DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0179
Mufei Metallici Lib.I. 173
problemata:
VARnhutosmetallUffecTusampIam.&preclaramoccasioncravariasqucre'-
di causas nobis prebuerunc.Itaqi plumbum dum virtucc fornacis in cinercm
redigitur, cuicumq, centenario o<sto,aut decempondo adduntur,vt MetaU
fatjitest'ficantur:ini;noeumdera cffeitum sortiunturlateresinfornaceco>sti,quia,
poflcosti«nem,grauiorcseuadunt, cumtamen,absumptacorumhumiditatc, maio-
Km!euitatemacquircredcberent. Quocircahuius efleistuscaisiam iniicstiuanti rc
spondendumc(l,quoddtimIaterescoqountur,fuiigoignisiNisadharrcnsdcpcrdita' L**ert">!
humidiutissubstantiamrcstaurat,conscqueterq;eorumpondusauget. Paritcr adu- /""''" CHr
floplumbo idcmcontingit ; nam ssamma fornacis,cjiiam vocanr reucrberij, snpra ci- *u£eatur.
neres resscclitur ibiq; luam fuliginem deponit.atqi hac rationc piutnbi pondus augc-
b iur,& huiuseisestus signum inde colligcrcoportet, quoniam sicinisiilefundatur, in
p]u!iibuiiiqoidemcoiiucrtiturpaucum,&rcIic]uum;nrctrimentumtransit.Etquani^ T/*m£i
uis cxtera metalla in eademfornace ssamma' ressexum recipianr, eorum tamen pon- p%iaa 4a.
dusminimeaugetur.quonramfuligoillijhaudquaquamadhsrct.DeJndcqu.fritur, gttur,
curpliimbum inloco huraido locatumaugeatur, cum id monstret experientia,duiru
ImbricespIumbci,quibusardesmagniiTcEteguiitur,post multorumannorospatium,
grauiotcs inucniantur canto exceuu, vt ob nimiam grauitatem pcrmutari debeant .
HacveritatcmostcnditetiaraGalcnusexemplostatuatum, quxpltimboferruminan-
iur;inilloenimplumbo,traftutemporis, qua?dam veluti vermca;crcscunt, quanil Tlamid
alitidjniiipartcsplumbiauitxesie polsunt. Respondcntnonnullihocmetallum au- **"W
geri,quia rarumestjContinetq; partesaereas,qu:epaulatiminsubstantiam plumbeam s*»«n><&
transmucantunhacdereeiusmoles, &pondusaugetur. Laminarigiairplumbca?tur- "xgw""-
res, vcl templa tegentes pondo centum, post aliquod temporis spatium, ad decciu
libtas supra centum accedunt.Viri in Philosophica palestra exercitatissimi doccnt la-
^minaspluinbeasSolc&frigoreitacorrumpij&veluti evanimari, vtcrultasupcrfi-
cialisinplumbumveluti mortuum degcnctct:idcircolamina;ill£siliqiicsiaiit,non-
ni/i duas plumbi partcs fundcnt, cum rcliquum i"n cxcrcmcnta transeat. Hinc vcr:i_j
probleinatiscaulare/ultat, si dicamuslaminasillas, rationc frigoris,&Solis, obcor- .
ruptioncm, in cineraceam matcriainabire; vndcqualitas tcrrca plunibi tuncmagis,
quain antca viget, & metallum magis ponderosum euadit. Rursum quarrittir cur laini-
naplumbisupravaporemiaceticollocataalbcscatj&incerussam conucrtatur. Re- Li&.i. Jt
IpondetAlbertus idproucnire abacrimonia vaporis calidiaccti insubscantianu mlntre.i,
plumbipcnctrantis &argcntumviuum ibi condensatum abIucntis,cogentisq; illud.
adsuperficiemlaniina^plumbcKjinstargranorummilijjasccndcrc.Itcruniqu.-eritur
curaltctaparte speculiplumbolita, simulacra facile rcprarscnr.cn tur, &,absqiillo,si-
mulacramitiimereddantur. Hoc fortamseuenit,quoniam qx vitro tanquam exrclu-
cida,&expIumbo tanquam cxrcopaca,a]rcioquodammodoalbo,&altcro nigro speculi
«juoddamgignatur idoneum nigruin, in quo rci imago pra;sentis facilc scructur.))c- ca-t%us _
3niq;inuestigantnonnulJicausam,proptcrquamvasaplumbeaaquapIena, &supra.j
ssammas collocatanonliquclcaiit. Responsiocst, virtutcm ignispcrvasa transire,&
suam actioncm inJiqUOrcm contenuim exerccre. Hinc colligenda est ratio, cur char-
tasupracande]Iamaccensamposicanoiiacccdatur,dumaqiiamvcloJeumcontineat:.
SIMVLACRA.
AD signisicandam Aulicorum cohortcm, Ripa pinxit iuucnem vcstimentis vi-
ridibus indutamcumcalceisplumbeiSjVt Aulicisinsinuaret quodquando, in pnmit
aliciiiuscau(a,a!iquidoperaiitur,graucs, necsacilc cuiuslibctverbismobi-^,^/.
Ics esse debeant. Idein Aucior, vt Lcgcm vctcrem exprimeret, dclincauit mulicreni—» CM,
vestibushabraicis ornatamsinistra manutabulas Legisvetetis tcnentem, &,penes
P 3 .dex-- ■
problemata:
VARnhutosmetallUffecTusampIam.&preclaramoccasioncravariasqucre'-
di causas nobis prebuerunc.Itaqi plumbum dum virtucc fornacis in cinercm
redigitur, cuicumq, centenario o<sto,aut decempondo adduntur,vt MetaU
fatjitest'ficantur:ini;noeumdera cffeitum sortiunturlateresinfornaceco>sti,quia,
poflcosti«nem,grauiorcseuadunt, cumtamen,absumptacorumhumiditatc, maio-
Km!euitatemacquircredcberent. Quocircahuius efleistuscaisiam iniicstiuanti rc
spondendumc(l,quoddtimIaterescoqountur,fuiigoignisiNisadharrcnsdcpcrdita' L**ert">!
humidiutissubstantiamrcstaurat,conscqueterq;eorumpondusauget. Paritcr adu- /""''" CHr
floplumbo idcmcontingit ; nam ssamma fornacis,cjiiam vocanr reucrberij, snpra ci- *u£eatur.
neres resscclitur ibiq; luam fuliginem deponit.atqi hac rationc piutnbi pondus augc-
b iur,& huiuseisestus signum inde colligcrcoportet, quoniam sicinisiilefundatur, in
p]u!iibuiiiqoidemcoiiucrtiturpaucum,&rcIic]uum;nrctrimentumtransit.Etquani^ T/*m£i
uis cxtera metalla in eademfornace ssamma' ressexum recipianr, eorum tamen pon- p%iaa 4a.
dusminimeaugetur.quonramfuligoillijhaudquaquamadhsrct.DeJndcqu.fritur, gttur,
curpliimbum inloco huraido locatumaugeatur, cum id monstret experientia,duiru
ImbricespIumbci,quibusardesmagniiTcEteguiitur,post multorumannorospatium,
grauiotcs inucniantur canto exceuu, vt ob nimiam grauitatem pcrmutari debeant .
HacveritatcmostcnditetiaraGalcnusexemplostatuatum, quxpltimboferruminan-
iur;inilloenimplumbo,traftutemporis, qua?dam veluti vermca;crcscunt, quanil Tlamid
alitidjniiipartcsplumbiauitxesie polsunt. Respondcntnonnullihocmetallum au- **"W
geri,quia rarumestjContinetq; partesaereas,qu:epaulatiminsubstantiam plumbeam s*»«n><&
transmucantunhacdereeiusmoles, &pondusaugetur. Laminarigiairplumbca?tur- "xgw""-
res, vcl templa tegentes pondo centum, post aliquod temporis spatium, ad decciu
libtas supra centum accedunt.Viri in Philosophica palestra exercitatissimi doccnt la-
^minaspluinbeasSolc&frigoreitacorrumpij&veluti evanimari, vtcrultasupcrfi-
cialisinplumbumveluti mortuum degcnctct:idcircolamina;ill£siliqiicsiaiit,non-
ni/i duas plumbi partcs fundcnt, cum rcliquum i"n cxcrcmcnta transeat. Hinc vcr:i_j
probleinatiscaulare/ultat, si dicamuslaminasillas, rationc frigoris,&Solis, obcor- .
ruptioncm, in cineraceam matcriainabire; vndcqualitas tcrrca plunibi tuncmagis,
quain antca viget, & metallum magis ponderosum euadit. Rursum quarrittir cur laini-
naplumbisupravaporemiaceticollocataalbcscatj&incerussam conucrtatur. Re- Li&.i. Jt
IpondetAlbertus idproucnire abacrimonia vaporis calidiaccti insubscantianu mlntre.i,
plumbipcnctrantis &argcntumviuum ibi condensatum abIucntis,cogentisq; illud.
adsuperficiemlaniina^plumbcKjinstargranorummilijjasccndcrc.Itcruniqu.-eritur
curaltctaparte speculiplumbolita, simulacra facile rcprarscnr.cn tur, &,absqiillo,si-
mulacramitiimereddantur. Hoc fortamseuenit,quoniam qx vitro tanquam exrclu-
cida,&expIumbo tanquam cxrcopaca,a]rcioquodammodoalbo,&altcro nigro speculi
«juoddamgignatur idoneum nigruin, in quo rci imago pra;sentis facilc scructur.))c- ca-t%us _
3niq;inuestigantnonnulJicausam,proptcrquamvasaplumbeaaquapIena, &supra.j
ssammas collocatanonliquclcaiit. Responsiocst, virtutcm ignispcrvasa transire,&
suam actioncm inJiqUOrcm contenuim exerccre. Hinc colligenda est ratio, cur char-
tasupracande]Iamaccensamposicanoiiacccdatur,dumaqiiamvcloJeumcontineat:.
SIMVLACRA.
AD signisicandam Aulicorum cohortcm, Ripa pinxit iuucnem vcstimentis vi-
ridibus indutamcumcalceisplumbeiSjVt Aulicisinsinuaret quodquando, in pnmit
aliciiiuscau(a,a!iquidoperaiitur,graucs, necsacilc cuiuslibctverbismobi-^,^/.
Ics esse debeant. Idein Aucior, vt Lcgcm vctcrem exprimeret, dclincauit mulicreni—» CM,
vestibushabraicis ornatamsinistra manutabulas Legisvetetis tcnentem, &,penes
P 3 .dex-- ■