DOI Artikel:
Suchocki, Wojciech: Pokój pana w pałacu w Mosznej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27011#0181
Wojciech Suchocki
POKÓJ PANA W PAŁACU W MOSZNEJ 1
Poniższy tekst jest całością, która jednocześnie domaga się rozwinięcia.
Podejmuje on pewne zadanie, którego wykonanie ma umożliwić dalsze
badanie przedmiotu. Przedmiotem tym jest obiekt architektoniczny, tekst
ten próbuje więc określić, jak i co znaczy przestrzeń, jest odczytaniem
i analizą konkretnej przestrzeni, mającą na celu ujawnienie zasady jej
funkcjonowania. Posługuje się w tym celu — sprawdzając jej możliwości
— techniką wspartą na ustaleniach i postulatach, sformułowanych w sto-
sunku do semiotyki architektury przez Umberto Eco w Pejzażu semio-
tycznym 2. Rozkłada więc przestrzeń na elementy, których układ wpływa
na jej znaczenie i dalej stara się zidentyfikować zasady stojące za zespo-
łem ich wzajemnych relacji, określić reguły, jakim się on podporządko-
wuje, warunki jego sensownego funkcjonowania 3, dąży do opisania formy
retorycznej, jaką on konstruuje, wreszcie — identyfikacji ideologii, która
tę formę wygenerowała 4.
1 Jest to, nieznacznie zmieniony, tekst referatu wygłoszonego na sesji poświęco-
nej problemom konserwatorskim, zorganizowanej we wrześniu 1975 r. w Poznaniu..
Herrensaal, czyli pokój pana znajduje się w południowo-wschodnim skrzydle pałacu,
dobudowanym do starszego powstałego w roku 1768, pałacu barokowego, po jego*
pożarze w roku 1896. Właścicielem pałacu był wtedy Franz Hubert Graf von Tiele-
-Winkler. W drugiej fazie rozbudowy powstało skrzydło płn.-zach. ukończone w r.
1913. Zob. R. Weber, Schlesische Schlósser. T. 1, Dresden-Breslau 1909, s. 21,
tabl. 88 - 92.
z U. E c o, Pejzaż semiotyczny. Warszawa 1972.
3 W tej fazie analizy, jak mówi Barthes, „rozgrywa się rodzaj walki przeciwko'
przypadkowi, [...] dzieło jawi się jako skonstruowane, to znaczy obdarzone sensem
dzięki regularnemu powrotowi i kojarzeniu jednostek”. R. Barthes, Działalność
strukturalistyczna. W: Mit i znak. Eseje. Warszawa 1970, s. 278. Jednocześnie każda
relacja w dziele ma znaczenie, „sztuka nie zna szumów (w znaczeniu teorii informa-
cji): jest to system czysty, nie ma tu nigdy jednostek zmarnowanych”. R. Barthes,
Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań. Pamiętnik Literacki 1963 z. 4, s. 334- 335.
4 Na temat retoryki i ideologii zob. U. Eco, op. cłt., zwłaszcza s. 139 - 148.
POKÓJ PANA W PAŁACU W MOSZNEJ 1
Poniższy tekst jest całością, która jednocześnie domaga się rozwinięcia.
Podejmuje on pewne zadanie, którego wykonanie ma umożliwić dalsze
badanie przedmiotu. Przedmiotem tym jest obiekt architektoniczny, tekst
ten próbuje więc określić, jak i co znaczy przestrzeń, jest odczytaniem
i analizą konkretnej przestrzeni, mającą na celu ujawnienie zasady jej
funkcjonowania. Posługuje się w tym celu — sprawdzając jej możliwości
— techniką wspartą na ustaleniach i postulatach, sformułowanych w sto-
sunku do semiotyki architektury przez Umberto Eco w Pejzażu semio-
tycznym 2. Rozkłada więc przestrzeń na elementy, których układ wpływa
na jej znaczenie i dalej stara się zidentyfikować zasady stojące za zespo-
łem ich wzajemnych relacji, określić reguły, jakim się on podporządko-
wuje, warunki jego sensownego funkcjonowania 3, dąży do opisania formy
retorycznej, jaką on konstruuje, wreszcie — identyfikacji ideologii, która
tę formę wygenerowała 4.
1 Jest to, nieznacznie zmieniony, tekst referatu wygłoszonego na sesji poświęco-
nej problemom konserwatorskim, zorganizowanej we wrześniu 1975 r. w Poznaniu..
Herrensaal, czyli pokój pana znajduje się w południowo-wschodnim skrzydle pałacu,
dobudowanym do starszego powstałego w roku 1768, pałacu barokowego, po jego*
pożarze w roku 1896. Właścicielem pałacu był wtedy Franz Hubert Graf von Tiele-
-Winkler. W drugiej fazie rozbudowy powstało skrzydło płn.-zach. ukończone w r.
1913. Zob. R. Weber, Schlesische Schlósser. T. 1, Dresden-Breslau 1909, s. 21,
tabl. 88 - 92.
z U. E c o, Pejzaż semiotyczny. Warszawa 1972.
3 W tej fazie analizy, jak mówi Barthes, „rozgrywa się rodzaj walki przeciwko'
przypadkowi, [...] dzieło jawi się jako skonstruowane, to znaczy obdarzone sensem
dzięki regularnemu powrotowi i kojarzeniu jednostek”. R. Barthes, Działalność
strukturalistyczna. W: Mit i znak. Eseje. Warszawa 1970, s. 278. Jednocześnie każda
relacja w dziele ma znaczenie, „sztuka nie zna szumów (w znaczeniu teorii informa-
cji): jest to system czysty, nie ma tu nigdy jednostek zmarnowanych”. R. Barthes,
Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań. Pamiętnik Literacki 1963 z. 4, s. 334- 335.
4 Na temat retoryki i ideologii zob. U. Eco, op. cłt., zwłaszcza s. 139 - 148.