DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0233
Mufei Metallici Lib. II. 227
NATVRA, ET PROPRIETATES.
ARGiLLA,iuxtaGaIcuisentcntiam,TcrraestaliquaexpartecandJda,friabilis, >
kpinguitudinisexpcrs j qucd de omni Argilla nonest inteiligendum,scdde
jila tantu,quam axifpa.i Gra-ci cognominant.Aliter Argilla constat ac|uco hu-
midomcdiocri,&crasTo;proptereaparumdurescit, liaberq;noiiniiiHhumidipinguis:
eitenimmoihs,viscosa,tcna;i,&naturaliterhacproprietatcgaudct,vtquam]jbct figu-
ramfaeilerecipiat. Hinc Hoiatiusad rem de hac canebat.
-------------rfrgslllyj!ld::l> !//::!:i'/l!i:r r y!.:. Li.i.Epiji.
Namqi sicuti Tcrra Agricolarumdebcbat csfepmgiiis,&soIutaiitaTerra figulorum
piug;!!?, ip issa,& mcdiocris else dcbet, non dura,vti crat Marga.Iinmodeficiente terra
jpiisa,mcdio«resrarissimtvtiliores. t^uando igitur Terraha-cfiglina erit pinguis,&
i spiisaadiIlaopera,&vasarcddcturidonea,qua;viole!itia-ignisresiikrcdebc]it.Vicis-.
sim qu.mdoTerrafigulaiiseiitpinguis,&rara, vasa cxhac ficlaliquorcmcombibent,
vtU-.v!i:d;i Lu::h. QiiapiopttTiionnulIi Airificcs,ad euitandumhoc iucommodum, hu-
iusmodiargillisartnaspccmiscent,sed pauco cmoiumento,quandoquidc fictilia exhis
parata,&infoinacibuscocrapristinamraritatcmrecuperant,&liquoremparitcrex-
liidant. Argilla vcro adlarcresiormandosaptatiatLiralitti-pinguiv^niiaeiTc dcbet,
quiaiacilecoh^i-etinopenbusminimeestponderosa.ItaqiCardanusquinqjpropric- ■Argillspyt
tatcsoptima; ArgiJIa'aisignabatsprimum vt essct leuisstma, vtliquorem ncq,combibe- i""''"il-
iCt,ncq;cxuidaieL,ddndenctacilcfrangeretur,&ignircsistcrct:namqnando figlina ">' **
Terra hlsrunditionibusgaudcbit,insignia vasacx illa formaripoterunt. Quamobrem r'ir'e!-
pioj'^.'A:.'ilIamhispra;rogatiuisdotatam,vari«;Regionesnobilitat3;fuciuut,iiiqui-
busiimiltJjTcrra i:aseitiir.Quaproptcrvasa,qua:olim(kbantSaguntiinHispanialau-
dabawur In Italia qua? Polc.nis, Albe, Arctij, Mutinic, Surenti, Cumis, Rhegij, & sic
dc:-.tc.'j in -lijs huiusmodi locis fitta probabantur.
DENOMlNATft.
1Nliishi(torijsconsuetumestDenominata,&Cogtiominatarccenscrc:proptcrca
abhac voce *ip*«&:deducitur «ipnutfc,vel ctiiauiifc figulus: nam xtpn/iiwcftos-
ficina figuli, & *tsauti7i*itid sigulum pertinens.Item *s|!»W«,te) r.*pau*otfiai-
'lis, iti:iaiiliniisd!ciiiir,& 'i'«"'« v*s fisuliiuini. At wwk indicattegulam: hoc ta-
nicnvocabuliunapudAtheua;umestaiquiitoctim.Q_uandoquidcm, & testam,& dolium Attsuiw*-
sigiificat.Amplius apjiAioJin cstargiliosus,vel argillaccusjnani argillaccumest,quod tso.
ixArgi]laconslar,autqiiodinstai'Argilla:csttenax, atq; viscosum. Dcniq; argiJlosum
cocatur, tjuod Argtila abundat.
DIFFERENTIJE
CONSIDERANTES Argillarum diffcretitiasrationc qualitatiSjprimri in-
cideniusiiicoiorcm:ideo 1'liniiishiiL-iclpicicns variam csTcargilJaniscriptuin U.iy.c.y.,
rcliquit. Pariter Agricola,quo.id colorcm, varia Argillarum gcneracon.
stituit. Itaq; Aigllhiijinalu tstcandtda,qita.-sxpein fbdtnis nietallorum rcpcritur,
Lcucargillam Plinij nonnulii nominant ,scdhvc nircr spccics Marga; fuit numerata.
AliacstArgillaalba, Eislcbana di<Tta,iii qtiamica: argcntc.B radiant. Aliapariter
vitArgillacandida,lcdmacra,&{Viabi]is,Gra;ctsSi:i(ipanuncupata,vtannotauitSui-
das.exhacArgillaTlitseusaduetsiisMinotaurumbeliattuusiia.i initinereMineruam
secumdctulit: hincmensi.quo idfa-ftumest,owi'ojjp<t»H(nomcii impositum fuit: vapa
'5J(pi»irauistno>SsJea' Erat aBtcmatipdicaipio' vltimtis Aihcnicnsiuinmcnsis,vtscripsit
DemosHienes,&deeimusapudipsumcsscvidetui',vt3nimaduertcritVlpiant.s. Nos
corruptumCodiccmesseextstiniainus:quandoquidcmSuidasidcmscribens.is«<stM7«,
nempc
NATVRA, ET PROPRIETATES.
ARGiLLA,iuxtaGaIcuisentcntiam,TcrraestaliquaexpartecandJda,friabilis, >
kpinguitudinisexpcrs j qucd de omni Argilla nonest inteiligendum,scdde
jila tantu,quam axifpa.i Gra-ci cognominant.Aliter Argilla constat ac|uco hu-
midomcdiocri,&crasTo;proptereaparumdurescit, liaberq;noiiniiiHhumidipinguis:
eitenimmoihs,viscosa,tcna;i,&naturaliterhacproprietatcgaudct,vtquam]jbct figu-
ramfaeilerecipiat. Hinc Hoiatiusad rem de hac canebat.
-------------rfrgslllyj!ld::l> !//::!:i'/l!i:r r y!.:. Li.i.Epiji.
Namqi sicuti Tcrra Agricolarumdebcbat csfepmgiiis,&soIutaiitaTerra figulorum
piug;!!?, ip issa,& mcdiocris else dcbet, non dura,vti crat Marga.Iinmodeficiente terra
jpiisa,mcdio«resrarissimtvtiliores. t^uando igitur Terraha-cfiglina erit pinguis,&
i spiisaadiIlaopera,&vasarcddcturidonea,qua;viole!itia-ignisresiikrcdebc]it.Vicis-.
sim qu.mdoTerrafigulaiiseiitpinguis,&rara, vasa cxhac ficlaliquorcmcombibent,
vtU-.v!i:d;i Lu::h. QiiapiopttTiionnulIi Airificcs,ad euitandumhoc iucommodum, hu-
iusmodiargillisartnaspccmiscent,sed pauco cmoiumento,quandoquidc fictilia exhis
parata,&infoinacibuscocrapristinamraritatcmrecuperant,&liquoremparitcrex-
liidant. Argilla vcro adlarcresiormandosaptatiatLiralitti-pinguiv^niiaeiTc dcbet,
quiaiacilecoh^i-etinopenbusminimeestponderosa.ItaqiCardanusquinqjpropric- ■Argillspyt
tatcsoptima; ArgiJIa'aisignabatsprimum vt essct leuisstma, vtliquorem ncq,combibe- i""''"il-
iCt,ncq;cxuidaieL,ddndenctacilcfrangeretur,&ignircsistcrct:namqnando figlina ">' **
Terra hlsrunditionibusgaudcbit,insignia vasacx illa formaripoterunt. Quamobrem r'ir'e!-
pioj'^.'A:.'ilIamhispra;rogatiuisdotatam,vari«;Regionesnobilitat3;fuciuut,iiiqui-
busiimiltJjTcrra i:aseitiir.Quaproptcrvasa,qua:olim(kbantSaguntiinHispanialau-
dabawur In Italia qua? Polc.nis, Albe, Arctij, Mutinic, Surenti, Cumis, Rhegij, & sic
dc:-.tc.'j in -lijs huiusmodi locis fitta probabantur.
DENOMlNATft.
1Nliishi(torijsconsuetumestDenominata,&Cogtiominatarccenscrc:proptcrca
abhac voce *ip*«&:deducitur «ipnutfc,vel ctiiauiifc figulus: nam xtpn/iiwcftos-
ficina figuli, & *tsauti7i*itid sigulum pertinens.Item *s|!»W«,te) r.*pau*otfiai-
'lis, iti:iaiiliniisd!ciiiir,& 'i'«"'« v*s fisuliiuini. At wwk indicattegulam: hoc ta-
nicnvocabuliunapudAtheua;umestaiquiitoctim.Q_uandoquidcm, & testam,& dolium Attsuiw*-
sigiificat.Amplius apjiAioJin cstargiliosus,vel argillaccusjnani argillaccumest,quod tso.
ixArgi]laconslar,autqiiodinstai'Argilla:csttenax, atq; viscosum. Dcniq; argiJlosum
cocatur, tjuod Argtila abundat.
DIFFERENTIJE
CONSIDERANTES Argillarum diffcretitiasrationc qualitatiSjprimri in-
cideniusiiicoiorcm:ideo 1'liniiishiiL-iclpicicns variam csTcargilJaniscriptuin U.iy.c.y.,
rcliquit. Pariter Agricola,quo.id colorcm, varia Argillarum gcneracon.
stituit. Itaq; Aigllhiijinalu tstcandtda,qita.-sxpein fbdtnis nietallorum rcpcritur,
Lcucargillam Plinij nonnulii nominant ,scdhvc nircr spccics Marga; fuit numerata.
AliacstArgillaalba, Eislcbana di<Tta,iii qtiamica: argcntc.B radiant. Aliapariter
vitArgillacandida,lcdmacra,&{Viabi]is,Gra;ctsSi:i(ipanuncupata,vtannotauitSui-
das.exhacArgillaTlitseusaduetsiisMinotaurumbeliattuusiia.i initinereMineruam
secumdctulit: hincmensi.quo idfa-ftumest,owi'ojjp<t»H(nomcii impositum fuit: vapa
'5J(pi»irauistno>SsJea' Erat aBtcmatipdicaipio' vltimtis Aihcnicnsiuinmcnsis,vtscripsit
DemosHienes,&deeimusapudipsumcsscvidetui',vt3nimaduertcritVlpiant.s. Nos
corruptumCodiccmesseextstiniainus:quandoquidcmSuidasidcmscribens.is«<stM7«,
nempc