DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12705#0085
EMBDENA,
MBDENA, Frifix oricntalis vrbs, Metropolitico honorcconfpicua^ rccenti
hominummcmoria,adfummum vrbis quam optimc conftitutx, fplendorcm
cuecta,plurima,hominum admiratione dignaoftentat,quorum vel fingulafal-
tem bene formatam politiam conferuare, opumquc affluentia bearcqucant.
Mercatoribushabitatur ditiflimis,xdibus& publicis & priuatis fuperbiflimeco-
litur.Portuampliflimo,plurimarum nauium capace,adco fc commcndabilcm
reddit, vt nbn exiftimem in vniucrfa Batauia, Frifia aut Bclgio demum reliquo,
fimikm portus commoditatem inueniri, in quo ad vallum & mcenia vfque vr.
bis,tutiflima nauibus ftatio prxbetur.Quo fit,vt cmporium nunc llt populofum,
& amplilTimosncgotiatorescxrcmotillimis mundi partibushucad feprouocct
atqucalliciat.Hincfuperioribusannis, dum Anglorum natioin Brabantia Anuerpiamdcferir,Embdc-
nampotiflimum dclcgit,vtibipannorum & Britannicarum mercium,Stapulum,vulg6 Staapel, conili-
tucrcnt,quofa£tum eftjVtremotifllmarumgentium ncgotiatores, quicasfibimerccs, non tam neceffa-
rias,quam clatioribus&delicatulisgratas comparcnt,magnofrequcntiqucnumero Embdenam inuife-
rint,quasdeindeingcntipccunia Francofortiad Mcenuminnundinisdiftrahunt.Nunc vero etfinego-
tiatores Angli, quorumnonnulli grauioribus plcrifquc virisfutiles & leuiores efic homines videntur,
hanc quoque vrbem,vti primum inFlandria Brugas, tuni in Brabantia Anuerpiam, rcfidentia dcfcren-
tcs,HamburgumnobilcSaxonixoppidum,aquis,& varijs ad ncgotiationemcommoditatibus prxftans,
conccfferint:nihilotamcnfecius,mirandumin modum Embdena mcrcimonijs floret, publicis priua-
tisqucxdificijstantis cxornatur fumptibus, vtftuporem videntibus moucant. Maxime, fiquismagnili-
camnoui Practorijftrucl;uram,eamquoqueciuitatispartemafpiciat,quam adaudam nuncupant,in qua
practcr clegantcs ciuiumsedcs^Euripos&canalcsvidcrceftplurimos, quibus multorum onerum naucs
inipfam vrbcm admittunt. Frequentifiimas fiquidem hic maximarum nauium quotidie,cx rcmotis
totius vniucrfi locis,cx Liuonia,Noruegia, & reliquis feptentrionalibusrcgionibus; ex Galliaitcm, An-
glia&Hifpaniaappulfus,adco,vtEmbdenfiin portu,nullo non tempore,florcntiflimamaximarum na-
uiumclaflis, fida,tutaqueftatione vtatur.Ita vtnunc celebcrrimiemporijfama cxteris Embdcna inno-
tcfcat.Arccm etiam habct,quae validispropugnaculis firma, & marinis circumfufaaquis,vrbem intuto
collocat, quameius territorij Comestenet.IsRomano Imperioparet, ncquealium exiftimoportum
niarinumcffelmpcrio tanraopportunitatcpraeftantiaqueflorentem.Mira hicomnium rerum &exubc-
ranscopia vidctur,noncarum modo,quibusfatis nccelTitatifieri, fed & quibus voluptatis ftudiumcon-
citari queat.Prseftat hoc ciuibus,tam portus & importationum comraoditas,quam natiua Frifiae vbcrtas.
Agrum fiquidemplanum,& pafcuisfcecundum,naturae beneficio obtinet,cuiusquidem,quamgluti-
nofa: & pingucsfint glcbae, quam fcracia fint pafcua, quam numcrofiarmcntorum& pccudumgrcges,
vix vcrbis explicari potcft. Docct id exquifiti, delicatiquc faporis buty ri & cafci ad miraculum vfque co-
pia, quaevbcrrimoEmbdcnfiumquxftu&emolumcntomaximo, ad varias regiones&pcr vniucrfam.
Germaniam defcrtur. Quinctiam non obfcure hoc comprobant, pingues & fupra vulgarem magnitu-
dincmboucs, quorum aliquot myriadcs in pafcuis paflim oberrarc videntur, qui foli graminumque
bencficio adeo impinguefcunt,vtextcrxctiamnationcs ijspotiflimumdcleclentur. Ex candidiifimo
criam fale,quod indigenarum induftria conficitur,nomen Embdena meruit. Quod fi incolarum condi-
tioncmquisfciredefidcrctjCam AcneasSyluius diligcns perluftrator Europae fubiungct. Gens,inquit,
Prifiorum fcrox& armis excrcitata, robufti & proccri corporis,fccuriatquc intrepidianimi, liberam
fccfle°ioriatur,quamuis PhilippusBurgundix Princeps, ciusfc tcrrcedominum vocer. Re vera,li-
bcra Phryfiaeft,fuis vtcns moribus,cxtcris nec parerc fuftinct, ncqucdominari cupitrhaudinuitus Phri-
fopro libertatc mortem oppctit.Dignitas in hacgentc militaris inuifa. Sublimcm virum, qui fc cxtcris
effcrat,non ferunt: Magiftratus annuos cligunt,qui Rempub.^quo iure difponant. Fceminarum im-
pudicitiamfeueriuspuniunt.faccrdotcs, ncaliena cubiliapolluant, fineconiuge nonfaciie
admittunt.Vixcnim continerchomincm poffc,& fupranaturam arbitrantur. ln
pccoribus omnis eorum fubftantiaeft, agcr planus ac paluftris cft,
muko graminc fcecundus, ligno carct.Bituminofo ccfpitc,&
ficco ftcrcor e boum igncs fo ucnt, & cxt.
52
MBDENA, Frifix oricntalis vrbs, Metropolitico honorcconfpicua^ rccenti
hominummcmoria,adfummum vrbis quam optimc conftitutx, fplendorcm
cuecta,plurima,hominum admiratione dignaoftentat,quorum vel fingulafal-
tem bene formatam politiam conferuare, opumquc affluentia bearcqucant.
Mercatoribushabitatur ditiflimis,xdibus& publicis & priuatis fuperbiflimeco-
litur.Portuampliflimo,plurimarum nauium capace,adco fc commcndabilcm
reddit, vt nbn exiftimem in vniucrfa Batauia, Frifia aut Bclgio demum reliquo,
fimikm portus commoditatem inueniri, in quo ad vallum & mcenia vfque vr.
bis,tutiflima nauibus ftatio prxbetur.Quo fit,vt cmporium nunc llt populofum,
& amplilTimosncgotiatorescxrcmotillimis mundi partibushucad feprouocct
atqucalliciat.Hincfuperioribusannis, dum Anglorum natioin Brabantia Anuerpiamdcferir,Embdc-
nampotiflimum dclcgit,vtibipannorum & Britannicarum mercium,Stapulum,vulg6 Staapel, conili-
tucrcnt,quofa£tum eftjVtremotifllmarumgentium ncgotiatores, quicasfibimerccs, non tam neceffa-
rias,quam clatioribus&delicatulisgratas comparcnt,magnofrequcntiqucnumero Embdenam inuife-
rint,quasdeindeingcntipccunia Francofortiad Mcenuminnundinisdiftrahunt.Nunc vero etfinego-
tiatores Angli, quorumnonnulli grauioribus plcrifquc virisfutiles & leuiores efic homines videntur,
hanc quoque vrbem,vti primum inFlandria Brugas, tuni in Brabantia Anuerpiam, rcfidentia dcfcren-
tcs,HamburgumnobilcSaxonixoppidum,aquis,& varijs ad ncgotiationemcommoditatibus prxftans,
conccfferint:nihilotamcnfecius,mirandumin modum Embdena mcrcimonijs floret, publicis priua-
tisqucxdificijstantis cxornatur fumptibus, vtftuporem videntibus moucant. Maxime, fiquismagnili-
camnoui Practorijftrucl;uram,eamquoqueciuitatispartemafpiciat,quam adaudam nuncupant,in qua
practcr clegantcs ciuiumsedcs^Euripos&canalcsvidcrceftplurimos, quibus multorum onerum naucs
inipfam vrbcm admittunt. Frequentifiimas fiquidem hic maximarum nauium quotidie,cx rcmotis
totius vniucrfi locis,cx Liuonia,Noruegia, & reliquis feptentrionalibusrcgionibus; ex Galliaitcm, An-
glia&Hifpaniaappulfus,adco,vtEmbdenfiin portu,nullo non tempore,florcntiflimamaximarum na-
uiumclaflis, fida,tutaqueftatione vtatur.Ita vtnunc celebcrrimiemporijfama cxteris Embdcna inno-
tcfcat.Arccm etiam habct,quae validispropugnaculis firma, & marinis circumfufaaquis,vrbem intuto
collocat, quameius territorij Comestenet.IsRomano Imperioparet, ncquealium exiftimoportum
niarinumcffelmpcrio tanraopportunitatcpraeftantiaqueflorentem.Mira hicomnium rerum &exubc-
ranscopia vidctur,noncarum modo,quibusfatis nccelTitatifieri, fed & quibus voluptatis ftudiumcon-
citari queat.Prseftat hoc ciuibus,tam portus & importationum comraoditas,quam natiua Frifiae vbcrtas.
Agrum fiquidemplanum,& pafcuisfcecundum,naturae beneficio obtinet,cuiusquidem,quamgluti-
nofa: & pingucsfint glcbae, quam fcracia fint pafcua, quam numcrofiarmcntorum& pccudumgrcges,
vix vcrbis explicari potcft. Docct id exquifiti, delicatiquc faporis buty ri & cafci ad miraculum vfque co-
pia, quaevbcrrimoEmbdcnfiumquxftu&emolumcntomaximo, ad varias regiones&pcr vniucrfam.
Germaniam defcrtur. Quinctiam non obfcure hoc comprobant, pingues & fupra vulgarem magnitu-
dincmboucs, quorum aliquot myriadcs in pafcuis paflim oberrarc videntur, qui foli graminumque
bencficio adeo impinguefcunt,vtextcrxctiamnationcs ijspotiflimumdcleclentur. Ex candidiifimo
criam fale,quod indigenarum induftria conficitur,nomen Embdena meruit. Quod fi incolarum condi-
tioncmquisfciredefidcrctjCam AcneasSyluius diligcns perluftrator Europae fubiungct. Gens,inquit,
Prifiorum fcrox& armis excrcitata, robufti & proccri corporis,fccuriatquc intrepidianimi, liberam
fccfle°ioriatur,quamuis PhilippusBurgundix Princeps, ciusfc tcrrcedominum vocer. Re vera,li-
bcra Phryfiaeft,fuis vtcns moribus,cxtcris nec parerc fuftinct, ncqucdominari cupitrhaudinuitus Phri-
fopro libertatc mortem oppctit.Dignitas in hacgentc militaris inuifa. Sublimcm virum, qui fc cxtcris
effcrat,non ferunt: Magiftratus annuos cligunt,qui Rempub.^quo iure difponant. Fceminarum im-
pudicitiamfeueriuspuniunt.faccrdotcs, ncaliena cubiliapolluant, fineconiuge nonfaciie
admittunt.Vixcnim continerchomincm poffc,& fupranaturam arbitrantur. ln
pccoribus omnis eorum fubftantiaeft, agcr planus ac paluftris cft,
muko graminc fcecundus, ligno carct.Bituminofo ccfpitc,&
ficco ftcrcor e boum igncs fo ucnt, & cxt.
52