Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Arbanitopoulos, Apostolos S.
Graptai stēlai Dēmētriados-Pagasōn — Athen, 1928

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0083
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
τ<;

Α'. ΑΙ άνασκαφαι και ερευναι

τοΰ βασιλέως Φιλίππου τοϋ Β' γενομένης εν Θεσσαλία σπου-
δαίας μεταπολιτεύσεως, περί ης λέγομεν εν σελ. 80-81.

Αναφέρονται δ' εν συγγράμμασι των παλαιών αϊ Πα-
γασαι το πρώτον κατά την δψιμον γεαηιετρικήν περίοδον,
περί τα μέσα της Η' π. Χρ. έκατονταετηρίδος, και δη υπό
τοΰ Ησιόδου-' ή έλλειψις αυτών εκ τοϋ Καταλόγου και
τών λοιπών Όμηρικών επών φαίνεται λόγον έχουσα την
προειρημένην έξάρτησιν αυτών εκ της Ίωλκοΰ, ή μάλλον
την αμφοτέρων κατά τους χρόνους εκείνους ειδικώς εκ
Φερών έξάρτησιν διότι ήγεμών της από τών Φερών καΐ
Βοίβης μέχρι της Ίωλκοΰ και τών Παγασών χώρας ΰπήρ-
ξεν, ως έδηλώσαμεν, ό Φεραίος Εΰμηλος εκ θηλυγονίας
Ίώλκιος- θά εΐχεν άρα παρακμάσει ή Ίωλκός ήδη ολίγον
προ τών Τρωικών και κατ' αυτά ένεκα τών στάσεοον, '2 οί
δε διάδοχοι της μεγάλης βασιλικής οικογενείας αυτής είχον
εκπέσει- την αρχήν τοιαύτης παρακμής ύποδηλοΰσιν ήδη τά
μετά την έπιστροφήν τοΰ Ιάσονος εκ Κολχίδος μυΟολο-
ίμενα.

Κα! ό μέν Ησίοδος αναφέρει ούχι πόλιν διαρρήδην, άλλ'
ιερόν άλσος καΐ βωμόν Απόλλωνος Παγασαίον, ό δε Σχο-
λιαστής τοΰ Απολλώνιου «Παγασαίου Απόλλωνος ιερόν»,
ένθα έτελοΰντο ιπποδρομικοί αγώνες, προς ους είναι λίαν
εύάρμοστος ό τόπος (είκών 91 τύ ς)• τούτων ή αρχή ανά-
γεται υπό τών Κυκλικών εις τον οικιστήν τών παρακειμένων
Άμφανών Κύκνον, διαγωνισάμενον προς τον Ήρακλέα*8
πιθανώς δε και ενταύθα διεξήγετο μέρος τι, ίσως τό ίππο-
δρομικόν, τοΰ επί Πελία καθιερωθέντος αγώνος,1 ούτινος αϊ
λοιπαι σχετικαΐ έορταί έτελοΰντο εν Ίωλκφ• ήτο δε μεγάλη
ή πανήγυρις αΰτη, άφ' ού ό Αριστοτέλης, λίαν σπουδαίαν
θεωρών αυτήν, καταριθμεί ευθύς μετά τάς τεσσάρας γνω-
στάς Πανελ?π|νίους έορτάς.

Την λατρείαν τοΰ θεού τούτου βέβαιοι έν Ίωλκω, ήτοι
εν Παγασαΐς επίσης, ό εις Απόλλωνα Πύθιον «Όμηρικός»
ύμνος, ένθα περιγράφεται ή εκ τών Υπερβορείων κά-

') Άσπ. 70 κ. ε.

πάν δ' άλσος και βΐΰμός Απόλλωνος Παγασαίου
λάμπεν ύπαί δεινοΐο θεοΰ τευχέοον τε και αύτοΰ.

-') ΓΙρ6. Στράβ. θ' 435 15 «την Ίωλκόν αΰξηθεΐσαν έπί πλέον
κατέλνσαν αί στάσεις και αί τυραννίδες»• ταΰτα και τό ύπ' αύτοΰ
έτι λεγόμενον δτι «ή δ' Ίωλκός κατεσκαπται μεν Ικ παλαιού» δεν
πρέπει να ληφθώσιν ώς ισχύοντα καθ' άπάσας τάς χρονικάς περιόδους•
διότι αί άνασκαφαι ημών έν Ίωλκφ απέδειξαν άκμήν τίνα αυτής και
έν τή γεωμετρική και έν τή αρχαϊκή περίοδο), βεβαιουμένην και ύπό
λίαν παλαιοτέρων τοΰ γεωγράφου ποιητών και συγγραφέων βλ.
πρακηκά 1909 165-162• 1911 303-305• 1912 229-232.

3) Σχολ. εις ψ 346 = Ογθ1ία Ργ§'. 6 «τούτω δε (ένν. τω ΐππω)
διαγωνισάμενος Ηρακλής προς Κΰκνον, τον "Αρεως υίόν, καθ' ίπ-
ποδρομίαν ένίκησεν έν τω τοΰ Παγαααίον Απόλλωνος ίερώ, δ έστι
προς Τραχΐνι.,.ή Ιστορία παρά τοις Κυκλικοΐς»• τό λεγόμενον περί
τής θέσεως τοΰ ίεροΰ προς Τραχϊνι είναι έσφαλμένον, ώς εμφαίνεται εκ
τοΰ Διοδ. Δ' 37 «έπανιών δ' εις Τραχΐνα (ένν. Ηρακλής) και προ-
κληθείς ύπό Κύκνου τοΰ "Αρεως, τοΰτον μέν άπέκτεινεν»• ήτο άρα
τοΰ Ηρακλέους όρμητήριον ή Τραχίς, άπρόσιτον βεβαίως τω Κΰκνω)
ούτινος κτίσμα και διαμονή λέγονται αί Άμφαναί, παρακείμενοι ταΐς
Παγασαΐς, περί ών βλ. τά προειρημένα έν σελ. 70-71.

') Πρβ. Ργ§. ΗΪ8ί. Οι\ II σελ. 189" 282 περί «Άκάστου κα-
θηγησαμένου (ένν. τον αγώνα) έπί Πελία τώ πατρί»• Στοάβ. Θ' 436 15
ένταΰθα δε (ένν. έν Ίωλκφ) και τήν Πελιακήν πανήγυριν συνετέ-
λουν»• διώρθωσα οΰτω τό *Πυλαϊκην τοΰ κειμένου• έ'τεραι διορθώ-
σεις, π. χ. «Δημητριακήν» (πρβ. βίϋΐιΐΐιΐ Ραΐΐΐν'2 Κ.Ε. λ. Ίωλκός)
δεν ανταποκρίνονται προς τά παραδεδομένα ταΰτα περί Πελίου" Θεό-
πομπος παρ' Άθην. ΙΑ' 4(>8(| «πλησίον δε τής Μαγνησίας (ένν. πό-
λεως• διώρθοΰσα οϋτω τό τοΰ κειμένου Μολοασίας' βλ. κάτο) σελ. 81-82)
ή Ίωλκός, έν ή ό έπί Πελία άγων ετέθη».

θοδος τοΰ θεοΰ εις Δελφούς και σταθμός τις έν Ίωλκφ:
Πιερίην μέν πρώτον άπ' Ούλύμποιο κατήλθες•
Αάκμον τ'Ήμαθίην τε παρέστιχες ήδ' Ένιήνας, 5
και διά Περραιβούς• τάχα δ' εις Ίαωλκδν ικανές-
όντως δε μετέπειτα δύο τών μεγίστων τοπικών θεοτήτων
τών Μαγνητών ήσαν ή "Αρτεμις Ίωλκία και ό Απόλλων
Κοροπαϊος• τούτο δηλοϊ ότι αί δύο προτεθεΐσαι πήγα! είναι
ασφαλείς και τάς ρίζας τής τοιαύτης ?αχτρείας έμφαίνουσι.
Διότι ό Απόλλων Κοροπάΐος'' φαίνεται ών μετατοπι-
σμός τις τοΰ Παγασαίου τούτου εις ήρεμώτερον ση μείον τοΰ
κόλπου, ού μακράν μεν κείμενον, λίαν δε πρόσφορον προς
σύνταξιν και λήψιν χρησμών, ών ή ζήτησις καΐ ή ίσχύς έν
εμπορικό) και πολυθορύβω κέντρω, οΐον ήσαν άείποτε αί
Παγασαί, λίαν μικρά φύσει και ασθενής ύπεμφαίνεται• και
σήμερον δ'έν μέν τφ Βόλω τελείται καθ' έ'καστον έτος έπι
οκτώ ημέρας άπό τής 71ι? Αυγούστου εμπορική μόνον καΐ
λίαν μεγάλη πανήγυρις, έν δε τω χωρίφ τοΰ Πηλίου Άγίω
Λαυρεντίω 7 (είκ. ί)1 τύ λ) ώς συνέχεια αυτής όμοία, αλλά
θρησκευτική, τριήμερος, από τής 15^ τοΰ αυτού [ΐηνός, εις
μνήμην Αγίου Αποστόλου τοΰ Νέου, δαψιλώς θαυμα-
τουργοΰντος παρά τοις νύν Μάγνησι και θεσσαλοΐς καΐ
ύπό τών αλλοθρήσκων έτι εξόχως τούτου έ'νεκα τιμω-
μένου ύπό τήν απλή ν έπωνυμίαν «ό Νέος»-διό φοιτώσι
μέν εκεί πλείστοι άνθρωποι, άπαλλαγήν άπό τών σωματι-
κών και ψυχικών αυτών δεινών ζητοΰντες παρά τοΰ Αγίου
και πολλάκις τυγχάνοντες αυτής, προσάγουσι δε και τών
εαυτών ποιμνίων άπαρχάς και τών μεγάλων έ'τι ζφων, ίνα
καΐ ταΰτα ύγιά κατά τον ένιαυτόν εχωσιν.

Ακριβώς δέ τό χρηστήριον τοΰ Απόλλωνος ύποδηλοΰ-
ται ότι υπήρχε τό πρώτον έν Παγασαΐς, επειδή ύπό λίαν
παλαιών πηγών ονομάζεται υ θεός Παγασαΐος ή Παγασίτης,
ιδρυθέν ύπό Τροφωνίου,8 μετετοπίσθη δ' ενωρίς εις Κορόπην
διά τον μνημονευθέντα λόγον διά δέ τής καθόδου τοΰ Απόλ-
λωνος νοείται σπουδαία τις μετανάστευσις λαοΰ εκ Βορρά κατά
τήν ευθύς μετά τά Τρω'ίκά περίοδον, μία τών πολλών, αϊτινες
καΐ πρότερον και μετέπειτα συνέβησαν, " συναναμιγέντος
μετά τών έπιχωρίων και συγκομίσαντος τήν άποδεκτήν ύπ'
αυτών γενομένην λατρείαν τοΰ Απόλλωνος και τής Αρ-
τέμιδος, άποδεξαμένου δέ τήν τοπική ν λατρείαν τοΰ Διός.
ήτις και παμπάλαια ήτο, ήδη υπό τοΰ Ιάσονος φερομένη
ότι καθιερώθη,10 καΐ ύπό τοΰ Άχιλλέως έν τοις Όμηρικοΐς

δ) Συμφωνεί τοις έν τω Καταλόγω περί τής πρώτης χώρας τών
ΑΊνιάνων Β 747

Γουνεύς δ' έκ Κΰφου ήγε δΰω και είκοσι νήας,
τω δ' Ένιήνες έ'ποντο μενεπτόλεμοί ιε Περαιβοί'
είναι άρα ό ύμνος οΰτος λίαν παλαιός και άξιολογώτατος.

ι;) Περί τής θέσεως τοΰ ίεροΰ, τής αρχαϊκής πόλεως Κορόπης
και τών έκεΐ δοκιμαστικών ανασκαφών μου βλ. Πρακτικά 1906 123-
12ό" 1907 17;")• τά έντεΰθεν αρκούντως σημαντικά ευρήματα τής Ρ'
και Ε' π. Χρ. έκατονταετηρίδος θά δημοσιεύσω προσεχώς έν τή Άρχ.
Έφημερίδι,

') Πρβ. περί τοΰ χωρίου τούτου και τοΰ νΰν ίεροΰ τοΰ «Νέου»
Πρακτικά 11)10 213 κ. έ., ιδίως 2Κ>.

8) Ηρακλείδης παρά Σχολ. Ήσιόδ. Άσπ. 70 κ. έ. «Ηρακλείδης
δέ ό Ποντικός έν τή περί χρηστηρίων τον έν Παγασαΐς Απόλλωνα
υπό Τροφωνίου ίδρΰσθαί φησι»- περί έπιμειξίας τών Νοτίο^ν Ελλή-
νων προς τους έν Θεσσαλία βλ. Πρακτικά 1908 190-191" 200' 215.
Ί "Ηδη ό Πίνδαρος Νεμ. Δ' 54 κ. έ. αναφέρει έκστρατείαν και
έκπόρθησιν τής Ίωλκοΰ ύπό τοΰ Πηλέως, λίαν σπουδαίαν προς έρ-
μηνείαν προϊστορικών έν Θεσσαλία φαινομένοον και τών Όμηρικών
έπων σημαντικωτάτην διαφώτισιν ομοίως δ Σχολ. αυτόθι. Λικ<>λ. ό Δα-
μασκηνός Ργ§. Ηϊδί. Οτ. III σελ. 3!)0- Δίων Χρνσόοτ. Α' (λογ.) σελ. 64.

|0)'Ηγήοανδρος παρ' Άθην. ΙΡ ' ο72α «τήν. τών Έταιριδείων έορ-
ιήν συντελοΰσι Μαγνήτες, ίστοροΰσι δέ πρώτον Ιάσονα ... Έταιρείω
Διϊ θΰσαι και τήν έορτήν Έταιρίδεια προσαγορεΰσαι».
 
Annotationen