DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0573
1o11
a’ S Sn tdJCsVS. Pet fundui Titij mihi ſeruitus
a Va reltetas vudetme cue euit frninms aterur, vamir.
elius meo nomine, vel mer oceafone vad retmen ſeruiu-
n. Etnultas perſonas enumerat, per quas ſeuitus poreſt re-
tinerievt paret in lLfequenti vſque ad finque contiaaur cuim
tt VIVIANVS.
a Eus eſt ve & de
vfufrdicitur: ve qui-
bus modis vſtufrimmt.
Lmuleri& J i.
au pri. liis, eu-
tu, & Spen.
B’ aliàs ami-
e FFucus. ſei-
cet retiner.
d i e ſus nomi-
.s. eilicer v¬
tatur, ratione iuris;
quod habet.
éT ad fd
Iſeilicer eundo.
x SAVOLA re prie
Rgularu.
Su retinetur ſeruitus, cum
ipſe, eui debetur, vtitur,
quive in poſſeſſionem eius eſt,
aut mercenarius, aut
medicus , quive ad viſitandum
dominum venit, vel colonus,
aut fructuariust.
T2I. PAVLV brb quite
Sententiarum.
puuarius, licet * ſuo no-
mi
ouls pit. ſeincer euuu .
r2 mine a
Lie ſao vr Azo.
nin.Fq Ex findo. ſcilicet
recedendo. Ioa.
Eruituts. Casrs.
si vſus fui per fun-
an via Titij ad meu
per decem, vel viginti
aunis, an praſcripſerim
ſemitmtem, queriturEt
ditinguitur an vrcbar
ve milſi dobita: & tune
preſeribtanuon vt de-
bita, ſed quia credens
viam publica& tune
non preſerib. Vrra.
g Crdii. inſpiei-
t AA paaentr eur ergo gpinies yee-
drii inſſee& j’uual vtiz,
a depranie cla Lſe-
2XIL SCVVUA lbre prime
Regulum.
Enique quicunque quaſi
DEſiſu a fuienit,
LIBER
SIQVA
Vindieatlonlbus aMlnes naxales ſub-
Digeſtorum Liber nonusT
iure ſeritutis. BART.
2
itj.
Primô vult expouere quid ft paupes. Secundô diei
hoe, quod detur hae actio direta de pauperie, oportet
tra interuenianeſeilicet, ve ſft quadrupes: & quod fecerit con-
ta aruam fui generisr& quodhominis clpa non interueniat.
àantem hominis culpa intec act haec actiorſed tantum
. ille at in factum, fius
lege Aquilia tenetur.
Qualiter hominis cul-
pafat, ponit exempla
de quibus videve in li-
tera. Poſtea exponit
quid ſit pauperiest di-
cit quod eſt damnum
datum ſine culpa facie.
tis. nec enim animal ir-
rationale cõmittit cul-
pam & ponit exemplõ.
quid autem ſi culpa in
hiomine deprehenditur:
vr quia per loca aſpera
ducebat mulos, vel ai-
mis onerauit? Et dicit,
quod non agitur ex hoe
edictoſed habet locum
Aquil. ſimile exempli
ponit de cane. & ibi de
culpa in homine, ſius
infirmus fuerit, ſiue per
Le rmlefſaippſtotſeeeſt.
retinebitur ſeruitus.
In praſcribenda ſeruitute requi-
riuir, quod bona fide quis vtatur
XV. PAVLVS lbu quinte
Sententiarum.
Eruitute vſus non videtur
niſi is, qui ſuo iure vti ſe cre-
didit t: idebque ſi quis pro via
oubieu vel pro arern ſérmiu.
te vſus ſit, nec interdictuml,
nec actio vtiliter competit.
eum locum ducere non
debuit: ſiue inſtigauit.
Et aliud exemplum ad-
dit, vbi eulpa eſt: vr in
homine, qui equum in-
ſigauit? ſedſi ſuns
equus meum concita-
uit: & ita percuſſir bo-
uem meum:t ita dam-
num mihi dedir: quis
teneatur, quaritur. Et
reſpond. qud Titius,
id eſt dominus illlus
beſtie, qu alium con¬ Pauperies
N!
NVS.
DRVPES PAVPERIEM
feciſſe dicatur.
TITVLVS I.
* Hamp.
li d. it. te.
31 4.
tab, id * eſt de damno date iu iniuria
imn, requi- de aqua quau&
ainr, vreur u I SAſe&.
ſribere voes, po ampe lj. 5. Ceſu.
uerie ius T Et quod dicit ſu é
deit lure, die, id eſt, debite
Evtiure ſut fundo: & ſe eſt plana.
nquan vel die ſuo iure, id eſt,
prere. quod competat vrentit
ius ide iuns & tute eltinges vuo
que caſu quantum at
Pa i ris i uieudan e eueinee
m9.’ Retineri autem po-
oxaliun teſt etiam ſi ille, qui ¬
2iomum, & titur non tatur romi-
tete ſunt non mat. nam & ha,ſieut *
vindieatines domiis ſolis dantur iure
direto lremZ adurſus domimos ve ple-
riſque videatur has rarum frimula in-
cona verba, Popter ſeruum tuum aue
ppter quadrupedem ilam tuamllpen-
de noxal, act & ſiut vindieaturo: t¬
ature iu dieis noxxli datur actio adex-
hhmdum l iij S.ſ quis noxali lde eo.
Sſapius ad exhib, tum & noxuu du-
ãuuu forſitan acdr, & babituus ſi.
Et hos tit prmum proponitur de paupe-
re quadupedum oxalis ex xy.
(ue emim animal ratioi expars imiu-
ram feciſſe videtur ) cuius ax formula
bas veba ſunt in l.j. S. cm arieres.
Aut * noxam ſarcire aut in oxam de-
dere oportere. In J noxam dedtre, t
animal tradere viuum. More * enim
extinguitur ach noxalis: & inde lL.7.
de nox act.Si noxius viuat. Noxam7
ſarcire eſt damnum ſoluere, damnum
praſtare: vt ad xri. Seruius Sulpitius
erotatur. CVIACIVS.
Actio de pauperie ompetit, ſi
citauit. l Srvy. J’Titius nihil aliud,
pouen habebar. mibi quin dante
dammum dedit. cuius daun Ane
eſt bos, mihi tenetur ’’tionis de
hae at. ſiue ille bos pauperie for-
mihi dammun directo in nma ae-
dedit ſua propria per- ee ane.
ſona: ſiue tetgit alie al raderee
quid, & id, quod teti- viuun- ¬,
git, damnum dedit: Noxais
ece ſi bos planſtrum atio ere
euertit, & aliquod dam uoap Am fe-
num dedit, &c. a ire eſt dam-
Eniun diui compere..a
Suo iure vt ſed ſuovt quia ſie ſoeius, vel fructuarius, vel ſimiles, qui ſuo no-
Lmimte quid mine vuntur: & bon fidel poſſeſ vr àod ſeruitu& Inanm
ure Tiin pprey EIpiu lſuſuuun & ſequettb T Ad eam aurem
parondis n aeeectuda d cdia ee mide.
j de in.afa pri lSpon. e infin vbi de vſue ſereddeit. Et
ds enre àemida iun
eeir ee ex eo, quod dicitur in rſucapione rermm corporaliumve Inſtde
is lſ ni vſuenps uiſimé, in fine quibus aquiparantur hac iiceoo-
amins T’. riavt Cde praſenptdone temp finain ſin Tom ex co quod e¬
it vdda preſi dilitir a cmrmtanuie prudls preares cuteran, ltenfa-
in Sſiivays. eéit pro hoe, quod bona iides ſit neceſſaria Cud de pre done.
a iaaa aida tmpqua lû ij i. Iren facit bene y de iin aud praut.
de apueque ljS quis auen & hoc in praſeriptione libertatis vrbane ſer-
tcmmur, etis uitutis. In preſcribenda autem libertate ſeruirutis ruſticx forte
t , aémaſt, liud eſt: quia in ea non erigiiur vt quis aliquid facintrvt à de-
Fra ſermbemi ſiaV-
eeaté ſer¬ h JNce intemdictum vt j.de itin atui priu f.A cevS.
itis v¬3¬VrVlterr. id eſt effieaciter.
ns uſie,
ona fides t
deceſarix
T’Adquirent
ieure bon
SI QVADRVPES PAVPERIEM
. AAlones a-a. feœiſe dieatur.
u per. Diaun eſt de aione nnnm: ſequitur de g bis, que natm-
e reaion eiliun amitantu, lie ſn perſonles. Sed qulu h de e eſt
aimra ims antiquurrqqui e lijjtab vt jeeoin priil de a diet priseve
Paeaerpe iaſaie teass deu inmaili a aug.
ie e éx le-
tdie dle els e l Trursrgye l Cl, danx
Be iudais li. numaquia ſeunm meum perenſſtrequun, veleius aſti-
ber uineus f marionem praſtare deee Secundi diedt, quod noria eat
E uo pſum deliſtum: vode veſus: Nexu deum, dlmquns nr-
vocaur. Terd dieit, quod hae actio, que eſt in facum, aduer-
ſus quadrpedes porinet, ſi damnum dederua. Laux paaron.J
bie de malfis gentraliter.
tractabitrquia ſpeataliter ponitur lu de cu J de pridei. AccvR.
Sque: ni ſoinere, &
ritur ſi fera beſtia dederit mihi damnuman hae at. locm ha¬ prſtare.
beat, queritur Et reſpond quod nou:vr ecce ſi, &c. evv An¬¬
rrs ITitius bouem, vel berbitam habebatego fimiliter bouem
vel berbitamboues iſti fecerunt luctam, vel pugnam adinuicem
cum coruibus & ſie bos Titil meum occidit: quritur an mihi
teneatur hac at Et certé eſt diſtinguendum,an qui mortuus eſt.
primô inceperiean qui ſuperi ille, qui ſupereſt, qui ſupereſt dominus vi-
uentis animalis tenetur. JEx evu Equus Titij mibi damnu
dedie-z alterius factns eſt, querleur quis eum debeat haberenEt
dius inten eſt: quoniam noxa caput ſequitur.
traa Equus alieuius mihi damnõ dedit: & aurequam agam,
mortuus eſt equusan hec act ſit extincta-queritur Et reſponds
uod ſie ter couvrm l Plures ant, deiit dam-
num, an quilibet in ſolidum teneatur, quarituz Et reſpondquod
ſe. Irrrnvv.J Regula eſt, qua dicit, quod ille, cuius animal
damnum dedit poreſt illud dare pro noxa, ſi vult qua regula in
hoe caſu fallit: ve cece, amimal alieuius dedit mihi damnum:
gebam noxaliter contra eum: ipſe infieias fuit animal eſſe
ſuum, eum interrogaui eu apparuit poſtea eius eſſe an poſſit ſe
liberare dando poſtea auimal pro noxa, quaritur. Et reſpond.
qud non: imo in ſolidum tenctu er osx Err. coresrrsr.?
Equus tuns mihi damnum dedir, ago contra te ex hoe edito
lit, conteſt, & pendente lite quidam occidit equum pradictum,
Dieit quod ta agis Aquilia, & venit touum tuum damnum, quod
eſt in cotquia nune teneris prrcisé eniendare dammun, ve li-
beraris tu cedendo actione HAeaeJ Animal tuum meum oe-
cidit deceſſi, an hat actiocompetat heredi meo, quaritur-Et
reſpond; quod ſi ſi autem tu deceſſiſtian econtra contra here-
des toos detur bee ae Et reſpond quod ſie, ſi mimal ad cos per-
uenit & fie habent facultatem dandi animal pro nora; non au-
te ex co tenenuur, quod heredes ſnt: ſed quod domini. Vi-
VvANNSE.
aDenu.
a’ S Sn tdJCsVS. Pet fundui Titij mihi ſeruitus
a Va reltetas vudetme cue euit frninms aterur, vamir.
elius meo nomine, vel mer oceafone vad retmen ſeruiu-
n. Etnultas perſonas enumerat, per quas ſeuitus poreſt re-
tinerievt paret in lLfequenti vſque ad finque contiaaur cuim
tt VIVIANVS.
a Eus eſt ve & de
vfufrdicitur: ve qui-
bus modis vſtufrimmt.
Lmuleri& J i.
au pri. liis, eu-
tu, & Spen.
B’ aliàs ami-
e FFucus. ſei-
cet retiner.
d i e ſus nomi-
.s. eilicer v¬
tatur, ratione iuris;
quod habet.
éT ad fd
Iſeilicer eundo.
x SAVOLA re prie
Rgularu.
Su retinetur ſeruitus, cum
ipſe, eui debetur, vtitur,
quive in poſſeſſionem eius eſt,
aut mercenarius, aut
medicus , quive ad viſitandum
dominum venit, vel colonus,
aut fructuariust.
T2I. PAVLV brb quite
Sententiarum.
puuarius, licet * ſuo no-
mi
ouls pit. ſeincer euuu .
r2 mine a
Lie ſao vr Azo.
nin.Fq Ex findo. ſcilicet
recedendo. Ioa.
Eruituts. Casrs.
si vſus fui per fun-
an via Titij ad meu
per decem, vel viginti
aunis, an praſcripſerim
ſemitmtem, queriturEt
ditinguitur an vrcbar
ve milſi dobita: & tune
preſeribtanuon vt de-
bita, ſed quia credens
viam publica& tune
non preſerib. Vrra.
g Crdii. inſpiei-
t AA paaentr eur ergo gpinies yee-
drii inſſee& j’uual vtiz,
a depranie cla Lſe-
2XIL SCVVUA lbre prime
Regulum.
Enique quicunque quaſi
DEſiſu a fuienit,
LIBER
SIQVA
Vindieatlonlbus aMlnes naxales ſub-
Digeſtorum Liber nonusT
iure ſeritutis. BART.
2
itj.
Primô vult expouere quid ft paupes. Secundô diei
hoe, quod detur hae actio direta de pauperie, oportet
tra interuenianeſeilicet, ve ſft quadrupes: & quod fecerit con-
ta aruam fui generisr& quodhominis clpa non interueniat.
àantem hominis culpa intec act haec actiorſed tantum
. ille at in factum, fius
lege Aquilia tenetur.
Qualiter hominis cul-
pafat, ponit exempla
de quibus videve in li-
tera. Poſtea exponit
quid ſit pauperiest di-
cit quod eſt damnum
datum ſine culpa facie.
tis. nec enim animal ir-
rationale cõmittit cul-
pam & ponit exemplõ.
quid autem ſi culpa in
hiomine deprehenditur:
vr quia per loca aſpera
ducebat mulos, vel ai-
mis onerauit? Et dicit,
quod non agitur ex hoe
edictoſed habet locum
Aquil. ſimile exempli
ponit de cane. & ibi de
culpa in homine, ſius
infirmus fuerit, ſiue per
Le rmlefſaippſtotſeeeſt.
retinebitur ſeruitus.
In praſcribenda ſeruitute requi-
riuir, quod bona fide quis vtatur
XV. PAVLVS lbu quinte
Sententiarum.
Eruitute vſus non videtur
niſi is, qui ſuo iure vti ſe cre-
didit t: idebque ſi quis pro via
oubieu vel pro arern ſérmiu.
te vſus ſit, nec interdictuml,
nec actio vtiliter competit.
eum locum ducere non
debuit: ſiue inſtigauit.
Et aliud exemplum ad-
dit, vbi eulpa eſt: vr in
homine, qui equum in-
ſigauit? ſedſi ſuns
equus meum concita-
uit: & ita percuſſir bo-
uem meum:t ita dam-
num mihi dedir: quis
teneatur, quaritur. Et
reſpond. qud Titius,
id eſt dominus illlus
beſtie, qu alium con¬ Pauperies
N!
NVS.
DRVPES PAVPERIEM
feciſſe dicatur.
TITVLVS I.
* Hamp.
li d. it. te.
31 4.
tab, id * eſt de damno date iu iniuria
imn, requi- de aqua quau&
ainr, vreur u I SAſe&.
ſribere voes, po ampe lj. 5. Ceſu.
uerie ius T Et quod dicit ſu é
deit lure, die, id eſt, debite
Evtiure ſut fundo: & ſe eſt plana.
nquan vel die ſuo iure, id eſt,
prere. quod competat vrentit
ius ide iuns & tute eltinges vuo
que caſu quantum at
Pa i ris i uieudan e eueinee
m9.’ Retineri autem po-
oxaliun teſt etiam ſi ille, qui ¬
2iomum, & titur non tatur romi-
tete ſunt non mat. nam & ha,ſieut *
vindieatines domiis ſolis dantur iure
direto lremZ adurſus domimos ve ple-
riſque videatur has rarum frimula in-
cona verba, Popter ſeruum tuum aue
ppter quadrupedem ilam tuamllpen-
de noxal, act & ſiut vindieaturo: t¬
ature iu dieis noxxli datur actio adex-
hhmdum l iij S.ſ quis noxali lde eo.
Sſapius ad exhib, tum & noxuu du-
ãuuu forſitan acdr, & babituus ſi.
Et hos tit prmum proponitur de paupe-
re quadupedum oxalis ex xy.
(ue emim animal ratioi expars imiu-
ram feciſſe videtur ) cuius ax formula
bas veba ſunt in l.j. S. cm arieres.
Aut * noxam ſarcire aut in oxam de-
dere oportere. In J noxam dedtre, t
animal tradere viuum. More * enim
extinguitur ach noxalis: & inde lL.7.
de nox act.Si noxius viuat. Noxam7
ſarcire eſt damnum ſoluere, damnum
praſtare: vt ad xri. Seruius Sulpitius
erotatur. CVIACIVS.
Actio de pauperie ompetit, ſi
citauit. l Srvy. J’Titius nihil aliud,
pouen habebar. mibi quin dante
dammum dedit. cuius daun Ane
eſt bos, mihi tenetur ’’tionis de
hae at. ſiue ille bos pauperie for-
mihi dammun directo in nma ae-
dedit ſua propria per- ee ane.
ſona: ſiue tetgit alie al raderee
quid, & id, quod teti- viuun- ¬,
git, damnum dedit: Noxais
ece ſi bos planſtrum atio ere
euertit, & aliquod dam uoap Am fe-
num dedit, &c. a ire eſt dam-
Eniun diui compere..a
Suo iure vt ſed ſuovt quia ſie ſoeius, vel fructuarius, vel ſimiles, qui ſuo no-
Lmimte quid mine vuntur: & bon fidel poſſeſ vr àod ſeruitu& Inanm
ure Tiin pprey EIpiu lſuſuuun & ſequettb T Ad eam aurem
parondis n aeeectuda d cdia ee mide.
j de in.afa pri lSpon. e infin vbi de vſue ſereddeit. Et
ds enre àemida iun
eeir ee ex eo, quod dicitur in rſucapione rermm corporaliumve Inſtde
is lſ ni vſuenps uiſimé, in fine quibus aquiparantur hac iiceoo-
amins T’. riavt Cde praſenptdone temp finain ſin Tom ex co quod e¬
it vdda preſi dilitir a cmrmtanuie prudls preares cuteran, ltenfa-
in Sſiivays. eéit pro hoe, quod bona iides ſit neceſſaria Cud de pre done.
a iaaa aida tmpqua lû ij i. Iren facit bene y de iin aud praut.
de apueque ljS quis auen & hoc in praſeriptione libertatis vrbane ſer-
tcmmur, etis uitutis. In preſcribenda autem libertate ſeruirutis ruſticx forte
t , aémaſt, liud eſt: quia in ea non erigiiur vt quis aliquid facintrvt à de-
Fra ſermbemi ſiaV-
eeaté ſer¬ h JNce intemdictum vt j.de itin atui priu f.A cevS.
itis v¬3¬VrVlterr. id eſt effieaciter.
ns uſie,
ona fides t
deceſarix
T’Adquirent
ieure bon
SI QVADRVPES PAVPERIEM
. AAlones a-a. feœiſe dieatur.
u per. Diaun eſt de aione nnnm: ſequitur de g bis, que natm-
e reaion eiliun amitantu, lie ſn perſonles. Sed qulu h de e eſt
aimra ims antiquurrqqui e lijjtab vt jeeoin priil de a diet priseve
Paeaerpe iaſaie teass deu inmaili a aug.
ie e éx le-
tdie dle els e l Trursrgye l Cl, danx
Be iudais li. numaquia ſeunm meum perenſſtrequun, veleius aſti-
ber uineus f marionem praſtare deee Secundi diedt, quod noria eat
E uo pſum deliſtum: vode veſus: Nexu deum, dlmquns nr-
vocaur. Terd dieit, quod hae actio, que eſt in facum, aduer-
ſus quadrpedes porinet, ſi damnum dederua. Laux paaron.J
bie de malfis gentraliter.
tractabitrquia ſpeataliter ponitur lu de cu J de pridei. AccvR.
Sque: ni ſoinere, &
ritur ſi fera beſtia dederit mihi damnuman hae at. locm ha¬ prſtare.
beat, queritur Et reſpond quod nou:vr ecce ſi, &c. evv An¬¬
rrs ITitius bouem, vel berbitam habebatego fimiliter bouem
vel berbitamboues iſti fecerunt luctam, vel pugnam adinuicem
cum coruibus & ſie bos Titil meum occidit: quritur an mihi
teneatur hac at Et certé eſt diſtinguendum,an qui mortuus eſt.
primô inceperiean qui ſuperi ille, qui ſupereſt, qui ſupereſt dominus vi-
uentis animalis tenetur. JEx evu Equus Titij mibi damnu
dedie-z alterius factns eſt, querleur quis eum debeat haberenEt
dius inten eſt: quoniam noxa caput ſequitur.
traa Equus alieuius mihi damnõ dedit: & aurequam agam,
mortuus eſt equusan hec act ſit extincta-queritur Et reſponds
uod ſie ter couvrm l Plures ant, deiit dam-
num, an quilibet in ſolidum teneatur, quarituz Et reſpondquod
ſe. Irrrnvv.J Regula eſt, qua dicit, quod ille, cuius animal
damnum dedit poreſt illud dare pro noxa, ſi vult qua regula in
hoe caſu fallit: ve cece, amimal alieuius dedit mihi damnum:
gebam noxaliter contra eum: ipſe infieias fuit animal eſſe
ſuum, eum interrogaui eu apparuit poſtea eius eſſe an poſſit ſe
liberare dando poſtea auimal pro noxa, quaritur. Et reſpond.
qud non: imo in ſolidum tenctu er osx Err. coresrrsr.?
Equus tuns mihi damnum dedir, ago contra te ex hoe edito
lit, conteſt, & pendente lite quidam occidit equum pradictum,
Dieit quod ta agis Aquilia, & venit touum tuum damnum, quod
eſt in cotquia nune teneris prrcisé eniendare dammun, ve li-
beraris tu cedendo actione HAeaeJ Animal tuum meum oe-
cidit deceſſi, an hat actiocompetat heredi meo, quaritur-Et
reſpond; quod ſi ſi autem tu deceſſiſtian econtra contra here-
des toos detur bee ae Et reſpond quod ſie, ſi mimal ad cos per-
uenit & fie habent facultatem dandi animal pro nora; non au-
te ex co tenenuur, quod heredes ſnt: ſed quod domini. Vi-
VvANNSE.
aDenu.