DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0081
74
Α. Α
ι ανασκαφαι και ερενναι
τοΰ Εύριπίδου,' νομίζων δτι τετραρχίας άπετέλουν αί υπό
τον υίόν τοϋ Αδμήτου Εΰμηλον τέσσαρες μνημονευόμενοι
εν τώ Καταλόγω πόλεις Β 71 1
οι δε Φεράς ένέμοντο παραί Βοιβηΐδα λίμνην,
Βοίβην καΐ Γλαφύρας και έυκτιμένην Ίαωλκόν,
των ήρχ' Άδμήτοιο φίλος παις ένδεκα νηών,
Εύμηλος, τον υπ* Άδιιήτω τέκε δια γυναικών
"Αλκηστις, Πελίαο θυγατρών εΐδος αρίστη.
Διότι αϊ κατά τον Έλλάνικον καΐ Άριστοτέλην -' πρώ-
ται τετραρχίαι ή τετράδες, αί κατασταθεΐσαι ύπό τοΰ αρ-
ξαντος άπάσης της Θεσσαλίας Λαρισαίου Άλεύα τοΰ πυρ-
ροΰ, ολίγον μετά τά Τρο)ϊκά πιθανώτατα, και δη ένεκα των
έκ τούτων έπελθουσών διαταραχών1, ήσαν ώρισμένως ή Πε-
λασγιώτις, Θεσσαλιώτις, Έστιαιώτις, Φθιώτις, ήτοι ή κυρίως
Θεσσαλία της πεδιάδος, ό νΰν περίφημος Κάμπος συνοπτικώς
επίσης λεγόμενος• διασαφοΰνται δ' έκτοτε αί εν τη πεδιάδι
δύο τάξεις, ή των δυναστών καΐ ή τών πενεστών μετά τών
πάροικων και ομοίων ', καΐ αί σχέσεις αυτών προς τε άλ-
λήλας καΐ προς τους περιοίκους, γενομένους από Άλεύα
επίσης, ως φαίνεται πιθανόν, υπηκόους τών Θεσσαλών
τούτων.
Περίοικοι δήλα δή έλογίζοντο οι ιδιαίτερα έθνη απο-
τελούντες Περραιβοί, Δόλοπες, Μαλιεΐς, Αχαιοί Φθιώται,
Μαγνήτες, (Αίνιάνες), ϊσως έθνέαται κοινώς τότε καλού-
η Εις Άλκήστ. στίχ. 1154, ένθα το πρώτον (438 π. Χρ.) αναφέ-
ρεται ή τετραρχία- «εις τεσσάρας διηρητο ή Θεσσαλία πόλεις (γρα-
πτέον μοίρας), αϊτινες ήσαν ύποτεταγμέναι Άδμήτω (γρ. Άλεύα;),
ώς και Αριστοτέλης φησίν δθεν έκαλεΐτο τετοαρχία- < εΐ,σί δε αΰται
Φεραί Βοίβη Γλαφΰραι Ίο>λκός)»• τά τελευταία ταϋτα είναι λίαν
άνόητον παρασχόλιον.
-') Παρ''Αρποκρ. λ. τετοαρχία τεττα'ρων [ιερών όντων της θετ-
ταλίας έκαστον μέρος τετράς έκαλεΐτο, καθ' α φησιν Ελλάνικος εν
τοις Θετταλικοΐς' δνομα δε (ρησιν είναι ταΐς τετράσι Θετταλιώτιν,
Φθιώτιν, Πελασγιώτιν, Έστιαιώτιν. ΚαΙ Αριστοτέλης δε εν τη κοινή
θετταλών πολιτεία επί Άλεΰα τοΰ πνρρον διηρήσθαί φησιν εις δ'
μοίρας την θετταλίαν»• την σπουδαιότητα τοΰ έργου τούτου ύποδη-
λοΰσιν αί έπι νομισμάτων τών Λαρισαίων παραστάσεις τοΰ Άλεΰα*
βλ. και Εάιιαι-ά Μβι/βτ Τΐιβοροπιρδ Ηθ11βηί]ν& 1909 227 κ. έ..
■') θεωρώ άναμφίβολον δτι ή πρώτη και σπουδαιότατη. πολι-
τειακή μεταρρΰθμισις εν Θεσσαλία ευθύς μετά τά Τρωικά έγένετο
ύπό τοΰ Άλεύα, δστις ήτο εΐδός τι Λυκούργου, και συνεπληρώθη
ύπό τοΰ διαδόχου αύτοΰ Σκότια.
ή Οι δυνάοται ανταποκρίνονται προς τους νΰν τσιφλικιοΰχους ή
αφεντικά καλουμένους, οι πενέαται προς τους κολλήγονς και οι πάροι-
κοι προς τους παρακεντέδες' λογίζονται δε ούτο)ι, οι μη έχοντες ζεΰ-
γος, παραμένοντες δε μονίμως ώς κάπηλοι, παντοπώλαι, τεχ\•ΐται κτλ.,
ακριβώς ώς έλογίζοντο παρά τοις άρχαίοις οί πάροικοι, περί ων ό Εά.
Μβγβΐ' ε. ά. •2*-<2 λέγει {γβ^ΗοΙι ϊβΐ ά&^θ^θη, \νβΓ άΐθδβ πάροικοι
8Ϊηά και αδυνατεί νά έρμηνεύση πλήρως- εν τώ λόγφ (Ήρώδου)
περί πολιτείας εν τη περιόδω «χώραν γάρ τών Ελλήνων έχοντες πλεί-
στην και πλείστα δυναμένην παρέχειν ου μόνον τοίς ένοικοΰσιν, αλλά
καί τοις παροίκοις» άρμύττει τό περιοίκοις, και δή μετά λίαν ευ-
ρείας σημασίας• διότι θά ήτο άσήμαντον νά έπαινέση τις νΰν την
σιτοφόρον Θεσσαλίαν ώς δυναμένην νά θρέψη τους έν αυτή οΐκοΰν-
τας ή παροικοΰντας μονίμως εντοπίους ή ξένους• έπαινος είναι ή μη
μόνον επάρκεια, αλλά μάλιστα ή εξαγωγή σίτου κττ., περί ής βλ. τά
παρά Ξενοφ. Έλλ. Ε' 1 11' έκτος εάν πάροικους ενταύθα νοήσωμεν
στρατούς συμμαχικούς, δυναμένους νά παραμείνωσιν έν Θεσσαλία και
νά τραφώσιν επί μακρόν έν αυτή• δντως δ'έν έ'τει 1897- 1898 έθρε-
ψεν ή Θεσσαλία μόνη περί τάς δέκα μυριάδας Τούρκικου στρατοΰ,
κατασχόντος αυτήν επί έν περίπου έτος• πρβ. καί ίημοσθ. Όλυνθ. α
22 ήκουον δ' έγωγέ τίνων, ώς ουδέ τους λιμένας καί τάς αγοράς
έτι δώσοιεν (ενν. Θετταλοί) αύτώ (ένν. Φιλίππω) καρπονσθαι: τά γάρ
κοινά τά θετταλών από τούτων δέοι διοικεΐν, ού Φίλιππον λαμβά-
νειν ει δε τούτων άποστερήσεται τών χρημάτων, εις στενόν κομιδγι
τά της τροφής τοΐς ξένοις αύτώ καταστήσεται».
μενοι κατά το πενέαται, ων η υπηκοοτης υπο τους πε-
δινούς Θεσσαλούς ήτο μάλλον ψιλή και εικονική, πιθανώς
αντάλλαγμα της έν τή πεδιάδι απολύτως αναγκαίας παοα-
χειμασίας τών ποιμνίων τών ορεινών ώς έπι τό πλείστον πε-
ριοίκων τούτων, και ή παροχή ελευθέρας αγοράς σίτου και
δημητριακών τής πρώτης μάλιστα ένεκα, αποτελούσης βε-
βαίως δι' εαυτούς ζήτημα ζωής, ύπεχρεοΰντο νά παρέχωσιν,
έν εϊδει φόρου, ώρισμένον αριθμόν στρατιωτών, καί τούτων
εις έκτακτους περιπτώσεις, ήτοι οσάκις έταγεύετο ή χώρα,
δήλον δτι οσάκις, κηρυσσομένη έν επιστρατεύσει καί κιν-
δύνω, ετίθετο ύπό ταγόν, περίπου δικτάτορα, προς άπόκρου-
σιν κοινού επερχομένου έχθροΰ, ή προς παροχήν βοηθείας
σπουδαίω κοινώ συμμαχώ.5
Έν τω φόρω'; περιλαμβάνεται βεβαίως και ή χρημα-
τική ή εις είδος αμοιβή, ή παρεχομένη ύπό τών περιοίκων
τούτων τοΐς έν τή πεδιάδι ίδιοκτήταις λιβαδιών ώς ένοί-
κιον δια τήν χειμερινήν μάλιστα ποιμνιοβοσκήν, ώς συμ-
βαίνει σήμερον ή δε παροχή στρατιωτών ' ερμηνεύεται έκ
τοϋ μεγίστου συμφέροντος, δπερ είχον οί περίοικοι ούτοι
υπέρ διατηρήσεως τοΰ καθεστώτος καί τής άκεραιότητος
τής χώρας, καί έμάχοντο προθύμως βεβαίως υπέρ αυτής,
οσάκις έκινδύνευεν ήτο δε τό συμφέρον αυτών τούτο μεί-
ζον ή τών πενεστών καί τοΰ πλήθους τών Θεσσαλών, δπερ
φαίνεται δτι καί βία έστρατεύετο έν ταΐς ταγείαις, τασσό-
μενον υπό τεσσάρας πολεμάρχους, αναλόγως τών τετραρχιών,
οϊτινες καί ιδιαιτέρως ώμνυον έν ταΐς συνθήκαις περί συμ-
μαχίας, καί ύπό πεζάρχους, ώς δηλοΐ ή έν ΙΟ II1 88 Αττική
επιγραφή «ώμοσαν Θετταλών-----πολέμαρχοι: Πελασγιοπιον
----Φθιωτών Μεγάλος, θετταλιωτών----Έστιωτών Εϊρων-- »•
δικαίως άρα έκαλοΰντο Ενίοτε σύμμαχοι οί περίοικοι ούτοι" αί
δ' έσωτερικαί διαιρέσεις, φιλίαι καί έριδες τών αρχόντων καί
ομάδων τών ισχυουσών πόλεων τής πεδιάδος καί αί σχέσεις
αυτών πρύς τους πενέστας, * άπετέλουν εσωτερικής φύσεως
°) Περί τής σημασίας τής ταγείας άριστα διαλαμβάνει ό Εά.
Μθ^θΓ έ. ά. 228 κ. ε., συλλέξας τά ονόματα 12 (ή !) βέβαιων) τοι-
ούτων ταγών σελ. 24!•• ικανά τά καλά καί παρά Οοδί&ηζϊ, 8ίΐ£-
"'ΪΟ (Ιί 8ΐθΓΪ& Τ688&1Ϊ0& Ι 1906 71 κέ.' τό κατ' αρχάς ήτο βε-
βαίως έκτακτος αρχή ανωτάτη, στρατιωτική ιδίως• από δε τοΰ Φε-
ραίου Ιάσονος καί μάλιστα τοΰ Αλεξάνδρου, μετετράπη εις πολι-
τικην άμα καί στρατιωτικήν, έτι δέ εις διαρκή ύπό τό δνομα καί
άρχοντος ή άρχου, κατόπιν δέ αυτό τοΰτο βασιλέως ύπό τήν ση-
μασίαν, ην άπέδιδον τή λέξει καί τώ πράγματι οί πλησιόχωροι Μα-
κεδόνες, ουχί απλώς περιγραφικήν, οία κείται παρ' Ήροδ. Ε'93.
") Περί τοΰ φόρου τούτου ουδέν σαφές μαρτυρεΐται ύπό τών
αρχαίων συγγραφέων Ξενοφ. Έλλ. Ε' 1 19 «προεΐπε δέ τοΐς πε-
ριοίκοις πάσι (ένν. Ιάσων) καί τον φόρον, ωσπερ έπι Σκόπα τε-
ταγμένος ην, φέρειν»• έ'κ τίνων διεστραμμένων αποσπασμάτων τής
Θεσσαλών πολιτείας τοΰ Αριστοτέλους εμφαίνεται παροχή ώρισμέ-
νου άριθμοΰ ιππέων, οπλιτών, πελταστών κατά κλήρον γής, δπερ
άφορα εις τους. πενέστας βεβαίως, καίτοι ή μνεία τών πελταστών
υπονοεί καί περιοίκους• διό συμφωνώ τώ Εά. ΜβνθΓ έ. ά. 222
σημ. 1, ύπονοοΰντι έν τοΐς άποσπάσμασι τούτοις τό χώραν ή έθνος αντί
τοΰ πόλις' επίσης αορίστως, καί ώς προς τον διαρκή χρόνον εσφαλ-
μένως, λέγει ό Στράβ. Θ'440 19 «κατεΐχον (ένν. Λαρισαίοι) τέως
τήν Περραιβίαν καί φόρους έπράττοντο, έ'ως Φίλιππος κατέστη κύ-
ριος τών τόποον»• διάφοροι τών φόρων τούτων είναι αί συντάξεις,
ήτοι αί λόγω ενοικίου άμοιβαί, αί διδόμεναι προς τους κυρίους,
περί ων βλ. 'Αρχέμαχον παρ' Άθην. Ε' 26411-ύ.
') Έκ τών περιοίκων τούτων νΰν παρέχονται τω Έλληνικώ
στρατώ οί ενζωνοι, ήτοι έλαφρόν πεζικόν, ων ή κατά τους δύο τε-
λευταίους πολέμους ημών ανδρεία κατέστη παροιμιώδης• διωκησα δέ
καί εγώ σώμα διακοσίων περίπου τοιούτων εντεύθεν περιοίκων εύ-
ζώνιον έν τώ πρώτω τών πολέμων τούτων κατά τήν αρχαιότητα
ήσαν άκοντισται πελτασταϊ ούτοι, ήτοι κατ' ούσίαν ομοίως εύζωνοι.
8) Οί σημερινοί πενέσται άποτελοΰσιν έξαίρετον πεζικόν στρα-
Α. Α
ι ανασκαφαι και ερενναι
τοΰ Εύριπίδου,' νομίζων δτι τετραρχίας άπετέλουν αί υπό
τον υίόν τοϋ Αδμήτου Εΰμηλον τέσσαρες μνημονευόμενοι
εν τώ Καταλόγω πόλεις Β 71 1
οι δε Φεράς ένέμοντο παραί Βοιβηΐδα λίμνην,
Βοίβην καΐ Γλαφύρας και έυκτιμένην Ίαωλκόν,
των ήρχ' Άδμήτοιο φίλος παις ένδεκα νηών,
Εύμηλος, τον υπ* Άδιιήτω τέκε δια γυναικών
"Αλκηστις, Πελίαο θυγατρών εΐδος αρίστη.
Διότι αϊ κατά τον Έλλάνικον καΐ Άριστοτέλην -' πρώ-
ται τετραρχίαι ή τετράδες, αί κατασταθεΐσαι ύπό τοΰ αρ-
ξαντος άπάσης της Θεσσαλίας Λαρισαίου Άλεύα τοΰ πυρ-
ροΰ, ολίγον μετά τά Τρο)ϊκά πιθανώτατα, και δη ένεκα των
έκ τούτων έπελθουσών διαταραχών1, ήσαν ώρισμένως ή Πε-
λασγιώτις, Θεσσαλιώτις, Έστιαιώτις, Φθιώτις, ήτοι ή κυρίως
Θεσσαλία της πεδιάδος, ό νΰν περίφημος Κάμπος συνοπτικώς
επίσης λεγόμενος• διασαφοΰνται δ' έκτοτε αί εν τη πεδιάδι
δύο τάξεις, ή των δυναστών καΐ ή τών πενεστών μετά τών
πάροικων και ομοίων ', καΐ αί σχέσεις αυτών προς τε άλ-
λήλας καΐ προς τους περιοίκους, γενομένους από Άλεύα
επίσης, ως φαίνεται πιθανόν, υπηκόους τών Θεσσαλών
τούτων.
Περίοικοι δήλα δή έλογίζοντο οι ιδιαίτερα έθνη απο-
τελούντες Περραιβοί, Δόλοπες, Μαλιεΐς, Αχαιοί Φθιώται,
Μαγνήτες, (Αίνιάνες), ϊσως έθνέαται κοινώς τότε καλού-
η Εις Άλκήστ. στίχ. 1154, ένθα το πρώτον (438 π. Χρ.) αναφέ-
ρεται ή τετραρχία- «εις τεσσάρας διηρητο ή Θεσσαλία πόλεις (γρα-
πτέον μοίρας), αϊτινες ήσαν ύποτεταγμέναι Άδμήτω (γρ. Άλεύα;),
ώς και Αριστοτέλης φησίν δθεν έκαλεΐτο τετοαρχία- < εΐ,σί δε αΰται
Φεραί Βοίβη Γλαφΰραι Ίο>λκός)»• τά τελευταία ταϋτα είναι λίαν
άνόητον παρασχόλιον.
-') Παρ''Αρποκρ. λ. τετοαρχία τεττα'ρων [ιερών όντων της θετ-
ταλίας έκαστον μέρος τετράς έκαλεΐτο, καθ' α φησιν Ελλάνικος εν
τοις Θετταλικοΐς' δνομα δε (ρησιν είναι ταΐς τετράσι Θετταλιώτιν,
Φθιώτιν, Πελασγιώτιν, Έστιαιώτιν. ΚαΙ Αριστοτέλης δε εν τη κοινή
θετταλών πολιτεία επί Άλεΰα τοΰ πνρρον διηρήσθαί φησιν εις δ'
μοίρας την θετταλίαν»• την σπουδαιότητα τοΰ έργου τούτου ύποδη-
λοΰσιν αί έπι νομισμάτων τών Λαρισαίων παραστάσεις τοΰ Άλεΰα*
βλ. και Εάιιαι-ά Μβι/βτ Τΐιβοροπιρδ Ηθ11βηί]ν& 1909 227 κ. έ..
■') θεωρώ άναμφίβολον δτι ή πρώτη και σπουδαιότατη. πολι-
τειακή μεταρρΰθμισις εν Θεσσαλία ευθύς μετά τά Τρωικά έγένετο
ύπό τοΰ Άλεύα, δστις ήτο εΐδός τι Λυκούργου, και συνεπληρώθη
ύπό τοΰ διαδόχου αύτοΰ Σκότια.
ή Οι δυνάοται ανταποκρίνονται προς τους νΰν τσιφλικιοΰχους ή
αφεντικά καλουμένους, οι πενέαται προς τους κολλήγονς και οι πάροι-
κοι προς τους παρακεντέδες' λογίζονται δε ούτο)ι, οι μη έχοντες ζεΰ-
γος, παραμένοντες δε μονίμως ώς κάπηλοι, παντοπώλαι, τεχ\•ΐται κτλ.,
ακριβώς ώς έλογίζοντο παρά τοις άρχαίοις οί πάροικοι, περί ων ό Εά.
Μβγβΐ' ε. ά. •2*-<2 λέγει {γβ^ΗοΙι ϊβΐ ά&^θ^θη, \νβΓ άΐθδβ πάροικοι
8Ϊηά και αδυνατεί νά έρμηνεύση πλήρως- εν τώ λόγφ (Ήρώδου)
περί πολιτείας εν τη περιόδω «χώραν γάρ τών Ελλήνων έχοντες πλεί-
στην και πλείστα δυναμένην παρέχειν ου μόνον τοίς ένοικοΰσιν, αλλά
καί τοις παροίκοις» άρμύττει τό περιοίκοις, και δή μετά λίαν ευ-
ρείας σημασίας• διότι θά ήτο άσήμαντον νά έπαινέση τις νΰν την
σιτοφόρον Θεσσαλίαν ώς δυναμένην νά θρέψη τους έν αυτή οΐκοΰν-
τας ή παροικοΰντας μονίμως εντοπίους ή ξένους• έπαινος είναι ή μη
μόνον επάρκεια, αλλά μάλιστα ή εξαγωγή σίτου κττ., περί ής βλ. τά
παρά Ξενοφ. Έλλ. Ε' 1 11' έκτος εάν πάροικους ενταύθα νοήσωμεν
στρατούς συμμαχικούς, δυναμένους νά παραμείνωσιν έν Θεσσαλία και
νά τραφώσιν επί μακρόν έν αυτή• δντως δ'έν έ'τει 1897- 1898 έθρε-
ψεν ή Θεσσαλία μόνη περί τάς δέκα μυριάδας Τούρκικου στρατοΰ,
κατασχόντος αυτήν επί έν περίπου έτος• πρβ. καί ίημοσθ. Όλυνθ. α
22 ήκουον δ' έγωγέ τίνων, ώς ουδέ τους λιμένας καί τάς αγοράς
έτι δώσοιεν (ενν. Θετταλοί) αύτώ (ένν. Φιλίππω) καρπονσθαι: τά γάρ
κοινά τά θετταλών από τούτων δέοι διοικεΐν, ού Φίλιππον λαμβά-
νειν ει δε τούτων άποστερήσεται τών χρημάτων, εις στενόν κομιδγι
τά της τροφής τοΐς ξένοις αύτώ καταστήσεται».
μενοι κατά το πενέαται, ων η υπηκοοτης υπο τους πε-
δινούς Θεσσαλούς ήτο μάλλον ψιλή και εικονική, πιθανώς
αντάλλαγμα της έν τή πεδιάδι απολύτως αναγκαίας παοα-
χειμασίας τών ποιμνίων τών ορεινών ώς έπι τό πλείστον πε-
ριοίκων τούτων, και ή παροχή ελευθέρας αγοράς σίτου και
δημητριακών τής πρώτης μάλιστα ένεκα, αποτελούσης βε-
βαίως δι' εαυτούς ζήτημα ζωής, ύπεχρεοΰντο νά παρέχωσιν,
έν εϊδει φόρου, ώρισμένον αριθμόν στρατιωτών, καί τούτων
εις έκτακτους περιπτώσεις, ήτοι οσάκις έταγεύετο ή χώρα,
δήλον δτι οσάκις, κηρυσσομένη έν επιστρατεύσει καί κιν-
δύνω, ετίθετο ύπό ταγόν, περίπου δικτάτορα, προς άπόκρου-
σιν κοινού επερχομένου έχθροΰ, ή προς παροχήν βοηθείας
σπουδαίω κοινώ συμμαχώ.5
Έν τω φόρω'; περιλαμβάνεται βεβαίως και ή χρημα-
τική ή εις είδος αμοιβή, ή παρεχομένη ύπό τών περιοίκων
τούτων τοΐς έν τή πεδιάδι ίδιοκτήταις λιβαδιών ώς ένοί-
κιον δια τήν χειμερινήν μάλιστα ποιμνιοβοσκήν, ώς συμ-
βαίνει σήμερον ή δε παροχή στρατιωτών ' ερμηνεύεται έκ
τοϋ μεγίστου συμφέροντος, δπερ είχον οί περίοικοι ούτοι
υπέρ διατηρήσεως τοΰ καθεστώτος καί τής άκεραιότητος
τής χώρας, καί έμάχοντο προθύμως βεβαίως υπέρ αυτής,
οσάκις έκινδύνευεν ήτο δε τό συμφέρον αυτών τούτο μεί-
ζον ή τών πενεστών καί τοΰ πλήθους τών Θεσσαλών, δπερ
φαίνεται δτι καί βία έστρατεύετο έν ταΐς ταγείαις, τασσό-
μενον υπό τεσσάρας πολεμάρχους, αναλόγως τών τετραρχιών,
οϊτινες καί ιδιαιτέρως ώμνυον έν ταΐς συνθήκαις περί συμ-
μαχίας, καί ύπό πεζάρχους, ώς δηλοΐ ή έν ΙΟ II1 88 Αττική
επιγραφή «ώμοσαν Θετταλών-----πολέμαρχοι: Πελασγιοπιον
----Φθιωτών Μεγάλος, θετταλιωτών----Έστιωτών Εϊρων-- »•
δικαίως άρα έκαλοΰντο Ενίοτε σύμμαχοι οί περίοικοι ούτοι" αί
δ' έσωτερικαί διαιρέσεις, φιλίαι καί έριδες τών αρχόντων καί
ομάδων τών ισχυουσών πόλεων τής πεδιάδος καί αί σχέσεις
αυτών πρύς τους πενέστας, * άπετέλουν εσωτερικής φύσεως
°) Περί τής σημασίας τής ταγείας άριστα διαλαμβάνει ό Εά.
Μθ^θΓ έ. ά. 228 κ. ε., συλλέξας τά ονόματα 12 (ή !) βέβαιων) τοι-
ούτων ταγών σελ. 24!•• ικανά τά καλά καί παρά Οοδί&ηζϊ, 8ίΐ£-
"'ΪΟ (Ιί 8ΐθΓΪ& Τ688&1Ϊ0& Ι 1906 71 κέ.' τό κατ' αρχάς ήτο βε-
βαίως έκτακτος αρχή ανωτάτη, στρατιωτική ιδίως• από δε τοΰ Φε-
ραίου Ιάσονος καί μάλιστα τοΰ Αλεξάνδρου, μετετράπη εις πολι-
τικην άμα καί στρατιωτικήν, έτι δέ εις διαρκή ύπό τό δνομα καί
άρχοντος ή άρχου, κατόπιν δέ αυτό τοΰτο βασιλέως ύπό τήν ση-
μασίαν, ην άπέδιδον τή λέξει καί τώ πράγματι οί πλησιόχωροι Μα-
κεδόνες, ουχί απλώς περιγραφικήν, οία κείται παρ' Ήροδ. Ε'93.
") Περί τοΰ φόρου τούτου ουδέν σαφές μαρτυρεΐται ύπό τών
αρχαίων συγγραφέων Ξενοφ. Έλλ. Ε' 1 19 «προεΐπε δέ τοΐς πε-
ριοίκοις πάσι (ένν. Ιάσων) καί τον φόρον, ωσπερ έπι Σκόπα τε-
ταγμένος ην, φέρειν»• έ'κ τίνων διεστραμμένων αποσπασμάτων τής
Θεσσαλών πολιτείας τοΰ Αριστοτέλους εμφαίνεται παροχή ώρισμέ-
νου άριθμοΰ ιππέων, οπλιτών, πελταστών κατά κλήρον γής, δπερ
άφορα εις τους. πενέστας βεβαίως, καίτοι ή μνεία τών πελταστών
υπονοεί καί περιοίκους• διό συμφωνώ τώ Εά. ΜβνθΓ έ. ά. 222
σημ. 1, ύπονοοΰντι έν τοΐς άποσπάσμασι τούτοις τό χώραν ή έθνος αντί
τοΰ πόλις' επίσης αορίστως, καί ώς προς τον διαρκή χρόνον εσφαλ-
μένως, λέγει ό Στράβ. Θ'440 19 «κατεΐχον (ένν. Λαρισαίοι) τέως
τήν Περραιβίαν καί φόρους έπράττοντο, έ'ως Φίλιππος κατέστη κύ-
ριος τών τόποον»• διάφοροι τών φόρων τούτων είναι αί συντάξεις,
ήτοι αί λόγω ενοικίου άμοιβαί, αί διδόμεναι προς τους κυρίους,
περί ων βλ. 'Αρχέμαχον παρ' Άθην. Ε' 26411-ύ.
') Έκ τών περιοίκων τούτων νΰν παρέχονται τω Έλληνικώ
στρατώ οί ενζωνοι, ήτοι έλαφρόν πεζικόν, ων ή κατά τους δύο τε-
λευταίους πολέμους ημών ανδρεία κατέστη παροιμιώδης• διωκησα δέ
καί εγώ σώμα διακοσίων περίπου τοιούτων εντεύθεν περιοίκων εύ-
ζώνιον έν τώ πρώτω τών πολέμων τούτων κατά τήν αρχαιότητα
ήσαν άκοντισται πελτασταϊ ούτοι, ήτοι κατ' ούσίαν ομοίως εύζωνοι.
8) Οί σημερινοί πενέσται άποτελοΰσιν έξαίρετον πεζικόν στρα-