DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0073
ια' — 1) Ή αληθής Δημητριάς και αϊ αληθείς Παγασαϊ
67
«Ή οΰτω σχηματιζόμενη πόλις είναι μεγάλη, ολίγον
υπολειπόμενη κατ' εκτασιν της των λεγομένων Παγασών•
άλλα περιέργως οΰτε εντός αυτής οΰτε εν τη άκροπόλει
ύπάρχουσιν ερείπια οΙκοδομημάτων και αυτά έ'τι τα θραύ-
σματα αγγείων, έφ' (ίσον τουλάχιστον ήδυνήθημεν να έρευ-
νήσωμεν μέρος της εσω πό-
λεως, εΐναι σπάνια, μόλις παρά
την δεξιάν όχθην τοΰ ποταμίου
Λιγαρόρεμα, ήτοι κατά το έπί-
πεδον της πόλεως, συναντώμενα,
τοΰ λοιπού αυτής όντος πετρώ-
δους• άλλ' επί τίνων υψωμάτων
παρετηρήσαμεν πτωχά τίνα ερεί-
πια ασήμαντων αρχαίων οικο-
δομημάτων '" κατά το μη όφθέν
καλώς τμήμα της έσο) πόλεως
δύνανται καΐ αναμένονται να
ύπάρχωσι πλείονα αρχαία ϊχνη».
«Τά δε τείχη και οι πύργοι
έποιήθησαν έκ μικρών τά πολλά
λίθων τους τεραστίους εκείνους
Είκών 86. Τμήμα τοΰ Βορείου τείχους τών Άμφανών. Δεξιά 6 βράχος
«Σωρός», άποτβλών τήν άκρόπολιν έμπροσθεν τά εξω της πόλεως.
ό ίσοδομικός, άλλ' αρχαιοτέρου τύπου, συγγενούς τώ πολυ-
γωνικά), διότι προτιμώνται οί προς το κυβικόν κλίνοντες
λίθοι [πρ6. εικ. 84- 85' 87], ουχί οι παραλληλεπίπεδοι, ουδέ
οί βραχείς τραπεζοειδείς• ένιαχού άπηντήσαμεν, ώς εϊπομεν
εν τοις άνω, αυτόχρημα πολυγωνικόν ρυθμόν .
«Κατά ταύτα οί χρόνοι, καθ'
ους έποιήθησαν τά τείχη της πό-
λε<χ>ς ταύτης και οί πύργοι, δεν
δύνανται νά είναι νεώτεροι τών
αρχών που της Δ'. π. Χρ. έκατον-
ταετηρίδος• τουναντίον φαίνον-
ται τουλάχιστον μέχρι τοΰ τέλους
που της Ε'. π. Χρ. έκατονταετη-
ρίδος δυνάμενοι νά έξικνώνται '-•
εΐναι άρα ταύτα εμφανώς και
ασφαλώς αρχαιότερα τών τειχών
τών λεγομένων Παγασών».
« Ενταύθα επέρχεται το ερώ-
τημα περί τοΰ τίς είναι ή πόλις
αύτη• φυσικωτάτην άπάντησιν εις
τούτο παρέχομεν το ότι αϋτα'
λαξευτούς ογκολίθους, ών μεγάλην καΐ σχεδόν άποκλειστι- είναι αϊ Φεραϊκαι Παγασαϊ, ήτοι ή υπό τών Φεραίων κατά
κήν χρήσιν παρετηρήσαμεν εν ταΐς λεγομέναις Παγασαΐς, το τέρμα που της Ε' π. Χρ. έκατονταετηρίδος τειχισθεΐσα
δί ν συναντώμεν ενταύθα- ρυθμός της τειχοδομίας εΐναι μεν πόλις, ή ούσα έπίνειον τών Φερών... [βλ. κάτω έδάφ. 2]».
Είκών 87. Τμήμα τείχους τών αληθών Παγασών ού μακράν της πύλης, καλώς διατηρηθέν. Ε —Ε' = τά εσω της πόλεως• ε — ε' = τά εξω αυτής
4
κουτού οεκτοΰ γινομένου, ύποχρεούμεθα νά θεωρή-
δχθης διαφαίνεται μόλις τείχος εν τη πεδιάδι, βαΐνον κατ' ευθείαν προς
την παραλίαν και καταλήγον εγγύς που της νΰν μεγάλης αποθήκης
Αλυκών (ήν βλ. άνω έν ε1κ. 75 τό Π και εΙκ. 78 το Π'). Ό
βραχίων ούτος, έχων έμφασιν μακρ„Γ, τάχους, φαίνεται ών συμ-
πλήρωμα ύστερου τειχισμοΰ της πόλεως τών Παγασών προς εξα-
σφάλιση- αυτής από της θαλάσσης• ϊσως καί τοϋτο εινα, έργον
τοΰ βασιλέως Φιλίππου τοΰ Β', περ1 οί, διαμαρτύρεται ό Δημο-
σθένης εν α 9 13• εύρύτερον περί τών ζητημάτων τούτων δια-
λαμβάνομεν εν τοις κάτω, έδαφ. 2. Κατά δε τό Βορρανατολικόν
τμήμα τών τειχών τών αληθών Παγασών συμπίπτονσιν όντως εφ'
ϊκανόν διάστημα τά τείχη τής άληθοϋς Δημητριάδος επί τών προη-
γουμένων, ώς εϊπομεν έν τοΐς άνω σελ. 40-41 καί έδηλώσαμεν έν
παρενθ. πίν. Ζ'.
') Τοΰτο έρμηνεύευται διά τής εμπορικής χρήσεως τής πόλεως
ως επινείου τών Φερών, καί δη ως δουλεμπορίου καί σιτεμπορίου,
ως άναγράφομεν κάτω έν έδαφ. 2.
σωμεν τά ισχυρά τείχη τής Βορειότερος πόλεως, ήν συνή-
θως καλοϋμεν Παγασάς, ώς ποιηθέντα κατά τάς αρχάς που
τής Γ" π. Χρ. έκατονταετηρίδος• τοΰτο δεν αποκλείει βε-
βαίως ό ρυθμός τής τειχοδομίας αυτών, αλλά πάν του-
ναντίον, ενισχύει την τοιαύτην έκδοχήν διότι ή ισχυρότατη
αύτη δι' ογκολίθων τειχοδομία, αί βαθεΐαι γωνιώσεις διά
ποιήσεως πλαισίου επί τών γωνιαίων λίθων τών πύργων
καί άλλα χαρακτηριστικά [βλ. άνω σελ. 12-13], μηνύουσιν
ότι τά κτίσματα άνήκονσι τοΐς πρώτοις χρόνοις τών Αια-
όόχων ».
«Ούτω φαίνεται λυόμενον οριστικώς τό ζήτημα, όπερ
διά τών έμών ανασκαφών τό πρώτον άνακινηθέν, ένισχύθη
καί έπεξετάθη υπό τοΰ Βθίοοίι [βλ. άνω σελ. 64] ..., κατα-
2) Δύνανται καί τι υπέρ τά μέσα τής Ε' π. Χρ. έκατονταετηρί-
δος νά έξικνώνται, ώς σνμπεραίνομεν έκ τοΰ περιγραφομένου καί
εικονιζόμενου άνω ρυθμοΰ τής τειχοδομίας.
67
«Ή οΰτω σχηματιζόμενη πόλις είναι μεγάλη, ολίγον
υπολειπόμενη κατ' εκτασιν της των λεγομένων Παγασών•
άλλα περιέργως οΰτε εντός αυτής οΰτε εν τη άκροπόλει
ύπάρχουσιν ερείπια οΙκοδομημάτων και αυτά έ'τι τα θραύ-
σματα αγγείων, έφ' (ίσον τουλάχιστον ήδυνήθημεν να έρευ-
νήσωμεν μέρος της εσω πό-
λεως, εΐναι σπάνια, μόλις παρά
την δεξιάν όχθην τοΰ ποταμίου
Λιγαρόρεμα, ήτοι κατά το έπί-
πεδον της πόλεως, συναντώμενα,
τοΰ λοιπού αυτής όντος πετρώ-
δους• άλλ' επί τίνων υψωμάτων
παρετηρήσαμεν πτωχά τίνα ερεί-
πια ασήμαντων αρχαίων οικο-
δομημάτων '" κατά το μη όφθέν
καλώς τμήμα της έσο) πόλεως
δύνανται καΐ αναμένονται να
ύπάρχωσι πλείονα αρχαία ϊχνη».
«Τά δε τείχη και οι πύργοι
έποιήθησαν έκ μικρών τά πολλά
λίθων τους τεραστίους εκείνους
Είκών 86. Τμήμα τοΰ Βορείου τείχους τών Άμφανών. Δεξιά 6 βράχος
«Σωρός», άποτβλών τήν άκρόπολιν έμπροσθεν τά εξω της πόλεως.
ό ίσοδομικός, άλλ' αρχαιοτέρου τύπου, συγγενούς τώ πολυ-
γωνικά), διότι προτιμώνται οί προς το κυβικόν κλίνοντες
λίθοι [πρ6. εικ. 84- 85' 87], ουχί οι παραλληλεπίπεδοι, ουδέ
οί βραχείς τραπεζοειδείς• ένιαχού άπηντήσαμεν, ώς εϊπομεν
εν τοις άνω, αυτόχρημα πολυγωνικόν ρυθμόν .
«Κατά ταύτα οί χρόνοι, καθ'
ους έποιήθησαν τά τείχη της πό-
λε<χ>ς ταύτης και οί πύργοι, δεν
δύνανται νά είναι νεώτεροι τών
αρχών που της Δ'. π. Χρ. έκατον-
ταετηρίδος• τουναντίον φαίνον-
ται τουλάχιστον μέχρι τοΰ τέλους
που της Ε'. π. Χρ. έκατονταετη-
ρίδος δυνάμενοι νά έξικνώνται '-•
εΐναι άρα ταύτα εμφανώς και
ασφαλώς αρχαιότερα τών τειχών
τών λεγομένων Παγασών».
« Ενταύθα επέρχεται το ερώ-
τημα περί τοΰ τίς είναι ή πόλις
αύτη• φυσικωτάτην άπάντησιν εις
τούτο παρέχομεν το ότι αϋτα'
λαξευτούς ογκολίθους, ών μεγάλην καΐ σχεδόν άποκλειστι- είναι αϊ Φεραϊκαι Παγασαϊ, ήτοι ή υπό τών Φεραίων κατά
κήν χρήσιν παρετηρήσαμεν εν ταΐς λεγομέναις Παγασαΐς, το τέρμα που της Ε' π. Χρ. έκατονταετηρίδος τειχισθεΐσα
δί ν συναντώμεν ενταύθα- ρυθμός της τειχοδομίας εΐναι μεν πόλις, ή ούσα έπίνειον τών Φερών... [βλ. κάτω έδάφ. 2]».
Είκών 87. Τμήμα τείχους τών αληθών Παγασών ού μακράν της πύλης, καλώς διατηρηθέν. Ε —Ε' = τά εσω της πόλεως• ε — ε' = τά εξω αυτής
4
κουτού οεκτοΰ γινομένου, ύποχρεούμεθα νά θεωρή-
δχθης διαφαίνεται μόλις τείχος εν τη πεδιάδι, βαΐνον κατ' ευθείαν προς
την παραλίαν και καταλήγον εγγύς που της νΰν μεγάλης αποθήκης
Αλυκών (ήν βλ. άνω έν ε1κ. 75 τό Π και εΙκ. 78 το Π'). Ό
βραχίων ούτος, έχων έμφασιν μακρ„Γ, τάχους, φαίνεται ών συμ-
πλήρωμα ύστερου τειχισμοΰ της πόλεως τών Παγασών προς εξα-
σφάλιση- αυτής από της θαλάσσης• ϊσως καί τοϋτο εινα, έργον
τοΰ βασιλέως Φιλίππου τοΰ Β', περ1 οί, διαμαρτύρεται ό Δημο-
σθένης εν α 9 13• εύρύτερον περί τών ζητημάτων τούτων δια-
λαμβάνομεν εν τοις κάτω, έδαφ. 2. Κατά δε τό Βορρανατολικόν
τμήμα τών τειχών τών αληθών Παγασών συμπίπτονσιν όντως εφ'
ϊκανόν διάστημα τά τείχη τής άληθοϋς Δημητριάδος επί τών προη-
γουμένων, ώς εϊπομεν έν τοΐς άνω σελ. 40-41 καί έδηλώσαμεν έν
παρενθ. πίν. Ζ'.
') Τοΰτο έρμηνεύευται διά τής εμπορικής χρήσεως τής πόλεως
ως επινείου τών Φερών, καί δη ως δουλεμπορίου καί σιτεμπορίου,
ως άναγράφομεν κάτω έν έδαφ. 2.
σωμεν τά ισχυρά τείχη τής Βορειότερος πόλεως, ήν συνή-
θως καλοϋμεν Παγασάς, ώς ποιηθέντα κατά τάς αρχάς που
τής Γ" π. Χρ. έκατονταετηρίδος• τοΰτο δεν αποκλείει βε-
βαίως ό ρυθμός τής τειχοδομίας αυτών, αλλά πάν του-
ναντίον, ενισχύει την τοιαύτην έκδοχήν διότι ή ισχυρότατη
αύτη δι' ογκολίθων τειχοδομία, αί βαθεΐαι γωνιώσεις διά
ποιήσεως πλαισίου επί τών γωνιαίων λίθων τών πύργων
καί άλλα χαρακτηριστικά [βλ. άνω σελ. 12-13], μηνύουσιν
ότι τά κτίσματα άνήκονσι τοΐς πρώτοις χρόνοις τών Αια-
όόχων ».
«Ούτω φαίνεται λυόμενον οριστικώς τό ζήτημα, όπερ
διά τών έμών ανασκαφών τό πρώτον άνακινηθέν, ένισχύθη
καί έπεξετάθη υπό τοΰ Βθίοοίι [βλ. άνω σελ. 64] ..., κατα-
2) Δύνανται καί τι υπέρ τά μέσα τής Ε' π. Χρ. έκατονταετηρί-
δος νά έξικνώνται, ώς σνμπεραίνομεν έκ τοΰ περιγραφομένου καί
εικονιζόμενου άνω ρυθμοΰ τής τειχοδομίας.