DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0026
20 " Vlyssis Aldrouandi
<^iiIatioraiirproviri!iparte,vtiiietalloriHnYenasini!c:nians,adpIantasconsi(ie- E
randas se conuerrunt, & quatido montcs aspersis, iterilcs, & herbis priuawsconspi. •
cantur,nonsinerationcmetalla subeuearbirrantur rquandoquidemexhalituAu-
ripigmcnti, Antimonij,5;alioiLimFo/liliiim,necenari6a!iLiienremplantarumabsu.
mitur. Sunt tamcnnoniiullKhcrbn^qufchochalituquodammodoroborantunni-
ls*rh& hi- hilominusdecolores, & semiustc apparcnt. Non officit rainen tjuiu montes herbis, Sc
tircer me- arboribus referti, Jatemes mcrallorum veiias ntitrire poJsint: in montis enim visceri-
txllorum, bus cx mctalio condito prauus halitus ad superficiem montisaliquando asccudcre
nonpotest,cumabaliquavcnamarmoreaimpediatur. Sunt tamenqua?damplanta',
sed rara-,qua? a mctaJIorum famiJiaritate non ab!iorrent,vcluti illa;,t[U3: aut nulluin,
aurcxiguum sructumproducunt,vt Iuniperushumilis,Hedera, CaprisIcus,&Pina-
stcr. Cartcritm aimmaior tcrra; traiftus succis, & qualitatibns metaliicis scatCat,ne-
eessariuin est,vt ilkeplanra: his qualitatibuspotiantut,quc supcr vcnam mctalli cre-
uerinr. Expcrientiadocerviteniinlocis sulphureiscrescenrcmfruettis simili odore
infessos proferrc, Sin Yiiisinsololapidificoalitur,calculosvtpluriinum gcnerare F
solet. Idem attestaridcbemusdealijsplanris.quxsiiper venasauri,argenti,&(T-
miliumradicescgcrinr,nameumvaporemetallicoalimentumsugunt,s]eque supra
metallum argenti crcscentes vna ctim colore tiualitatemargenti cxhibcbunt,& non-
nullar plantc stipra cryptas argenti viuinutrite mercurium denlare pcrhibentur:cum
tamen expcrieittia id falsum esse comprobauerir. Hoc quidcin a' vcritate alienum
ysr&AM eiTenonalfirmant,qu6domnesherba-pruinis,&ninibusteguntiir,pra;teriIIas,qua!'
corrsde- sopra venas mctallorum crcucrunt, quoniain vcnnrmerallica; calidum & siccumha^ ■
rarrJtt pro litum spirantcs,niuis,&pruina?concretioncmimpcdiunt. Arborcsquoq;mer.aHi
inue/ttro-. Iatibulantisiniliciuinbifasiampra-berepoiIint;primumqujdoaliqiioinIocop]an-i
nemetal- tara: truncos cxiIes,&foliapaIlidaprolcrtint,& tardecrcsttrcsc:t('> liuttscunt.De-
iarum. inde quadofblia arborum verno temporc erumpcntia!iuidasunt,&lubcairuleara-
missupcrioribus nigrorc,vclaliocoJoreminus iiaturaliinscCris^tunc credendum
est id a calida, & sicca Fosiilium cxhalationc proucnire.
In venis metallorumdetegedis,nonnulli vtuntur virgula illa diuinatoria,vclpo- G
riusmctaJloscopia,quamhuncinmodumparant.Primitusvirgamco3iunamgladio
secant,quam, pra; ca:rcris,in hoc obeundo opcre magis idoneam eise exiftimant,&
praisertimsieorylus supravcnam aliquamcieuerir. Hatcaurem virga diuersimode
Cprytisd- paratnr. Hodie, vt intelleximus, in Gcrmania sumitur tcnuis,& cnodiscoryJi surcu-
tttltits. sos, qui in duos bacillos disTecatur,quorum vnus in suprema parte cxcauatur , alter
jn conumacuitur,ita vt hicconus alteriuscauitati indipossir. HocperaCto,hucatq;
jlluc pcr montes vagantur, & rcferunr,'statim atq; supra mctallorum venam pedenj
posuerin t, virgtilam vcrsari,& inclinationc sua vcnam metallorum manifestare Ve-
rum sicuti hoc cxperimcntum multis supcrstitionibus scarct,ita nemo ei fidem adhi-
, bcrepotest.QuapropterGeorgius Agiiculahuncmoduminuestigandi metallacx-
J.ib. t. He ^fa^^r^.jrr^irf.iilUdrmh-rftnri.^q.-i.iiticaiittitores tienas metaHoramscru-
l>e.mel*l. f<muriP^m^t^}rea^Hesa,mi»^d»^r«>9smi^\M»t^yrlda'W~ .
s-bU sigura,sci! rrtcaatamenta c^rminum, s«« mr/ii corrimcmornre rtOs licet. Omis-
sis igituromnibus incatationum generibus, &supcrstitiOiisvcrbis,inqiiirendtim estj H
vtrumaliqua visnaturalis non solum corylo, ied etiamalijsplanris :nsi;, qiuibus io.
ca venarum merallicarum facile manifestari posliiit.Paracclsus fttit huius opinionjs
diucrsametalla diuerlis virgulis inquirenda e/sc,cumapud ipsuin nulla sirplanta,
qua;nonhabeat aliquod metalJum ,velaiiud foss[JeiibitaiTiiJiarc,inquod.natura-
Co'Jilr.s. Jjter feratur: quaproptcrscribitcoryluinsupervenaiuan-ciKicrcjccnrcmiiaturais-
i ., ' tcrvenasaryciiii.ippctticipiuirervirganitra^iiK-.iinada-sinqtiirendum^virguIara ■
Fraxr- cx piceaitroad plumbum confcrre voluit,quia prcdiiitcarboresoccultoquodaiii-j
**''t' „ conscnsu prwdictis mctallis respondcant. Nos autcm hanc virgularum inclinatio-
Trrraller. ncm st j meta]]a (jcridcmus, & co magis,quoniam doctissinitis Kircherus in suo ope-
J-'*-i- IC (Jearte Magncticafotetur, sc cxpcrinicnto facto ,nulJumin liis virgulis,a;quili-
bratis,incl:i:aLJon:.5L-:R'tti!i:ii[iiicii]sic. Imodocct ipsealiutnmodummctaUosco-
pum,quovnusquis<];infodiiiisfacilecxpcririporerit. Huncleclorapud ipsumvi-
deat: siquidcm non est in dubiumreuocandum, aJiquaspJantasnictallica qualitatc
<^iiIatioraiirproviri!iparte,vtiiietalloriHnYenasini!c:nians,adpIantasconsi(ie- E
randas se conuerrunt, & quatido montcs aspersis, iterilcs, & herbis priuawsconspi. •
cantur,nonsinerationcmetalla subeuearbirrantur rquandoquidemexhalituAu-
ripigmcnti, Antimonij,5;alioiLimFo/liliiim,necenari6a!iLiienremplantarumabsu.
mitur. Sunt tamcnnoniiullKhcrbn^qufchochalituquodammodoroborantunni-
ls*rh& hi- hilominusdecolores, & semiustc apparcnt. Non officit rainen tjuiu montes herbis, Sc
tircer me- arboribus referti, Jatemes mcrallorum veiias ntitrire poJsint: in montis enim visceri-
txllorum, bus cx mctalio condito prauus halitus ad superficiem montisaliquando asccudcre
nonpotest,cumabaliquavcnamarmoreaimpediatur. Sunt tamenqua?damplanta',
sed rara-,qua? a mctaJIorum famiJiaritate non ab!iorrent,vcluti illa;,t[U3: aut nulluin,
aurcxiguum sructumproducunt,vt Iuniperushumilis,Hedera, CaprisIcus,&Pina-
stcr. Cartcritm aimmaior tcrra; traiftus succis, & qualitatibns metaliicis scatCat,ne-
eessariuin est,vt ilkeplanra: his qualitatibuspotiantut,quc supcr vcnam mctalli cre-
uerinr. Expcrientiadocerviteniinlocis sulphureiscrescenrcmfruettis simili odore
infessos proferrc, Sin Yiiisinsololapidificoalitur,calculosvtpluriinum gcnerare F
solet. Idem attestaridcbemusdealijsplanris.quxsiiper venasauri,argenti,&(T-
miliumradicescgcrinr,nameumvaporemetallicoalimentumsugunt,s]eque supra
metallum argenti crcscentes vna ctim colore tiualitatemargenti cxhibcbunt,& non-
nullar plantc stipra cryptas argenti viuinutrite mercurium denlare pcrhibentur:cum
tamen expcrieittia id falsum esse comprobauerir. Hoc quidcin a' vcritate alienum
ysr&AM eiTenonalfirmant,qu6domnesherba-pruinis,&ninibusteguntiir,pra;teriIIas,qua!'
corrsde- sopra venas mctallorum crcucrunt, quoniain vcnnrmerallica; calidum & siccumha^ ■
rarrJtt pro litum spirantcs,niuis,&pruina?concretioncmimpcdiunt. Arborcsquoq;mer.aHi
inue/ttro-. Iatibulantisiniliciuinbifasiampra-berepoiIint;primumqujdoaliqiioinIocop]an-i
nemetal- tara: truncos cxiIes,&foliapaIlidaprolcrtint,& tardecrcsttrcsc:t('> liuttscunt.De-
iarum. inde quadofblia arborum verno temporc erumpcntia!iuidasunt,&lubcairuleara-
missupcrioribus nigrorc,vclaliocoJoreminus iiaturaliinscCris^tunc credendum
est id a calida, & sicca Fosiilium cxhalationc proucnire.
In venis metallorumdetegedis,nonnulli vtuntur virgula illa diuinatoria,vclpo- G
riusmctaJloscopia,quamhuncinmodumparant.Primitusvirgamco3iunamgladio
secant,quam, pra; ca:rcris,in hoc obeundo opcre magis idoneam eise exiftimant,&
praisertimsieorylus supravcnam aliquamcieuerir. Hatcaurem virga diuersimode
Cprytisd- paratnr. Hodie, vt intelleximus, in Gcrmania sumitur tcnuis,& cnodiscoryJi surcu-
tttltits. sos, qui in duos bacillos disTecatur,quorum vnus in suprema parte cxcauatur , alter
jn conumacuitur,ita vt hicconus alteriuscauitati indipossir. HocperaCto,hucatq;
jlluc pcr montes vagantur, & rcferunr,'statim atq; supra mctallorum venam pedenj
posuerin t, virgtilam vcrsari,& inclinationc sua vcnam metallorum manifestare Ve-
rum sicuti hoc cxperimcntum multis supcrstitionibus scarct,ita nemo ei fidem adhi-
, bcrepotest.QuapropterGeorgius Agiiculahuncmoduminuestigandi metallacx-
J.ib. t. He ^fa^^r^.jrr^irf.iilUdrmh-rftnri.^q.-i.iiticaiittitores tienas metaHoramscru-
l>e.mel*l. f<muriP^m^t^}rea^Hesa,mi»^d»^r«>9smi^\M»t^yrlda'W~ .
s-bU sigura,sci! rrtcaatamenta c^rminum, s«« mr/ii corrimcmornre rtOs licet. Omis-
sis igituromnibus incatationum generibus, &supcrstitiOiisvcrbis,inqiiirendtim estj H
vtrumaliqua visnaturalis non solum corylo, ied etiamalijsplanris :nsi;, qiuibus io.
ca venarum merallicarum facile manifestari posliiit.Paracclsus fttit huius opinionjs
diucrsametalla diuerlis virgulis inquirenda e/sc,cumapud ipsuin nulla sirplanta,
qua;nonhabeat aliquod metalJum ,velaiiud foss[JeiibitaiTiiJiarc,inquod.natura-
Co'Jilr.s. Jjter feratur: quaproptcrscribitcoryluinsupervenaiuan-ciKicrcjccnrcmiiaturais-
i ., ' tcrvenasaryciiii.ippctticipiuirervirganitra^iiK-.iinada-sinqtiirendum^virguIara ■
Fraxr- cx piceaitroad plumbum confcrre voluit,quia prcdiiitcarboresoccultoquodaiii-j
**''t' „ conscnsu prwdictis mctallis respondcant. Nos autcm hanc virgularum inclinatio-
Trrraller. ncm st j meta]]a (jcridcmus, & co magis,quoniam doctissinitis Kircherus in suo ope-
J-'*-i- IC (Jearte Magncticafotetur, sc cxpcrinicnto facto ,nulJumin liis virgulis,a;quili-
bratis,incl:i:aLJon:.5L-:R'tti!i:ii[iiicii]sic. Imodocct ipsealiutnmodummctaUosco-
pum,quovnusquis<];infodiiiisfacilecxpcririporerit. Huncleclorapud ipsumvi-
deat: siquidcm non est in dubiumreuocandum, aJiquaspJantasnictallica qualitatc