Archivio storico dell'arte (1.1888)

78

NUOVI DOCUMENTI

II.

Indictione 4, mensis Augusti, die 21, 1561. - In
presentia ctc. Cimi sit prò ut infrascriptae partes as-
sgruerunt quod Antonius, Jo. Mariae, del Francese de
Castro Durantis, ad presens famulus domini Michaelis
angeli Bònarroti scultoris, eidem domino Michaeli an-
gelo per pluros anuos et ultra octo 1 inservierit, et de
servitiis huiusmodi preetitis et de mercede sua fuerit
ab eodem d. Mietutele angelo satisfactus; et pariter
idem Antonius Durante huiusmodi famulatu et usque
in presentem diem varia et diversa bona ipsius d. Mi-
chaelis angeli administraverit et gubernaverit, ac exe-
gerit varias pecuniarum summas, et de his omnibus et
aliis omnibus et singulis per eum administratis, bonum
fidelem et legalem computimi eidem d. Michaeli angelo
reddiderit; velintque propterea ad invicem de hiis om-
nibus usque in presentem diem gestis et administratis
quietare, ne ullo unquam tempore aliqua inter eos et
heredes ipsorum oriri possit litis materia: ideirco per-
sonaliter constitutus idem d. Michael Angelus sponte etc.
ac omni meliori modo etc. quietavit etc. eumdem An-
tonium presentem etc. de omnibus per eum usque in
presentem diem administratis gubernatis et exactis,
eo quia de illis bonum computimi, ab eodem Imbuisse
confessus fuit per pactum etc. Et versa vice idem An-
tonius sponte etc. ac omni meliori modo etc. quietavit etc.
eumdem d. Michaelem angelum presentem etc. de mer-
cede usque in presentem diem ipsi prestita, eo quia se
satisfacturn vocavit, renunciavit etc. per pactum etc. et
ad invicem etc. de omnibus inter eos usque in presentem
diem gestis et factis quietarunt etc. Volentes huiusmodi
quietationem esse generalem et generalissimam ac spe-
cialem et specialissimam, et se extendere etiam ad hic
non expressa, etiam per aquilianam stipulationem et
alias omni meliori modo etc. Recognoscendo etiam ve-
ntatemi erga dietimi Antonium idem d. Michael angelus
confessus fuit etc. duas figuras marmoreas sbozzatas
maini ipsius d. Michaelis angeli, et in domo oxistentes,
de uno Cariato una con la croce, e l'altra Christo
morto 2 esse ipsius Antonii et ad eum spedare et per-
tinere, et propterea a quoquam nolle super eis mole-,
stari. Quae omnia, etc...

Actum Romae in domo ipsius d. Michaelis Angeli
in regione Trivii, presentibus, ibidem audientibus et

1 Otto anni prima viveva ancora Urbino, il quale morì nel
1555.

2 Nell'inventario delle robe rinvenute nella casa ove Mi-
chelangelo mori si legge : « una stantia a basso coperta a tetto,
«love sono : una statua principiata per un Cristo, ed un'altra
figura disopra attaccata insieme, sbozzata et non finita; un'altra
statua piccolina per un Cristo con la croce in spalla et non
finita ». Queste debbono essere appunto le statue regalate ad
Antonio. L'Archivio tornerà ad occuparsi di quest'argomento in
un prossimo numero.

intelligentibus his, videlicet: domino Horatio Bastoia
clerico de Castro Durante et Bonfilio quondam Grimaldi
de Grimaldis de Monte Granario Firmanae dioc. te-
stibus etc.

(Arch. dei Notai Capitolini. Atti di Curzio Saccocci.
Voi. 1519, pag. Oli.)

III.

In nomine Domini. Amen. Anno a nativitate eiusdem
Domini millesimo quingentesimo sexagesimo tertio, In-
dictione sexta, die vero decima quarta mensis Aprilis,
Pontificatus S.mi in Christo patris et domini nostri do-
mini Pij divina providentia papae quarti, anno quarto.
Cum fuerit et sit prò ut D. Michaolangelus Bonarottus
civis florentinus asseruit, et medio iuramento tactis
sacris literis ad sancta Dei evangelia iuravit et affir-
mavit quod Antonius filius Johannis Mariae del Fran-
cioso de Castrodurante inservierit et famulatus fuerit
ipsi D. Michaeli Angelo, por spati uni decem annorum
et ultra vel circa, fidelissime et cum omni solertia et
diligentia et in omnibus suis necessariis et opportunis
negotiis et servitiis, in exigendisque variis et diversis
creditis, eiusdemque vendendisque et alienandis lapidibus
marmoreis prò eodem, et in hiis omnibus et aliis qui-
buscumque bonis ipsius Michaelis se diligentem et
fidelissimum oxhibuerit, bonumque fidelem et legalem
computimi de eis reddiderit, et non solimi ipsum D. Mi-
chaelem uti dominimi et patronum tractaverit sed uti
patroni honoraverit, et maxima cum affectione se ges-
serit erga eum, res et bona eius, adeo quod dictus An-
tonius continue se magis benemeritum demonstravit,
et propterea idem D. Michael ne ingratus videretur et
obliviosus bonofitiorum et gratorum servitiorum, sepis-
sime cogitavit quomodo posset se munifìcem illi osten-
dere, et magis atque magis illuni reddere serventiorem
et perseverantem in tam bona et grata et sibi accepta
et bene placita servitute, seu potius familiaritate, in
qua offitiosissime per spatium dictorum decem annorum
circa perseveravi animo indefesso, et ob id oidem An-
tonio, quem non ut faniulum sed uti filiitm reputavit et
reputat, sui» id exigentibus servitiis et meritis fide et
integriate, aliquando decem, aliquando quindecim, ali-
quando vigiliti quinque, et successive quinquaginta, et
aliquando etiam contimi et ultra sciita in diversis vi-
cibus et temporibus donavit et elargitus fuit, imo in
recognitionem et remunerationem suorum servitiorum
gratorum oi impensorum concessit et tradidit ex sua
sponte et libera voluntate, et ernia sic sibi libere facere
placuit et placet, attentis qualitate ot conditione predicti
Antonii et gratis servitiis ei impensis ut supra, adeo
quod in totum possunt ascendere ad summam scutorum
duorum millium in circa et forte ultra: attendons etiam
ipse D. Michael quod dictus Antonius tam in eiusdem
Michaelis vita quam post eius mortem possit commode
et honorate vivere et amplius non cogatur alicui alteri