DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Dettloff, Szczęsny: Leonardo da Vinci i Wit Stosz: dwa światy uniwersalizmu artystycznego z przełomu XV i XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29070#0053
KS. SZCZĘSNY PETTLOFF
LEONARDO DA VINCII WIT STOSZ,
DWA ŚWIATY UNIWERSALIZMU ARTYSTYCZNEGO
Z PRZEŁOMU XVIXVI WIEK1L
Na pierwszy rzut oka wydaje się rzeczą zbyt odważną stawianie
Leonarda da Vinci i Wita Stosza obok siebie. Mimo wszystko podejmuję
to zadanie, ponieważ tego interesującego problemu sztuki europejskiej
nie badano dotychczas wyczerpująco. Byłoby naturalnie rzeczą zbędną
zajmować się szczegółowiej sztuką Leonarda. Na temat genialnego wło-
skiego malarza, rzeźbiarza i architekta, odkrywcy i filozofa napisano
przecież wielką ilość tomów i rozpraw. Powtarzanie wyników tych prac
na tym miejscu byłoby więc zbędne.
Inaczej wygląda sprawa Stosza, mimo że w drukowanej obecnie mo-
jej monografii tego artysty podaję ponad 300 pozycji bibliograficznych,
jednakże wiele z nich ma charakter popularny lub polityczne zabarwie-
nie, bez rzeczywistej naukowej wartości. Pomimo wszystko właśnie ta
ilość rozpraw pozwoli gruntowniej niż dotychczas określić podstawy
twórczej działalności obu artystów, a specjalnie Stosza. Trzeba natural-
nie pamiętać o ważnej roli, jaką obaj twórcy odegrali w stosunkach arty-
stycznych swoich czasów. Podkreślić należy, że zamykają oni epokę
w sztuce, nie stanowią jednak przełomu do sztuki nowej.
Chcąc przeprowadzić porównanie twórczości Leonarda i Stosza, trze-
ba oczywiście wskazać przede wszystkim na odrębną atmosferę, w której
i Temat ten przedstawiłem przed niedawnym czasem, za pośrednictwem doc. dra
J. Białostockiego, redakcji amerykańskiego czasopisma „The Art. Builetin" do krytycznego
jego rozpatrzenia. Znałazł on wielkie uznanie i zainteresowanie redaktora prof. Coffin,
mimo pewnych zastrzeżeń co do charakteru eseistycznego owego artykułu, który z tego
powodu nie mógł być opublikowany według moich zamierzeń, ponieważ pismo to mogłoby
zamieścić rozprawę o charakterze dokumentalnym, szczególnie dotyczącym Wita Stosza.
To ostatecznie spowodowało projekt przetłumaczenia rozprawy na język polski i wydru-
kowania jej w kraju stosowanie do pomysłu doc. dra Jana Białostockiego.
LEONARDO DA VINCII WIT STOSZ,
DWA ŚWIATY UNIWERSALIZMU ARTYSTYCZNEGO
Z PRZEŁOMU XVIXVI WIEK1L
Na pierwszy rzut oka wydaje się rzeczą zbyt odważną stawianie
Leonarda da Vinci i Wita Stosza obok siebie. Mimo wszystko podejmuję
to zadanie, ponieważ tego interesującego problemu sztuki europejskiej
nie badano dotychczas wyczerpująco. Byłoby naturalnie rzeczą zbędną
zajmować się szczegółowiej sztuką Leonarda. Na temat genialnego wło-
skiego malarza, rzeźbiarza i architekta, odkrywcy i filozofa napisano
przecież wielką ilość tomów i rozpraw. Powtarzanie wyników tych prac
na tym miejscu byłoby więc zbędne.
Inaczej wygląda sprawa Stosza, mimo że w drukowanej obecnie mo-
jej monografii tego artysty podaję ponad 300 pozycji bibliograficznych,
jednakże wiele z nich ma charakter popularny lub polityczne zabarwie-
nie, bez rzeczywistej naukowej wartości. Pomimo wszystko właśnie ta
ilość rozpraw pozwoli gruntowniej niż dotychczas określić podstawy
twórczej działalności obu artystów, a specjalnie Stosza. Trzeba natural-
nie pamiętać o ważnej roli, jaką obaj twórcy odegrali w stosunkach arty-
stycznych swoich czasów. Podkreślić należy, że zamykają oni epokę
w sztuce, nie stanowią jednak przełomu do sztuki nowej.
Chcąc przeprowadzić porównanie twórczości Leonarda i Stosza, trze-
ba oczywiście wskazać przede wszystkim na odrębną atmosferę, w której
i Temat ten przedstawiłem przed niedawnym czasem, za pośrednictwem doc. dra
J. Białostockiego, redakcji amerykańskiego czasopisma „The Art. Builetin" do krytycznego
jego rozpatrzenia. Znałazł on wielkie uznanie i zainteresowanie redaktora prof. Coffin,
mimo pewnych zastrzeżeń co do charakteru eseistycznego owego artykułu, który z tego
powodu nie mógł być opublikowany według moich zamierzeń, ponieważ pismo to mogłoby
zamieścić rozprawę o charakterze dokumentalnym, szczególnie dotyczącym Wita Stosza.
To ostatecznie spowodowało projekt przetłumaczenia rozprawy na język polski i wydru-
kowania jej w kraju stosowanie do pomysłu doc. dra Jana Białostockiego.