DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0100
ια'—3) Ιστορία τής Δημητριάδος προοηρμοαμένη προς τά περισωθέντα μνημεία
93
τοΰ ιδίου χώρου αυτής εΰρομεν αναθήματα και βωμόν τη
Έννοδία, ετι δε κεραμίδα έσφραγισμένην τω Έρμβ, κατά
δε τον δεύτερον πΰργον τοΰ ήρωος Έννοδίον 1 εκ των θέ-
σεων τούτων βεβαίως έκομίσθη είς την έν Βόλω έκκ?α]σίαν
τοΰ Αγίου Νικολάου ή επιγραφή Έννοδία Πατρώψι τά
ιερά τούτων φαίνεται δτι ίδρύθησαν επί θέσεων, έν αΐς
ύπήρχον προγενεστέρως τής κτίσεως τής Δημητριάδος τόποι
λατρείας. Νέα ιδρύματα θά ήσαν καΐ το ιερόν των Χαρί-
των, το τοΰ Ποσειδώνος, :! το τοΰ Τελεσφόρου [ καί τι γενικδν
των Ηρώων Ήρωισσών κτιστών σχετικύν προς τους νεκρούς.5
Έκ τούτων καταφαίνεται και ή υπέρ τής λατρείας μέ-
ριμνα τοΰ κτιστού τής πόλεως Δημητρίου, σεβασθέντος μεν
τά έπι τοΰ χώρου αυτής παλαιότερα ιερά, ιδρύσαντος δε
ναούς και ιερά νέα των τε ύπό των συνοικισθέντων Μα-
γνητών ύπερόχως τιμωμένων παρ' έκάστοις θεοτήτων και
των υπό των έν γένει μετοικησάντων εις την πόλιν Έλλήνοον.
Άλλ' εξόχως πολιτικός ύπήρξεν ό Δημήτριος έν τω διακα-
νονισμοί τοΰ πολιτεύματος τής τε επωνύμου αύτοΰ και τοΰ
ουδέ ήγνόει τά στοιχειώδη άλλως ταΰτα άνήρ τής μορφώ-
σεως τοΰ Δημητρίου, ϊνα κατά συγκατάβασιν θεωρηθή μέ-
τοχος τοΰ καθορισμοΰ τής πολιτείας των Δημητριέων και
Μαγνήτοον διότι νεώτατος μεν ών έσχε συμβούλους τους
αρίστους των ουστρατευσάντων μετά τοΰ Μεγάλου Αλεξάν-
δρου, σύζυγον δε τήν συνετήν Φίλαν, περιεστοιχίζετο δε
υπό σοφών ανδρών, έν οΐς 6 ιστοριογράφος Ιερώνυ-
μος- " προς τον πατέρα αύτοϋ ύπήρξεν άείποτε εύπειθής
και έξαιρέτως φιλόστοργος, παρά δε τοις εαυτού τέκνοις
εκτάκτως αγαπητός, έν φ προς τους εχθρούς και συκοφάν-
τας αύτοΰ έδείχθη ύπερμέτρως επιεικής καί συγγνωμονικός.7
Άλλα τήν μνήμην αύτοΰ Ισχυρώς έμίαναν οι Αθη-
ναίοι και ό Πλούταρχος: οι μεν πρώτοι, έλευθερωθέντες
ύπό τοΰ Δημητρίου τω 307 π. Χρ., υπερέβησαν πάν μέτρον
κολακείας προς αυτόν ούτως, ώστε ό ϊδιος έλυπεΐτο, λέγων
δτι * έπ' αύτοΰ ουδείς Αθηναίων γέγονε μέγας και αδρός
τήν ψυχήν»• διότι αί κολακεΐαι καί αϊ άλλαι ύπερβολαΐ
«ουκ ήν έκείνω βουλομένω»,8 άφ'ού «περιεώρα Δημήτριος
Είκών 106. (Ή προς άριστεράν συνέχεια έν εικ. 105). "Αποψις τοΰ εμπορικοί) λιμένος τής Δημητριάδος καί τής πόλεως αυτής έκ Βορρά προς Νότον. ΜΑ = ή
μέση ακρόπολις τής Δημητριάδος• Ν = ΐχνη ναοϋ(;), νεωστί ευρεθέντα παρά τό στάδιον Η = αρχαϊκό ν ίερύν τής Ήρας- ΑΑ = ή άνω ακρόπολις•
Π = ό μέγας πύργος *Παλάτι»• ττ — αί πηγα'ι «Μπουρμπλήθρας»• Τ-Τ'=τό Βορροδυσμικόν τέρμα των τειχών τής Δημητριάδος.
κοινού τών Μαγνητών καί δεν εΐναι μεν τι διαρρήδην
παραδεδομένον περί ουντάξεως τής πολιτείας αυτών ύπό
τοΰ Δημητρίου, άλλ' ουδόλως πρέπει νά άμφιβάλλωμεν δτι
ό ιδρυτής, κτίστης και συνοικιστής αυτής θά ύπήρξεν άμοι-
ρος τοΰ διακανονισμού τούτου.
Διότι άνευ συντάξεως άρμοζούσης πολιτείας τό μέγα
ίδρυμα αύτοΰ θά ήτό τις άψυχος και δυσκίνητος έλέπολις
βραχυτάτου βίου• τό δε συνέχον τάς πόλεις καί τά έθνη
δεν εΐναι τόσον αι ίσχυραί και πολυτελείς και μεγάλαι κατα-
σκευαι, όσον ή διά καταλλήλου πολιτεύματος παροχή ευνο-
μίας τοις πολίταις, ϊνα έν ελευθερία καί τάξει βιοΰντες
συγκρατώσι και προάγωσι περαιτέρω τά κοινά πράγματα•
') Βλ. ά'νω σελ. 29.
-') Ιβ ε. ά. :-558.
3) Βλ. περί αυτών ά'νω σελ. 15 καί 29.
4) Αναφέρεται εν τινι λογισμώ αναθημάτων, κειμένων έν τω νο-
μοφυλακίω της Δημητριάδος, μετά τοΰ Ασκληπιού Σωτήρος έν Ι(χ
ε. ά. 112(>.
') Αναθηματικού τΰπου επιγραφή προς τούτους μετά συμβόλων
νεκρικών αναγράφεται έπί κυλινδρικής θήκης (βλ. άνω σελ. 58 καί
σημ. 3) έν ΙΟ ε. ά. 1129. Οι κτίσται δυνατόν είναι νά εχωσί τίνα
σχέσιν προς καθιερωθείσας ΰπό τοΰ Αντιγόνου τιμάς τοις γονεΰσιν
αύτοΰ Λημητρίω (=ηρωϊ) καί Φίλα (=ήρωίσση) ως καί τω πάππω
καί άλλοις οίκείοις άποθανοΰσΐ' βλ. κάτω σελ. 94 καί σημ. 5.
τους κολακεύοντας αυτόν έν τοις συμποσίοις»•!' άτυχήσαντος
δε αύτοΰ, έπεδείξαντο οι Αθηναίοι εύτέλειαν χείρονα έ'τι
καί τών προγενεστέρων κολακειών, ένδεικτικήν τής επικρα-
τούσης διαφθοράς έν Αθήναις, αϊτινες χαρακτηρίζονται
τότε10 ώς πλήρεις «Διονυσοκολάκων και κλεπτών καί λωπο-
δυτών, έτι δε ψευδομαρτύρων καί συκοφαντών καί ψευδο-
κλητήρων»• ώργίασε δε μάλιστα ή νεωτέρα κωμωδία κατά
τοΰ Δημητρίου, Ιδίως διά τών κωμικών Φιλιππίδου, φίλου
καί οργάνου τοΰ Λυσιμάχου, καί τοΰ Μάχωνος, '' οϊτινες
°) Αιόδ. Ιθ' 69 « παρακατέστησε δ'αύτώ (ένν. ό Αντίγονος τώ
Δημητρίω) συμβούλους τέτταρας,... άνδρας πρεσβυτέρους καί συνεστρα-
τευκότας τω Άλεξάνδρφ πάσαν την στρατείαν»• αντ. 59 «αυτή δ' ή
γυνή (ένν. Φίλα) συνέσει δοκεϊ διενηνοχέναι»" αυτ. 100 καί άλλοι
περί τοΰ Ιερωνύμου, ιστοριογράφου καί γεωγράφου, δν πολλαχοΰ
καθιστή φροΰραρχον δ τε Αντίγονος καί ό Δημήτριος.
7) Αιόδ. ΚΑ' 16 «Δημήτριος ό βασιλεύς λαβών υποχείριους
απαντάς τους κατ' αύτοΰ βλασφημεΐν είωθότας έν ταΐς έκκλησίαις
καί πάντα κατ' αύτοΰ στρατηγεΐν φιλαπεχθημόνως, άφήκεν αθώους,
έπιφθεγξάμενος δτι συγγνώμη τιμωρίας αίρετωτέρα» καί 24' 25 καί
παρά Πλούταρχο) πολλαχοΰ έν βίω Δημητρίου, ιδίως έν κεφ. λδ''.
8) Αημοχάρης παρ' ^ Αθην. Υ ' 2;)ο3 .
9) Φύλαρχος παρ' 'Αθην. ¥' 261»> -
10) Ύπό θεοπόμπον παρ'"Αθην. ¥' 254&-°• διώρθωσα τό έν τω
κειμένω ναυτών, μηδέ να λόγον έ'χον, εις κλεπτών.
η) Ό "Αλεξις έκτίθησι σωφρονέστερον τά κατά τόν Δημήτριον.
93
τοΰ ιδίου χώρου αυτής εΰρομεν αναθήματα και βωμόν τη
Έννοδία, ετι δε κεραμίδα έσφραγισμένην τω Έρμβ, κατά
δε τον δεύτερον πΰργον τοΰ ήρωος Έννοδίον 1 εκ των θέ-
σεων τούτων βεβαίως έκομίσθη είς την έν Βόλω έκκ?α]σίαν
τοΰ Αγίου Νικολάου ή επιγραφή Έννοδία Πατρώψι τά
ιερά τούτων φαίνεται δτι ίδρύθησαν επί θέσεων, έν αΐς
ύπήρχον προγενεστέρως τής κτίσεως τής Δημητριάδος τόποι
λατρείας. Νέα ιδρύματα θά ήσαν καΐ το ιερόν των Χαρί-
των, το τοΰ Ποσειδώνος, :! το τοΰ Τελεσφόρου [ καί τι γενικδν
των Ηρώων Ήρωισσών κτιστών σχετικύν προς τους νεκρούς.5
Έκ τούτων καταφαίνεται και ή υπέρ τής λατρείας μέ-
ριμνα τοΰ κτιστού τής πόλεως Δημητρίου, σεβασθέντος μεν
τά έπι τοΰ χώρου αυτής παλαιότερα ιερά, ιδρύσαντος δε
ναούς και ιερά νέα των τε ύπό των συνοικισθέντων Μα-
γνητών ύπερόχως τιμωμένων παρ' έκάστοις θεοτήτων και
των υπό των έν γένει μετοικησάντων εις την πόλιν Έλλήνοον.
Άλλ' εξόχως πολιτικός ύπήρξεν ό Δημήτριος έν τω διακα-
νονισμοί τοΰ πολιτεύματος τής τε επωνύμου αύτοΰ και τοΰ
ουδέ ήγνόει τά στοιχειώδη άλλως ταΰτα άνήρ τής μορφώ-
σεως τοΰ Δημητρίου, ϊνα κατά συγκατάβασιν θεωρηθή μέ-
τοχος τοΰ καθορισμοΰ τής πολιτείας των Δημητριέων και
Μαγνήτοον διότι νεώτατος μεν ών έσχε συμβούλους τους
αρίστους των ουστρατευσάντων μετά τοΰ Μεγάλου Αλεξάν-
δρου, σύζυγον δε τήν συνετήν Φίλαν, περιεστοιχίζετο δε
υπό σοφών ανδρών, έν οΐς 6 ιστοριογράφος Ιερώνυ-
μος- " προς τον πατέρα αύτοϋ ύπήρξεν άείποτε εύπειθής
και έξαιρέτως φιλόστοργος, παρά δε τοις εαυτού τέκνοις
εκτάκτως αγαπητός, έν φ προς τους εχθρούς και συκοφάν-
τας αύτοΰ έδείχθη ύπερμέτρως επιεικής καί συγγνωμονικός.7
Άλλα τήν μνήμην αύτοΰ Ισχυρώς έμίαναν οι Αθη-
ναίοι και ό Πλούταρχος: οι μεν πρώτοι, έλευθερωθέντες
ύπό τοΰ Δημητρίου τω 307 π. Χρ., υπερέβησαν πάν μέτρον
κολακείας προς αυτόν ούτως, ώστε ό ϊδιος έλυπεΐτο, λέγων
δτι * έπ' αύτοΰ ουδείς Αθηναίων γέγονε μέγας και αδρός
τήν ψυχήν»• διότι αί κολακεΐαι καί αϊ άλλαι ύπερβολαΐ
«ουκ ήν έκείνω βουλομένω»,8 άφ'ού «περιεώρα Δημήτριος
Είκών 106. (Ή προς άριστεράν συνέχεια έν εικ. 105). "Αποψις τοΰ εμπορικοί) λιμένος τής Δημητριάδος καί τής πόλεως αυτής έκ Βορρά προς Νότον. ΜΑ = ή
μέση ακρόπολις τής Δημητριάδος• Ν = ΐχνη ναοϋ(;), νεωστί ευρεθέντα παρά τό στάδιον Η = αρχαϊκό ν ίερύν τής Ήρας- ΑΑ = ή άνω ακρόπολις•
Π = ό μέγας πύργος *Παλάτι»• ττ — αί πηγα'ι «Μπουρμπλήθρας»• Τ-Τ'=τό Βορροδυσμικόν τέρμα των τειχών τής Δημητριάδος.
κοινού τών Μαγνητών καί δεν εΐναι μεν τι διαρρήδην
παραδεδομένον περί ουντάξεως τής πολιτείας αυτών ύπό
τοΰ Δημητρίου, άλλ' ουδόλως πρέπει νά άμφιβάλλωμεν δτι
ό ιδρυτής, κτίστης και συνοικιστής αυτής θά ύπήρξεν άμοι-
ρος τοΰ διακανονισμού τούτου.
Διότι άνευ συντάξεως άρμοζούσης πολιτείας τό μέγα
ίδρυμα αύτοΰ θά ήτό τις άψυχος και δυσκίνητος έλέπολις
βραχυτάτου βίου• τό δε συνέχον τάς πόλεις καί τά έθνη
δεν εΐναι τόσον αι ίσχυραί και πολυτελείς και μεγάλαι κατα-
σκευαι, όσον ή διά καταλλήλου πολιτεύματος παροχή ευνο-
μίας τοις πολίταις, ϊνα έν ελευθερία καί τάξει βιοΰντες
συγκρατώσι και προάγωσι περαιτέρω τά κοινά πράγματα•
') Βλ. ά'νω σελ. 29.
-') Ιβ ε. ά. :-558.
3) Βλ. περί αυτών ά'νω σελ. 15 καί 29.
4) Αναφέρεται εν τινι λογισμώ αναθημάτων, κειμένων έν τω νο-
μοφυλακίω της Δημητριάδος, μετά τοΰ Ασκληπιού Σωτήρος έν Ι(χ
ε. ά. 112(>.
') Αναθηματικού τΰπου επιγραφή προς τούτους μετά συμβόλων
νεκρικών αναγράφεται έπί κυλινδρικής θήκης (βλ. άνω σελ. 58 καί
σημ. 3) έν ΙΟ ε. ά. 1129. Οι κτίσται δυνατόν είναι νά εχωσί τίνα
σχέσιν προς καθιερωθείσας ΰπό τοΰ Αντιγόνου τιμάς τοις γονεΰσιν
αύτοΰ Λημητρίω (=ηρωϊ) καί Φίλα (=ήρωίσση) ως καί τω πάππω
καί άλλοις οίκείοις άποθανοΰσΐ' βλ. κάτω σελ. 94 καί σημ. 5.
τους κολακεύοντας αυτόν έν τοις συμποσίοις»•!' άτυχήσαντος
δε αύτοΰ, έπεδείξαντο οι Αθηναίοι εύτέλειαν χείρονα έ'τι
καί τών προγενεστέρων κολακειών, ένδεικτικήν τής επικρα-
τούσης διαφθοράς έν Αθήναις, αϊτινες χαρακτηρίζονται
τότε10 ώς πλήρεις «Διονυσοκολάκων και κλεπτών καί λωπο-
δυτών, έτι δε ψευδομαρτύρων καί συκοφαντών καί ψευδο-
κλητήρων»• ώργίασε δε μάλιστα ή νεωτέρα κωμωδία κατά
τοΰ Δημητρίου, Ιδίως διά τών κωμικών Φιλιππίδου, φίλου
καί οργάνου τοΰ Λυσιμάχου, καί τοΰ Μάχωνος, '' οϊτινες
°) Αιόδ. Ιθ' 69 « παρακατέστησε δ'αύτώ (ένν. ό Αντίγονος τώ
Δημητρίω) συμβούλους τέτταρας,... άνδρας πρεσβυτέρους καί συνεστρα-
τευκότας τω Άλεξάνδρφ πάσαν την στρατείαν»• αντ. 59 «αυτή δ' ή
γυνή (ένν. Φίλα) συνέσει δοκεϊ διενηνοχέναι»" αυτ. 100 καί άλλοι
περί τοΰ Ιερωνύμου, ιστοριογράφου καί γεωγράφου, δν πολλαχοΰ
καθιστή φροΰραρχον δ τε Αντίγονος καί ό Δημήτριος.
7) Αιόδ. ΚΑ' 16 «Δημήτριος ό βασιλεύς λαβών υποχείριους
απαντάς τους κατ' αύτοΰ βλασφημεΐν είωθότας έν ταΐς έκκλησίαις
καί πάντα κατ' αύτοΰ στρατηγεΐν φιλαπεχθημόνως, άφήκεν αθώους,
έπιφθεγξάμενος δτι συγγνώμη τιμωρίας αίρετωτέρα» καί 24' 25 καί
παρά Πλούταρχο) πολλαχοΰ έν βίω Δημητρίου, ιδίως έν κεφ. λδ''.
8) Αημοχάρης παρ' ^ Αθην. Υ ' 2;)ο3 .
9) Φύλαρχος παρ' 'Αθην. ¥' 261»> -
10) Ύπό θεοπόμπον παρ'"Αθην. ¥' 254&-°• διώρθωσα τό έν τω
κειμένω ναυτών, μηδέ να λόγον έ'χον, εις κλεπτών.
η) Ό "Αλεξις έκτίθησι σωφρονέστερον τά κατά τόν Δημήτριον.