Archivio storico dell'arte (4.1891)

NUOVI DOCUMENTI

L'Architettura a Roma

durante il Pontificato d'Innocenzo Vili.

(Continuazione).1

1 Mayistri via rum.

Prima d'intraprendere lo studio dei diversi monu-
menti eseguiti durante il pontificato d'Innocenzo YI1I
riprodurrò, sui lavori diretti dai Magistri viarum, un
certo numero di documenti, in seguito a quelli prece-
dentemente pubblicati :

1484, 5 ottobre. « Die v dicti solvit... florenos vigin-
tiduos de carlenis X prò floreno et boi. XYI Magistro
arco de Florentia muratori prò cannis XYI matonati
per eum facti a cappellis pontis Sancti Angeli usque ad
palatium, fi. XXIII, 20 ». (Arch. Secr. Yatic. ; M. 1484-1485,
fol. 154).

1484, 9 dicembre. « Yobis nobilibus viris Ludovico de
Marganis et Francisco de Alberinis, civibus romanis a?di-
ficiorum urbis magistris, etc. Cum ex nostro ac multorum
fidedignorum relatu accepimus ac in Camera apostolica
sa?pe expositum fuit quosdam vicos sive vias in secessu
constitutas in Urbe et Regione Parionis, quarum una
est retro ortos (sic) quosdam domorum ecclesia? beata?
Maria? de Populo, ac R(li patris dni Antonii de Yiterbio,
prothonotarii et apostolica? Camera? clerici, ac etiam
ha?redum Johannis Mattacii, et quarundam pauperum
mendicantium mulierum, et d. Augustinum de Urbino,
ac domos sive sacristiam Basilica? S. Petri, aliosque con-
fines; alius vero est retro et sub voltis dni Petri et
d. Dionisii de Vicentia, prope Agonem, in fimo ac pu-
tredine et sterquiliniis ac diversorum animalium cada-
veribus continuo repletas, ob que jam devia? facta? et
putrida', fsetorem et luem quandam afferunt locis circum-
vicinis, quas claudere et in hunc finem vendere expedit
ut loca illa munda serventur :

« Qua propter mature super hoc preehabito et com-
municato Consilio in dieta Camera una cum II'11" patribus

1 Vedi Archivio storico dell'Arte, 1891, p. 60-63.

in Cliristo et dnis prsesidentibus et clericis Camera? apo-
stolica? antedicta?, et de eorum unanimi voluntate et con-
sensu, ac de mandato Smi D. X. Papa?, viva? vocis oraculo
nobis super hoc facto, ac auctoritate nostri camerariatus
officii, vobis Ludovico et Francisco, magistris stratarum

antedictis, harum serie committimus ut vicos sive vias

'

supradictas una cum omnibus juribus et pertinentiis
suis ac introitibus et exitibus et confinibus earundem
certius et specialius per nos designandis cum omni do-
minio, proprietate et possessione juris publici, sive alias
ad Canterani apostolicam, sive Urbis quomodolibet spec-
tantibus et pertinentibus , jure proprio et imperpe-
tuum (sic) cum omnibus et singulis obligationibus ho-
norum dieta? Cameree ac clausulis, stipulationibus et
solemnitatibus de jure vel consuetudine in validiori
forma juris requisitis, uni vel pluribus quibuscunque
emptoribus vias hujusmodi totas et integras vel illarum
partem emere volentibus, prò pretio sive pretiis quod
sive qua? melius et utilius prò arbitrio vestro convenire
cognoveritis, libere et absolute vendere ac titulo legi-
timsé et perpetua? venditionis... (in bianco) et legitime
concedere... Xec non ostia quseque dictorum et aliorum
ortorum in dictas vias ingressum et regressum habentia
muro claudere ac claudi et murari facere et mandare
possitis et valeatis, plenam et omnimodam potestatem,
facultatem et auctoritatem damus et concedimus per
preesentes, etc. ». (A. S. Y. Divers. Cam., 1484-1486,
If. 33-34. Cfr. fol. 114).

1487, 28 maggio. «In nomine Domini amen. Noverint
universi et singuli pra?sens publicum instrumentum in-
specturi, lecturi, pariter et audituri, quod Rn" et Rdl pa-
tres domini Johannes Alimentus de Nigris, Sedis apo-
stolica? prothonotarius, D. X. Papa? vice camerari us, et
unus de numero clericorum Camera? apostolica? et R""
in Christi patris et dni, dni Raphaelis, miseratione di-
vina S. Georgii ad velum aureum Diaconi Cardinalis,
pra?fati I). N. Papa? camerarii, in dieta Camera aposto-
lica locumtenens, et Nicolaus Archiepiscopus Cusenti-
nus, in eadom camera pra?sidens, et Andreas de N i-