DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0296
41
per metõ a initorrt a. CAi inui fipu.L. Idem ſi quis conſen-
tiat coactus in indicem non ſuum: vt jde iudij in prin.
2J Diſeadere ſcilicer re integra.CVSVVS.
b Acceptilati quod videtu, ſeilicet ve ſit imile acceptila-
tioui. ADDITIO. Vulgaris lectio prius habebat in comextu,
diſſimile ſit accept. ſed
, Pan. Flor. habét, ſimile.
e Amititur. id eſt
t amiſſa eſtaliàs falſum
diceret.
d ſ Ati quod metus
cauſa, vt repona ſe in
obligationem: vt ſuupà
eo. Imetumijj S ex boc
adito..
eJ Si metu coactus for-
té à creditore heredita-
ri. A CCvRS.
t Heredi effiei. Imôb
nõ fit heresevt J. de nd-
pair-huerd qui in aliena.
S.éſus, que eſt cõtrà.
Sol. hle fit heres iure
ciuili: quia vule, licét
coactusvt bie, & Iſtit.
debere qua & dif
non iure pratorio, per
quod datur ſibi abſtine-
li facultas: vr ſubiicit,
y d dré ere i
metus. vbi dicitrut pex.
omnia idem, uod hle.
Vel dic, ibl licebat ſe
beredem, cum cogere-
tur, & tanquã heres ge-
rebar:non tamen vole-
bat: & ſie aliud agebat,
& aliud ſimulabat. &
hoc dicitur ibi fallens:
hle autem volait, licét
coactus. & ſie coactus
faciens poteſt e velle, &
nolle:vt C. de here, infti.
é ACCVRS.
g 4 Volui. Et ſie nots
quod coactadvoluntas,
voluntas eſt. Vnde ver-
ſus: Sie volens factus,
quod nollnm velle coa-
ctus.
h icoacus. à ſubſti-
tuto forté.
inam. apeti-he-
re vtilenm, que prius di-
rectô comperebat:ſicur
in actione in remves,
20 lmetum. volenti.
ACCVRS.
i in carcerem.J
CASVS. Poſui te
in carcérem, vt mihi
aliquid promitteresuõ
valet quidem promiſ-
So. VIVE.
Ey Quidquid. ver eſt
I detrudente, vel eius
participe, nõ ab allorvt
Sal metum ſed licet.
Et nou quod confeſſio e facta in carcere Fnon valer: vt are.
jde queſtio-liSdiuus & S queſtionemnniſi perſeneret, poteſt ta-
hen facere teſtamentumrttjds teſt lqui à latronmibus.
On eſt. Casvs Cûm eſſem ſub populo communis Bonon.
quidam intulit mihi metum. dicit poreſtas quià pou eſt
veriſimile, quod ſit mihi metus illatus, cum poteram vocare
officiales de curia, vel eriam poreſtatem, & ex hot praſumiur
quod non it mihi metus illatus ſed dieit quod probem ſi volo,
coutrarium contra hane praſumptionem- S rIsSio.Titius
n minabatur quõd me acenſaret, & ligatum duceret ad poreſta-
tem, vel ad curiam, ſi non venderem ei prædium. ſi vendidi, po-
n rerb reſtitui.SI EOENERATOR.JQuidam pugillator debe:
à bat pecuniam fenerator, fomerator eum detinebar, nec per-
mirebat eu ire ab bellum, niſi promitteret maiorem quanti-
e taten debitz pecuniepugili iure reſtiuerSrSr rg.Ti-
j tius debebat nits, & ego rolebai eun delegare cuam credi-
t tor: & ctm Titis nollet hoe fatere, untius poreſtatis com-
pui euia facere hoe, quid iuris ſit diſtingue aut Titins debe-
baiillau pecuniam& tuie non poreſt repetere: aut non debe,
bati tonc poreſt reperere, VI vII v.
. Verus.
4. JSi metu coactus ſim ab em-
ptione, el locatione diſcede-
ret, videndum eſt an nihil ſit
acti, & antiqua obligatio rema-
neat:an hoc ſimile * ſit accepti-
lationi : quia nulla ex bonæ
fidei obligatione poſſimus niti,
cum finita ſit, dum amittiture.
& magis eſt vr ſimilis ſpecies
acceptilationi ſit: & ideo præto-
ria actio d naſcatur.
In quaſi contractu qui celebratur
adeundo, habet locum hac actio. hoc
tas eſt & idee quem bereditatiobli-
gat, licet per hanc actionem reſtitua-
tur. BART.
5. Si metu coactus e adij he-
reditatem, puto me heredẽ effi-
cif: quia quamuis ſi liberum
eſe noluiſen, tamen coaetus
volui 8. Sed per prtorem reſti-
tuendus ſum, vt abſtinendi mi-
hi poteſtas tribuatur.
Repudianti per metum ſuccurri-
tur per vtilem actionem, quod me-
tus cauſa. h. d vel ſic: Per boc edi-
ctum restituitur prima vtilis ipſo
iure: & datur hac actio, quodme-
tus cauſa.
6. 5 Si coactus h hereditatem
repudiem, duplici via prator
mihi ſuccurrit: aut veiles actio-
nes quaſi heredi dando: aut
actionemi metus cauſa præ-
ſtando: vt qua viam ego ele-
gerirm, haemihi pateat.
Carcer eſt iuſtus metus; & promiſ-
ſi facta in carcere, nulluus eſt mo-
menti. BART.
2LII. PAVLVS libre prime
Sententiarum.
Vi in carcerem quem de-
QVeſe, vteailquiertrr.
queret: quidquid l ob hanc
cauſam factum’eſt, nullius mo-
menti eſt.
Vipreſimpii ſtonis,
qui probare debebat, efficitur du-
Quod metus cauſa geſtum erit
IClaram dignitatec prorſus nocet ſua;vel aduerſarij di-
dicit vel ſic: Coacta voluntas volun-
ad iudicem, non reſcinditur per hãc
guitas: re C.aul ad inuidiam.
Praditum. coram quo nou oportet timere: ve C. de his, ui
popter me-iu non appehje.. A..
n J aſumptioni, donce contrà pre
betur: ve bie li.
ho axbil. ii. Sſi quis.
jde cõtraben mps
ſi debitor Sij&&C.
& aduer quosj&j.
iur dolnuptura. Sed ta-
men hc praſumptio
non l transfert ſemper
probationes de vno ad
aliõ: ſed durius onerat
actorem probatione:cõ
alis apertiores quam
in ciuilib. ve Cao I.me-
riori probatione. BART.
LTIII. VLPIAN S libro quinte
Opinionum.
Non eſt vertſnmile compul
ſum in vrbe inique inde-
bitum ſoluiſſe eum, qui cla-
ram dignitatem lſe habere
pratendebat: cum poruerit ius
publicum inuocare,, & adire
aliquem poteſtate præditum,
qui vtique vim eum pati pro-
hibuiſſet: ſed huiuſmodi præ-
ſumptioni n debet apertiſſimas
probationes a violentiz oppo-
nere.
Factum metu, ne quis ducatur
bet ſtendere in ſuper-
latiuoideõque enee ſa-
cramenei deferre pro-
per, talé præſumptie-
aliis probatiouibus
Et vé plené ſeias, dic
actionem: ſed
cishhd.
1. 5 Si iuſto metu perterri-
tus, cognitionem iudicis ad
quam vt vinctus e iret, po-
tens P aduerſarius minabatur,
id; quod habere licebat, com-
pulſus vendidit: res ſu zqui-
tati per præſidem prouincie re-
ſtiruitur.
Factim metu alicuius verecun-
dia modice, offici iudicis reſcindi-
tur: non per hanc actinemBARr.
2. J Si fenerator inci-
uiliter cuſtodiendo athletam,
& de iuretalia hominis,
alia natura, alia factir.
Dé habes de
muere tacité ſtipula-
tacontra quam prei-
prionem non admitti-
tur probatio in contra-
ri:ve C de ret vxo.
lj mprins Idé de ſtipu-
latione ab arogatovt
Sdde adopt. L his verbis.
&aldé acedſ
fi ſed hãc appellat aliàs
praſumptionem legis:
ieut & dicituir preſum-
prio canonis: vt diſtin.
liy. can fraternitate&
hac magis dicitur fi¬¬
per officium iudi-
& à certaminibus r prohiben-
do, cauere compulerit vltra
quantitatem debit pecunia:
his probatis competens iudex
rem ſuæ æquitati reſtitui decer-
nat.
Exactum per vim ab apparitore
indebite illatum, iudicis offici re-
ſeinditur:quatenus quis damnû pa-
titur, & nõ vlra had Iste allega-
tur ad queſtionemmumquid ille, qui
eſt poſitus in carcere indebité, poſſit
ibi recõmendari pro alieno vero de-
bito. & hic videtur caſus quod ſic.
de quo ego dixi in questions illa,
qua inipit, Lapſus & inlzC.de
exactotriblizBART.
ctio: & fit ſuper cer0
facto. 2Hominis f au-
tem praſunptio tam
ſecundum leges, quam
ſecundum canones eſt
illa, de qua haec ler di-
citcõtra quã recipitur
probatio in, contrar,
nam & ſi-aliquis malã
famam habuit, ſecundã
tanones poteſt ſe pur-
gare& hac duplez.Na
quandoque, transfert
onus probationis; quan-
doque non: ſed durius
adſtringit ad probandu:
ve patet ex pidictis.
3. Naturasiaeſumptio
dicitur, vr tu exhe-
redo filiun eum, pra-
ſumitur cõtra me, quod
iniuſté e exberedane:
tm, & hoe propter naruiamh& ideo heredesi debet probare
iuſtam cauſam exheredationisvr C. de inofi-eſta Iomnimodo &
C.e lib prater vel exhere authen mon licet APreſumptio l fac
alia pratcedentis, alia ſubſequentis. Prcedentis, p ſuemel ca-
lummiatus eſt: vé de arcu.lſi eui S demn Subſeieurits, ve cn
aliqui acenſatr fuerunt de adulterio, quod depellébant obrentu
prorimitatis: ſi poſt conueniant in nuprias,preſnmuntur etiam
prius adulte-ſi;
thop vt uu tudiS ſi qui vor colix.: e
a J Apertiſſimas probattones. Nam generaliter onus probandi
trans fertur in eum, contra quem praſumptio incumbit. l gene-
raliter S ſi petitum j. de fideicommiſſar libent. CVEAC.:
o Vinctus i ligatus, . L...
r Potens, nõ rarione dignitatis e enim per coſitutiones pu-
niturevt Caol ſi per impreſionthie auté ofcio iudicis, vel actio-
ne in facti ad ſimpl aatt idé in caſb duobus, qui ſequirur.
I faraur qui mmumnanrerat preonianarrlere i i,
r A certaminbas dcen, non recedes à me, niſi prids des mi¬.
hi debirum & vhra..
CD Decmmr per officiu ſuu.AE cvRs.
n
4 4Dole
qui,
Ja
praeſumpti aliadiuris, ſ
qui- iden firt habes inuMus fe
aPraſumpta-
ni ſtatur, do-
nec contrri
proberur.
t Paſuppo
an aẽper!
trarvredier
tionem de vne
in alinm-
t. hie apertiſſimas de-
cPrafumprin-
ie iuris habé-
ti cõntra ſen6
defertur iura-
méti defedu
J. probationis.
Idem voluit;
Bar. & Bal inl-
qui & ar-
ai& L¬
lo . in cunn,
Sitit ideu,
quando teſtes
aut ſingulares:
in caiſie
ériminalibus.
hine etia coi-
ligit Romanus
fnl. S9. 6
199, & 2ro-
nõ deferri iu-
ramenti vbi-
cuque lex re-
quirit apertiſ.
Imam proba-
tionem.
dPraſimptlo-
ni varie ſpe-
ces, iuris, de
legisexempla,
epierenppe,
tPreſumptio-
nis hominis
emplum, &
effectus.
rPreſumptio.
nis anra exe
plum, & effe-
us.
h Natura enim
quis praſumi-
ur bonus vide
Aeiat , a¬
ſimpr. 2 &
Duenaſtis re-
gula, Bmtuqui-
tes areani-
tarevb,
fert.
i Probare he-
res causã ex-
heredationis
debet.
A Preſumptis
Ei duplex.
Alia eſt enin
fati pracede-
tu alia fibſe-
quentis pre-
ſumptio,
per metõ a initorrt a. CAi inui fipu.L. Idem ſi quis conſen-
tiat coactus in indicem non ſuum: vt jde iudij in prin.
2J Diſeadere ſcilicer re integra.CVSVVS.
b Acceptilati quod videtu, ſeilicet ve ſit imile acceptila-
tioui. ADDITIO. Vulgaris lectio prius habebat in comextu,
diſſimile ſit accept. ſed
, Pan. Flor. habét, ſimile.
e Amititur. id eſt
t amiſſa eſtaliàs falſum
diceret.
d ſ Ati quod metus
cauſa, vt repona ſe in
obligationem: vt ſuupà
eo. Imetumijj S ex boc
adito..
eJ Si metu coactus for-
té à creditore heredita-
ri. A CCvRS.
t Heredi effiei. Imôb
nõ fit heresevt J. de nd-
pair-huerd qui in aliena.
S.éſus, que eſt cõtrà.
Sol. hle fit heres iure
ciuili: quia vule, licét
coactusvt bie, & Iſtit.
debere qua & dif
non iure pratorio, per
quod datur ſibi abſtine-
li facultas: vr ſubiicit,
y d dré ere i
metus. vbi dicitrut pex.
omnia idem, uod hle.
Vel dic, ibl licebat ſe
beredem, cum cogere-
tur, & tanquã heres ge-
rebar:non tamen vole-
bat: & ſie aliud agebat,
& aliud ſimulabat. &
hoc dicitur ibi fallens:
hle autem volait, licét
coactus. & ſie coactus
faciens poteſt e velle, &
nolle:vt C. de here, infti.
é ACCVRS.
g 4 Volui. Et ſie nots
quod coactadvoluntas,
voluntas eſt. Vnde ver-
ſus: Sie volens factus,
quod nollnm velle coa-
ctus.
h icoacus. à ſubſti-
tuto forté.
inam. apeti-he-
re vtilenm, que prius di-
rectô comperebat:ſicur
in actione in remves,
20 lmetum. volenti.
ACCVRS.
i in carcerem.J
CASVS. Poſui te
in carcérem, vt mihi
aliquid promitteresuõ
valet quidem promiſ-
So. VIVE.
Ey Quidquid. ver eſt
I detrudente, vel eius
participe, nõ ab allorvt
Sal metum ſed licet.
Et nou quod confeſſio e facta in carcere Fnon valer: vt are.
jde queſtio-liSdiuus & S queſtionemnniſi perſeneret, poteſt ta-
hen facere teſtamentumrttjds teſt lqui à latronmibus.
On eſt. Casvs Cûm eſſem ſub populo communis Bonon.
quidam intulit mihi metum. dicit poreſtas quià pou eſt
veriſimile, quod ſit mihi metus illatus, cum poteram vocare
officiales de curia, vel eriam poreſtatem, & ex hot praſumiur
quod non it mihi metus illatus ſed dieit quod probem ſi volo,
coutrarium contra hane praſumptionem- S rIsSio.Titius
n minabatur quõd me acenſaret, & ligatum duceret ad poreſta-
tem, vel ad curiam, ſi non venderem ei prædium. ſi vendidi, po-
n rerb reſtitui.SI EOENERATOR.JQuidam pugillator debe:
à bat pecuniam fenerator, fomerator eum detinebar, nec per-
mirebat eu ire ab bellum, niſi promitteret maiorem quanti-
e taten debitz pecuniepugili iure reſtiuerSrSr rg.Ti-
j tius debebat nits, & ego rolebai eun delegare cuam credi-
t tor: & ctm Titis nollet hoe fatere, untius poreſtatis com-
pui euia facere hoe, quid iuris ſit diſtingue aut Titins debe-
baiillau pecuniam& tuie non poreſt repetere: aut non debe,
bati tonc poreſt reperere, VI vII v.
. Verus.
4. JSi metu coactus ſim ab em-
ptione, el locatione diſcede-
ret, videndum eſt an nihil ſit
acti, & antiqua obligatio rema-
neat:an hoc ſimile * ſit accepti-
lationi : quia nulla ex bonæ
fidei obligatione poſſimus niti,
cum finita ſit, dum amittiture.
& magis eſt vr ſimilis ſpecies
acceptilationi ſit: & ideo præto-
ria actio d naſcatur.
In quaſi contractu qui celebratur
adeundo, habet locum hac actio. hoc
tas eſt & idee quem bereditatiobli-
gat, licet per hanc actionem reſtitua-
tur. BART.
5. Si metu coactus e adij he-
reditatem, puto me heredẽ effi-
cif: quia quamuis ſi liberum
eſe noluiſen, tamen coaetus
volui 8. Sed per prtorem reſti-
tuendus ſum, vt abſtinendi mi-
hi poteſtas tribuatur.
Repudianti per metum ſuccurri-
tur per vtilem actionem, quod me-
tus cauſa. h. d vel ſic: Per boc edi-
ctum restituitur prima vtilis ipſo
iure: & datur hac actio, quodme-
tus cauſa.
6. 5 Si coactus h hereditatem
repudiem, duplici via prator
mihi ſuccurrit: aut veiles actio-
nes quaſi heredi dando: aut
actionemi metus cauſa præ-
ſtando: vt qua viam ego ele-
gerirm, haemihi pateat.
Carcer eſt iuſtus metus; & promiſ-
ſi facta in carcere, nulluus eſt mo-
menti. BART.
2LII. PAVLVS libre prime
Sententiarum.
Vi in carcerem quem de-
QVeſe, vteailquiertrr.
queret: quidquid l ob hanc
cauſam factum’eſt, nullius mo-
menti eſt.
Vipreſimpii ſtonis,
qui probare debebat, efficitur du-
Quod metus cauſa geſtum erit
IClaram dignitatec prorſus nocet ſua;vel aduerſarij di-
dicit vel ſic: Coacta voluntas volun-
ad iudicem, non reſcinditur per hãc
guitas: re C.aul ad inuidiam.
Praditum. coram quo nou oportet timere: ve C. de his, ui
popter me-iu non appehje.. A..
n J aſumptioni, donce contrà pre
betur: ve bie li.
ho axbil. ii. Sſi quis.
jde cõtraben mps
ſi debitor Sij&&C.
& aduer quosj&j.
iur dolnuptura. Sed ta-
men hc praſumptio
non l transfert ſemper
probationes de vno ad
aliõ: ſed durius onerat
actorem probatione:cõ
alis apertiores quam
in ciuilib. ve Cao I.me-
riori probatione. BART.
LTIII. VLPIAN S libro quinte
Opinionum.
Non eſt vertſnmile compul
ſum in vrbe inique inde-
bitum ſoluiſſe eum, qui cla-
ram dignitatem lſe habere
pratendebat: cum poruerit ius
publicum inuocare,, & adire
aliquem poteſtate præditum,
qui vtique vim eum pati pro-
hibuiſſet: ſed huiuſmodi præ-
ſumptioni n debet apertiſſimas
probationes a violentiz oppo-
nere.
Factum metu, ne quis ducatur
bet ſtendere in ſuper-
latiuoideõque enee ſa-
cramenei deferre pro-
per, talé præſumptie-
aliis probatiouibus
Et vé plené ſeias, dic
actionem: ſed
cishhd.
1. 5 Si iuſto metu perterri-
tus, cognitionem iudicis ad
quam vt vinctus e iret, po-
tens P aduerſarius minabatur,
id; quod habere licebat, com-
pulſus vendidit: res ſu zqui-
tati per præſidem prouincie re-
ſtiruitur.
Factim metu alicuius verecun-
dia modice, offici iudicis reſcindi-
tur: non per hanc actinemBARr.
2. J Si fenerator inci-
uiliter cuſtodiendo athletam,
& de iuretalia hominis,
alia natura, alia factir.
Dé habes de
muere tacité ſtipula-
tacontra quam prei-
prionem non admitti-
tur probatio in contra-
ri:ve C de ret vxo.
lj mprins Idé de ſtipu-
latione ab arogatovt
Sdde adopt. L his verbis.
&aldé acedſ
fi ſed hãc appellat aliàs
praſumptionem legis:
ieut & dicituir preſum-
prio canonis: vt diſtin.
liy. can fraternitate&
hac magis dicitur fi¬¬
per officium iudi-
& à certaminibus r prohiben-
do, cauere compulerit vltra
quantitatem debit pecunia:
his probatis competens iudex
rem ſuæ æquitati reſtitui decer-
nat.
Exactum per vim ab apparitore
indebite illatum, iudicis offici re-
ſeinditur:quatenus quis damnû pa-
titur, & nõ vlra had Iste allega-
tur ad queſtionemmumquid ille, qui
eſt poſitus in carcere indebité, poſſit
ibi recõmendari pro alieno vero de-
bito. & hic videtur caſus quod ſic.
de quo ego dixi in questions illa,
qua inipit, Lapſus & inlzC.de
exactotriblizBART.
ctio: & fit ſuper cer0
facto. 2Hominis f au-
tem praſunptio tam
ſecundum leges, quam
ſecundum canones eſt
illa, de qua haec ler di-
citcõtra quã recipitur
probatio in, contrar,
nam & ſi-aliquis malã
famam habuit, ſecundã
tanones poteſt ſe pur-
gare& hac duplez.Na
quandoque, transfert
onus probationis; quan-
doque non: ſed durius
adſtringit ad probandu:
ve patet ex pidictis.
3. Naturasiaeſumptio
dicitur, vr tu exhe-
redo filiun eum, pra-
ſumitur cõtra me, quod
iniuſté e exberedane:
tm, & hoe propter naruiamh& ideo heredesi debet probare
iuſtam cauſam exheredationisvr C. de inofi-eſta Iomnimodo &
C.e lib prater vel exhere authen mon licet APreſumptio l fac
alia pratcedentis, alia ſubſequentis. Prcedentis, p ſuemel ca-
lummiatus eſt: vé de arcu.lſi eui S demn Subſeieurits, ve cn
aliqui acenſatr fuerunt de adulterio, quod depellébant obrentu
prorimitatis: ſi poſt conueniant in nuprias,preſnmuntur etiam
prius adulte-ſi;
thop vt uu tudiS ſi qui vor colix.: e
a J Apertiſſimas probattones. Nam generaliter onus probandi
trans fertur in eum, contra quem praſumptio incumbit. l gene-
raliter S ſi petitum j. de fideicommiſſar libent. CVEAC.:
o Vinctus i ligatus, . L...
r Potens, nõ rarione dignitatis e enim per coſitutiones pu-
niturevt Caol ſi per impreſionthie auté ofcio iudicis, vel actio-
ne in facti ad ſimpl aatt idé in caſb duobus, qui ſequirur.
I faraur qui mmumnanrerat preonianarrlere i i,
r A certaminbas dcen, non recedes à me, niſi prids des mi¬.
hi debirum & vhra..
CD Decmmr per officiu ſuu.AE cvRs.
n
4 4Dole
qui,
Ja
praeſumpti aliadiuris, ſ
qui- iden firt habes inuMus fe
aPraſumpta-
ni ſtatur, do-
nec contrri
proberur.
t Paſuppo
an aẽper!
trarvredier
tionem de vne
in alinm-
t. hie apertiſſimas de-
cPrafumprin-
ie iuris habé-
ti cõntra ſen6
defertur iura-
méti defedu
J. probationis.
Idem voluit;
Bar. & Bal inl-
qui & ar-
ai& L¬
lo . in cunn,
Sitit ideu,
quando teſtes
aut ſingulares:
in caiſie
ériminalibus.
hine etia coi-
ligit Romanus
fnl. S9. 6
199, & 2ro-
nõ deferri iu-
ramenti vbi-
cuque lex re-
quirit apertiſ.
Imam proba-
tionem.
dPraſimptlo-
ni varie ſpe-
ces, iuris, de
legisexempla,
epierenppe,
tPreſumptio-
nis hominis
emplum, &
effectus.
rPreſumptio.
nis anra exe
plum, & effe-
us.
h Natura enim
quis praſumi-
ur bonus vide
Aeiat , a¬
ſimpr. 2 &
Duenaſtis re-
gula, Bmtuqui-
tes areani-
tarevb,
fert.
i Probare he-
res causã ex-
heredationis
debet.
A Preſumptis
Ei duplex.
Alia eſt enin
fati pracede-
tu alia fibſe-
quentis pre-
ſumptio,