DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0162
Ρ'). Ή στήλη τής Άφροδεισίας
15δ
κυλινδρικοί}, ή υπόλοιπα μορφής τίνος, ήτοι δευτέρας θερα-
παίνης, ή παιδιού κττ.
Ενώπιον καΐ εγγύτατα τΓ|ς Χοιρίλης παρίσταται ΰερα-
παινις μικρά, ορθή ιστάμενη κατενώπιον, φορούσα χιτώνα
ποδήρη, άχειρίδωτον, καΐ έπ' αύτοϋ, άπό της όσφύος έζω-
σμενον και κατερχόμε.νον μέχρι των ποδών, επίμηκες ύπηρε-
τικόν ύφασμα, την καλουμένην σήμερον «ποδιάν». Την δε-
ξιάν χείρα καταβιθάζουσα, προεκτείνει ήπίως μετ' ανοικτής
προς τα άνω της παλάμης, έφ' ης υπάρχει άντικείμενόν τι
δυαδιάκριτον, στρογγύλον, δπερ προσφέρει προς την δέσποι-
ναν, στρέφουσα ολίγον δεξιά προς αυτήν την κεφαλήν, ώς
προσόλέπουσα έκείνην' εκεί φαίνονται καί τίνα ίχνη της
άκρας <χειρός της δεσποίνης ασαφή.
Την δε άριστεράν χείρα κατα(Ή()άζει επίσης ή Οεραπαι-
νίς εγγύτατα προς το σώμα, κρατούσα διά της άκρας χειρός
έ'τερόν τι άντικείμενόν εν εΐδει καρπού, ή δέσμης ανθέων»
όπερ έ'λαβεν έκ κυλινδρικού βωμοϋ, προς δν ατηοίζει την
άκραν χείρα- φέρει δε ύ βωμός άνω τε καί κάτω ευρύ, εξέχον
διάζωμα, καί είναι εστεμμένος διά ταινίας, βαθυπρασίνων
φύλλων καί κόκκων, μύρτου πιθανώς, λοξώς επικείμενης έκ
τών άνω δεξιά προς τά κάτω αριστερά- επί τοΰ μέσου τοϋ
βωμοϋ διακρίνονται έπιτεθειμένα μικρά τίνα αντικείμενα
εν εϊδει άνημμένων, καί τίνων μήπω πυρακτωθέντων, αν-
θράκων, ή ίσως μικρών ποπάνων καί ανθέων, αν ή ϋνοΐα
θεωρηθχ) άπυρος, όπερ εύλογώτερον.
Όλίγον υπέρ τον βωμόν καί δεξιά ύπάρχουσί τίνες
φθοραι βαφών και εκπτώσεις, παρέχουσαι έμφασιν καπνού,
ανερχομένου άνω δεξιά λοξώς καί όιαχυνομένου προς τά
κάτω. Περαιτέρω δεξιά είς το άκρον τής στήλης υπάρχει
είδος όρθοστάτου ύψηλοΰ, τραπεζοειδούς τά άνω σχήματος,
προς δήλωσιν πιθανώς κόγχης επιταφίου μνημείου. "Ανω-
θεν δε αυτού και καθ' όλον το σωζόμενον πλάτος τής στή-
λης ύπάρχουσί βαθεϊαι πράσιναι, μολυβδύχροοι καί μέλαι-
ναι βαφαί, προς δήλωσιν βεβαίως τοΰ υπαίθρου, διότι καί
το λοιπόν βάθος τής γραφής άπεδόθη κυανίζον καί μο-
λυβδόχρουν, ώς ό ορίζων μετά νεφελών.
Ύπό την παράστασιν επί τοϋ μέσου υπάρχει γραπτός
έρμης Έρμου χθονίου νεανικού: επί ταπεινού βάθρου έδη-
λώθη έρειδομένη ή άκτηρίς μετά τών δήθεν χειρών, καί έπ'
αυτής ή κεφαλή τοϋ Έρμου κατά τον άριστερόν κρύταφον,
άναδεδεμένη διά πορφύρας ταινίας, άνεμιζομένων όπισθεν
τοϋ τραχήλου τών άκρων αυτής- ετέρα όμοία ταινία περιβάλ-
λει τον τράχηλον αύτοϋ, καί κατέρχεται εκατέρωθεν επί τοϋ
στήθους- περαιτέρω, εν τή άρμοζούση θέσει, άπεδόθη ερυθρός
ό φαλλός, καί κατωτάτω επί τής εξοχής τού βάθρου δηλοϋν-
ται κατατεθειμένα δύο στρογγυλά αντικείμενα, έν εϊδει αγ-
γείων, τοΰ σχήματος τών βυμβυλιών, ών το μεν πορφυροΰν
δύναται νά έκληφθή πιθανώτερον ώς καρπός ροιάς, τύ δε
κίτρινον, όπερ όμως δεν άπεδόθη επί τοϋ δημοσιευομένου
πίνακος, ώς μήλον, ή ώς άωρος καρπός ροιάς επίσης.
Περί δε τής τύχης ιης στήλης ταύτης σημειωτέον δτι το μεν δεξιόν
μέγα τμήμα μετά τής σχίζης εΐχον φωτογραφήσει τω 1907 καί έψέ-
κασα διά τοΰ τονωτικού μου, το δε άριστερόν άφήκα, δοκιμασίας
ένεκεν, άψέκαστον, καίπερ επίσης άριστα σωζόμενον τούτου ένεκα
άπεχρωματίσθη αυτό ύλίγον άλλ' έψέκασα κατόπιν ομοίως και αυτό,
ουτο> δ' έ'λαβον φωτογραφίαν τοΰ συνόλου τφ 1909, εξ ης έποιήθη
ή είκ. 183 (ή φωτογραφία τοΰ 1907 άπέτυχεν δλως).
Ή δέ είχ. 184 έποιήθη εκ φωτογραφίας, ληφθείσης τω 1915,
άφ' ου έψέκασα διά τοΰ τονωτικοΰ μου την ήδη τω 1912 πλυθεΐ-
σαν καί, ώς λοιπαί, δεινοπαθήσασαν στήλην' ή μη επιτυχία δμως
τής φωτογραφίας, εξ ης έποιήθη ή είκ. 183, δεν επιτρέπει την
σύγκρισιν πάντως δμως διακρίνεται έκ τής είκ. 184 δτι ή στήλη
απέβη καθαρωτέρα καί αί λεπτομέρειαι ευκρινείς, άλλ' δτι αϊ βαφαϊ
αρκούντως έθαμβώθησαν.
Ρ'.—) Ή στήλη τής Άφροδεισίας.
(Ιΐίναξ VI και είκών 185-186187 καί έν τί] Αρχαίο).. 'Εφημ. 1908 σελ. 24 είκ 4 καί πίν. 4 αριθ. 2).
Τής Α' αί&ούσης τοΰ Μοναείον Βόλου άριϋ1. 28.—
"Υψος 0.78, πλάτος 0.363, πάχος 0.06, της δέ εικόνος
νψος 0.34, πλάτος άνωτάτω 0.313, κατωτάτω 0.346.
Εύρέ&ησαν αμφότερα τά τμήματα έν τω διακένω τής
Νοτιάς πλευράς τοΰ Α' πύργου τω 1907. Περιγράφεται
έν τοις Θεοσαλ. Μνημείοις σελ. 188 • 194.
Στήλη τής Άφροδεισίας. έκ λευκοϋ μαρμάρου, έκ δύο
μεγάλων τμημάτων συναρμοσθεΐσα ακέραιος, πλην μικρών
αποκοπών καί αποσχίσεων. "Ανω λήγει είς αέτωμα, κατά το
πλείστον άποσχισθέν καί άποκοπέν, πλην ευμεγέθους σχί-
ζης, ήτις, μετά τήν άντιγραφήν τής στήλης ευρεθείσα,
συνεκολλήθη ')■ ήσαν δέ πλουσίως βεβαμμέναι αί λεπτομέ-
ρειαι τοΰ αετώματος, καί διετηρήθησαν άριστα αί βαφαί
επί τής σχίζης, μετά μέρους βαθέως κίτρινου καρπού ροιάς.
έπί τοΰ μέσου τοϋ τύμπανου- ό κίτρινος καρπός δύναται
νά θεωρηθή ότι ύποδηλοΐ ίσως το άωρον αυτού τε καί τοϋ
αποθανόντος, ό δέ πορφυρούς το ώριμον αμφοτέρων.
Ύπό το γεΐσον διατηρείται ή άρχήθεν ροδίνη βεθαμμένη
κορωνίς•ύπ' αυτήν δ'έχαράχθη βαθέως καί επιμελώς ή έπι-
Χ) Εΐχεν δμως άρχήθεν αποκοπή ή άκρα δεξιά γωνία τοΰ αετώ-
ματος, και συνεκολλήθη ύπό τοΰ αρχαίου τεχνίτου (πρβλ. τήν στήλην
τήζ Άρχιδίκης), διατηρηθείσης και σήμερον λευκής κόνεως, ήτις
τότε έχρησίμευέν, ώς φαίνεται, ώς λιθόκολλα.
γραφή" τά γράμματα, ών ΰψος 0.011 -0.027, διάστιχ. 0.008,
διατηρούσι τοΰ μεν πρώτου στίχου ζωηρότατα, τών δέ λοι-
πών άσθενέστερον, τήν βαθέως έρυθράν αυτών βαφήν :
'Αφροδεισία
(Ήδίστη) Θευδότον
Επειρώτις.
Το όνομα Ήδίστη άπέξεσεν ό χαράκτης, άλλ' ουχί το-
σούτον, ώστε νά έξαφανισθή- θά ήτο δέ αύτη αδελφή τής
Άφροδεισίας, προαποθανοϋσα- καί κατ* αρχάς μεν προϋπε-
λογίσθη ή ποίησις κοινής αμφοτέρων στήλης, έπειτα δμως,
μεταγνόντες οί οικείοι, εποίησαν ιδίαν στήλην τής Ήδί-
στης, καί τούτου ένεκα διέταξαν τήν άπόξεσιν τοΰ ονόμα-
τος. Περί τοϋ Εο, προφερομένου ώς ΕΥ, βλ. τά προειρημένα
έν τή στήλη τοΰ 'Αρισστοκλέους- το δέ Ε τοϋ Έπειρώτις, αντί
τοΰ Η, δηλοϊ τήν τότε άδιάφορον προφοράν αυτών.
Επειδή δέ οί Ήπειρώται ώνομάζοντο γενικώς ούτω,
καί ουχί κατά πόλεις, άπό τοΰ 276 προ Χρ., καί μάλιστα,
άπό τοΰ 2ο8 προ Χρ., συμπεραίνομεν ότι ή στήλη αΰτη
δέν είναι αρχαιότερα τοϋ 275 προ Χρ., άλλ' ούτε νεωτέρα
τοϋ 168 προ Χρ., οπότε ή χώρα εκείνη κατεστράφη ύπό
τών 'Ρωμαίων. Πάντως οί χρόνοι τής στήλης κείνται όλί-
γον μετά τά μέσα τής Γ' προ Χρ. έκατονταετηρίδος.
Υπό τήν έπιγραφήν υπάρχει κίτρινη οριζόντιος γραμμή,
καί όλίγον υπ* αυτήν, μετά κενόν ύψους 0 028, τρεις ετε-
ραι όμοιαι πλην τής μέσης, ούσης ρόδινης• δι' αυτών πε-
15δ
κυλινδρικοί}, ή υπόλοιπα μορφής τίνος, ήτοι δευτέρας θερα-
παίνης, ή παιδιού κττ.
Ενώπιον καΐ εγγύτατα τΓ|ς Χοιρίλης παρίσταται ΰερα-
παινις μικρά, ορθή ιστάμενη κατενώπιον, φορούσα χιτώνα
ποδήρη, άχειρίδωτον, καΐ έπ' αύτοϋ, άπό της όσφύος έζω-
σμενον και κατερχόμε.νον μέχρι των ποδών, επίμηκες ύπηρε-
τικόν ύφασμα, την καλουμένην σήμερον «ποδιάν». Την δε-
ξιάν χείρα καταβιθάζουσα, προεκτείνει ήπίως μετ' ανοικτής
προς τα άνω της παλάμης, έφ' ης υπάρχει άντικείμενόν τι
δυαδιάκριτον, στρογγύλον, δπερ προσφέρει προς την δέσποι-
ναν, στρέφουσα ολίγον δεξιά προς αυτήν την κεφαλήν, ώς
προσόλέπουσα έκείνην' εκεί φαίνονται καί τίνα ίχνη της
άκρας <χειρός της δεσποίνης ασαφή.
Την δε άριστεράν χείρα κατα(Ή()άζει επίσης ή Οεραπαι-
νίς εγγύτατα προς το σώμα, κρατούσα διά της άκρας χειρός
έ'τερόν τι άντικείμενόν εν εΐδει καρπού, ή δέσμης ανθέων»
όπερ έ'λαβεν έκ κυλινδρικού βωμοϋ, προς δν ατηοίζει την
άκραν χείρα- φέρει δε ύ βωμός άνω τε καί κάτω ευρύ, εξέχον
διάζωμα, καί είναι εστεμμένος διά ταινίας, βαθυπρασίνων
φύλλων καί κόκκων, μύρτου πιθανώς, λοξώς επικείμενης έκ
τών άνω δεξιά προς τά κάτω αριστερά- επί τοΰ μέσου τοϋ
βωμοϋ διακρίνονται έπιτεθειμένα μικρά τίνα αντικείμενα
εν εϊδει άνημμένων, καί τίνων μήπω πυρακτωθέντων, αν-
θράκων, ή ίσως μικρών ποπάνων καί ανθέων, αν ή ϋνοΐα
θεωρηθχ) άπυρος, όπερ εύλογώτερον.
Όλίγον υπέρ τον βωμόν καί δεξιά ύπάρχουσί τίνες
φθοραι βαφών και εκπτώσεις, παρέχουσαι έμφασιν καπνού,
ανερχομένου άνω δεξιά λοξώς καί όιαχυνομένου προς τά
κάτω. Περαιτέρω δεξιά είς το άκρον τής στήλης υπάρχει
είδος όρθοστάτου ύψηλοΰ, τραπεζοειδούς τά άνω σχήματος,
προς δήλωσιν πιθανώς κόγχης επιταφίου μνημείου. "Ανω-
θεν δε αυτού και καθ' όλον το σωζόμενον πλάτος τής στή-
λης ύπάρχουσί βαθεϊαι πράσιναι, μολυβδύχροοι καί μέλαι-
ναι βαφαί, προς δήλωσιν βεβαίως τοΰ υπαίθρου, διότι καί
το λοιπόν βάθος τής γραφής άπεδόθη κυανίζον καί μο-
λυβδόχρουν, ώς ό ορίζων μετά νεφελών.
Ύπό την παράστασιν επί τοϋ μέσου υπάρχει γραπτός
έρμης Έρμου χθονίου νεανικού: επί ταπεινού βάθρου έδη-
λώθη έρειδομένη ή άκτηρίς μετά τών δήθεν χειρών, καί έπ'
αυτής ή κεφαλή τοϋ Έρμου κατά τον άριστερόν κρύταφον,
άναδεδεμένη διά πορφύρας ταινίας, άνεμιζομένων όπισθεν
τοϋ τραχήλου τών άκρων αυτής- ετέρα όμοία ταινία περιβάλ-
λει τον τράχηλον αύτοϋ, καί κατέρχεται εκατέρωθεν επί τοϋ
στήθους- περαιτέρω, εν τή άρμοζούση θέσει, άπεδόθη ερυθρός
ό φαλλός, καί κατωτάτω επί τής εξοχής τού βάθρου δηλοϋν-
ται κατατεθειμένα δύο στρογγυλά αντικείμενα, έν εϊδει αγ-
γείων, τοΰ σχήματος τών βυμβυλιών, ών το μεν πορφυροΰν
δύναται νά έκληφθή πιθανώτερον ώς καρπός ροιάς, τύ δε
κίτρινον, όπερ όμως δεν άπεδόθη επί τοϋ δημοσιευομένου
πίνακος, ώς μήλον, ή ώς άωρος καρπός ροιάς επίσης.
Περί δε τής τύχης ιης στήλης ταύτης σημειωτέον δτι το μεν δεξιόν
μέγα τμήμα μετά τής σχίζης εΐχον φωτογραφήσει τω 1907 καί έψέ-
κασα διά τοΰ τονωτικού μου, το δε άριστερόν άφήκα, δοκιμασίας
ένεκεν, άψέκαστον, καίπερ επίσης άριστα σωζόμενον τούτου ένεκα
άπεχρωματίσθη αυτό ύλίγον άλλ' έψέκασα κατόπιν ομοίως και αυτό,
ουτο> δ' έ'λαβον φωτογραφίαν τοΰ συνόλου τφ 1909, εξ ης έποιήθη
ή είκ. 183 (ή φωτογραφία τοΰ 1907 άπέτυχεν δλως).
Ή δέ είχ. 184 έποιήθη εκ φωτογραφίας, ληφθείσης τω 1915,
άφ' ου έψέκασα διά τοΰ τονωτικοΰ μου την ήδη τω 1912 πλυθεΐ-
σαν καί, ώς λοιπαί, δεινοπαθήσασαν στήλην' ή μη επιτυχία δμως
τής φωτογραφίας, εξ ης έποιήθη ή είκ. 183, δεν επιτρέπει την
σύγκρισιν πάντως δμως διακρίνεται έκ τής είκ. 184 δτι ή στήλη
απέβη καθαρωτέρα καί αί λεπτομέρειαι ευκρινείς, άλλ' δτι αϊ βαφαϊ
αρκούντως έθαμβώθησαν.
Ρ'.—) Ή στήλη τής Άφροδεισίας.
(Ιΐίναξ VI και είκών 185-186187 καί έν τί] Αρχαίο).. 'Εφημ. 1908 σελ. 24 είκ 4 καί πίν. 4 αριθ. 2).
Τής Α' αί&ούσης τοΰ Μοναείον Βόλου άριϋ1. 28.—
"Υψος 0.78, πλάτος 0.363, πάχος 0.06, της δέ εικόνος
νψος 0.34, πλάτος άνωτάτω 0.313, κατωτάτω 0.346.
Εύρέ&ησαν αμφότερα τά τμήματα έν τω διακένω τής
Νοτιάς πλευράς τοΰ Α' πύργου τω 1907. Περιγράφεται
έν τοις Θεοσαλ. Μνημείοις σελ. 188 • 194.
Στήλη τής Άφροδεισίας. έκ λευκοϋ μαρμάρου, έκ δύο
μεγάλων τμημάτων συναρμοσθεΐσα ακέραιος, πλην μικρών
αποκοπών καί αποσχίσεων. "Ανω λήγει είς αέτωμα, κατά το
πλείστον άποσχισθέν καί άποκοπέν, πλην ευμεγέθους σχί-
ζης, ήτις, μετά τήν άντιγραφήν τής στήλης ευρεθείσα,
συνεκολλήθη ')■ ήσαν δέ πλουσίως βεβαμμέναι αί λεπτομέ-
ρειαι τοΰ αετώματος, καί διετηρήθησαν άριστα αί βαφαί
επί τής σχίζης, μετά μέρους βαθέως κίτρινου καρπού ροιάς.
έπί τοΰ μέσου τοϋ τύμπανου- ό κίτρινος καρπός δύναται
νά θεωρηθή ότι ύποδηλοΐ ίσως το άωρον αυτού τε καί τοϋ
αποθανόντος, ό δέ πορφυρούς το ώριμον αμφοτέρων.
Ύπό το γεΐσον διατηρείται ή άρχήθεν ροδίνη βεθαμμένη
κορωνίς•ύπ' αυτήν δ'έχαράχθη βαθέως καί επιμελώς ή έπι-
Χ) Εΐχεν δμως άρχήθεν αποκοπή ή άκρα δεξιά γωνία τοΰ αετώ-
ματος, και συνεκολλήθη ύπό τοΰ αρχαίου τεχνίτου (πρβλ. τήν στήλην
τήζ Άρχιδίκης), διατηρηθείσης και σήμερον λευκής κόνεως, ήτις
τότε έχρησίμευέν, ώς φαίνεται, ώς λιθόκολλα.
γραφή" τά γράμματα, ών ΰψος 0.011 -0.027, διάστιχ. 0.008,
διατηρούσι τοΰ μεν πρώτου στίχου ζωηρότατα, τών δέ λοι-
πών άσθενέστερον, τήν βαθέως έρυθράν αυτών βαφήν :
'Αφροδεισία
(Ήδίστη) Θευδότον
Επειρώτις.
Το όνομα Ήδίστη άπέξεσεν ό χαράκτης, άλλ' ουχί το-
σούτον, ώστε νά έξαφανισθή- θά ήτο δέ αύτη αδελφή τής
Άφροδεισίας, προαποθανοϋσα- καί κατ* αρχάς μεν προϋπε-
λογίσθη ή ποίησις κοινής αμφοτέρων στήλης, έπειτα δμως,
μεταγνόντες οί οικείοι, εποίησαν ιδίαν στήλην τής Ήδί-
στης, καί τούτου ένεκα διέταξαν τήν άπόξεσιν τοΰ ονόμα-
τος. Περί τοϋ Εο, προφερομένου ώς ΕΥ, βλ. τά προειρημένα
έν τή στήλη τοΰ 'Αρισστοκλέους- το δέ Ε τοϋ Έπειρώτις, αντί
τοΰ Η, δηλοϊ τήν τότε άδιάφορον προφοράν αυτών.
Επειδή δέ οί Ήπειρώται ώνομάζοντο γενικώς ούτω,
καί ουχί κατά πόλεις, άπό τοΰ 276 προ Χρ., καί μάλιστα,
άπό τοΰ 2ο8 προ Χρ., συμπεραίνομεν ότι ή στήλη αΰτη
δέν είναι αρχαιότερα τοϋ 275 προ Χρ., άλλ' ούτε νεωτέρα
τοϋ 168 προ Χρ., οπότε ή χώρα εκείνη κατεστράφη ύπό
τών 'Ρωμαίων. Πάντως οί χρόνοι τής στήλης κείνται όλί-
γον μετά τά μέσα τής Γ' προ Χρ. έκατονταετηρίδος.
Υπό τήν έπιγραφήν υπάρχει κίτρινη οριζόντιος γραμμή,
καί όλίγον υπ* αυτήν, μετά κενόν ύψους 0 028, τρεις ετε-
ραι όμοιαι πλην τής μέσης, ούσης ρόδινης• δι' αυτών πε-