Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Arbanitopoulos, Apostolos S.
Graptai stēlai Dēmētriados-Pagasōn — Athen, 1928

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0089
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
82

Α'. ΑΙ άνασκαφαι και έ'ρενναι

νων καθίσταται βέβαιον δτι δεν είναι δυνατόν να νοηθή
πόλις ή θέσις Μαγνησία, παρά Δη μοσθένει τουλάχιστον, άλλη,
ει μη ή κατά τους δηλωθέντος λόφους έκτασις, ήν προ μεν
τοΰ 470 π. Χρ. κατεΐχον όντως αϊ προϊστορικά! Παγασαί,
από δέ τοΰ 294 π. Χρ. κατέλαβεν ή Δημήτριος• μεγίστη δε
τούτου ετέρα άπόδειξις εΐναι ό Παυσανίας, όστις αποκαλεί
την Δημητριάδα αυτόχρημα Μαγνησίαν '.

Διότι εν Ζ' 7 <> λέγει ό περιηγητής «κατείχε [δέ] (ενν.
Φίλιππος ό Ε') και τρεις πόλεις φρουραΐς ορμητήρια είναί
οι κατά της Ελλάδος, και ώνόμαζε δέ υπό της ύβρεως και
της ες το Έλληνικόν υπεροψίας κλεϊς της Ελλάδος τάς
πόλεις ταύτας- επί μεν γε Πελοπόννησο) Κόρινθος και ή Κο-
ρινθίων ακρόπολις έτετείχιστο, επί δέ Εύβοια και Βοιοοτοΐς
τε και Φωκεϋσι Χαλκίς ή προς τω Εύρίπω, κατά δέ Θεσ-
σαλών τε αυτών και τοΰ Αιτωλών έθνους Μαγνησίαν την
νπδ το Πήλιον κατεΐχεν ό Φίλιππος».

Άλλ' ή επωνυμία αύτη ώς τριών κλείδων ή πεδών κτλ.
ύπό τοΰ Φιλίππου τών ε'ιρημένων πόλεων ήτο τοσούτον
κεκωδωνισμένη και πασίγνωστος (πρβ. άνω σελ. 13 και κάτω
σελ. 8ό-8(>), ώστε ήτο αδύνατον νά ήγνόει ό Παυσανίας ότι
μία τούτοον ήτο ή κατεχόμενη και διατηρούμενη πάντοτε
ύπό τών Μακεδόνων Αημητριάς• επίσης αδύνατον εΐναι νά
θεωρήσωμεν ότι ό περιηγητής νοεί ένταϋθα τήν χώραν
Μαγνησίαν επίτηδες άρα αρχαΐζων - κατά τήν έαυτοϋ συ-
νήθειαν, και πιθανώτατα τω Δημοσθένει ακολουθών, ώνό-
μασε τήν κατά τους εαυτού επίσης χρόνους σημαντικωτά-
την ούσαν τών εν Θεσσαλία και πρώτην τών εν Μαγνησία
πόλεων Δημητριάδα διά τίνος αρχαιοτέρου ονόματος, ουχί
δμως Παγασάς, διότι έγίνωσκεν ότι άλλαχοΰ περαιτέρω ιδία
πόλις ήτο αύτη, αλλά Μαγνησίαν επίσης διακριτικώς ώνό-
μασε τήν έτέραν όμώνυμον Μαγνησίαν τήν επί τω Ληθαίω-

Επειδή δ' εκ τοΰ Δημοσθένους και τών περισωθέντων
μερικών τειχισμών Φιλίππου τού Β' φαίνεται βεβαιωθέν εν
τοις άνω το ότι ή κατά τύν νΰν «Φανόν» μέχρι τών
«Αλυκών» λοφώδης ακτή έκαλεΐτο Μαγνησία (είκών 98•
'.}.')■ !)(>■ 97' 102• 104), ύποχρεούμεθα νά ύπολάβωμεν ότι κατά
μεν τάς μέχρι της γεωμετρικής περιόδους ό χώρος ούτος
έκαλεΐτο Παγασαί, κτίσμα και κτήμα τών Μινυών και Αχαιών
κατ' έκείνην δέ, κατασχύντων τών Μαγνητών τον έσω Πα-
γασιτικόν, ώς εϊπομεν εν σελ. 7.'», έπωνομάσθη ύπ' αυτών
Μαγνησία, διατηρουμένου τοϋ προτέρου ονόματος ε'ις είδι-
κωτέραν όνομασίαν τοϋ «Ταρσανά», μετέπειτα δέ, κατά τήν
άρχαΐκήν περίοδον, έπεκράτουν αμφότερα τά ονόματα- άλλ'
από τοΰ μετατοπισμού τών Παγασών ύπό τών Φεραύον,
ήτοι άπό τοΰ 470 π. Χρ., άπέμεινεν ίσχυρότερον όνομα τών
θέσεων τούτων συνολικώς Μαγνησία, έως ου έκτίσθη έπ' αυ-
τών ή Δη μητριάς.

Ουτο)ς άρα ερμηνεύονται τά τε προειρημένα ύπό τών

Ιν τώ ήμερολογίφ αυτοϋ Φήμβ 1887 σελ. 65-68. Σημαντικά είναι
τά Σχόλ. εις Απόλλων. 'Αργον. Α' 580: «Μαγνησσα δέ χώρα και
πόλις ομώνυμος, παράλιος και εΰδιος, ήγουν ου τραχεία»• «ό δέ
\όλοψ νιος ην Έρμου, δς εν Μαγνήσση τη πάλει τέθνηκε και τάφος
εστίν αέτοΰ παρά τω αιγιαλώ, ώς Κλέων εν ά τών 'Αργοναυ-
τικών ΐστορεΐ».

1) Μήπως ώς πρωτεύουσα τοϋ κοινοϋ τών Μαγνητών άπεκα-
λεΐτο κοινώς εις μεταγενεστέρους χρόνους Μαγνησία ή .Ίημητριάς;
λίαν δυσχερώς θα έπιστευομεν τοιούτον τΐ' διότι ονομάζει ήδη απλώς
Μαγνησίαν τήν χώραν ό περιηγητής εν Ι' 20 (>. Ό λνΉοΘ ε. α'. δια-
τυπώνει τοιαΰτην τινά γνώμην.

2) "Ομοιοι αρχαϊσμοί δεν είναι άήθεις• άπο μακρών αιώνων μέχρι
σήμερον καλοΰμεν Βνζάντιον τήν Κωνσταντινοΰπολιν — Νέαν 'Ρώ-
ιιην και Βνζαντιακόν το κράτος και τον πολιτισμόν, καίτοι το μεν
όνομα τοΰτο υπήρξε τών «Εθνικών», το δ'έπ' αΰτοΰ νέον ίδρυμα
τών Χριστιανών».

συγγραφέων περί τούτων παραδεδομένα καΐ άλλα έτι: χω-
ρίον τι δήλα δή τοΰ Θεοπόμπου παρ' Άθην. ΙΑ' 468*1 λέγει
«πλησίον δέ της Μολοσσίας ή 'ίωλκός»- ένταΰθα εμφανώς
είναι αναγκαία ή διόρθωσις ΜαγνησίαςΆ, νοούμενης της πό-
λεως Μαγνησίας, άφ' ου ό Θεόπομπος έγίνωσκεν ότι άλ-
λαχοΰ ήσαν αί Φεραϊκαί Παγασαί, τετειχισμέναι και ευδιά-
κριτοι κατά τους έαυτοΰ χρόνους• ή χα')ρα δέν δύναται βε-
βαίως νά νοηθή ενταύθα- διότι ή Ίωλκύς κείται εντός της
Μαγνησίας• λίαν δέ ανόητος θά ήτο ό καθορισμός πόλεοις
ώς κειμένης πλησίον χά>ρας, περιλαμβανούσης μάλιστα αυτήν.

Φαίνεται δέ ότι απλώς Μαγνησία έκαλεΐτο ού μόνον ή
χώρα και ή πόλις, άλλα και ή άκρα Μαγνησία, το νΰν
«Τρίκερι», ή το τέρμα της χερσονήσου- τοΰτο συμπεραί-
νομεν εκ τοΰ Πολναίν. Στρατηγ. ¥' 6 1 «Αλέξανδρος, Πά-
νορμον πολιορκοΰντος Λεωσθένους... διέπεμψεν επί άκατίου
νύκτωρ προς τους ένδον στρατιώτας, όπως... προς τω πρό-
τερον αίρομένω πυρσώ δεύτερον άνάσχοιεν τοις έν Μα-
γνησία, κάκεΐνοι τοις έν Παγασαΐς... οί δέ πολιορκούμενοι
τους πυρσούς άνέσχον»- ενταύθα δέν νοείται βεβαίως ή
χώρα, άλλ' ή ή άκρα, ή ή θέσις, ήτοι ό νΰν «Φανός» και
τά κατ' αυτόν υψώματα- άλλ', επειδή ταΰτα ολίγον ,άπέ-
χουσι τών Φεραΐκών Παγασών, και ή αναγγελία ήδύνατο
νά γένηται δι' ίππέως ταχύτερον και άσφαλέστερον, ε'ικά-
ζομεν ότι έν τω άνω χωρίω νοείται ό υπέρ τό στενώτα-
τον σημεΐον της χερσονήσου Μαγνησίας υψούμενος βου-
νός, όστις και κατόπιν έχρησίμευσεν ώς σταθμός φρυκτω-
ριών, έλέγετο δέ ειδικώς Τίσαιον όρος (βλ. κάτω σελ. 8(1)

Τούτων άρα ένεκα τών μετατοπισμών και πολυωνυ-
μιών δέν είναι άπορον διά τί ό Πλίνιος, όστις άλλως έγραφε
ταχεΐαν γεωγραφικήν σύνοψιν τών πόλεων και χωρών, και
δέν εΐχεν ούτε λόγον ούτε χρόνον ούτε τόπον νά έξα-
κριβοΐ και νά αναγραφή λεπτομερέστατα τά καθ' έκαστον,
έταύτισε τάς Παγασάς μετά της Λιμιητριάδος, ώς εϊπομεν
άνω σελ. 68* ήδύνατο επίσης αληθώς νά ταύτιση αυτήν και
προς τήν Μαγνησίαν πόλιν ή θέσιν ώφειλεν όμως νά δια-
κρίνη, άφ'ού πόλεις ήρίθμει, τάς δύο εγγύς αλλήλων, δια-
φόρους και δι' ιδίου τειχισμοΰ εύδιακρίτως κεχωρισμένας
έν τοις χρόνοις αύτοΰ πόλεις.

Άπό δέ της κτίσεα)ς της Δημητριάδος αί Φεραϊκαί αύ-
ται Παγασαί, συνοικισθεΐσαι εις αυτήν, δέν έξέλιπον μεν
όλως, διετηροΰντο όμως ώς κώμη 4 της πρώτης, μικράν
έχουσα σημασίαν, καίπερ μεγάλην έκτασιν διό ουδείς ουδέ
τών συγγραψάντων λεπτομερείς ιστορίας άπό της κτίσεο>ς
της Δημητριάδος αρχαίων συγγραφέων, ουδέ τών μετέπειτα
Βυζαντιακών τις αναφέρει τάς Παγασάς ταύτας ■> έκτοτε• μό-
νον έν ψηφίσματι τών Δημητριέων,'; έκδοθέντι έν τοις ολίγον
μετά τό 200 π. Χρ. χρόνοις, αναγράφεται τις τών αρχόντων
της πολιτείας αυτών Παγασίτης, δηλών τήν ΰπαρξιν αυτών
τό τελευταΐον διότι σαφής άπόδειξις τοΰ ότι ενωρίς θά
έξέλιπον όλως σχεδόν αί Φεραϊκαί Παγασαί και ώς κώμη
λόγου αξία, εΐναι ό χαρακτηρισμός τού υιού τοΰ στρατη-
γού τούτου ώς Αημητριέως έν τφ έτέρω τών σημεκοθέν-

:ι) Ουδαμόθεν είναι παραδεδομένον δτι έν Μολοσοία ύπήρχεν
Ίωλκός• αλλά και αν υπήρχε, λίαν δυσχερώς θά παρεδεχόμεθα δτι
έτελεΐτό ποτέ έκεΐ «ό επί Πελία άγων», έ'νεκα τών προειρημένων
έν σελ. 7(ί και σημ. 4.

4) Έκ τοΰ Πλοντάρχ. β. Δημητρ. νγ' φαίνεται δτι σημαντικω-
τάτη τών κωμών της Δημητριάδος παρέμεινεν, ή μιάλλον λογίζεται
ΰπ' αύτοΰ ώς ιστορικώς γνωριμωτέρα, ή ~Ίθ)λκό;.

■') Μόνον παρά τω Νικηφόρο) σελ. 4() και 8ί• (στερεοτ.) ευρο-
μεν άναφερομένην Μαγνησίαν ώς πόλη• μάλλον ή χώραν άλλ' ουδέν
προς τοιοΰτον συγγραφέα.

") ΙΟ IX 2 1108• 110ί•• είς τών στρατηγών είναι ό ΑΙτωλίων
Δημήτριο ν ΓΙαγασίτης.
 
Annotationen