DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0656
. liaess . .I
177 i Si menſor falſummodum dixerit.
j. BE lleat’actione locati, eius cauſa expreſſa.
siNee nec cautin praſtita actibne co-
mitirur, ſi altera aigat, ve hnfta iud ſol ldn quirbatur. in
Si ergo non tenet io proprer actionem inepram
qua redire poieſt actor ad proponendum apuni Reſpe
L5 Quia et negotisboou aaio et S dehesqui diiez vel efu.
LAaiues ouseorteda s ed to rera ij jA.
cilieet preſtare, quani, &e. ’Et ſie not qud
ſeruo menſore.
b Cogsndus?
nctio de peculio non datur, niſi in
& ifr: deépeuujj
S.ſi em impabéri: & l
ex cauſas & facit
infr de inſtit at ente-
s, & l. ſi quis manci-
Ps Proculus.
e Aduersus poneca-
ſum. Luſi cum Elio, vel
leruo tuo: manumiſi-
Cuhis eiu ſti, vel emancipaſtire-
peſlei ft, tentn quod mecumlu-
page ſeuar, e vierit repe-
Edin Factn, tam à te.z. Vel ficiluſi
ue & veuis crian em n ſio tuove!
lieiet - tque ſeruo quondam:& poſt
iun ia de . d rr manmmiſnomm, vel
Area, emantiparionen: &
ataiir.y uid peuenit adte: e¬
a oa p-eris quidem tnfr.
u anoe iut ltus aui xiniljgre
rt lulius Pa fliuſ. vel mercenarius.
uu, Aee z hoe vei actionë in
autur. fictum ez hoc edicto,
el titulo: vr hie ſui
leit paret pra-
aLudo prohl. dictis, quod amiſſum a
bte amiſſum in ludo prohibito, re-
mtm t cen peieur. JSel ontrs
aaione ſne videtur quod nonqui?
cauſad ey mea turpitudo mbi
ldiiniſ reperenti obſtat. Sed
certé illa inſpectio lo-
ine qur cun habet in condi-
xgit au- fione & turpen cuu
ommdvltc. ſam, chm dedi ve ali-
addpep-de quid turpe faciasſede
Ex g ſt ſ ſdadiooou rahdodorv?
aerairndba len talen contrnſun
t Cndicere prohiberet, contrà eſt
nem poreſt, vr bit, & C. de agri. &
quou turpiter ten. l quemanmoduim.
eut, huc eſt hle enin videtur pa-
t aiuil tur eiſei, ve meliora pue-
peaes pero. ta habiens vineat EE
nas. Grca autem conſti-
Condietre tutione, quam quidan
ni, Poet. habentvt Code eodmll
PPealiegre ie dererminturn ſe
hitn dedit. epreſi, quod vſque
ad quinquagina annos
detur reperitio. Iten
non obſt iſs quia qur
ract. non dut: l ſi fili.
S. ſ alea. Sed cetté ibi
venditio non erat pr-
hibita; ſed ludus. L.
ra pur. quitur autem ſuprat
ca cum res ludo amit-
titur: quod autem ven-
ditur, non amitritur:
nec agitur de euictio-
ne: quia cum ſuo peri-
culo rem emiſſe videtur.
quod ludo eſt amiſſum: quia licét ſit prohibitum ludere: non
tamen eſt perpetuô prohibitum: quandoque enim permittitur:
ve ſupr, dſiin mfin & l. ſeq in hae ln prine. & hoc in-
telligitur, cum filius, vel ſeruus amirtit. & fie coniunge finem,
& prne.
rentes, & patronos repetitio.
ldubunS sii Sed ibi ſpeciale in
quantum eſt locupleratumiit
gotioà geſto agitur: ſed non
amplils cogendus eſt l praeſta-
re, quam id, quod ex ea re’in
peculio ſit. 2. J Aduerſus pa-
eius, quod in alea luſum eſt, vti-
lis * ex hoc edicto danda eſt.
Asmadamm ..ia
SI MENSOR FAL
ſum modum * dixerit
TITVLVS VI.
Hune verô dicam reſpicare adt
Amium regun. in quo iudiei adhibe
plerunque agrimenſor ſolit d. finreg.
& l.r.in prine & l.3. idem Pom e
tit. & ſi falſum modum ronuntiauerie,
a bue edito tonctur in id, quod inter-
A eava is aoieauenr-
quarte ad Edictum.
DVesvs menſo-
rem agrorum pre-
tor in facti actio-
nem propoſuit, à
quo faii nos ho-
oportet. Nam intereſt noſtra ne
fallamur in modi renuntiatio-
ne, ſi forté vel de finibus con-
tentio ſit, vel emptor ſcire velit,
vel venditor cuinſmodi ager
vaneat. Ideo autem hanc actio-
nem propoſuit; quia non credi-
derunt vereres inter talem per-
ſouain y locationem, & condu-
ctionem eſſe: ſed magis operam
beneficij loco praberi: & id,
quod datur ei, ad remunerandi
dari, & inde honorarium ap-
pellari. ſi autem ex locatof, &
conducto fuerit actum, dicendû
erit nec tenere intentionem.
1. JHæc actio dolum malum
dunxat exigit. Viſum eſt enim
ſaris, abundéque coërceri men-
ſorem, ſi dolus malus ſolus con-
ueniatur eius hominis, qui ci-
uiliter obligatus non eſt. Proin-
de ſi imperité verſatus eſt, ſibi
imputare bdebet, qui eum adhi-
ſedP. ait non dari repetitionem eius.
SI MENSOR FALSVM MODVM DIXERIT.
Quia m actime finiun
bert& in alijs quibuſdam, ve in coel tiia prine, & l. pen- &
quid iuris ſit, ſi menſor dixerit fal. modum.
q Direrit. Ex hoc edicto datur
a odu dirit. CVrAC.
dy rvuaxs JCuiuſondt id eſt quautz menſure A.
fn. ideo ſuppontt
ACGVRSIVS.
AHonorariun
ibus dar
tealur. ge moaran. quod
Eœeul tomagis diceur: ve pore multd dignius eſt eius
nuaus ionif- ociumm Sunt facta quedam, que non dicuntur loca-
x ri: vt dictum eſt. aliud eſt
ie ifrf de praſertpe. veb. l iaturalu.
Aduodati
Gmum.
Fata quedx n, mnmi.
Mt, que non num uum manumittas!
meaur. Sat cun do.
rogund necſſurium eſt menſorem adhi-
r ai n menſorem, qui falſum
d ius in aduocatoe mul-
ipuà,doibi pennian, r ſer
buitsed ſi & neglegẽter, æque
menſor ſecurus erit. Lata culpa
plané dolo comparabitur i Sed
& i mercedé accepit, non om-
nem culpam eum praftare pro-
prer verba edicti f. Vtiq; enim
ſeit prtor & mercede eos in-
teruenire . 2. J Is autem tene-
tur hac actione, qui renuntia-
it P. Sed renuntiaſſe & eumac-
cipere debemus, qui per aliun?
renbntiauit. 1
I1. PAVLVS libre vicenſimo-
quinto ad Edictum.
C El per litreras , JSed ſi
V ego tibi, cûm eſſes men-
ſor, mandauerim, vt menſuram
agri ageres, & tu id Titio dele-
gaueris, & ille dolo malo quid
in ea ce fecerit, tu teneberis:
quia dolo malo verſatus es, qui
tali homini? credidiſti.
I1L. VLPIANVs libre vicenſimo-
quaro ad Edictam.
duobus mandauero a, &
lambo dolose fecerint, ad-
uersbs ſingulos in ſolidum agi
poterit: ſed altero conuento, ſi
ſatisfecerir, in alterum actionẽ
denegari oportebit.1. J Com-
petieautem hæc actio ei, cuius
interfuit falſum modum renun-
tiatum non eſſe hoc eſt vel em-
prori, vel venditori, cui renun-
tiatio obfuit. 2. 5 Pomponius
tamẽ ſcribit, ſi empror plus de-
derirt vẽditori propter renun-
tiationem, quia condicere po-
teſt, quod plus dedit, agi cum
menſore non poſſe: nihil enim
emptoris intereſſe, cum poſſit
condicere:niſi ſoluendo vendi-
tor non fuit ſe tunc enim mẽſor
tenebitur. 3. J Sed ſi venditor
maiorẽ modum tradiderit frau-
datust à menſore, conſequenter
dpoſi. lj.Sſi quis ſeruue
m Renuntiauit ſ falſum modum.
n S Per alium. Videtur & enim quis
eit : vt mfr de vi vi arlj. deie
alium prohibetur; veinfratt oſſas,
o’ VElper litteras. tenuntiauit.
p j
man lſi procuratorem Sſi tutores.
5
r
iuſtum.
ſ Non fuit. idem
e Fraudatus qui
is facere, qui per alium fa-
iſſe. &S- de iuriſa. omnium
iud lſi quis id S em & i qui ſuis. & ufra de aumtu. l in au-
tm. S Eeſiſſe. Sie econtrà videtur h quis prohibitus, qui per
Tali hamiit mala i electio eſt in cupe
de ne& ceſtna ſi ſerus S. finf & infi, prc fo l de is, & auri
inon tam & Cle ne geſt-lſi mndaum ir.
rdubus manduuen. ve metirentur.
lPlus dederit. ſcilicet cum certumpr
lis iugeribus promiſit emptor; alioquin peruenirerui ad u¬ triui boni vi-
tan etirionien cius, quod haber, ſi quil delera uria inmoovlver
ſi conuenerant ſe ſtaturos huiuſmodi
nuntiationi omnimodo, vel equz, vel iniqu: ve dar-
bioos de c & iſr audlſt menſorSjj
dxit eſſent ril-
2
178
aLbe ias
. pum, & n,& ma
ce ieur & vOragir iepaun dur-
ante é diem, vel con- cert: inns
ditiouem ; vr infr. de bet e lacern
pign. l. S. fEn, & te, At aa:
de radb t ooum. Sſn, ſr i ae
6de ieiſeiuai l’ ie, peiſoine ine-
quitres & lclmex r r pus propoſta,
timm, Item quare non aptam & ido-
datur mandatit atior nen poſee
ttnea min l urt priponere i¬
ueanndr. n priue. Re Geſri l ſiuſ.
ſpon. ide d’quiatalia ryg ſi init-
pétunque fiunt mer- ra ade infti-
ede: ve hie ſubicit aa ailait-
tra: S. & ſupri finr, re aata.
ain Lſil& leis y e auce
5 Item nunquid iudex dimve ca-
i ſtmttenii ddebr iar dei eun ae
ſerere cauſam; quia vel condui-
Anremni eegad yrue deaieuar
poſuiſt Dico quod ſie, dMMdai ais
ne ius ſuun atori pe non damr, v
reat; vr arg. C. de iud. quid fit mer-
l properandum. . i. cede.
’Quid autem ſi non
propoſuit iudex? Re-
ſpon. non nocet: cum
nune proponit aliam
cauſam agendi: vr in-
frà de except. rei iud.
l & an aadem. 2. Vel
dic abſolui ab obſer-
uaione iudieij. Ae-
CVRSIVS.
h ’mpuic e in-
ſie qums re eenrau.
oblga S prattren-& I¬
Ai prs ſoelo , ſ in-
frà de at d’dlis. i
puoque.
I Comparabitur. vt
& infra depo. l quod
Nerua. & inà vr:
e Imprmdentia
authori adſeri-
benda-
à vt in
poſeſſ legelis, eui do-
lu. & ad Treb. l mu-
lier. S. ſi heres. & da
aaa dui g gie
i quoqui, & infr ſi qui
Pn aut ſi j ipſs me
autem. & irà.
ſig.l magna negligentia.
Sed hoe fallit f’in ca-J L tul
bus duobus: vt infr. ad certi eous
le aie.
e. & ſupeſt, dious ca
auts teist dintiu eſni.
Edi quod non duus i¬
abemus. duir ſa
I Et ercede cos in- r iiiib us
ervamiee t amine el prnn en hea a ſi-
ergo be ſpeciale; & an-
ſe non eſt contrà infr.
rFacere vide-
aur, qui per
alium fcii.
u Prohbiue
vdetur, qui
per alium pro-
ibetur.
3Elitio mala
in cupa eſt.
E Ae e
infa de
vt & ſuprà
l Rennuciatie
fct nerecur-
tium E pro ſingu-arur ad aui-
quemadmodã
I re-etiam dolo fu-
turo nõ poteſt
renuntiari, l
omu. ſf depa-
i.
Ahi
177 i Si menſor falſummodum dixerit.
j. BE lleat’actione locati, eius cauſa expreſſa.
siNee nec cautin praſtita actibne co-
mitirur, ſi altera aigat, ve hnfta iud ſol ldn quirbatur. in
Si ergo non tenet io proprer actionem inepram
qua redire poieſt actor ad proponendum apuni Reſpe
L5 Quia et negotisboou aaio et S dehesqui diiez vel efu.
LAaiues ouseorteda s ed to rera ij jA.
cilieet preſtare, quani, &e. ’Et ſie not qud
ſeruo menſore.
b Cogsndus?
nctio de peculio non datur, niſi in
& ifr: deépeuujj
S.ſi em impabéri: & l
ex cauſas & facit
infr de inſtit at ente-
s, & l. ſi quis manci-
Ps Proculus.
e Aduersus poneca-
ſum. Luſi cum Elio, vel
leruo tuo: manumiſi-
Cuhis eiu ſti, vel emancipaſtire-
peſlei ft, tentn quod mecumlu-
page ſeuar, e vierit repe-
Edin Factn, tam à te.z. Vel ficiluſi
ue & veuis crian em n ſio tuove!
lieiet - tque ſeruo quondam:& poſt
iun ia de . d rr manmmiſnomm, vel
Area, emantiparionen: &
ataiir.y uid peuenit adte: e¬
a oa p-eris quidem tnfr.
u anoe iut ltus aui xiniljgre
rt lulius Pa fliuſ. vel mercenarius.
uu, Aee z hoe vei actionë in
autur. fictum ez hoc edicto,
el titulo: vr hie ſui
leit paret pra-
aLudo prohl. dictis, quod amiſſum a
bte amiſſum in ludo prohibito, re-
mtm t cen peieur. JSel ontrs
aaione ſne videtur quod nonqui?
cauſad ey mea turpitudo mbi
ldiiniſ reperenti obſtat. Sed
certé illa inſpectio lo-
ine qur cun habet in condi-
xgit au- fione & turpen cuu
ommdvltc. ſam, chm dedi ve ali-
addpep-de quid turpe faciasſede
Ex g ſt ſ ſdadiooou rahdodorv?
aerairndba len talen contrnſun
t Cndicere prohiberet, contrà eſt
nem poreſt, vr bit, & C. de agri. &
quou turpiter ten. l quemanmoduim.
eut, huc eſt hle enin videtur pa-
t aiuil tur eiſei, ve meliora pue-
peaes pero. ta habiens vineat EE
nas. Grca autem conſti-
Condietre tutione, quam quidan
ni, Poet. habentvt Code eodmll
PPealiegre ie dererminturn ſe
hitn dedit. epreſi, quod vſque
ad quinquagina annos
detur reperitio. Iten
non obſt iſs quia qur
ract. non dut: l ſi fili.
S. ſ alea. Sed cetté ibi
venditio non erat pr-
hibita; ſed ludus. L.
ra pur. quitur autem ſuprat
ca cum res ludo amit-
titur: quod autem ven-
ditur, non amitritur:
nec agitur de euictio-
ne: quia cum ſuo peri-
culo rem emiſſe videtur.
quod ludo eſt amiſſum: quia licét ſit prohibitum ludere: non
tamen eſt perpetuô prohibitum: quandoque enim permittitur:
ve ſupr, dſiin mfin & l. ſeq in hae ln prine. & hoc in-
telligitur, cum filius, vel ſeruus amirtit. & fie coniunge finem,
& prne.
rentes, & patronos repetitio.
ldubunS sii Sed ibi ſpeciale in
quantum eſt locupleratumiit
gotioà geſto agitur: ſed non
amplils cogendus eſt l praeſta-
re, quam id, quod ex ea re’in
peculio ſit. 2. J Aduerſus pa-
eius, quod in alea luſum eſt, vti-
lis * ex hoc edicto danda eſt.
Asmadamm ..ia
SI MENSOR FAL
ſum modum * dixerit
TITVLVS VI.
Hune verô dicam reſpicare adt
Amium regun. in quo iudiei adhibe
plerunque agrimenſor ſolit d. finreg.
& l.r.in prine & l.3. idem Pom e
tit. & ſi falſum modum ronuntiauerie,
a bue edito tonctur in id, quod inter-
A eava is aoieauenr-
quarte ad Edictum.
DVesvs menſo-
rem agrorum pre-
tor in facti actio-
nem propoſuit, à
quo faii nos ho-
oportet. Nam intereſt noſtra ne
fallamur in modi renuntiatio-
ne, ſi forté vel de finibus con-
tentio ſit, vel emptor ſcire velit,
vel venditor cuinſmodi ager
vaneat. Ideo autem hanc actio-
nem propoſuit; quia non credi-
derunt vereres inter talem per-
ſouain y locationem, & condu-
ctionem eſſe: ſed magis operam
beneficij loco praberi: & id,
quod datur ei, ad remunerandi
dari, & inde honorarium ap-
pellari. ſi autem ex locatof, &
conducto fuerit actum, dicendû
erit nec tenere intentionem.
1. JHæc actio dolum malum
dunxat exigit. Viſum eſt enim
ſaris, abundéque coërceri men-
ſorem, ſi dolus malus ſolus con-
ueniatur eius hominis, qui ci-
uiliter obligatus non eſt. Proin-
de ſi imperité verſatus eſt, ſibi
imputare bdebet, qui eum adhi-
ſedP. ait non dari repetitionem eius.
SI MENSOR FALSVM MODVM DIXERIT.
Quia m actime finiun
bert& in alijs quibuſdam, ve in coel tiia prine, & l. pen- &
quid iuris ſit, ſi menſor dixerit fal. modum.
q Direrit. Ex hoc edicto datur
a odu dirit. CVrAC.
dy rvuaxs JCuiuſondt id eſt quautz menſure A.
fn. ideo ſuppontt
ACGVRSIVS.
AHonorariun
ibus dar
tealur. ge moaran. quod
Eœeul tomagis diceur: ve pore multd dignius eſt eius
nuaus ionif- ociumm Sunt facta quedam, que non dicuntur loca-
x ri: vt dictum eſt. aliud eſt
ie ifrf de praſertpe. veb. l iaturalu.
Aduodati
Gmum.
Fata quedx n, mnmi.
Mt, que non num uum manumittas!
meaur. Sat cun do.
rogund necſſurium eſt menſorem adhi-
r ai n menſorem, qui falſum
d ius in aduocatoe mul-
ipuà,doibi pennian, r ſer
buitsed ſi & neglegẽter, æque
menſor ſecurus erit. Lata culpa
plané dolo comparabitur i Sed
& i mercedé accepit, non om-
nem culpam eum praftare pro-
prer verba edicti f. Vtiq; enim
ſeit prtor & mercede eos in-
teruenire . 2. J Is autem tene-
tur hac actione, qui renuntia-
it P. Sed renuntiaſſe & eumac-
cipere debemus, qui per aliun?
renbntiauit. 1
I1. PAVLVS libre vicenſimo-
quinto ad Edictum.
C El per litreras , JSed ſi
V ego tibi, cûm eſſes men-
ſor, mandauerim, vt menſuram
agri ageres, & tu id Titio dele-
gaueris, & ille dolo malo quid
in ea ce fecerit, tu teneberis:
quia dolo malo verſatus es, qui
tali homini? credidiſti.
I1L. VLPIANVs libre vicenſimo-
quaro ad Edictam.
duobus mandauero a, &
lambo dolose fecerint, ad-
uersbs ſingulos in ſolidum agi
poterit: ſed altero conuento, ſi
ſatisfecerir, in alterum actionẽ
denegari oportebit.1. J Com-
petieautem hæc actio ei, cuius
interfuit falſum modum renun-
tiatum non eſſe hoc eſt vel em-
prori, vel venditori, cui renun-
tiatio obfuit. 2. 5 Pomponius
tamẽ ſcribit, ſi empror plus de-
derirt vẽditori propter renun-
tiationem, quia condicere po-
teſt, quod plus dedit, agi cum
menſore non poſſe: nihil enim
emptoris intereſſe, cum poſſit
condicere:niſi ſoluendo vendi-
tor non fuit ſe tunc enim mẽſor
tenebitur. 3. J Sed ſi venditor
maiorẽ modum tradiderit frau-
datust à menſore, conſequenter
dpoſi. lj.Sſi quis ſeruue
m Renuntiauit ſ falſum modum.
n S Per alium. Videtur & enim quis
eit : vt mfr de vi vi arlj. deie
alium prohibetur; veinfratt oſſas,
o’ VElper litteras. tenuntiauit.
p j
man lſi procuratorem Sſi tutores.
5
r
iuſtum.
ſ Non fuit. idem
e Fraudatus qui
is facere, qui per alium fa-
iſſe. &S- de iuriſa. omnium
iud lſi quis id S em & i qui ſuis. & ufra de aumtu. l in au-
tm. S Eeſiſſe. Sie econtrà videtur h quis prohibitus, qui per
Tali hamiit mala i electio eſt in cupe
de ne& ceſtna ſi ſerus S. finf & infi, prc fo l de is, & auri
inon tam & Cle ne geſt-lſi mndaum ir.
rdubus manduuen. ve metirentur.
lPlus dederit. ſcilicet cum certumpr
lis iugeribus promiſit emptor; alioquin peruenirerui ad u¬ triui boni vi-
tan etirionien cius, quod haber, ſi quil delera uria inmoovlver
ſi conuenerant ſe ſtaturos huiuſmodi
nuntiationi omnimodo, vel equz, vel iniqu: ve dar-
bioos de c & iſr audlſt menſorSjj
dxit eſſent ril-
2
178
aLbe ias
. pum, & n,& ma
ce ieur & vOragir iepaun dur-
ante é diem, vel con- cert: inns
ditiouem ; vr infr. de bet e lacern
pign. l. S. fEn, & te, At aa:
de radb t ooum. Sſn, ſr i ae
6de ieiſeiuai l’ ie, peiſoine ine-
quitres & lclmex r r pus propoſta,
timm, Item quare non aptam & ido-
datur mandatit atior nen poſee
ttnea min l urt priponere i¬
ueanndr. n priue. Re Geſri l ſiuſ.
ſpon. ide d’quiatalia ryg ſi init-
pétunque fiunt mer- ra ade infti-
ede: ve hie ſubicit aa ailait-
tra: S. & ſupri finr, re aata.
ain Lſil& leis y e auce
5 Item nunquid iudex dimve ca-
i ſtmttenii ddebr iar dei eun ae
ſerere cauſam; quia vel condui-
Anremni eegad yrue deaieuar
poſuiſt Dico quod ſie, dMMdai ais
ne ius ſuun atori pe non damr, v
reat; vr arg. C. de iud. quid fit mer-
l properandum. . i. cede.
’Quid autem ſi non
propoſuit iudex? Re-
ſpon. non nocet: cum
nune proponit aliam
cauſam agendi: vr in-
frà de except. rei iud.
l & an aadem. 2. Vel
dic abſolui ab obſer-
uaione iudieij. Ae-
CVRSIVS.
h ’mpuic e in-
ſie qums re eenrau.
oblga S prattren-& I¬
Ai prs ſoelo , ſ in-
frà de at d’dlis. i
puoque.
I Comparabitur. vt
& infra depo. l quod
Nerua. & inà vr:
e Imprmdentia
authori adſeri-
benda-
à vt in
poſeſſ legelis, eui do-
lu. & ad Treb. l mu-
lier. S. ſi heres. & da
aaa dui g gie
i quoqui, & infr ſi qui
Pn aut ſi j ipſs me
autem. & irà.
ſig.l magna negligentia.
Sed hoe fallit f’in ca-J L tul
bus duobus: vt infr. ad certi eous
le aie.
e. & ſupeſt, dious ca
auts teist dintiu eſni.
Edi quod non duus i¬
abemus. duir ſa
I Et ercede cos in- r iiiib us
ervamiee t amine el prnn en hea a ſi-
ergo be ſpeciale; & an-
ſe non eſt contrà infr.
rFacere vide-
aur, qui per
alium fcii.
u Prohbiue
vdetur, qui
per alium pro-
ibetur.
3Elitio mala
in cupa eſt.
E Ae e
infa de
vt & ſuprà
l Rennuciatie
fct nerecur-
tium E pro ſingu-arur ad aui-
quemadmodã
I re-etiam dolo fu-
turo nõ poteſt
renuntiari, l
omu. ſf depa-
i.
Ahi