DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0385
Musxi Mctallici Lib.IIl. 37
NATVRA, ET AFFECTIONES.
VTnaturaBituminispropriedic}icLl&isinnotesccrepossit,pronunciamusBitu-
men csse succum concrctum, pinguem, limosum, valde Icntum, & pra;pin<nic-
dinc,aquisinnaiantem,ignisaptimmunipabulumaquainestinguibilis. Harc
tIescriptioproculdubi6estpotioriIIa,qLiam Strabo Historkus,poiius,<]uamPhy(Icus
assignauic Iscnimadmodum iusulse illud descriplit hisverbis. Bit:i«iene/iterr.igleh, L& 16.de
qugicdmttqiils.-sta dtsst.it:tr, tttq-,d>ffiwditi:r,><::f:.s-sw ?jmn r„/im,snW.im ab .iqti.i f)/^dt.si* 0rl>il.
iwmsiiiur, Quidautemvelithacdcsciiptione inlinuare, nondarcvidemus, quoniam
nuilasgenumiBiiuminisnoras manifcstat.&millasdirTerentjasproponii,quibusab
alijs spccicbusdistinguatur. Non eniinelt tcrragleba, sed potisisquidam succus pin-
guisconcrctiiSjVt si]periiisexpIicauiinus:Qjiinim6,iuKtahancStrabonisdescriptioncLn,
B omneluiuni congclaiumessctBitumen, quoniamesticrra-gieba,&vrgente brumain
glaciemconcrcscit. Haxautcmomnia ablurciacssemagis apparebuntjdumpropria
Biruminis iigna iubnei&cmus.
Dioscoridesigiiurgcnuin-umBitumenhisnotisfacilediscerni posscaslcucrat. Pri-
miim,iipurpurKmod6iplendcat,(iponderosiimsitj&validumodoi^habeat.nigfum .*, 0P''~
auiem,&sordidumianquamvitiosumpra:dical:ldc6q,IimpIiciterIoqucndo,h*cde '"'E'"""i-
IudaicoBimminc imeiligendacssccxistimamus. Huiusautemprobatiocst, vtodorem *"■
Trifblij Menyanrhi5referat,quodabodbreAsphalthi,ncmpcBituminis,appellatur
Asphaliites,aliter e;i7;■ttiMn ab acuto folioriimapicc diciiur;nam folia liuiusplanta:
adultaBitumenredolenr,cumreccntcrnataodoremrura;spargant. Hisnotis,ex Ve-
teruinscntentia, verum Bitumen insigniuim else dicebatur. Quid autemapudnos pro
legitimoBitumine vsurpanduin(it,vix exAurhoribus nostra.' a?taiis intclligi potest,
cumhac inrenon medioctiierinicrscciiiTcntiant. Brasauolus in primis verumBitu-
men Iudaieum,noflroq; vsui peraccomodum Mumiam esse arbitratur, fortaHisex Aui-
C cenna* intcrpretis opinionc,qui in compositionc Theriaca;, pro Asphalto, Mumiam
lcgitexcadaueribus Mauritanisconssatam.dequainCapitibus subsequemibusfuse .. ^
agemus. HicgrauisAuthor valdehaljucinaturicum id,nonBitumen, sedpotiiismi- ra"
stura ulium eadauerum csse perhibcatur.Alij Authoreslegitimum Bitumcn nostro euo error'
<Jc(iderariaiTcueraniiilludqi,quodhodicinItaiiavenditur,potiiisimposturamquain-
damexpicc.petroJeOj&alijsrebuspar.tam esseprardicant. Hi&ipsi (vtnostrasert
opinio)inerrorevetsantur.Namq;illudBitumen,quodquandoqiinOmcinissumus
contcmpla ti, tum Dioscoridis, tumGaleni descriptionibus minimeaduersatur. Galc-
nuscnim in Jibrisdecompoiitione medicameniorum scc.gcn. vbidocctrationemcon-
6tiendiemplastri ,quodcxargcnti spuma,&olcoconstat,interc3;tera, Biiumcn,nir
gtum^atq.spIcndcnseiscdcbcreiudicat.NostrumauteLH, iigaudeathisconditionibus,
tpntium nullo modo critrcputandum. Quandoquidem G illialiquid permixrumeiTet,
pioculdubiononspicnderctjscdopacumprorsusconspiteretur. Neqjnostcrrerede-
beut vetba Dioscoridis, qux&nostro bitumini,& Galcno aduetsari videntur,qui iilud
D non nigrum, scd, purpura;instar,spicndidum,nccnonpondcrosumpra;dicat;cu:inno-
strumBiiumen admodum Jcueesscvideatur. EtenimsiverbaGra;ca ■■ro>Quntts&i ja^_
tevo apud Dioscoridcm coniidcremus,dicendum est, hunc Authoremnon Bituminis
eolorem,sed splcndorem lantum respc.t isse, quo, Purpura, pra; ca-tcris, exomarur. Ni-
ger enimcolor *aturaliter rtonradiat;immo(i interdum aliqucm splendorem sparge-Spltndor
re videatur, ilJum a natura nonest adeptus, sed id contingit propter admixtioncm ma.W
t.eria;alicuiusaerca- luminosar ,& opima;: tunc cnimnigtum primo aspc&unonmicat, $#*&•
sedsolicxposiium,purpura;splcndoremdiisundit,vtinlCornis,& Columbislicetintue-
ri,quiquamuiscolore nigerrimolint refeni, nihilornintis insoleapricantes, colorc
purpureo rcfulgcre videntur. Hac rbrtaiTis ra tione motus Horatius Cygnos aliquando c j
purpureosappcII,auit,iionquiarcipsapurpurcisint:cumtalcsinretumnaturanonrc- 1 rti
petiantur,iedquia,instar Holoscriciradient. '
Quando aurcmDioscoridcs Bitumenponderosum esseretulitjrespondendum essc
arbitramur,talenuncupatiaDioscoride,liadcKtcra,quibusIUdaicumanteponit,eom-
para-
i.
NATVRA, ET AFFECTIONES.
VTnaturaBituminispropriedic}icLl&isinnotesccrepossit,pronunciamusBitu-
men csse succum concrctum, pinguem, limosum, valde Icntum, & pra;pin<nic-
dinc,aquisinnaiantem,ignisaptimmunipabulumaquainestinguibilis. Harc
tIescriptioproculdubi6estpotioriIIa,qLiam Strabo Historkus,poiius,<]uamPhy(Icus
assignauic Iscnimadmodum iusulse illud descriplit hisverbis. Bit:i«iene/iterr.igleh, L& 16.de
qugicdmttqiils.-sta dtsst.it:tr, tttq-,d>ffiwditi:r,><::f:.s-sw ?jmn r„/im,snW.im ab .iqti.i f)/^dt.si* 0rl>il.
iwmsiiiur, Quidautemvelithacdcsciiptione inlinuare, nondarcvidemus, quoniam
nuilasgenumiBiiuminisnoras manifcstat.&millasdirTerentjasproponii,quibusab
alijs spccicbusdistinguatur. Non eniinelt tcrragleba, sed potisisquidam succus pin-
guisconcrctiiSjVt si]periiisexpIicauiinus:Qjiinim6,iuKtahancStrabonisdescriptioncLn,
B omneluiuni congclaiumessctBitumen, quoniamesticrra-gieba,&vrgente brumain
glaciemconcrcscit. Haxautcmomnia ablurciacssemagis apparebuntjdumpropria
Biruminis iigna iubnei&cmus.
Dioscoridesigiiurgcnuin-umBitumenhisnotisfacilediscerni posscaslcucrat. Pri-
miim,iipurpurKmod6iplendcat,(iponderosiimsitj&validumodoi^habeat.nigfum .*, 0P''~
auiem,&sordidumianquamvitiosumpra:dical:ldc6q,IimpIiciterIoqucndo,h*cde '"'E'"""i-
IudaicoBimminc imeiligendacssccxistimamus. Huiusautemprobatiocst, vtodorem *"■
Trifblij Menyanrhi5referat,quodabodbreAsphalthi,ncmpcBituminis,appellatur
Asphaliites,aliter e;i7;■ttiMn ab acuto folioriimapicc diciiur;nam folia liuiusplanta:
adultaBitumenredolenr,cumreccntcrnataodoremrura;spargant. Hisnotis,ex Ve-
teruinscntentia, verum Bitumen insigniuim else dicebatur. Quid autemapudnos pro
legitimoBitumine vsurpanduin(it,vix exAurhoribus nostra.' a?taiis intclligi potest,
cumhac inrenon medioctiierinicrscciiiTcntiant. Brasauolus in primis verumBitu-
men Iudaieum,noflroq; vsui peraccomodum Mumiam esse arbitratur, fortaHisex Aui-
C cenna* intcrpretis opinionc,qui in compositionc Theriaca;, pro Asphalto, Mumiam
lcgitexcadaueribus Mauritanisconssatam.dequainCapitibus subsequemibusfuse .. ^
agemus. HicgrauisAuthor valdehaljucinaturicum id,nonBitumen, sedpotiiismi- ra"
stura ulium eadauerum csse perhibcatur.Alij Authoreslegitimum Bitumcn nostro euo error'
<Jc(iderariaiTcueraniiilludqi,quodhodicinItaiiavenditur,potiiisimposturamquain-
damexpicc.petroJeOj&alijsrebuspar.tam esseprardicant. Hi&ipsi (vtnostrasert
opinio)inerrorevetsantur.Namq;illudBitumen,quodquandoqiinOmcinissumus
contcmpla ti, tum Dioscoridis, tumGaleni descriptionibus minimeaduersatur. Galc-
nuscnim in Jibrisdecompoiitione medicameniorum scc.gcn. vbidocctrationemcon-
6tiendiemplastri ,quodcxargcnti spuma,&olcoconstat,interc3;tera, Biiumcn,nir
gtum^atq.spIcndcnseiscdcbcreiudicat.NostrumauteLH, iigaudeathisconditionibus,
tpntium nullo modo critrcputandum. Quandoquidem G illialiquid permixrumeiTet,
pioculdubiononspicnderctjscdopacumprorsusconspiteretur. Neqjnostcrrerede-
beut vetba Dioscoridis, qux&nostro bitumini,& Galcno aduetsari videntur,qui iilud
D non nigrum, scd, purpura;instar,spicndidum,nccnonpondcrosumpra;dicat;cu:inno-
strumBiiumen admodum Jcueesscvideatur. EtenimsiverbaGra;ca ■■ro>Quntts&i ja^_
tevo apud Dioscoridcm coniidcremus,dicendum est, hunc Authoremnon Bituminis
eolorem,sed splcndorem lantum respc.t isse, quo, Purpura, pra; ca-tcris, exomarur. Ni-
ger enimcolor *aturaliter rtonradiat;immo(i interdum aliqucm splendorem sparge-Spltndor
re videatur, ilJum a natura nonest adeptus, sed id contingit propter admixtioncm ma.W
t.eria;alicuiusaerca- luminosar ,& opima;: tunc cnimnigtum primo aspc&unonmicat, $#*&•
sedsolicxposiium,purpura;splcndoremdiisundit,vtinlCornis,& Columbislicetintue-
ri,quiquamuiscolore nigerrimolint refeni, nihilornintis insoleapricantes, colorc
purpureo rcfulgcre videntur. Hac rbrtaiTis ra tione motus Horatius Cygnos aliquando c j
purpureosappcII,auit,iionquiarcipsapurpurcisint:cumtalcsinretumnaturanonrc- 1 rti
petiantur,iedquia,instar Holoscriciradient. '
Quando aurcmDioscoridcs Bitumenponderosum esseretulitjrespondendum essc
arbitramur,talenuncupatiaDioscoride,liadcKtcra,quibusIUdaicumanteponit,eom-
para-
i.