DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0443
MufeiMetallici Lib.1V. 437
SYNONIMA, ET ETYMVM.
APVDLatinos,Lapisvocarurquasi!a:dcLispedem,&lapiIluscftnomcndiminu-.
tiuuniaIapide:hicquandoincakeisrepositus iiiokstiamexcitat,cakuIusj&
scmpus nuncupa tur: quarc. iuxtamcurem Fcsti,scrupi vocanturlapidesasperi,
&quidifficuItcr,obasperitateiii,pcrtraftantur.HincposteaciiicrgitscrupuluSjquipari-
rcr lapillum aspcrum sjgnificat..
PctraanceinappcIIaturquasipedem terens;qua?cumsirlapis, proprie tamcnrupem
dcsignat. Cautesvcrd cs"; i-r-nrn aspertim,&abruptum. Saxnm fiiim l;i[>i(.U- uiaiusaspc
rius, &duriusest:Iicetaliqtiandosaxumpro'apidcvsurpctur Cstetum,annotantc^j Exertit.
s ScaIigero,Saxum est vctustissima vox Tulca, quia nonuisi sacLificijsadhibcrecur. Hinc 108.
nonnulliatnrmantsaxumftiiiscappeJlacum,quasisanxum, velsancTmm ,qnoniam Vete-
rc5magnumlapidem,nempesaxuin,proam,c!jgd)Liii;.&viaL'iiim sinnaipsumsau- Stxi ety-
ciabanr,& sanciebant,nempefardusstabilibant:vndeorigiricm duxithocvetbum ,Sns- mum.
i-w,J'a««/)toAv,i'7/c7/i/B,quaiisangLiinc tacl:iim,indcpostcasixurn nuncuparuinest.Alij
fuerunt,qui speeificum diicrimen incer saxiim,& lapidcmperperamobse-iuarunriiiqui-
deinapudPIinium,&aIiosAuthoresprobatos,saxumcumIapidcconfundisur:idcirco
aslcrendumerit vnamamborum lubpoiyonimiacssenaturam; idq; longaPriscorum co-
sucrudiuc seruatum suisse credimus:quandoquidcm Cicero,in Owtionc de rcsponsij
Aruspicum, scriptumrciiqiai, s.ixisf.La.iiiicslclapidationeiii.QiiamobreiTihisaniiiiad-
uersis, saxumesse lapidem magnum,& lapidem eiTe saxum paruumaslerercpoiTumus,si
■ tamcnaliquadiffcrcntiaaiilignandasitrcumhaciiomina, Lapis,Pctra,&SaxumabAu-
thoribus indiscriminatim vstirpcntur.
ApudGi;ccosA:a', &per contraelionem ^a/lapis&saxumexporiitur. Alioquindi-
Ccittu*^°' quamvoccmEustachiusdeducir TtiMJif AsB», *nj9s»ji>,nimirQm valdeper-
cutio,cum lapides iacli mirandum in modum feriant,& percutiant. Verum |»*« Gra;-
cisestlapillus.vclcalculus averbo 4"«, inpartesrem:escomminuo:namq;caleulLsunt 2i6*n>B*
veluti Iapidcs in parrcstenuescomminuti.Iremsvttcst lapilius vclcalculus , apud Hip-^*"*"£itP*
pocratem vero ri«rctiatss legitur. At£pw*;iot) soluni tulcrum ,&stabilimcntu'm,sedet- *"•
iamscopuiuSj&saxumin mari exponirur.Insupei zri7poj,&it.t7(jss ,necnon Ionicc wiTpa
apudGriFCOssaxumindicat,fcrcas]Isa Ti;outtirapido euiiuteror:cumJapides,&saxa
a montibus per Torrcntes rapido cursu, huc, atq; illuc dcferantur.Hebieis dicitusSech,
GaJIis Pietrc, Italis, PietrajSassb, Germanis Ein Stein, Hilpanis Pisdra.
GENERATIO, ET ORTVS.
OMNIVM fcrcPhikisopbantiiimopiniocstcuuclamixcacx quatuof elcmcn»
tistanquamexmatcrialibuscausisintcgrari: quamobrem iihuiusmodicausas
tanquamremotascontempiantLii-jillispi-ociildi.bio.ailaitiri potcrimus. Pro-
seflbresHalchemiie, matcrialcsLapidum causas, Salem.SuIphur.&Mcicuriumconsc-i-
tuuncvquoniam,opc ignis, ih fcparandis mixtoruin partibus, Salem, Mercurium iristar
aqucihuinoris,&quid (imileSulphitri obseruanr. Hscopiniolicetin analysi omnium ckymiau
fciLniixti)riimvcritaciproK)macisevideacut:nihilominus,inauro,& Adamai!rc,ha:c ramopmo.
ptincipia dcficiunt.Stinttarr.cn aliqui Chymici qui iactant sc a pradiclis huiusmodi
principiasepataisejscdcorum imposturis,& vaniscommentis minimecrcdendumesse
asseueramua
Aristotcles nullam aliam matcrialcm Lapidum causam,nisi exhaktionem siccarri
tgoescentem cssc credidir. Hxc tanti Philosophi opinio, quamuis prima facic fri- Swtcxtitt
«ela,&ayeritato.remoca ellcvideacur;cumprobabilesic(vtviriemditiopinantuc) AriSt,
Oo 3 ex
SYNONIMA, ET ETYMVM.
APVDLatinos,Lapisvocarurquasi!a:dcLispedem,&lapiIluscftnomcndiminu-.
tiuuniaIapide:hicquandoincakeisrepositus iiiokstiamexcitat,cakuIusj&
scmpus nuncupa tur: quarc. iuxtamcurem Fcsti,scrupi vocanturlapidesasperi,
&quidifficuItcr,obasperitateiii,pcrtraftantur.HincposteaciiicrgitscrupuluSjquipari-
rcr lapillum aspcrum sjgnificat..
PctraanceinappcIIaturquasipedem terens;qua?cumsirlapis, proprie tamcnrupem
dcsignat. Cautesvcrd cs"; i-r-nrn aspertim,&abruptum. Saxnm fiiim l;i[>i(.U- uiaiusaspc
rius, &duriusest:Iicetaliqtiandosaxumpro'apidcvsurpctur Cstetum,annotantc^j Exertit.
s ScaIigero,Saxum est vctustissima vox Tulca, quia nonuisi sacLificijsadhibcrecur. Hinc 108.
nonnulliatnrmantsaxumftiiiscappeJlacum,quasisanxum, velsancTmm ,qnoniam Vete-
rc5magnumlapidem,nempesaxuin,proam,c!jgd)Liii;.&viaL'iiim sinnaipsumsau- Stxi ety-
ciabanr,& sanciebant,nempefardusstabilibant:vndeorigiricm duxithocvetbum ,Sns- mum.
i-w,J'a««/)toAv,i'7/c7/i/B,quaiisangLiinc tacl:iim,indcpostcasixurn nuncuparuinest.Alij
fuerunt,qui speeificum diicrimen incer saxiim,& lapidcmperperamobse-iuarunriiiqui-
deinapudPIinium,&aIiosAuthoresprobatos,saxumcumIapidcconfundisur:idcirco
aslcrendumerit vnamamborum lubpoiyonimiacssenaturam; idq; longaPriscorum co-
sucrudiuc seruatum suisse credimus:quandoquidcm Cicero,in Owtionc de rcsponsij
Aruspicum, scriptumrciiqiai, s.ixisf.La.iiiicslclapidationeiii.QiiamobreiTihisaniiiiad-
uersis, saxumesse lapidem magnum,& lapidem eiTe saxum paruumaslerercpoiTumus,si
■ tamcnaliquadiffcrcntiaaiilignandasitrcumhaciiomina, Lapis,Pctra,&SaxumabAu-
thoribus indiscriminatim vstirpcntur.
ApudGi;ccosA:a', &per contraelionem ^a/lapis&saxumexporiitur. Alioquindi-
Ccittu*^°' quamvoccmEustachiusdeducir TtiMJif AsB», *nj9s»ji>,nimirQm valdeper-
cutio,cum lapides iacli mirandum in modum feriant,& percutiant. Verum |»*« Gra;-
cisestlapillus.vclcalculus averbo 4"«, inpartesrem:escomminuo:namq;caleulLsunt 2i6*n>B*
veluti Iapidcs in parrcstenuescomminuti.Iremsvttcst lapilius vclcalculus , apud Hip-^*"*"£itP*
pocratem vero ri«rctiatss legitur. At£pw*;iot) soluni tulcrum ,&stabilimcntu'm,sedet- *"•
iamscopuiuSj&saxumin mari exponirur.Insupei zri7poj,&it.t7(jss ,necnon Ionicc wiTpa
apudGriFCOssaxumindicat,fcrcas]Isa Ti;outtirapido euiiuteror:cumJapides,&saxa
a montibus per Torrcntes rapido cursu, huc, atq; illuc dcferantur.Hebieis dicitusSech,
GaJIis Pietrc, Italis, PietrajSassb, Germanis Ein Stein, Hilpanis Pisdra.
GENERATIO, ET ORTVS.
OMNIVM fcrcPhikisopbantiiimopiniocstcuuclamixcacx quatuof elcmcn»
tistanquamexmatcrialibuscausisintcgrari: quamobrem iihuiusmodicausas
tanquamremotascontempiantLii-jillispi-ociildi.bio.ailaitiri potcrimus. Pro-
seflbresHalchemiie, matcrialcsLapidum causas, Salem.SuIphur.&Mcicuriumconsc-i-
tuuncvquoniam,opc ignis, ih fcparandis mixtoruin partibus, Salem, Mercurium iristar
aqucihuinoris,&quid (imileSulphitri obseruanr. Hscopiniolicetin analysi omnium ckymiau
fciLniixti)riimvcritaciproK)macisevideacut:nihilominus,inauro,& Adamai!rc,ha:c ramopmo.
ptincipia dcficiunt.Stinttarr.cn aliqui Chymici qui iactant sc a pradiclis huiusmodi
principiasepataisejscdcorum imposturis,& vaniscommentis minimecrcdendumesse
asseueramua
Aristotcles nullam aliam matcrialcm Lapidum causam,nisi exhaktionem siccarri
tgoescentem cssc credidir. Hxc tanti Philosophi opinio, quamuis prima facic fri- Swtcxtitt
«ela,&ayeritato.remoca ellcvideacur;cumprobabilesic(vtviriemditiopinantuc) AriSt,
Oo 3 ex