DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0104
ια'—3) Ιστορία τής Δημητριάδος προοηρμοομένη προς τά περιοωθέντα μνημεία
97
θοδον αυτής, δπως κράτη μετεώρους τους "Ελληνας και έμβάλλη
αυτούς εις νέας άπασχο?ν,ήσεις, οΰτω δ' έξαντλή μεν αυτούς
δια τών ιδίων εαυτών δυνάμεων, μεταχειριζομένη αναλόγως
τούτους ή εκείνους ώς όργανα, εμπόδιση δε τήν προς τον
Άντίοχον σύνταξιν αυτών διότι προέβλεπεν έπικείμενον τον
'Αντιοχικόν πόλεμον '.
Το αποτέλεσμα ύπήρξεν, οίον ώς άνω εΐχε κατ' ούσίαν
κανονισθή υπό τών 'Ρωμαίων: ή Δη μητριάς και αί άλλαι
πέδαι παρεκρατήθησαν ήδη από τοΰ 197 π. Χρ. υπό τών
'Ρωμαίων υπό τίνα τύπον προσωρινότητος• διότι το υπό
τού Πλουτάρχου εν βίω Τίτου ι λεγόμενον ότι «ό Τίτος
έξέπεισε καΐ ταύτας τάς πόλεις άνεΐναι τής φρουράς, όποος ολό-
κληρος ή χάρις ύπαρξη παρ'αύτοΰ τοις "Ελλησιν», είναι
χρονικώς ανακριβές και διαψεύδεται υπό τε τοϋ Πολυβίου,
λέγοντος (ΙΗ' 4ό 12) «τον δ' 'Ακροκόρινθον και Δημη-
ήτο πλέον καιρός, άφ'ού μετεχειρίσθησαν αυτούς επί μα-
κρόν ώς όργανα, ίνα καταβάλωσι τύν Φίλιππον, νά έξα-
δυνατίσωσι καΐ τούτους, όντας έ'τι ανυπότακτους, χάριν τοΰ
ισοζυγίου της εν Ελλάδι αδυναμίας καΐ της πρύς αλλή-
λους διαπάλης τών Ελλήνων εν γένει, ατινα άπετέλουν
τήν σωτηρίαν τών "Ρωμαίων* περιερχόμενοι δε τάς πόλεις
οί Αιτωλοί, έ6όο)ν τότε κατ'αυτών: «έ'φασκον γάρ τάς.,.πα-
ραδιδομένας 'Ρωμαίοις...είναι... Ώρεόν, Έρέτριαν, Χαλκίδα,
Δημητριάδα, Κόρινθον εκ δε τούτων εύθεώρητον ύπαρχε ιν
πάσιν ότι μεταλαμβάνουσι τάς Έλληνικάς πέδας παρά Φι-
λίππου 'ΡωμαΤοι, και γίνεται μεθάρμοσις δεσποτών, ούκ
έλευθέρωσις τών Ελλήνων...ταϋτα μεν ούν ύπ' Αιτωλών
έλέγετο κατακόρως» 4.
Ούτως οί μεν Αιτωλοί άπέβαλον τότε τήν ελπίδα τΫ\ς
κτήσεως ή προστασίας τής Δημητριάδος και ύπεκίνουν τον
Είκών 107. "Αποψις τοΓ> μέσου τής Ανατολικής πλευράς τοϋ περιβόλου τής Δημητριάδος από τής θαλάσσης. Λ-Λ' = τύ τέρμα τοϋ μεγάλου
πολεμικού λιμένος αυτής- Β- ό δεύτερος ανασκαφείς μέγας πύργος- Π = ευρεία πύλη τής Δημητριάδος, ή άγουσα εις τον λιμένα τοϋτον.
τριάδα και Χαλκίδα ποιρακαζέσχεν (ενν. Τίτος)», και υπό τοϋ
Λιΰίου (33 31 11) ΟοπιιίΗιΐδ ΓθάάθΓβίϋΓ Αοΐι&βίδ, αί ϊη
ΑοΓοοοΓίηΐΙιο Ιαιιιβη ρΐ'ΕίθδϊιΙίαηι βδδθί; Οΐι&ΐοίάβιη αο ϋθ-
ιηθίπΗάβιη νβΐίηβνν μόλις δε τω 1!)4 π. Χρ. έξετελέσθη ή
άπομάκρυνσις εκείθεν τών "Ρωμαϊκών (ρρουρών, ώς καΐ
αυτός ό Πλούταρχος περαιτέρω λέγει"-.
Ή δε τότε άπόφασις αύτη περί τών πεδών έξήγειρε
τους Αιτωλούς εναντίον τώλ' 'Ρωμαίων ', όπερ οί τελευταίοι
προσεδόκων βεβαίως, ε'ι μή αυτόχρημα έπεζήτησαν διότι
Αντίοχον προς άπελευθέρωσιν τής Ελλάδος, μεταχειριζό-
μενοι λίαν παρακαίρο>ς5 το τοσούτον προσφιλές παρά τοις
"Ελλησιν άκουσμα τής ελευθερίας", όπερ τοσάκις μετεχει-
ρίσθησαν οί 'Ρωμαΐοι, ίνα ύποδουλώσωσιν ακριβώς δι' αύ-
τοΰ τους "Ελληνας7, καΐ τότε δ'έν τοις Ίσθμίοις τοΰ 196
π. Χρ. ό υπέροχος «διπλωμάτης» Τίτος μετά μεγαλοπρέ-
πειας άνεκοίνωσε προ τών έκπληκτων θεατών το συγκλη-
τικό ν δόγμα8, καθ'ό «ή σύγκλητος ή 'Ρωμαίων και Τίτος
') Πολνβ. III' 4Γ) 10-11 «περί δε Χαλκίδος και Κορίνθου και
Δημητριάδος έπιτροπήν αΰτοΐς (ενν. τοις δέκα) δεδόσθαι δια τον
Άντίοχον, ίνα βλέποντες... βουλεΰωνται περί τών προειρημένων πό-
λειον κατά τάς αυτών προαιρέσεις• δ γάρ προειρημένος βασιλεύς
δήλος ήν επέχων πάλαι τοις κατά τήν Ευρώπην πράγμασι »=Λίβ.
33 13 και 24.
2) Έν βίφ Τίτ. ως άνω< Τίτος εις Χα?οάδα παρελθών, είτα πλεΰ-
σας εκείθεν επί Μαγνησίαν, εξήγε τάς φρουράς και τάς πολιτείας
άπεδίδου τοις δήμοις»• Λίβ. 34 51 3-4 ϋθΐΏβΙπ&άβτη ίηάβ ρΐΌ-
ίίοΐδοίίιΐΓ; άβάαοίοηιιβ ρΓ&θβίάίο... ρθΓ^ΐί ϊγθ ίη Ήιθδδβΐΐ&ιη.
Τω 194 π. Χρ. εΐχεν ΰποσχεθή ό Τίτος έν τω συνεδρίω τής Κορίνθου
δτι ϋβπιβΐπ&άϊβ Οΐιαίοίάίδοαβ ρΓ8θ8Ϊάίδ ϊηΙτ& άβοπηυπι άίβιΐι
ζαιάΐίαΐΌβ άβάυοί» Λίβ. 34 4!) 5' είναι εμφανές δτι εις τοΰτο Ιξη-
ναγκάσθη ΰπό τών Αιτωλών ύ Τίτος.
3) Πλούτ. ε. α. ι «επεί δε οι δέκα πρέσβεις, ους ή σύγκλητος
έπεμψε τω Τίτο) συνεβοΰλευσαν τους μεν άλλους "Ελληνας έλευθε-
ροΰν, Κόρινθον δε και Χαλκίδα και Δημητριάδα διατηρεί ν έμφρού-
ρους έ'νεκα τής προς Αντίοχον ασφαλείας, ένταΰθα δή ταΐς κατη-
γορίας λαμπροί λαμπρώς τας πόλεις άνερρήγνυσαν Αιτωλοί, τον
μεν Τίτον κελευοντες τάς πέδας τής Ελλάδος λυειν κτλ.»• έπανέλα•-
βον επισήμως τήν άξίωσιν ταύτη ν οί Αιτωλοί ενώπιον τοϋ Τίτου
έν τω συνεδρίω τής Κορίνθου τοϋ έτους 195 π. Χρ.: Λίβ. 34 23 8
ναηο ίίίαίο ΙίοβΓίαΙΙδ οδίβηΐαίο Οΐιειίοίάβηι θί ΟβιηβίπΕίάβηι
ΐθηθΓθηί.
Α. 2. ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΛΟΥ• ΓΡΑΠΤΑΙ ΣΤΗΛΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ-ΠΑΓΑΣΩΝ
*) Πολνβ. ΙΗ' 4δ 3-1)• εντεύθεν ό Λίβ. 33 31 και 34 49 6"
ομολογείται ύπ' αμφοτέρων τών συγγραφέων δίκαιον τι τοις Αϊτω-
λοΐς" διότι έν τω συγκλητικώ δόγματι ΰπήρχεν αοριστία περί τών
τριών πεδών, έν ω τών λοιπών πόλεων καθωρίζετο διαρρήδην ή
άπελευθέρωσις• παρά Ίονστίνφ Λ' 4 17-18 υπάρχει τις άνάμειξις
τής ειρήνης ταύτης προς τάς βαρείας αποφάσεις τών 'Ρωμαίων
πρεσβευτών, τάς ληφθείσας έν τή συνάδω τών Τεμπών τοϋ έτους
185 π. Χρ., περί ής βλ. κάτω σελ. 101-102.
5) Διότι πρότερον, θέλοντες νά άποσπάσιοσι τάς πέδας από τοΰ
Φιλίππου, ελεγον το γνωστόν εκ τοϋ Πολυβίου, άναγραφέν άνω, και
υπό τοϋ Λιβ. 34 23 9 μεταφραζόμενον ηιιιηο,ιι&ιη, άοηβο Ρθ-
ηιβΐΓΪΗ8, Οΐιαίοίδααβ θί Οοΐ'ίηίΐιΐΐδ ΐβηθΓβηίιΐΓ, Ιϊοθγ&ιϊι Οτηθ-
0Ϊ&Π1 ίθΓΘ.
6) Πολνβ. Γ' 6 1-3 δτι τοϋ Αντιοχικοϋ πολέμου «αίτίαν μεν
τήν Αιτωλών όργήν θετέον εκείνοι γάρ δόξαντες υπό 'Ρωμαίων ωλι-
γωρήσθαι κατά πολλά...Άντίοχον έπεσπάσαντο... πρόςρασίΐ' δ' ήγητέον
τήλ' τών Ελλήνων έλευθέρωσιν, ήν εκείνοι περιπορευόμενοι μετ' Άν-
τιόχου τάς πόλεις άλόγως και ψευδώς κατήγγελλον»• το άλόγως και
ψευδώς είναι υπερβολαί, ένδεικτικαί εΰνοίας τινός τοΰ Πολυβίου προς
τους Έωμαίους.
7) Παραπλήσιον τέχνασμα εφήρμοσαν έν έτει 1911*9 οί Ιταλοί,
καταλαβόντες τάς δώδεκα Έλληνικάς νήσους τοϋ Αιγαίου Πελάγους,
ΰπό τήν πρόφασιν δτι άπελευθεροΰσι μεν αΰτάς από τών Τούρκων,
προσωρινώς δε θά παρακράτησωσιν, οΰτω δ'ενθουσιώδη και άνΰ-
ποπτον έγκρισιν λαβόντες παρά τών κατοίκων και τών Πανελλήνων.
«) Πολνβ. ΙΗ' 46 5• Λίβ. 33 32 ;Υ Πλούτ. β. Τίτ. ι'.
13
97
θοδον αυτής, δπως κράτη μετεώρους τους "Ελληνας και έμβάλλη
αυτούς εις νέας άπασχο?ν,ήσεις, οΰτω δ' έξαντλή μεν αυτούς
δια τών ιδίων εαυτών δυνάμεων, μεταχειριζομένη αναλόγως
τούτους ή εκείνους ώς όργανα, εμπόδιση δε τήν προς τον
Άντίοχον σύνταξιν αυτών διότι προέβλεπεν έπικείμενον τον
'Αντιοχικόν πόλεμον '.
Το αποτέλεσμα ύπήρξεν, οίον ώς άνω εΐχε κατ' ούσίαν
κανονισθή υπό τών 'Ρωμαίων: ή Δη μητριάς και αί άλλαι
πέδαι παρεκρατήθησαν ήδη από τοΰ 197 π. Χρ. υπό τών
'Ρωμαίων υπό τίνα τύπον προσωρινότητος• διότι το υπό
τού Πλουτάρχου εν βίω Τίτου ι λεγόμενον ότι «ό Τίτος
έξέπεισε καΐ ταύτας τάς πόλεις άνεΐναι τής φρουράς, όποος ολό-
κληρος ή χάρις ύπαρξη παρ'αύτοΰ τοις "Ελλησιν», είναι
χρονικώς ανακριβές και διαψεύδεται υπό τε τοϋ Πολυβίου,
λέγοντος (ΙΗ' 4ό 12) «τον δ' 'Ακροκόρινθον και Δημη-
ήτο πλέον καιρός, άφ'ού μετεχειρίσθησαν αυτούς επί μα-
κρόν ώς όργανα, ίνα καταβάλωσι τύν Φίλιππον, νά έξα-
δυνατίσωσι καΐ τούτους, όντας έ'τι ανυπότακτους, χάριν τοΰ
ισοζυγίου της εν Ελλάδι αδυναμίας καΐ της πρύς αλλή-
λους διαπάλης τών Ελλήνων εν γένει, ατινα άπετέλουν
τήν σωτηρίαν τών "Ρωμαίων* περιερχόμενοι δε τάς πόλεις
οί Αιτωλοί, έ6όο)ν τότε κατ'αυτών: «έ'φασκον γάρ τάς.,.πα-
ραδιδομένας 'Ρωμαίοις...είναι... Ώρεόν, Έρέτριαν, Χαλκίδα,
Δημητριάδα, Κόρινθον εκ δε τούτων εύθεώρητον ύπαρχε ιν
πάσιν ότι μεταλαμβάνουσι τάς Έλληνικάς πέδας παρά Φι-
λίππου 'ΡωμαΤοι, και γίνεται μεθάρμοσις δεσποτών, ούκ
έλευθέρωσις τών Ελλήνων...ταϋτα μεν ούν ύπ' Αιτωλών
έλέγετο κατακόρως» 4.
Ούτως οί μεν Αιτωλοί άπέβαλον τότε τήν ελπίδα τΫ\ς
κτήσεως ή προστασίας τής Δημητριάδος και ύπεκίνουν τον
Είκών 107. "Αποψις τοΓ> μέσου τής Ανατολικής πλευράς τοϋ περιβόλου τής Δημητριάδος από τής θαλάσσης. Λ-Λ' = τύ τέρμα τοϋ μεγάλου
πολεμικού λιμένος αυτής- Β- ό δεύτερος ανασκαφείς μέγας πύργος- Π = ευρεία πύλη τής Δημητριάδος, ή άγουσα εις τον λιμένα τοϋτον.
τριάδα και Χαλκίδα ποιρακαζέσχεν (ενν. Τίτος)», και υπό τοϋ
Λιΰίου (33 31 11) ΟοπιιίΗιΐδ ΓθάάθΓβίϋΓ Αοΐι&βίδ, αί ϊη
ΑοΓοοοΓίηΐΙιο Ιαιιιβη ρΐ'ΕίθδϊιΙίαηι βδδθί; Οΐι&ΐοίάβιη αο ϋθ-
ιηθίπΗάβιη νβΐίηβνν μόλις δε τω 1!)4 π. Χρ. έξετελέσθη ή
άπομάκρυνσις εκείθεν τών "Ρωμαϊκών (ρρουρών, ώς καΐ
αυτός ό Πλούταρχος περαιτέρω λέγει"-.
Ή δε τότε άπόφασις αύτη περί τών πεδών έξήγειρε
τους Αιτωλούς εναντίον τώλ' 'Ρωμαίων ', όπερ οί τελευταίοι
προσεδόκων βεβαίως, ε'ι μή αυτόχρημα έπεζήτησαν διότι
Αντίοχον προς άπελευθέρωσιν τής Ελλάδος, μεταχειριζό-
μενοι λίαν παρακαίρο>ς5 το τοσούτον προσφιλές παρά τοις
"Ελλησιν άκουσμα τής ελευθερίας", όπερ τοσάκις μετεχει-
ρίσθησαν οί 'Ρωμαΐοι, ίνα ύποδουλώσωσιν ακριβώς δι' αύ-
τοΰ τους "Ελληνας7, καΐ τότε δ'έν τοις Ίσθμίοις τοΰ 196
π. Χρ. ό υπέροχος «διπλωμάτης» Τίτος μετά μεγαλοπρέ-
πειας άνεκοίνωσε προ τών έκπληκτων θεατών το συγκλη-
τικό ν δόγμα8, καθ'ό «ή σύγκλητος ή 'Ρωμαίων και Τίτος
') Πολνβ. III' 4Γ) 10-11 «περί δε Χαλκίδος και Κορίνθου και
Δημητριάδος έπιτροπήν αΰτοΐς (ενν. τοις δέκα) δεδόσθαι δια τον
Άντίοχον, ίνα βλέποντες... βουλεΰωνται περί τών προειρημένων πό-
λειον κατά τάς αυτών προαιρέσεις• δ γάρ προειρημένος βασιλεύς
δήλος ήν επέχων πάλαι τοις κατά τήν Ευρώπην πράγμασι »=Λίβ.
33 13 και 24.
2) Έν βίφ Τίτ. ως άνω< Τίτος εις Χα?οάδα παρελθών, είτα πλεΰ-
σας εκείθεν επί Μαγνησίαν, εξήγε τάς φρουράς και τάς πολιτείας
άπεδίδου τοις δήμοις»• Λίβ. 34 51 3-4 ϋθΐΏβΙπ&άβτη ίηάβ ρΐΌ-
ίίοΐδοίίιΐΓ; άβάαοίοηιιβ ρΓ&θβίάίο... ρθΓ^ΐί ϊγθ ίη Ήιθδδβΐΐ&ιη.
Τω 194 π. Χρ. εΐχεν ΰποσχεθή ό Τίτος έν τω συνεδρίω τής Κορίνθου
δτι ϋβπιβΐπ&άϊβ Οΐιαίοίάίδοαβ ρΓ8θ8Ϊάίδ ϊηΙτ& άβοπηυπι άίβιΐι
ζαιάΐίαΐΌβ άβάυοί» Λίβ. 34 4!) 5' είναι εμφανές δτι εις τοΰτο Ιξη-
ναγκάσθη ΰπό τών Αιτωλών ύ Τίτος.
3) Πλούτ. ε. α. ι «επεί δε οι δέκα πρέσβεις, ους ή σύγκλητος
έπεμψε τω Τίτο) συνεβοΰλευσαν τους μεν άλλους "Ελληνας έλευθε-
ροΰν, Κόρινθον δε και Χαλκίδα και Δημητριάδα διατηρεί ν έμφρού-
ρους έ'νεκα τής προς Αντίοχον ασφαλείας, ένταΰθα δή ταΐς κατη-
γορίας λαμπροί λαμπρώς τας πόλεις άνερρήγνυσαν Αιτωλοί, τον
μεν Τίτον κελευοντες τάς πέδας τής Ελλάδος λυειν κτλ.»• έπανέλα•-
βον επισήμως τήν άξίωσιν ταύτη ν οί Αιτωλοί ενώπιον τοϋ Τίτου
έν τω συνεδρίω τής Κορίνθου τοϋ έτους 195 π. Χρ.: Λίβ. 34 23 8
ναηο ίίίαίο ΙίοβΓίαΙΙδ οδίβηΐαίο Οΐιειίοίάβηι θί ΟβιηβίπΕίάβηι
ΐθηθΓθηί.
Α. 2. ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΛΟΥ• ΓΡΑΠΤΑΙ ΣΤΗΛΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ-ΠΑΓΑΣΩΝ
*) Πολνβ. ΙΗ' 4δ 3-1)• εντεύθεν ό Λίβ. 33 31 και 34 49 6"
ομολογείται ύπ' αμφοτέρων τών συγγραφέων δίκαιον τι τοις Αϊτω-
λοΐς" διότι έν τω συγκλητικώ δόγματι ΰπήρχεν αοριστία περί τών
τριών πεδών, έν ω τών λοιπών πόλεων καθωρίζετο διαρρήδην ή
άπελευθέρωσις• παρά Ίονστίνφ Λ' 4 17-18 υπάρχει τις άνάμειξις
τής ειρήνης ταύτης προς τάς βαρείας αποφάσεις τών 'Ρωμαίων
πρεσβευτών, τάς ληφθείσας έν τή συνάδω τών Τεμπών τοϋ έτους
185 π. Χρ., περί ής βλ. κάτω σελ. 101-102.
5) Διότι πρότερον, θέλοντες νά άποσπάσιοσι τάς πέδας από τοΰ
Φιλίππου, ελεγον το γνωστόν εκ τοϋ Πολυβίου, άναγραφέν άνω, και
υπό τοϋ Λιβ. 34 23 9 μεταφραζόμενον ηιιιηο,ιι&ιη, άοηβο Ρθ-
ηιβΐΓΪΗ8, Οΐιαίοίδααβ θί Οοΐ'ίηίΐιΐΐδ ΐβηθΓβηίιΐΓ, Ιϊοθγ&ιϊι Οτηθ-
0Ϊ&Π1 ίθΓΘ.
6) Πολνβ. Γ' 6 1-3 δτι τοϋ Αντιοχικοϋ πολέμου «αίτίαν μεν
τήν Αιτωλών όργήν θετέον εκείνοι γάρ δόξαντες υπό 'Ρωμαίων ωλι-
γωρήσθαι κατά πολλά...Άντίοχον έπεσπάσαντο... πρόςρασίΐ' δ' ήγητέον
τήλ' τών Ελλήνων έλευθέρωσιν, ήν εκείνοι περιπορευόμενοι μετ' Άν-
τιόχου τάς πόλεις άλόγως και ψευδώς κατήγγελλον»• το άλόγως και
ψευδώς είναι υπερβολαί, ένδεικτικαί εΰνοίας τινός τοΰ Πολυβίου προς
τους Έωμαίους.
7) Παραπλήσιον τέχνασμα εφήρμοσαν έν έτει 1911*9 οί Ιταλοί,
καταλαβόντες τάς δώδεκα Έλληνικάς νήσους τοϋ Αιγαίου Πελάγους,
ΰπό τήν πρόφασιν δτι άπελευθεροΰσι μεν αΰτάς από τών Τούρκων,
προσωρινώς δε θά παρακράτησωσιν, οΰτω δ'ενθουσιώδη και άνΰ-
ποπτον έγκρισιν λαβόντες παρά τών κατοίκων και τών Πανελλήνων.
«) Πολνβ. ΙΗ' 46 5• Λίβ. 33 32 ;Υ Πλούτ. β. Τίτ. ι'.
13