DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Wujewski, Tomasz: Ołtarze w Tucznie i w Marcinkowicach a sprawa autorstwa Hermana Hana
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29066#0139
OŁTARZE W TUCZNIE I W MARCINKOWICACH A SPRAWA AUTORSTWA HERMANA HANA
137
zach kręgu hanowskiego pojawia się ta sama złocista infuła biskupia
itp. Przy odtworzeniu postaci Madonny, która zasadniczo jest zbieżna
z ujęciem na wielkiej Enronnc/Y pełplińskiej, artysta z Tuczna mógł po-
służyć się wzorem obrazu z niedalekich Marcinkowic: nawet pasek ścią-
gający tunikę jest taki sam w obu dziełach. W warstwie malarskiej obraz
z Tuczna różni się od innych dzieł z kręgu Hermana Hana.
Ołtarz boczny św. Marii Magdaleny w kościele parafialnym w Tucz-
nie również ma architektoniczną strukturę i zawiera obrazy w predelli,
w polu głównym i w zwieńczeniu (il. 9). Obraz w predelli, malowany na
desce w polu rozciągniętego sześcioboku, przedstawia wizytę Chrystusa
w domu Marii i Marty (il. 10). Z lewej, przy stole nakrytym białym obru-
sem i zastawianym przez chłopca, siedzi Jezus w czerwonej szacie wy-
ciągając dłoń w kierunku klęczącej na posadzce Marii, strojnie odzianej,
z kosztowną broszą i trzęsidłem upiętym do włosów. Stojąca na prawo od
niej, a w centrum obrazu starsza kobieta to Marta, odziana w szary strój
odpowiedni do domowych zatrudnień, gestem wskazuje na Marię. Na
drugim planie widnieje gromadka stojących mężczyzn, przyglądających
się zdarzeniu. Jeden z nich ruchem rąk próbuje powstrzymać Chrystusa
od dotknięcia klęczącej kobiety. Po prawej stronie obrazu w tle widnieje
kredens z cynową zastawą, a z boku służąca przystawia duże naczy-
nie do ognia na kominie. Scena jest ilustracją wydarzenia opisanego
w ewangelii Łukasza 10,38-42: Maria usiadła u stóp Pana i przysłuchi-
wała się jego mowie. Marta tymczasem krzątała się przy posługiwaniu,
ale w pewnym momencie zirytowana zwróciła się do Chrystusa, aby nie
był obojętny na to, że siostra jej nie pomaga. Przy tej jednak interpretacji
niezrozumiały jest gest mężczyzny próbującego powstrzymać Chrystusa,
jak też zbyt strojne odzienie (żółty płaszcz!) i świecidełka klęczącej kobie-
ty, skruszona poza, które bardziej pasują do jawnogrzesznicy niż do kon-
templującej świętej (il. 11). Wyjaśnienia można szukać w tradycji chrze-
ścijańskiej, która niekiedy utożsamiała Marię, siostrę Marty, z Marią
MagdalenąW Zatem artysta w kompozycji obrazu skontaminował dwa
różne wątki, przy czym drugi z nich nawiązywałby do wydarzenia opi-
sanego w ewangelii Łukasza 7,36-50: w domu faryzeusza Szymona
Chrystus spotyka nawróconą kurtyzanę, Marię z Magdali, która obmyła
i namaściła mu stopy. Tego epizodu w omawianym obrazie wprawdzie nie
ma, ale ponieważ dwa pozostałe obrazy w ołtarzu przedstawiają Marię
Magdalenę można przyjąć, że do takiego pomieszania tematów rzeczywi-
ście doszło. W obrazie zwraca uwagę wrażliwość twórcy na detal ikono-
graficzny (łyżeczka i solniczka na stole!), luministyczne efekty, zręcznie
wykonane bliki. Fizjonomia Chrystusa jest typowa dla dzieł Hana.
48 LCI 7, kol. 533 n.
137
zach kręgu hanowskiego pojawia się ta sama złocista infuła biskupia
itp. Przy odtworzeniu postaci Madonny, która zasadniczo jest zbieżna
z ujęciem na wielkiej Enronnc/Y pełplińskiej, artysta z Tuczna mógł po-
służyć się wzorem obrazu z niedalekich Marcinkowic: nawet pasek ścią-
gający tunikę jest taki sam w obu dziełach. W warstwie malarskiej obraz
z Tuczna różni się od innych dzieł z kręgu Hermana Hana.
Ołtarz boczny św. Marii Magdaleny w kościele parafialnym w Tucz-
nie również ma architektoniczną strukturę i zawiera obrazy w predelli,
w polu głównym i w zwieńczeniu (il. 9). Obraz w predelli, malowany na
desce w polu rozciągniętego sześcioboku, przedstawia wizytę Chrystusa
w domu Marii i Marty (il. 10). Z lewej, przy stole nakrytym białym obru-
sem i zastawianym przez chłopca, siedzi Jezus w czerwonej szacie wy-
ciągając dłoń w kierunku klęczącej na posadzce Marii, strojnie odzianej,
z kosztowną broszą i trzęsidłem upiętym do włosów. Stojąca na prawo od
niej, a w centrum obrazu starsza kobieta to Marta, odziana w szary strój
odpowiedni do domowych zatrudnień, gestem wskazuje na Marię. Na
drugim planie widnieje gromadka stojących mężczyzn, przyglądających
się zdarzeniu. Jeden z nich ruchem rąk próbuje powstrzymać Chrystusa
od dotknięcia klęczącej kobiety. Po prawej stronie obrazu w tle widnieje
kredens z cynową zastawą, a z boku służąca przystawia duże naczy-
nie do ognia na kominie. Scena jest ilustracją wydarzenia opisanego
w ewangelii Łukasza 10,38-42: Maria usiadła u stóp Pana i przysłuchi-
wała się jego mowie. Marta tymczasem krzątała się przy posługiwaniu,
ale w pewnym momencie zirytowana zwróciła się do Chrystusa, aby nie
był obojętny na to, że siostra jej nie pomaga. Przy tej jednak interpretacji
niezrozumiały jest gest mężczyzny próbującego powstrzymać Chrystusa,
jak też zbyt strojne odzienie (żółty płaszcz!) i świecidełka klęczącej kobie-
ty, skruszona poza, które bardziej pasują do jawnogrzesznicy niż do kon-
templującej świętej (il. 11). Wyjaśnienia można szukać w tradycji chrze-
ścijańskiej, która niekiedy utożsamiała Marię, siostrę Marty, z Marią
MagdalenąW Zatem artysta w kompozycji obrazu skontaminował dwa
różne wątki, przy czym drugi z nich nawiązywałby do wydarzenia opi-
sanego w ewangelii Łukasza 7,36-50: w domu faryzeusza Szymona
Chrystus spotyka nawróconą kurtyzanę, Marię z Magdali, która obmyła
i namaściła mu stopy. Tego epizodu w omawianym obrazie wprawdzie nie
ma, ale ponieważ dwa pozostałe obrazy w ołtarzu przedstawiają Marię
Magdalenę można przyjąć, że do takiego pomieszania tematów rzeczywi-
ście doszło. W obrazie zwraca uwagę wrażliwość twórcy na detal ikono-
graficzny (łyżeczka i solniczka na stole!), luministyczne efekty, zręcznie
wykonane bliki. Fizjonomia Chrystusa jest typowa dla dzieł Hana.
48 LCI 7, kol. 533 n.