Dapper, Olfert: Beschryving Des Keizerryks Van Taising Of Sina: Vertoont in de Benaming, Grens-palen, Steden, Stroomen, Bergen ... Tale, Letteren, &c. ; Verciert met verscheide Koopere Plaeten (Amsterdam, 1670)

van Sina
Singxe , uitgeholt met vele duistere I
gaten.
By de krijgs-vesting Mengyang vint
men slechts een eenigen berg, by de
Sinesen aengemerkt, Queikiue ge- [
noemt, 200 hoog van opgang en zoo
vol gaten, dat hy gezeid word door j
den bozen geest uitgeholt te zijn.

, osTaising. 19 s
Wat belangt de lucht, vruchtbaer
en onvruchtbaerheid der gewesten
van Sina in 't byzonder (want in 't al-
gemein is te vore daer af gespróken) ?ag.
die vindmen by de Sinesen zelfs in de
boeken der landbeschry vingen in de-
zer wij ze aengetekent.

Lucht 3 Vruchtbaer en Onvruchtbaerheid.


N d'eerste kleine landstreke
der Stadt Chin , des Landt-
schapsvan Xensi, is de lucht
door de hoogte des lands,
veel dikker en kouder, dan op ande-
re plaetsen. Op de bergen, door hun-
ne hoogte, is de lucht niet dik genoeg
om adem te halen ; noch kan gevoe-
gelijk ingetrokken worden.
De lucht des Landschaps van Xensi
is aengenaem en zacht. Het regent
zelden in het Landschap van Xantung.
Op vele plaetsen des Landschaps
van Honan is een gezonde lucht, door
haerezachtigheid en getempertheid.
De landstreke van Queitesu des Land-
schaps van Honan heeft een gezonde
lucht; desgelijx is in de landstreke Ho-
aiking de lucht zacht en gezont.
De lucht des Landschaps van Fo-
kten , is doorgaends heter ; hoewel
helder en gezont: doch heeft de land-
streke Tincheusu des Landschaps van
Fokien een ongezonde lucht.
Het zuider gedeelte des Land-
schaps van Quangd heeft een warme
lucht.
De lucht des Landschaps van lun-
nan is veel heter, dan die van d'ande-
re Landschappen ; om deiïelfs naby-
heidaende lini, en komt merendeels
met die van Indien overeen.
Het aerdrijk des Landschaps van j
Peking is onder andere onvruchtbaer !
en zandig; hoewel zeer vlak
De tweede landstreke Paotingsu, is I
evenwel zeer lullig en heeft de vol-1
heid van alle dingen ; desgelijx is de
zevende landstreke Timingsu wonder
lustig en vruchtbaer • de achtste geeft
den wortel Ginseng.
In het gebiet der eerste Stadt Ten-
king, een der drie Steden buiten d' or-
de des Landschaps van Peking , valt

overvloet van wijnstok en druif; hoe-
wel d'inwoonders niet weten ; of,
't geen waerschijnlijker is,uit den druif
niet willen wijn maken ; maer genoe-
gen zich met drank,uitrijs getrokken;
die zeer treffelijk is ; zulx aldaer zelfs
by de Roomsgezinde Jesuiten van
Europena geenen wijn getaelt word,
't en zy in de Misfe.
Het Landschap van Xansi geeft
wijngert en druiven : veel zoeter dan
ergens in geheel Sina te vinden zijn;
zulx de SineTen, zoo zy wilden, den
besten wijn aldaer uitden druif over-
vloedelijk zouden kunnen maken.
Maer de druiven worden by hen
slechts gedroogt, en by de kooplui-
den door geheel Sina gedrooght ver-
kocht, gelijk ook de noten.
De Rooms gezinde Jesuieten, die Trigmt:
in dit Landschap hunnen godsdienst
oefenen, perlsen, tot behoef der milTe,
uit de druiven wijn, en verzien daer
van ook hunne geloofs-genoten in
d'andere gebuur-landschappen ; daer
te voore de wijn met grote onkoste,
gevaer en moeite uit de Stadt Makao
t'ontbieden was.
De tweede landstreke Pingyangsu,
des Landschapsvan Xanfi, istendele
vlak, ten dele bergachtigh : bezit
vruchtbare landouwen; waervan niet
eén eenig gedeelte onbebout leid, be-
halve het geen, welk eenige rouwe
bergen bessaen.
De vierde landstreke Lugansu, des
zeiven landschaps, is lustig, hoewel
klein,en heeft den overvloed van Hjfs-
behoefte,zoo wel in spijse,als kleding.
De vijfdeFuencheusu leid, schoorr
berg-rijk , evenwel niet onbebout >•
want zy bezit vruchtbare landouwen,
wilt-rijke bosschen en welige weiden
voor het vee.
Bb 2 Het