DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0386
Lif. 4. dt
,.,:.scsiil.
Cdessh i-
Lib. s. tk
(;:,Cfahtr.
3^0 — Viyssis fiJdrouandi
paratioiiat:siquideiiinigraiii,sordit!iii!^&viMosiiiii jqiuui-qii.iiis^.agispondctct cj c
t amcn njgrum, & spledidum pi cponir. Illud igitur, quod sa?piusobseruatiimus,&;q|W
inMusKO*public'ocufloditur,omnibusnotis,dcscriptioni Dioscoridisrcspondetsc,^
tetiiffimumsitjcolorcnigro^&tanquampurpuraniteat.digitisqicomritumfacil^
ratur,& disToIuatur, & odorc (i[ graui. Idcirto Lncrctiushuc respiciehs sic ctcinit.
. mnnevidciiii!.rBUrr«tjK^-Jttlshurmissi
Gignieir'& taro eonrijnr:- c.4acbilamtn>
Pmcrea est ponderosum,& igni admotum facile ssamma concipit. Id non fnit ign0.
tum Horatio,quandoscripsH>
Cttm koii .ir„ o>! />•' 0 sosiagres %ti bilmr.en,
HiliC nounuili Biiumcn specicm Naphtlwconstituunt; cnmhsc cminusctiamigncm
sempcrattrahat. Vcruiiuotum opposirum diccndum csle arbitrainur,nepe Naphthara
inrer succicsBituminis csscrepoiicntiam. Estautcmomnc Bitumen pinguc ,& aclcius-
temperatioi)em;^nnorante;Agrico]a,aer,cVignisconcurrit:c<uapK>ptersad]eai«fca
ditur.&tamamadignespiopeiiiioiniii posiidetImuidBitumen.accensuma8iua^q^|
niagis-trdcrctraditur.HinccoIligenduiiicriipcrpctiiitatcminccndioriiiTiiubtcrtaneo-
rumniuhisinlocisa Jiituiniiicpciidcrc. cum hiiuimoiii lociijtiidcutihuspluujjsgiiiagij
conssngrent.Idcc^quiarusiiialcsfiibricanrigncs.vriii r.ciiis rr.ii;ibi!kc-i-ardear,rus,t6.
ste Agricola, aliquid Bituminjspcrmiscent; cum aifcdio hxc propria sit huiussuccico.
creiipinguis,vtaquainssammctur,&tcrra, vclpL)lucrccximguiUur;qi:emadmodiirn
Plinius de Maitha spccic Bituminis pronunciauit. Acccnditur autcm aqua,quia itrita.
turmagis,quamvincatnr. HuiusexempJumhabcmusinoko, quandoidinsariaginc
adeo feroetjVt coinbustioiii sit proximum, cui si porrioaqua: instillctur, iJIico steriimam
concipitjCumaquasuperinfusacalorcmaugeiu.A.iiuipciisLaiiiiisaciatjVtcalcicon.
tingercobscnianius.Ca-teiUmsiaddanturjquxfiiniiliariasint^velutiterra.&puIuiSjqur
sicciratccumignibus conticniunt,tuiicsuccipingucsacceniislatimextinguuntur. Non
solumigitur Bitumcn, vt exposuimus,cst igneicnaturar; vcrum quoq;cdestcm jgueni
nuttitcpc)hibctut,dum incanipoScnnaarfrcqucntislimasulminacaduntjcumibinuil.
tifontes, & puteiBitumjnisinucniantur,exquibuscopiosi vaporcsBituminiseleuatig
iulmina,pra>serrim Japidca, in acrcprcduccrc feruntur, Idq;cxodorccolkcmrumin
illislocisvnicuiq;argucrclicet,quiaodorcinbitumiiiosumnaribuscommunkanr.
Quamuisautem]5itumcnexaetca,3;igncaniateriaintcgtetur,&aqua;biiuininosr,
teste Agricola,piscibuscareant: nihilominus cuncfis viuentibus,veluti Sulphur non tst
ade6inimicum,qi:oniam (siPlinioiiides.csthabenda) Fraxini,&alia; planr&iuxta
fontem Bitimiinis viient. Oppositum tamcn dclocisSulphureis cst pionuncia«diun,in
quibushaIitiisSi])ph;i'c-i ciiunibusviuentifjuspettiiciosij&delcterij esse feruntur.
Est pfatcrcaBJruir.tsiijlia pmprictatcasfei5him,vt inaquisscmperascendat,illiscj;
supcrnatct,dumsubstantiapii]guiacrca,&igi]eaniaxinicconstct. Cum igitutfacile
partcs superiores pctat, aqiiiebituminosa;, aurhore Aerkola, sunt vitandasj propterea-
quodposlint hominesinstirorempellerc. Immo aliquaportioBituminis potionibus
aqucispcrmixta, instarviniincbriarcsolet.
EstqnoqiBitumen]cntum,&tcnax,&moIIitieade6gIntii]osarcsertum,vtasein-
uiccmdi^cillimcseparariposlit.QiiocircaOuidiusinhoeseiisuitacstlocutus. H
Vttte unttxgnttutLi m.u.-tii iut,; re Jiilitmen.
Quamobrcm a/seres,au t Jigna Bituminc illita nec vcrmibus exeduntur,nec ardore Solis,
necvcntorum slatibus, nccaquarumviolentiadissbluuntur. Ideo,ob hancinsigneuite-
nacitatis pra-rogatiuam, rebus diuturnitatem p:a?starc potest, Tandem vimdiscuiiendi,
emolliendij&giuiinandimcdiciauthorcsilliattribuunt.
DlFFERENTI/E, ET LOCVS.
sVLTI mcditantesBituminumvarietatemjprimoiUudindHrum.&Jiquinum
diuiscruut. Hocinaquisproduci,ii[i:d vcro.neitipc. dinuir.jii] rerragcnerari
asscuerarunt, & sorsan erit illud , quod Theopnmpuspicem foililcni nuncti-
-pauit. Immo hodie Venetijs venditur Biiumcn pici adeo siinHc, vt vix vJJo modo aica
,.,:.scsiil.
Cdessh i-
Lib. s. tk
(;:,Cfahtr.
3^0 — Viyssis fiJdrouandi
paratioiiat:siquideiiinigraiii,sordit!iii!^&viMosiiiii jqiuui-qii.iiis^.agispondctct cj c
t amcn njgrum, & spledidum pi cponir. Illud igitur, quod sa?piusobseruatiimus,&;q|W
inMusKO*public'ocufloditur,omnibusnotis,dcscriptioni Dioscoridisrcspondetsc,^
tetiiffimumsitjcolorcnigro^&tanquampurpuraniteat.digitisqicomritumfacil^
ratur,& disToIuatur, & odorc (i[ graui. Idcirto Lncrctiushuc respiciehs sic ctcinit.
. mnnevidciiii!.rBUrr«tjK^-Jttlshurmissi
Gignieir'& taro eonrijnr:- c.4acbilamtn>
Pmcrea est ponderosum,& igni admotum facile ssamma concipit. Id non fnit ign0.
tum Horatio,quandoscripsH>
Cttm koii .ir„ o>! />•' 0 sosiagres %ti bilmr.en,
HiliC nounuili Biiumcn specicm Naphtlwconstituunt; cnmhsc cminusctiamigncm
sempcrattrahat. Vcruiiuotum opposirum diccndum csle arbitrainur,nepe Naphthara
inrer succicsBituminis csscrepoiicntiam. Estautcmomnc Bitumen pinguc ,& aclcius-
temperatioi)em;^nnorante;Agrico]a,aer,cVignisconcurrit:c<uapK>ptersad]eai«fca
ditur.&tamamadignespiopeiiiioiniii posiidetImuidBitumen.accensuma8iua^q^|
niagis-trdcrctraditur.HinccoIligenduiiicriipcrpctiiitatcminccndioriiiTiiubtcrtaneo-
rumniuhisinlocisa Jiituiniiicpciidcrc. cum hiiuimoiii lociijtiidcutihuspluujjsgiiiagij
conssngrent.Idcc^quiarusiiialcsfiibricanrigncs.vriii r.ciiis rr.ii;ibi!kc-i-ardear,rus,t6.
ste Agricola, aliquid Bituminjspcrmiscent; cum aifcdio hxc propria sit huiussuccico.
creiipinguis,vtaquainssammctur,&tcrra, vclpL)lucrccximguiUur;qi:emadmodiirn
Plinius de Maitha spccic Bituminis pronunciauit. Acccnditur autcm aqua,quia itrita.
turmagis,quamvincatnr. HuiusexempJumhabcmusinoko, quandoidinsariaginc
adeo feroetjVt coinbustioiii sit proximum, cui si porrioaqua: instillctur, iJIico steriimam
concipitjCumaquasuperinfusacalorcmaugeiu.A.iiuipciisLaiiiiisaciatjVtcalcicon.
tingercobscnianius.Ca-teiUmsiaddanturjquxfiiniiliariasint^velutiterra.&puIuiSjqur
sicciratccumignibus conticniunt,tuiicsuccipingucsacceniislatimextinguuntur. Non
solumigitur Bitumcn, vt exposuimus,cst igneicnaturar; vcrum quoq;cdestcm jgueni
nuttitcpc)hibctut,dum incanipoScnnaarfrcqucntislimasulminacaduntjcumibinuil.
tifontes, & puteiBitumjnisinucniantur,exquibuscopiosi vaporcsBituminiseleuatig
iulmina,pra>serrim Japidca, in acrcprcduccrc feruntur, Idq;cxodorccolkcmrumin
illislocisvnicuiq;argucrclicet,quiaodorcinbitumiiiosumnaribuscommunkanr.
Quamuisautem]5itumcnexaetca,3;igncaniateriaintcgtetur,&aqua;biiuininosr,
teste Agricola,piscibuscareant: nihilominus cuncfis viuentibus,veluti Sulphur non tst
ade6inimicum,qi:oniam (siPlinioiiides.csthabenda) Fraxini,&alia; planr&iuxta
fontem Bitimiinis viient. Oppositum tamcn dclocisSulphureis cst pionuncia«diun,in
quibushaIitiisSi])ph;i'c-i ciiunibusviuentifjuspettiiciosij&delcterij esse feruntur.
Est pfatcrcaBJruir.tsiijlia pmprictatcasfei5him,vt inaquisscmperascendat,illiscj;
supcrnatct,dumsubstantiapii]guiacrca,&igi]eaniaxinicconstct. Cum igitutfacile
partcs superiores pctat, aqiiiebituminosa;, aurhore Aerkola, sunt vitandasj propterea-
quodposlint hominesinstirorempellerc. Immo aliquaportioBituminis potionibus
aqucispcrmixta, instarviniincbriarcsolet.
EstqnoqiBitumen]cntum,&tcnax,&moIIitieade6gIntii]osarcsertum,vtasein-
uiccmdi^cillimcseparariposlit.QiiocircaOuidiusinhoeseiisuitacstlocutus. H
Vttte unttxgnttutLi m.u.-tii iut,; re Jiilitmen.
Quamobrcm a/seres,au t Jigna Bituminc illita nec vcrmibus exeduntur,nec ardore Solis,
necvcntorum slatibus, nccaquarumviolentiadissbluuntur. Ideo,ob hancinsigneuite-
nacitatis pra-rogatiuam, rebus diuturnitatem p:a?starc potest, Tandem vimdiscuiiendi,
emolliendij&giuiinandimcdiciauthorcsilliattribuunt.
DlFFERENTI/E, ET LOCVS.
sVLTI mcditantesBituminumvarietatemjprimoiUudindHrum.&Jiquinum
diuiscruut. Hocinaquisproduci,ii[i:d vcro.neitipc. dinuir.jii] rerragcnerari
asscuerarunt, & sorsan erit illud , quod Theopnmpuspicem foililcni nuncti-
-pauit. Immo hodie Venetijs venditur Biiumcn pici adeo siinHc, vt vix vJJo modo aica