DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0941
MufeiMctallici Lib.IV. pjy
GENERATIO, ET NATVRA.
CIRCA Crystallionum duo qua^aproponisblent. Primumadniateriam,
& seeundum ad iiguram Crystalli pcrtinet. Qunad primum.dupkx circumfcr-
tur opinio. Prima suit eorum,qui putarunc Crystallum essc aquam in glaciem
densatam^ua-jdiuturnitatctemporiSjinrnonribusfrigidisrLniispermancns^tandem
in Crystallum conuertirur. InterhosAuthorc5recenseturPIiniusJIsidorus,Seneca_j,
Maiolus, Sratius, Erasauolus, Claudianus, Propertius,& Marbodcus,qui de Crystalli
ortufacecinit.
CrjSUHusglatiisrnulm duraiaper nnms,
Vtpltum dossis, quisicscrtsscre, //aiittsdant
Grnndims enliijuitsiigiis tenetaiq; colertm.
£ Ha?cautem opinio nonpotess admitti^prop^er rationesjquasinferiusasiignabi-j.^^ „.
mus. Altera sententia fuit AgricoJar, Marthioii,& aliorura, qui ccnsuerunt Crystal--^mas
Ium,neqj ex glacie,ncq;exniuevnquam generari posse,scd,in sinu tcrra?,cxillo hu- „»#„#£
moreproduciaffirmarunt,exqnoBcrylli,Ad3mantcs,&aIia:gcmmarhuius gencris
resultant,suainq;stabiliuiitsententiamhis tationibus. Primo, quia si ciystallum pro-
diretexaquacongelata,calorectianiignis,veISolissoJueretur.Deindesiaqua:mon.
tium,&niuesfrigidissima;incrystallumvettcrentur,tTiaio.rcopiaciystalIi,qtiamaIio-
rumlapidum ibi inueniretur.Pmcica glaciesin aquislocata innatat,cumcrystallum
illicdsublideat,quoniamejtmateriadiuersaconstat. Tandem Crystal!um,iuxtapri-
mam opinionem,in locis tantummcdo frigidisiimis reperirctur,sed loci nataies op-
fositumdcmonstrantiquoniammagiiacrystallicopiainiociscalidisii.iiisgcncratur,
vtinrubricaIocorumnataliumostcndcmus.Hisaddamusglaciem,6:niucmesi*cmixta
imperfei>a,cum crystalhim, tauquam mixtum perfec3um, ex quatuor elemcntis inte-
gretur. Gencraturcnim,dum tcnuissima portio terra?,cum modko ignis,vcl sulphu-
Crispurissimipcrmisceturaqua;:vndeCrystallumfcrro percusium,instarlilicis,scin-
tillassundit.
Sccundum quarsitum versatur circa siguram Crystalii, quam a Natura, vcl circula-
rcm,scdvtplurimumangularem,&praisertimhcx3gonamnanciscitur. Immoanguli -
trystalii in cuspidem defincntcs iiaekganter sse&untur in latus prope mucronem, vr
Artifex vix talesimitari posTet. Id inde oririasseuerandum e(t,quoniam,inhuiusla-
pidisgcneratione,tcrrestiismatcria stibtilisscmetipsam scparans ab aqua,se se vni-
tenithur,& iingiilar particula:quocumq;modocenirumsuicorporisambiurir,atque
appciunt: quamobremnccesTc cst, vt vcl circulatcm,vel hcxagonam figuram indkat,
cum nuila alia, praiter circulum, pcrfeclior essc vidcatur, vt Aristoteles optimc ani- Lib $.cdi
maducrr.it, ttxt.66. ■
Tandcm CrystallumaNaturapkrimiqueproducitur,cumfestHcis,atomis,salibus,
nebulis,.errugmibus,& vitijssimilibusinquinatum: quandoautem pci spicuum cst,
CrvstaJIummontanumnuncupaiur. GcorgiusAgrkola Crystaliumcum argentorudi
D gcnitum obseruauir,& similenon improbauit,sed nijrandum inmodum commEdatiit. ,
HicronymusCardanusCrystallumcumaquaingcnitahabuissefatetur,qua:admotum ^! ^•'"s'
Crystalli mouebatur.
' . lii.7- dc_>
DIFFE.RENTIjE. m'*\
HE C gemma,sitamen gemma;nomen prometetur,dum peJIurida.ad modum
glacici,generarur,crystallumappcllatur,sincok>rerur,nomenab illagcm-
masortitur,quam a:mulatur. Quocirca,si referat Bcrylluin,vocatur Pscu-
dobcrylIus,siTopasium,Pscudotopasius,siSapphyrum, Pscndosapphyrus, siSma-
ragdum, Pieudosmaragdus. Illud autcm Crystalhim ,qu6d solares radiosrecipiens,
figuramarcusciekstisin proximum parktcmiacit, velluci obieihunvatietatpjn colo-
iistesertjIrisappellatur:sincitnnumcolorcmrcierat,aGemBiari;s lris citrina nun-
cupa-
GENERATIO, ET NATVRA.
CIRCA Crystallionum duo qua^aproponisblent. Primumadniateriam,
& seeundum ad iiguram Crystalli pcrtinet. Qunad primum.dupkx circumfcr-
tur opinio. Prima suit eorum,qui putarunc Crystallum essc aquam in glaciem
densatam^ua-jdiuturnitatctemporiSjinrnonribusfrigidisrLniispermancns^tandem
in Crystallum conuertirur. InterhosAuthorc5recenseturPIiniusJIsidorus,Seneca_j,
Maiolus, Sratius, Erasauolus, Claudianus, Propertius,& Marbodcus,qui de Crystalli
ortufacecinit.
CrjSUHusglatiisrnulm duraiaper nnms,
Vtpltum dossis, quisicscrtsscre, //aiittsdant
Grnndims enliijuitsiigiis tenetaiq; colertm.
£ Ha?cautem opinio nonpotess admitti^prop^er rationesjquasinferiusasiignabi-j.^^ „.
mus. Altera sententia fuit AgricoJar, Marthioii,& aliorura, qui ccnsuerunt Crystal--^mas
Ium,neqj ex glacie,ncq;exniuevnquam generari posse,scd,in sinu tcrra?,cxillo hu- „»#„#£
moreproduciaffirmarunt,exqnoBcrylli,Ad3mantcs,&aIia:gcmmarhuius gencris
resultant,suainq;stabiliuiitsententiamhis tationibus. Primo, quia si ciystallum pro-
diretexaquacongelata,calorectianiignis,veISolissoJueretur.Deindesiaqua:mon.
tium,&niuesfrigidissima;incrystallumvettcrentur,tTiaio.rcopiaciystalIi,qtiamaIio-
rumlapidum ibi inueniretur.Pmcica glaciesin aquislocata innatat,cumcrystallum
illicdsublideat,quoniamejtmateriadiuersaconstat. Tandem Crystal!um,iuxtapri-
mam opinionem,in locis tantummcdo frigidisiimis reperirctur,sed loci nataies op-
fositumdcmonstrantiquoniammagiiacrystallicopiainiociscalidisii.iiisgcncratur,
vtinrubricaIocorumnataliumostcndcmus.Hisaddamusglaciem,6:niucmesi*cmixta
imperfei>a,cum crystalhim, tauquam mixtum perfec3um, ex quatuor elemcntis inte-
gretur. Gencraturcnim,dum tcnuissima portio terra?,cum modko ignis,vcl sulphu-
Crispurissimipcrmisceturaqua;:vndeCrystallumfcrro percusium,instarlilicis,scin-
tillassundit.
Sccundum quarsitum versatur circa siguram Crystalii, quam a Natura, vcl circula-
rcm,scdvtplurimumangularem,&praisertimhcx3gonamnanciscitur. Immoanguli -
trystalii in cuspidem defincntcs iiaekganter sse&untur in latus prope mucronem, vr
Artifex vix talesimitari posTet. Id inde oririasseuerandum e(t,quoniam,inhuiusla-
pidisgcneratione,tcrrestiismatcria stibtilisscmetipsam scparans ab aqua,se se vni-
tenithur,& iingiilar particula:quocumq;modocenirumsuicorporisambiurir,atque
appciunt: quamobremnccesTc cst, vt vcl circulatcm,vel hcxagonam figuram indkat,
cum nuila alia, praiter circulum, pcrfeclior essc vidcatur, vt Aristoteles optimc ani- Lib $.cdi
maducrr.it, ttxt.66. ■
Tandcm CrystallumaNaturapkrimiqueproducitur,cumfestHcis,atomis,salibus,
nebulis,.errugmibus,& vitijssimilibusinquinatum: quandoautem pci spicuum cst,
CrvstaJIummontanumnuncupaiur. GcorgiusAgrkola Crystaliumcum argentorudi
D gcnitum obseruauir,& similenon improbauit,sed nijrandum inmodum commEdatiit. ,
HicronymusCardanusCrystallumcumaquaingcnitahabuissefatetur,qua:admotum ^! ^•'"s'
Crystalli mouebatur.
' . lii.7- dc_>
DIFFE.RENTIjE. m'*\
HE C gemma,sitamen gemma;nomen prometetur,dum peJIurida.ad modum
glacici,generarur,crystallumappcllatur,sincok>rerur,nomenab illagcm-
masortitur,quam a:mulatur. Quocirca,si referat Bcrylluin,vocatur Pscu-
dobcrylIus,siTopasium,Pscudotopasius,siSapphyrum, Pscndosapphyrus, siSma-
ragdum, Pieudosmaragdus. Illud autcm Crystalhim ,qu6d solares radiosrecipiens,
figuramarcusciekstisin proximum parktcmiacit, velluci obieihunvatietatpjn colo-
iistesertjIrisappellatur:sincitnnumcolorcmrcierat,aGemBiari;s lris citrina nun-
cupa-