Aldrovandi, Ulisse; Ambrosini, Bartolomeo [Hrsg.]: Vlyssis Aldrovandi Patricii Bononiensis Mvsaevm Metallicvm In Libros IIII Distribvtvm (Bologna, 1648)

68o Vlyssis Aldrouandi
EtcnimcmnluIinniisCeraridiiiglackssuuijSequana^animaduertisTetcamsimikm j
Japidi Phrygio esie asleruir: sic cnimlapidem hunc speatlarem vocabat, quia iru
Mumcn-, Plirygia reperirctur. Vocatur etiam Alumcn Scaiolayio quod sit Aiumen.aut quid-
ScmiiU. P'anl simile ,sed quod in Scaias,nimirum in crustas, & iquamas facik diuidatur.
TandcmMarbodeusGallus huncnoniinariSancrumlapidem,asreruithisversibus.
Lunares moms, & menSrua temperasiruat,
Crestit enitit Lutrn creficnte, minerq-, raimiia
E/ficttnr, tnnquam c&leltibus ahxia dnmnis:
ldcirchS<r/i(!a< !/■/< :\ M'^';WsWr.
Auicennas hunc Japkiem vocat Hagiar Akhamar, nimirum, vt eius Interpretes
vertunt,lapidcmLunarem,vclquiaseruetmotusl.unarcs, velquia,vtnonnullivo-
Junt,noiSu,instarLuna;,luccat. Nunquam tamen vidjmusScicnitcm,ncqiaIium
Japidemnoctu vnquamlucenrem,& quamuislapis ille ilIumjnabilis,deqtiopaul6
inferius menrionem faciemus, in tenebris radict; nihijominus id non naturaliter,
sed arte praiitat lapis. >

DESCRIPTIO, ET NATVRA.

A

a.3.s.

LBERT VS Magnusscriptum reliqnitbunc Japidem in quodam tcsta-
ceorum gcnere nasci,in india,Perside, & Arabia. Hinc nonnuJHexistima-
it tales Japides csse Margaritas,quoniam,tcstimonio Gatzia?ab Horto
ProregisIndJieMedid, pkna; iiiuenianrur,crescentcLuna,&post plenilunrucapta:
cum tcmpore minuantur,& decrcscant, & vicissim, si anrehoc tcmpusprehendatur3
in eodem itatu permaneant, deinde quia candida-,& kucs sunt,in cis corniculata;
Lunarimagoapparct. Idautemproucnitc putamus aspbarica figura,qua;propter
vmbram,& rejkxionem, talem imaginem rcddir. Cum autem a nemine Vcrcrunuj,
nequectiamiPJinioMargariia', Scknitisiiominciiisignianturaliamgemniampro
5eknite,ab Antiquitate intelkcram iuisse non dubitavnus. q
Encellius rnultis rationibus probare nititur Sclenitcm cumdem cssc cum iapidc
' ArabicoDioscoridisrcumtamendiuerilscapitibus,tanquam diuerioslapides de-
scribatDioscorides. GeorgiusAgricoIadiligentissimus Fosliliuminuestigator, Ara-
bicumlapidcm, exquo fitgemma Arabica, qua',ad mentem Plinij,Eburiestsimilli-
ma.candidnm marmor ebori simile csse scripsit,nccnon vocari ctiam lapidcm cora-
Iirium,quoniam1uxta ssumen Coralium in Phrygia repcriatur. Scknites verd Japis
Lik\-c4p. candidusest,testeDioscoride,trarisluccns,atqileuis.PJiniose»candidotransIucc
' re, melkofulgoreradiare,Luna:q;imagincmconriiiere1&reudcrediuulgauit.Bar-
Li.i6.atp ^hoIoma^usAnglicuSjPliniumferesccutus^Lapideral^crsicumcssedixitjinstarher-
„ ' ba;, vircntem,cuius color laspidi est simiiis,&nitere in eocandidam quandamma-
culam,qua; luo fulgorc trfigiem Luna; rcddit.
Est autem Seknites, scu specularis, Japis Gypso cognatus: namque, instar Gypsi,
&aJiorumlapjdum,quisuccumrcddunt,exiapidccakariogeneratur,cumpermix-
tionepaucaraqua;. Quandoquidein, vcluri humanaiiiduitria,exlapide speculari jj
Gypsum reiultat :ita,Naturainterdumoperante,vtscribitAgricola,exGypsola-
pis specularis cmergi t. EnceUiusJapidemSelcnitero, quasi humort m terra;cortcre.
tumeisevoluit, qui non rcioluitur,sed,in(tarciysfalli, glaciatunqtiocircaGerma-
ni hunc Japidem Maria: glaciem nuncuparunt. Apud nonnuiiosca:kstis quidam ros
essedicitur, qui ad claritatcm Luna: posirus, tanquam spuma apparens in Japidem
jtphrosili- durescat,&proptcreaAphrosclinosnnncupatus fuit. Fcrt hiclapis calores Solis,
**" suid atqihyemisiniuriaTtsistitjsedimbriumaderjestimpatienSjVtsimagnactiammoks
-»'* ipsissitex|>s>sitr.,hn:;:£n.tH:nipatnr.TandcmIapis,instarcrystaIIi,peIlucet,&in-j
tenuissimas bracrcas icinditur, quai vulgari charta sunt tenuiores.
nrnvmssmi