DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0015
β'. Τα. έσω της πόλεως και ή ιστορία των ερειπίων
15
μελών καί χρόνων λαμπρών1, έβεβαιώθη δε: υπάρχουσα και
άνω ακρόπολις, υψηλά έπι τοΰ υπερκειμένου όρους κειμένη
κατά το Βορειοδυσιιικόν τέρμα της πόλεως2.
Ανεγνωρίσθησαν δ" επίσης δύο άγοραί, η μάλλον μία
διπλή κατά το κέντρον της πόλεως, Βορείως καΐ Νοτίους
πεπλατυσμένου λόφου κείμενα ι (είκών 3), ύψηλοΰ καΐ αυτο-
τελώς τετειχισμένου δι' ίσχυροΰ περιβόλου, εν εϊδει μικράς
ακροπόλεως, ήτις δύναται νά όνομασθή κάτω ακρόπολις,
έπι της κορυφής δε αύτοΰ μέγας ναός (είκών 6) και έτε-
ρος μικρότερος εν μέσω τής Νοτίας αγοράς, ϊσοος δε στοά
τις παρ' αυτόν (είκών 3), καΐ οδός ιιετ' οίκημάτων σημαν-
τικών εκατέρωθεν, προς την άγοράν ταύτην και τύν επί
τοΰ λόφου ναόν άγουσα3 (είκών 5).
Ευρέθη δ' εξ άλλου μετά πάσης πιθανότητος το στά-
διον, Βορείως και ου μακράν τοΰ θεάτρου κείμενον (είκών 5),
έ'σω δε τών τειχών τοΰ μέσου που τής Ανατολικής πλευράς
τής πόλεως και ου μακράν αυτών ναός τις ή ιερόν τοΰ Πο-
σειδώνος, ϊχνη δ'ετέρου και τάφοι αρχαϊκοί Βορειότερον5
παρά τάς νΰν Πυριτιδαποθήκας (είκών 4)' τέλος ευρέθη
έξω τών τειχών καΐ εγγύτατα αυτών, έπι τής εις 'Αλυκάς
άγούσης διά μέσου τής αρχαίας πόλεως εκ Βόλου προχεί-
ρου αμαξιτού, το ίκανώς πλούσιον ιερόν τής Πασικράτας,
περί ου βλ. κάτω κεφ. η'.
Ό δε γνωστός πρότερον νεολιθικός συνοικισμός έπι τοΰ
Βορειοτάτου λόφου τής πόλεως, τού βαθύτερον ε'ις την θά-
λασσαν είσχωροΰντος, υπέρ τον νΰν λεγόμενον «Ταρσανάν»
(είκών 4 το τ καΐ είκών 7), έβεβαιώθη ότι έξηκολούθησεν
οίκούμενος καΐ κατά την χαλκήν, μυκηνα(αν, γεωμετρικήν
και άρχαϊκήν περίοδον, έτερος δε άγνωστος τέως άνεκαλύφθη
υπάρχων έπι τής ακροπόλεως6, και ϊχνη ετέρων έπι τοΰ λό-
φου τής αγοράς και πιθανώς έπι τής κορυφογραμμής αυτής
τοΰ όρους εν θέσει «Παλάτια».
Πάντες ούτοι μετά τών ου μακράν κειμένα>ν έπι τοΰ
Διμηνίου, Κουφοβούνου καΐ τών πέριξ, μάλιστα δε μετά
■ ■•?.' '-«.- ■
Είκών 8. Ό πρώτος μέγας πύργος, ήδη άνασκαπτόμενος, και τά «Καλύβια Αλυκών», έκ Νότοι» προς Βορράν δρώμενα.
τοΰ σημαντικωτάτου τής Ίωλκοΰ έπι τοΰ νΰν «Κάστρου
τοΰ Βόλου», παρέσχον σαφή εικόνα εξαιρετικής ακμής τοΰ
τόπου κατά τε την παλαιτάτην ήλικίαν τοΰ ανθρώπου και
συνεχώς μέχρι τών πρόθυρων τής ιστορικής περιόδου.
Επεχειρήθη δ' έκ τούτων καί τις μετάφρασις εις το
πραγματικόν τών αρχαίων φημών και σκοτεινών παραδό-
σεων, ων ίκανώς πλούσιον παρίσταται τύ τμήμα τούτο υπέρ
τον μυχόν τοΰ Παγασιτικοΰ και κατά το Πήλιον όρος•
κατ' αυτήν δ νΰν « Ταρσανάς » υπήρξε καί από λίαν παλαιών
χρόνων τύ φυσικόν καί σημαντικώτατον τών τόπων τού-
των ναυπηγεΐον, καθ' α και κατά την ίστορικήν περίοδον
το «ναύσταθμον βασιλεΰσι Μακεδόνων» 4• ό δε στόλος τών
Αργοναυτών καί ή έκτακτου ναυπηγικής τέχνης φημιζο-
μένη Αργώ, όντα ύποδήλο^σίς τις ιδρύσεως μεγάλων έμ-
') Πρακτικά 1907 180-181• 190!) 147-101• 1910 241- 1912
156-165.
2) Έν τω διαγράμματι τοΰ παρενθ. πίν. Α' δεν δηλοϋτ«ί ή
ακρόπολις αϋτη, σημειοϋται δμως έν εΐκόνι, ην ιταραθέτομεν έν τοις
έπομένοις.
8) Πρακτικά 1907 180" 191)8 210-211• 1912 165-172.
*) Στράβων Θ' 436 15" παρενθ. πίν. Α'• είκών 4 καί 7.
πορικών καί πολεμικών σκαφών, ένταΰθα βεβαίως έπάγη
έκ τής άφθονου τεμνόμενης άπό τοΰ εγγύς Πηλίου πεύκης7
Το πρώτον άρα όνομα τών Οέσεαη' τούτων «Παγασαι»
δεν είναι άσχετον προς τάς τοιαύτας ναυπηγίας- αν δε πι-
στεύσωμεν τοις γνωσσογράφοις, αυτό μεν έγένετο πιθανώ-
τατα έκ τής λέξεα)ς «πάγασα», δηλούσης την σφΰραν τών
ναυπηγών, ή έκ τοΰ «πήγνυσθαι» αύτοΰ (ρίζης παγ—, εξ
ης πάγος= λόφος κττ.), την δε πληθυντικήν έκφοράν « πα-
γασαι-Παγασαι» ερμηνεύει καλώς ή πληθύς τών ένταΰθα
αυτοτελών καί εγγύς αλλήλων κειμένων συνοικισμών.
Καί ταΰτα μεν άποτελοΰσιν άπλας υπόνοιας προς τίνα
κατανόησιν τών μυθευομένων, υπαγορευόμενος έκ τών πραγ-
μάτων αυτών καί υπό τών ανασκαφών καί ερευνών • όταν
δ' έν τω προσέχει μέλλοντι τραπώσιν οι έρευνηταί, (οπλι-
σμένοι δι' άφθονωτέρων μέσων, προς την Θεσσαλίαν, καθ' ά
συνεστήσαμεν έν τω προλόγω, συμβουλεύομεν, όπως πρώ-
τον μεν έξερευνηθώσι τά σημειωθέντα, έν γένει δε τά μέρη
5) Πρακτικά 1909 144-145• 1912 158, 172-173.
,;) Πρακτικά 1908 212-213• 1909 152-155- 1912 164-165.
7) Ποακτικά 1908 213-215.
15
μελών καί χρόνων λαμπρών1, έβεβαιώθη δε: υπάρχουσα και
άνω ακρόπολις, υψηλά έπι τοΰ υπερκειμένου όρους κειμένη
κατά το Βορειοδυσιιικόν τέρμα της πόλεως2.
Ανεγνωρίσθησαν δ" επίσης δύο άγοραί, η μάλλον μία
διπλή κατά το κέντρον της πόλεως, Βορείως καΐ Νοτίους
πεπλατυσμένου λόφου κείμενα ι (είκών 3), ύψηλοΰ καΐ αυτο-
τελώς τετειχισμένου δι' ίσχυροΰ περιβόλου, εν εϊδει μικράς
ακροπόλεως, ήτις δύναται νά όνομασθή κάτω ακρόπολις,
έπι της κορυφής δε αύτοΰ μέγας ναός (είκών 6) και έτε-
ρος μικρότερος εν μέσω τής Νοτίας αγοράς, ϊσοος δε στοά
τις παρ' αυτόν (είκών 3), καΐ οδός ιιετ' οίκημάτων σημαν-
τικών εκατέρωθεν, προς την άγοράν ταύτην και τύν επί
τοΰ λόφου ναόν άγουσα3 (είκών 5).
Ευρέθη δ' εξ άλλου μετά πάσης πιθανότητος το στά-
διον, Βορείως και ου μακράν τοΰ θεάτρου κείμενον (είκών 5),
έ'σω δε τών τειχών τοΰ μέσου που τής Ανατολικής πλευράς
τής πόλεως και ου μακράν αυτών ναός τις ή ιερόν τοΰ Πο-
σειδώνος, ϊχνη δ'ετέρου και τάφοι αρχαϊκοί Βορειότερον5
παρά τάς νΰν Πυριτιδαποθήκας (είκών 4)' τέλος ευρέθη
έξω τών τειχών καΐ εγγύτατα αυτών, έπι τής εις 'Αλυκάς
άγούσης διά μέσου τής αρχαίας πόλεως εκ Βόλου προχεί-
ρου αμαξιτού, το ίκανώς πλούσιον ιερόν τής Πασικράτας,
περί ου βλ. κάτω κεφ. η'.
Ό δε γνωστός πρότερον νεολιθικός συνοικισμός έπι τοΰ
Βορειοτάτου λόφου τής πόλεως, τού βαθύτερον ε'ις την θά-
λασσαν είσχωροΰντος, υπέρ τον νΰν λεγόμενον «Ταρσανάν»
(είκών 4 το τ καΐ είκών 7), έβεβαιώθη ότι έξηκολούθησεν
οίκούμενος καΐ κατά την χαλκήν, μυκηνα(αν, γεωμετρικήν
και άρχαϊκήν περίοδον, έτερος δε άγνωστος τέως άνεκαλύφθη
υπάρχων έπι τής ακροπόλεως6, και ϊχνη ετέρων έπι τοΰ λό-
φου τής αγοράς και πιθανώς έπι τής κορυφογραμμής αυτής
τοΰ όρους εν θέσει «Παλάτια».
Πάντες ούτοι μετά τών ου μακράν κειμένα>ν έπι τοΰ
Διμηνίου, Κουφοβούνου καΐ τών πέριξ, μάλιστα δε μετά
■ ■•?.' '-«.- ■
Είκών 8. Ό πρώτος μέγας πύργος, ήδη άνασκαπτόμενος, και τά «Καλύβια Αλυκών», έκ Νότοι» προς Βορράν δρώμενα.
τοΰ σημαντικωτάτου τής Ίωλκοΰ έπι τοΰ νΰν «Κάστρου
τοΰ Βόλου», παρέσχον σαφή εικόνα εξαιρετικής ακμής τοΰ
τόπου κατά τε την παλαιτάτην ήλικίαν τοΰ ανθρώπου και
συνεχώς μέχρι τών πρόθυρων τής ιστορικής περιόδου.
Επεχειρήθη δ' έκ τούτων καί τις μετάφρασις εις το
πραγματικόν τών αρχαίων φημών και σκοτεινών παραδό-
σεων, ων ίκανώς πλούσιον παρίσταται τύ τμήμα τούτο υπέρ
τον μυχόν τοΰ Παγασιτικοΰ και κατά το Πήλιον όρος•
κατ' αυτήν δ νΰν « Ταρσανάς » υπήρξε καί από λίαν παλαιών
χρόνων τύ φυσικόν καί σημαντικώτατον τών τόπων τού-
των ναυπηγεΐον, καθ' α και κατά την ίστορικήν περίοδον
το «ναύσταθμον βασιλεΰσι Μακεδόνων» 4• ό δε στόλος τών
Αργοναυτών καί ή έκτακτου ναυπηγικής τέχνης φημιζο-
μένη Αργώ, όντα ύποδήλο^σίς τις ιδρύσεως μεγάλων έμ-
') Πρακτικά 1907 180-181• 190!) 147-101• 1910 241- 1912
156-165.
2) Έν τω διαγράμματι τοΰ παρενθ. πίν. Α' δεν δηλοϋτ«ί ή
ακρόπολις αϋτη, σημειοϋται δμως έν εΐκόνι, ην ιταραθέτομεν έν τοις
έπομένοις.
8) Πρακτικά 1907 180" 191)8 210-211• 1912 165-172.
*) Στράβων Θ' 436 15" παρενθ. πίν. Α'• είκών 4 καί 7.
πορικών καί πολεμικών σκαφών, ένταΰθα βεβαίως έπάγη
έκ τής άφθονου τεμνόμενης άπό τοΰ εγγύς Πηλίου πεύκης7
Το πρώτον άρα όνομα τών Οέσεαη' τούτων «Παγασαι»
δεν είναι άσχετον προς τάς τοιαύτας ναυπηγίας- αν δε πι-
στεύσωμεν τοις γνωσσογράφοις, αυτό μεν έγένετο πιθανώ-
τατα έκ τής λέξεα)ς «πάγασα», δηλούσης την σφΰραν τών
ναυπηγών, ή έκ τοΰ «πήγνυσθαι» αύτοΰ (ρίζης παγ—, εξ
ης πάγος= λόφος κττ.), την δε πληθυντικήν έκφοράν « πα-
γασαι-Παγασαι» ερμηνεύει καλώς ή πληθύς τών ένταΰθα
αυτοτελών καί εγγύς αλλήλων κειμένων συνοικισμών.
Καί ταΰτα μεν άποτελοΰσιν άπλας υπόνοιας προς τίνα
κατανόησιν τών μυθευομένων, υπαγορευόμενος έκ τών πραγ-
μάτων αυτών καί υπό τών ανασκαφών καί ερευνών • όταν
δ' έν τω προσέχει μέλλοντι τραπώσιν οι έρευνηταί, (οπλι-
σμένοι δι' άφθονωτέρων μέσων, προς την Θεσσαλίαν, καθ' ά
συνεστήσαμεν έν τω προλόγω, συμβουλεύομεν, όπως πρώ-
τον μεν έξερευνηθώσι τά σημειωθέντα, έν γένει δε τά μέρη
5) Πρακτικά 1909 144-145• 1912 158, 172-173.
,;) Πρακτικά 1908 212-213• 1909 152-155- 1912 164-165.
7) Ποακτικά 1908 213-215.