DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0808
8oi - VTyssisAIdrouartd
_e Monarde,«:Taphtasi Arabe,bunc lapidemelTe metallicumprofitetui',& mflar alio. i
rutnlapidum, a proprijs venis erui; eiusdemqiscntemia;, tcste eoderaMonarde,suh
Serapio,qui de hoc Japide vcrbafaciens air. Vena huius l^-iJis >eperiinr in svrh, lndia&
oricntn ilus rrpombus- Lat inus tamen Sci apiouis textus.cx interprctationc Nicolai Mu-
tonivindocrrlnmi ,nuJJa venar facta mentionc. hsc habet simplicia verba. imemmr
maxmeiaSjria, India,d"Oriente , Vertim vtriiiscj;opinionem csse erroneam,nonnulla
animalia Indicaostendent.Etenimnostcrbiclapisextunicis mnddcrasiioribus.modd
tenuioribus con(Iar,vt contingit ca;pis quinimd in centro portio herba;,vel fragmen-
tumalicuiusfestucarinueniturjCiuarbaiimbuiclapidipra-bnisse videntur. AdremAn-
sclmus Boetius nairat Rodulphum Sccundum Imperatorem in suoChymiliarchio
scruasse Bezaar, ex qtio postea poculum confici iulsit,& inillius meditullio herbajval.
deredoIentcsinuenta;fiierunt,circaqiiasN3turacrustassupcrindi]xit.Nosquoq;Ie-
gitimum Bczaarem pauld maiorem Corylo obseruauimus ,qui pcr mt-dium sectussex
incrustationcscircularesostendcbatjaccommodatasinstarrunicarumcicpa-iitautal-
ternatim albe,& fusc? conspiccren tunharum media,tanquam in centto sita albesccbat, I
magnitudinelentisrotunda, &exteriorc'rcumferentiasubalba,&Iucidaerar.
Nascitur huiusmodi lapis, ad men.em Christophori Aco(he,qui Indicomm simpli.
diim historiam conscripsit, in vcntriculo animalis Hirco si:nilis,colore rufo,acuTis)irrii
auditus, &agilis instar Ccrui.itaut, iusta ratione,Ceruicapra appellari pcssit. Ame_j
alicjuotannos mcertumfuit,qua rationc , &in quapartehuiusanimalislapisBezaar
generaretur, sed hodie ,attestantibus illis, qui animantes huiusgcneris secuerunr, in.
notuit produci hunc lapidem in reccptaculo quodam instai fascia: vcntriculo adh-.re'-
te,inquodherba;decerpta;primum ingciuniur,atitcquamruminatarin \'entriculum_j
iransmittantur. Iraq;materiahuiuslapidiscricsuccusviscidus,& terrestiis variarum
herbarum ,qua; dum aromatica;, & salubresfuerint, virtutcm huiuslapidis augere fe-
runtur. Id manifcstum Itidisesie cognoscimus, dum lapides borum animalium in pla-
liislocisdcgentium tanquam ad mcdicamina inutiles nihili pendent. Verum quando
' lapideseruti fuerint ab animalibus in nontanislocis versantibus, tunc in magno pre-
tio habentur, non soltim,pro venenis expugnandis. sed etiam pro varijs afiectJbus,qui G
medicamcntJsrelutfari solent.
Itaq; lapis Bezaat na turaliter cfl Iubricus, tacru mollis, & in potentia roedioeriter
calidus. Bhasisatttssatur funclapidtm tssc molk-ms absque vlIosaporc,& cum colore
vini, ad citriniiattm, & albcdinem inciinarc.Deindetxpericntia aliamhuiuslapidis
proprietatem docuicquia nigrescunt dentes toium,qui hu.usmodi puluerem sumunt:
Facuhas JdcircdPatientescauercdcbent,nedenteshocmedicameiitoco]itangantur, puluere
deleicha. cumcochIeariinsaucesimposito.HinccoIIigcndumcsthuiusmodilapidefacuItatedc-
leteria non carcKjquam omnia alcxipharmaca participare soleut.
DIFFERENTIjE ET LOCVS.
SI locinatales, sigura,magnitudo, &color huiusanimalis considerentur, necnon
animan.es, in quibus gencratur, proculdubid non paucashuius disfeietiascom- H
periemus.Primi[us,quoad locum.duo gcnera huius lapidis constituuntur', ncm-
pe aherum OrientaIe,cruod cx Aegypto, Persia, India,China,Cataro,& vicinis regio-
nibusasfertur. Alterumest OccidentaIe,quodex Ametica, & regionibusPeruanisad-
tiehitur. Bezaaroricntalisin Anjmame slmili Hirconasci traditur, cuiuscornu,&vn-
gula; imaginem Carolus Clusius inannotationibusad Nicolaum Monardtmexhibuir.
AtBtzaaroccidentalis nasci fcrturin animali caicnte cornibus,& inroontibus Peru
srigidisvcrsantc.Pra;tereaBezaarisorientaliserusta;,quoadparttminiciio7cm,&tx-
terioremeiiisdemcolorisappatent. Scd lapis Bezaaroccidenialis ciustas t\tcriorcs
plerumq; habct nigras, vei fuluas, vcl cinereas, minusque splcndidas, cuni interna1 sint
subalba;, & veluti cxfibris compositar. Catolus Clusius, in suis Annotationibus ad bi-
floriamAromatum.crcs differentias Bczaansoccidcntalis proponit,qiiarum iconcs
hoc in loco damus.
Hi lapides iuxta naturalemmagnitudincm dcsignati,rcnes animalium quodammo-
do
r-'
_e Monarde,«:Taphtasi Arabe,bunc lapidemelTe metallicumprofitetui',& mflar alio. i
rutnlapidum, a proprijs venis erui; eiusdemqiscntemia;, tcste eoderaMonarde,suh
Serapio,qui de hoc Japide vcrbafaciens air. Vena huius l^-iJis >eperiinr in svrh, lndia&
oricntn ilus rrpombus- Lat inus tamen Sci apiouis textus.cx interprctationc Nicolai Mu-
tonivindocrrlnmi ,nuJJa venar facta mentionc. hsc habet simplicia verba. imemmr
maxmeiaSjria, India,d"Oriente , Vertim vtriiiscj;opinionem csse erroneam,nonnulla
animalia Indicaostendent.Etenimnostcrbiclapisextunicis mnddcrasiioribus.modd
tenuioribus con(Iar,vt contingit ca;pis quinimd in centro portio herba;,vel fragmen-
tumalicuiusfestucarinueniturjCiuarbaiimbuiclapidipra-bnisse videntur. AdremAn-
sclmus Boetius nairat Rodulphum Sccundum Imperatorem in suoChymiliarchio
scruasse Bezaar, ex qtio postea poculum confici iulsit,& inillius meditullio herbajval.
deredoIentcsinuenta;fiierunt,circaqiiasN3turacrustassupcrindi]xit.Nosquoq;Ie-
gitimum Bczaarem pauld maiorem Corylo obseruauimus ,qui pcr mt-dium sectussex
incrustationcscircularesostendcbatjaccommodatasinstarrunicarumcicpa-iitautal-
ternatim albe,& fusc? conspiccren tunharum media,tanquam in centto sita albesccbat, I
magnitudinelentisrotunda, &exteriorc'rcumferentiasubalba,&Iucidaerar.
Nascitur huiusmodi lapis, ad men.em Christophori Aco(he,qui Indicomm simpli.
diim historiam conscripsit, in vcntriculo animalis Hirco si:nilis,colore rufo,acuTis)irrii
auditus, &agilis instar Ccrui.itaut, iusta ratione,Ceruicapra appellari pcssit. Ame_j
alicjuotannos mcertumfuit,qua rationc , &in quapartehuiusanimalislapisBezaar
generaretur, sed hodie ,attestantibus illis, qui animantes huiusgcneris secuerunr, in.
notuit produci hunc lapidem in reccptaculo quodam instai fascia: vcntriculo adh-.re'-
te,inquodherba;decerpta;primum ingciuniur,atitcquamruminatarin \'entriculum_j
iransmittantur. Iraq;materiahuiuslapidiscricsuccusviscidus,& terrestiis variarum
herbarum ,qua; dum aromatica;, & salubresfuerint, virtutcm huiuslapidis augere fe-
runtur. Id manifcstum Itidisesie cognoscimus, dum lapides borum animalium in pla-
liislocisdcgentium tanquam ad mcdicamina inutiles nihili pendent. Verum quando
' lapideseruti fuerint ab animalibus in nontanislocis versantibus, tunc in magno pre-
tio habentur, non soltim,pro venenis expugnandis. sed etiam pro varijs afiectJbus,qui G
medicamcntJsrelutfari solent.
Itaq; lapis Bezaat na turaliter cfl Iubricus, tacru mollis, & in potentia roedioeriter
calidus. Bhasisatttssatur funclapidtm tssc molk-ms absque vlIosaporc,& cum colore
vini, ad citriniiattm, & albcdinem inciinarc.Deindetxpericntia aliamhuiuslapidis
proprietatem docuicquia nigrescunt dentes toium,qui hu.usmodi puluerem sumunt:
Facuhas JdcircdPatientescauercdcbent,nedenteshocmedicameiitoco]itangantur, puluere
deleicha. cumcochIeariinsaucesimposito.HinccoIIigcndumcsthuiusmodilapidefacuItatedc-
leteria non carcKjquam omnia alcxipharmaca participare soleut.
DIFFERENTIjE ET LOCVS.
SI locinatales, sigura,magnitudo, &color huiusanimalis considerentur, necnon
animan.es, in quibus gencratur, proculdubid non paucashuius disfeietiascom- H
periemus.Primi[us,quoad locum.duo gcnera huius lapidis constituuntur', ncm-
pe aherum OrientaIe,cruod cx Aegypto, Persia, India,China,Cataro,& vicinis regio-
nibusasfertur. Alterumest OccidentaIe,quodex Ametica, & regionibusPeruanisad-
tiehitur. Bezaaroricntalisin Anjmame slmili Hirconasci traditur, cuiuscornu,&vn-
gula; imaginem Carolus Clusius inannotationibusad Nicolaum Monardtmexhibuir.
AtBtzaaroccidentalis nasci fcrturin animali caicnte cornibus,& inroontibus Peru
srigidisvcrsantc.Pra;tereaBezaarisorientaliserusta;,quoadparttminiciio7cm,&tx-
terioremeiiisdemcolorisappatent. Scd lapis Bezaaroccidenialis ciustas t\tcriorcs
plerumq; habct nigras, vei fuluas, vcl cinereas, minusque splcndidas, cuni interna1 sint
subalba;, & veluti cxfibris compositar. Catolus Clusius, in suis Annotationibus ad bi-
floriamAromatum.crcs differentias Bczaansoccidcntalis proponit,qiiarum iconcs
hoc in loco damus.
Hi lapides iuxta naturalemmagnitudincm dcsignati,rcnes animalium quodammo-
do
r-'