DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Grzelczak, Piotr: Sprawa Ks. Szczęsnego Dettloffa, UAM 1953
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29070#0089
SPRAWA KS. SZCZĘSNEGO DETTLOFFA. UAM 1953
87
całej postępowej ludzkości wobec śmierci Józefa Stalina". Ponieważ jego
zachowanie „nie licowało z godnością profesora wyższej uczelni Polskiej
Rzeczpospolitej Ludowej", rektor zaproponował, aby Senat w imieniu
Uniwersytetu wyraził w tej sprawie swoje ubolewanie. Powyższa wypo-
wiedź rektora Suszki mogłaby wskazywać, iż zdawał on sobie sprawę
z dramatu, jaki za sprawą żelaznego uścisku PZPR, Uniwersytet Po-
znański zgotował jednemu ze swoich profesorów. Wydaje się, że wnosząc
o łagodny wymiar kary dla ks. prof. Dettloffa, rektor starał się jak naj-
szybciej zakończyć całą sprawę, a jednocześnie w jakimś stopniu uczynić
zadość oczekiwaniom KU PZPR. Okazało się jednak, że w realiach sta-
linizmu słowa rektora znaczą na Uniwersytecie niewiele, propozycja
J. Suszki została bowiem podważona przez jego zastępcę do spraw admi-
nistracyjnych mgr. Tadeusza Klanowskiego. Oświadczył on, że „tylko
wrogowie nie solidaryzują się z nami w postawie wobec śmierci Stalina".
Dlatego też - dowodził dalej - jeśli „wyrazimy ubolewanie z tego powodu,
że ksiądz Dettloff nie solidaryzował się z nami, to tym samym stwier-
dzimy, że należy on do przeciwnego obozu [!]. Usprawiedliwienie Księdza
jego gadulstwem osłabia oskarżenie, ale również osłabia powagę Uni-
wersytetu [sic!]". Zatem „należy wyciągnąć wniosek, że ks. prof. Dett-
loff nie może być nadal profesorem Uniwersytetu". Prorektor prof.
Sz. Szczeniowski poszedł tym samym tropem, co jego przedmówca
i uznał, że ks. Dettloffa należy „potępić i wyciągnąć w stosunku do niego
konsekwencje'^. Podobne stanowisko zajął również dziekan Wydziału
Filozoficzno-Historycznego prof. W. Hensel.
Ostatecznie Komisja zredagowała swój wniosek w formie projektu
uchwały, który niebawem trafił na posiedzenie Senatu UP. Ostatni aka-
pit tego interesującego dokumentu brzmiał następująco: „Senat UP po-
tępiając postawę księdza prof. Dettloffa stoi na stanowisku, że nie może
on pracować dłużej z pożytkiem nad wychowaniem polskiej młodzieży"3i.
W trakcie obrad Senatu, „sprawę profesora Dettloffa" przybliżył zgro-
madzonym rektor J. Suszko. Odczytano protokoły zeznań „świadków"
i przystąpiono do dyskusji. Pierwszy zabrał głos dziekan Hensel, który
stwierdził, że postawa ks. prof. Dettloffa jest dla niego zupełnie niezro-
zumiała, ponieważ dotychczas „nie uchodził za wrogo nastawionego [!]".
Ponadto, „sprawa szczególnie dotyka Wydział przez niego reprezentowa-
ny, który słusznie może być oburzony", dlatego „potępia jego postawę".
Wystąpienia kolejnych dyskutantów: prorektora prof. W. Jaśkiewicza,
kierownika Studium Przygotowawczego mgr. Antoniego Zasempy, dzie-
3° Ibidem.
Projekt uchwały Senatu UP w sprawie ks. prof. Szczęsnego Dettloffa, opracowany
przez Komisję Senacką pod przewodnictwem rektora UP prof. Jerzego Suszki, ibidem.
87
całej postępowej ludzkości wobec śmierci Józefa Stalina". Ponieważ jego
zachowanie „nie licowało z godnością profesora wyższej uczelni Polskiej
Rzeczpospolitej Ludowej", rektor zaproponował, aby Senat w imieniu
Uniwersytetu wyraził w tej sprawie swoje ubolewanie. Powyższa wypo-
wiedź rektora Suszki mogłaby wskazywać, iż zdawał on sobie sprawę
z dramatu, jaki za sprawą żelaznego uścisku PZPR, Uniwersytet Po-
znański zgotował jednemu ze swoich profesorów. Wydaje się, że wnosząc
o łagodny wymiar kary dla ks. prof. Dettloffa, rektor starał się jak naj-
szybciej zakończyć całą sprawę, a jednocześnie w jakimś stopniu uczynić
zadość oczekiwaniom KU PZPR. Okazało się jednak, że w realiach sta-
linizmu słowa rektora znaczą na Uniwersytecie niewiele, propozycja
J. Suszki została bowiem podważona przez jego zastępcę do spraw admi-
nistracyjnych mgr. Tadeusza Klanowskiego. Oświadczył on, że „tylko
wrogowie nie solidaryzują się z nami w postawie wobec śmierci Stalina".
Dlatego też - dowodził dalej - jeśli „wyrazimy ubolewanie z tego powodu,
że ksiądz Dettloff nie solidaryzował się z nami, to tym samym stwier-
dzimy, że należy on do przeciwnego obozu [!]. Usprawiedliwienie Księdza
jego gadulstwem osłabia oskarżenie, ale również osłabia powagę Uni-
wersytetu [sic!]". Zatem „należy wyciągnąć wniosek, że ks. prof. Dett-
loff nie może być nadal profesorem Uniwersytetu". Prorektor prof.
Sz. Szczeniowski poszedł tym samym tropem, co jego przedmówca
i uznał, że ks. Dettloffa należy „potępić i wyciągnąć w stosunku do niego
konsekwencje'^. Podobne stanowisko zajął również dziekan Wydziału
Filozoficzno-Historycznego prof. W. Hensel.
Ostatecznie Komisja zredagowała swój wniosek w formie projektu
uchwały, który niebawem trafił na posiedzenie Senatu UP. Ostatni aka-
pit tego interesującego dokumentu brzmiał następująco: „Senat UP po-
tępiając postawę księdza prof. Dettloffa stoi na stanowisku, że nie może
on pracować dłużej z pożytkiem nad wychowaniem polskiej młodzieży"3i.
W trakcie obrad Senatu, „sprawę profesora Dettloffa" przybliżył zgro-
madzonym rektor J. Suszko. Odczytano protokoły zeznań „świadków"
i przystąpiono do dyskusji. Pierwszy zabrał głos dziekan Hensel, który
stwierdził, że postawa ks. prof. Dettloffa jest dla niego zupełnie niezro-
zumiała, ponieważ dotychczas „nie uchodził za wrogo nastawionego [!]".
Ponadto, „sprawa szczególnie dotyka Wydział przez niego reprezentowa-
ny, który słusznie może być oburzony", dlatego „potępia jego postawę".
Wystąpienia kolejnych dyskutantów: prorektora prof. W. Jaśkiewicza,
kierownika Studium Przygotowawczego mgr. Antoniego Zasempy, dzie-
3° Ibidem.
Projekt uchwały Senatu UP w sprawie ks. prof. Szczęsnego Dettloffa, opracowany
przez Komisję Senacką pod przewodnictwem rektora UP prof. Jerzego Suszki, ibidem.