ntbs. '
essecorpuspcrsectc-mixtum similiuinpartiumeapradominate humidacxhalatio-
ne,visiiptiiii c;iioi-is,iR vcnis r_c:Ta:piodu&u, percongruam'luminis,&inotusmen- Lii. i.
J) suram elaboratum, & taudcmfrigorecongelatum. Ha'C est nimis dilsusa Mctalloru ^khim.
descriptio, velutitiimis arfta estdefinitio corum, qui voiucrunt Mctalla csTe vapo- cap. ji.
res cum quadam cx halationc, vehemenwa frigoris condetisatos. Satius igitur erit
asiertrc Mctalluinesfccorpiisfosiilc diirum,ignefui1le,&quodinstianaturacon- Li.^.JHe-
sistensinomncmpartemmalleo extendi potcst; quoniam nullaresinucnirur,qua: teor.
malleodilatetur, &nonsit Metallum. Hinc colligiinus Argentum viuu nullo modo
interverametallacollocandumesse. Quare sententia iiaxmcnti Aristotclismagis J^ttL
conformisclTc videtur;cuinipsi;atrestettirquicquidcxtciTacruitur,& abipsafue- hrntnm-
ritrepurgatuin,dcindeigneliquatum,&i^aroV aciinitisiurcoptinioMctallunu ttira.
esfenominandum: iAsia enimab Aristotclc nuncupanturqutecunqiinalleoinia- -
tum,&inpros'undumdilataripossunc. Animaducrtcndum atltemest,quddmetallu
a ca?teris corporibus sossilibus eateniis distinguitur, quatenushoc corpus soisiIc_j,
& susile, durum violcntia caloris liquesactum, & cxtinsto calore refrigeratum, ad
pristinam duricicm&rbrmamreuertitur-cummulti iapidesduriJsinuignefundan-