DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0840
1541
ideo de hoe reprehendiur infr ibi, faſtus ſt o &e. Vel die
hoe ſeçundo bene eum dixiſſe de pecullo poſſe agiſed veſtem
in pecalio non pompurari, vel eius preriumequod verum eſt.
?’ Etuu, ſeiliet patris.
dAquina hie incipiunt verba Pauli in ren patis ,vr ẽud
ay. Spminde fi ſeruue
eJ Eit. acc deſuit
ſſe verſum per ho,
quod videatur redire
ad filium. funus enim,
. ACCvRS.
d4 Funus. bene dico
quod nune videtur ver-
ſum quando emit; nec
deſn ideo eſſe versſi.
quaſi filins in tantum
cœperit eſſe obligatus
vatti obhoe, quodte-
ga in flij factum cõ-
uerterite s ſi propa-
tres ſi domini quia non
filij, ſed ſuum fecit ne-
gotii fuous enim, &c.
Ve, ie &.d alig-ir
ane iters parenz Aij fiebe.
neuiouen ue dico cum debuit ei
db ihet parer emére alias ſi non
Jrommalee debuit, quia bene veſti-
t no, dmit, quia eet e,
Ioas , tus erats tune verſa vi-
ine teſu, detur cum funeratur:
Etitoiu & funus enim, &e prererea
hrit ada à remoris videtur ho
aonauiee mnonte leri qoans
Pni- nou poſſe ſcilicet quod
mr iſter, d lus diteaeur tine
sa . verti in rem patris nam
praa iti aut haue toga fuit fili
aieſi d neciſria teme de in
Fs eie ſen verſo extune: ve
Aurautr; pie, & S ii proinde.
ae iaen uniurtiur
qia dedicauiteſed quia
amai de deauit ſui aa
re aut non, & tune ſi no-
mine ſuo filius emit, nõ
datur de in rem verſo.
ve oidlſi res.S placet.
ſed de pecilio, in quo
venit versGrve hié ſub-
cit. Si verô parris no-
mineaut neceſſariaerat
patriz t tune in ſolidum
extune, aut vtilis&& tüe
quanti valet, tenetur
pateeve . lſi res jrep.
& lſi fumdum. Si tamen
poſtea vertit, quando
nomine ſuo emit, ſeili-
cet filij, tenerur in ſoli-
duin de in rem verſo:
nihilo minus de pecu-
lio re hie dicitur. & ſie
hoe caſu habet locym
quod dixit Nerarius.
eq Factus eſt esgquia
rem peculiarem filij ac-
cepit, & in ſuum ſeil
cet parris negotiſ ver-
tit. fie ergo de peculio
poterit conueniri ratione
tranſlata l. Quæſitum eſt, an ad-
tius , quo cum agaur, facum
eſſet. Atquin l ſi filio parer to-
gam emere debuit, in rem parris
res verſa eſt, nõ nunc quo fune-
rabitur:ſed quo tempore emits.
Funus d enim filij, es alienum
patris eſt. Et hoc Neratius quo-
que, qui de in rem verſo parrem
teneri putauit, oſtendit nego-
tum hoc, id eſt, ſepulturam, &
funus filij, parris eſſe es alie-
num, non filij. Factus eſt ergo
debitor peculij, quamuis res nõ
extet:vt etiam de peculio poſfir
conueniri. In quam actionemf
venit, & quod in rem verſum
eſt 6. Que tamen adiectio7
tunc neceſſaria eſt cûm annus
poſt mortem filij exceſſit.
Si filia mutuum in alimentacon-
uertit, tenetur pater de in rem ver-
ſo, ſi onus alimentorum ad patrem
ſpectabat. istud prinipium cum
ifii.BART.
xX. SCVOLA libo prime
Reſponſorum.
PAter pro fda dorem prormi-
ſit, & conuenit vt ipſe filiam
aleret. Non praeſtante i parre fi-
lia à viro mutuam pecuniamac-
cepit, & mortua eſt in matrimo-
nio. Reſpondi, ſi ad ea idquod
creditum eſt, erogatum eſſer, ſi-
ne quibus aut ſe tueri, aut ſer-
uos paremos exhibere non poſ-
ſet: dandam de in rem verſo,
vtilem actionem .
Promiſſio tutoris non tollit actio-
em de in rem verſo contra pupil-
lum. BART.
1. J Seruus abſentis reipubl.
cauſa, pupilli ſeruis pecuniam
credidit ſubſcribente tutore ſti-
pulatione in perſonam tutoris
uersus pupillu competat actis
Reſpondi ſi cdm in ren pupt
li daretur, id in rem eius verſum
eſt, & quo magis actus ſeruo-
rum confirmaretur, tutor ſpo-
huins obligationis peculiaris: vt hic
dicitur, & S de perul quan Tuberen.
paur i,
pol donius
ralier
emn debee
ier e ACcvna
js,
T quan ahnm ſeilicet de peculio vt ſi agam certi con-
dictione de peculio, vel alia veniar in has actione, & quod in
rem domini verſum eſteve bi, Tde peul s aſt autem& m¬
titut quo aum eoS i ren autem. Iteun poteſt hoe inconuinei-
eeeninn in biliter probari cum b enim agitur de peculoretiam id, quod de
minns naturaliter ſeruo debet, in peculio compuranu, ſi forté in
rem domini impenditave z de pectiquees uburmdtS ſu & ià
quod ſie ego cum agit actione de pecullo, & de in ren verſo
agit; non tamen minuit domini priuilegium niſi habeat formn-
reuade de lanſelieer vrt de ia ren verſoproy
ae ſe le l p peios s aia de in rem verort Codd d ameiu auu.
nat. Eſt enim alia formu.
g Veſun eſt. ſeilicet ipſa toga. 2 Vel die id eſt eius aſtima-
tiontemim iſi tog. uec eſt nee dolo malo deſit eſſe in revun
naturaid eſt in commercio homimu.
l’C E ſit. & aaüuis caſbus erian neceſſaria eſt: ve adu
E.Vetus.
Pa s eaeaez
de in rem verſo cum pupillo
actionem fore.
11. IDE lbre quinte
Deſtoum.
liamfamilias duxit vxorem,
patre dorem promittentes &
conuenit inter omnes a perſo-
nas, vti eã parer, aut ipſa ſe tue-
retur. Maritus ei mutuos num-
mos dedit, cum iuſte putaret
parrem eius miniſtraturum tan-
tum ſalarium, quantum dare fi-
liæ ſue inſtituerat. Eos nummos
illa in vſus neceſſarios ſibi, & in
ſeruos, quos ſecum habebat,
conſumpſit:aliquantum & cûm
ei res familiares credite eſ-
ſent, ex pecunia mariti in eaſ-
dem cauſas conuertit. Deinde
priuſquã pater ſalariu expleret,
moritur filia. parer impenſam
recuſat. maritus res mulieris re-
tiner P. Quero an de in rem
verſo aduerss patrem actio.
comperat?Reſpondit, ſi ad éa id,
quod creditum eſt, erogatum
eſſer, ſine quibus aut ſe tueri, aut
ſeruos patemos exhibere non
poſſet, dandam de in rem verſo
vtilem actionem.
QVOD IVSSV A
TITVLVS IV.
Qua rations, axreitoria, & imto-
ri: eadem & quod iuſſu actio,ſire de-
iuſſu: vt ſeriptum e. in ſolduum
datur: ſe non ex contractu liberorum
hominum qui nobis bna fide, aut condi-
tionis cuiuſdam iure non ſeruiunt: non
ex contractu ſerurum alinorum, licit
ex hrum etium contractu illa compe-
tant. Enimuerô condici ei, qu
teſt, eiam ſi ſeiens cum lberis bomini-
bus non intitoribus ſuis contrahi iuſſe-
ri. l-pro ſocio, non ſit mirumſi
tiam condici ei poteſt, qui cum ſubie-
ctis iuri ſus perſonis cõtrahi iuſſit, quive
iuſtuorem aut magitum nanis prepo-
ut. Cators ationes honraris, Tbu-
toria, de peculis, de in rem verſe, non
competumt in ſolidum, nec earum cauſa
condiei poieſt. CVIAC.
eſt autem. Acev
ſuvts de pecul
quod cum eo. CVIAC.
pEis ad
per
integra dominus poſſt reuoeare iuſu
eſt in mandatohoc in tertia. ſen )i
qund iaſue boei
tur
nus
1542
DAJGas rs Sipae pro fia promitat dotemr conue-
nat inter ipſam& maritun ve cam aar: & pare non pra-
ſtane alimenta, maritus vxori ſutradiderir ve ſe alat & veſtiat.
an de in rem verſo teneatur, queritur: & dicitur quod ſie. Hune
caſum ponit lex vleima ſrvnn Si ſeruus eius, qui reipub cau-
Ouaſuit ſerun aieuiee
pupilli crediderit uto-
ee ueſcrrrente inſnuu-
mento contractus, & in
ſetranſtuit ouligariu-
nem:an pupillus tenea-
tur de in ré verſo, qu-
ritur. Et reſp. quod ſie:
quia tranlatio obliga-
tionis facta in tutore,
non fuit facta animo
nouandi. VIvran.
i Nen prastante, ſei-
lieez alimenta, vt con-
uenerat. Accvs.
E qcAttnem, in pa-
tremeve he, & jaudli.
mnfn &Sed. lquidſi
ſemus. S. proinde ſi ſer-
u.
a De in rem verſi,
vtilem actinem. Vide
ſeripta ad tit. C. ad Se-
natuſconſultum Maced.
CVLAC.
I Tranſlata. ſed non
nouata: alioquin non
dareur de in rem ver-
ſo ie & ponitur S. des
oTaius, eui mand eſt in-
rſui ljin fn.
E Cum pupio. ſie &
J, j jreſpon & C.
quada ix fact tutſi
i em.
n afamiiiss
Imier omnes.
maritum, & vxorem, &
patremiſimile pactum:
vr Saudpaer & j de-
execpt dolipater. jreſp.
Acevs.
0 Credita. id a eſt aVaori res fa-
comraiſerat ſibi mari- iiaes: hoe
tus tractare res ſuas fa eſt rerun f¬
miliaret e uas a i iarium a¬
u i. miniſtratione
PJAuieri rmn. maritus per-
Ad’hanc reſp-non e: ve miere po-
s de ceuadit iadilt l e etenedavdu,
non ſortem S. ſi ceudae,
etian non reriner inte- ttioſfnr-
rim pro parre: ve Ce eeee ddi-
md.n. orem propuer,
q Vtem ld eſt effi- debiun retã-
cacemſedad id nonre-tonu abee.
pond an res poinr re. ſres deioue.
tneri Sed die quod nõ: ee pemenerit.
vt C ommd. lſub pra-¬ dgaug.
tetu. retnebi-
tur.
OC RsSS
Quia ſuprà de pecu-
uo, & de in rem verſe
dximus, ponit quod iuſ-
RS.
5 iſſu. Differentias inter iuſſum,& mandatm, vide in ſeri-
quod cum eo. Cva
Er.JCASVS. Si iuſſu ruo ſeruus contrahat, obliga-
tis in ſolidum quod iuſſu; quia tecu quodain
contractum videtue hoc in prima. & non refért iuſeris
tium, vel per epiſtolam, vel ſpecialiter, lel generaliter.
mde ſi dicat dominus quod velit quod contrahat cum ſeuu
ſuo, ſufcitniſi aliud poſtea conueniat hoc in ſecinda. Sed an re
imode
Dicitur
quôd ſic: ſieut
parerel ad
lominus, ve fi-
lij, vel ſerui contrahant, maundauerintenentur quo uſſu. Irem ſi
pater vel dominus ſubſeripſir chirographo ſeril, vel flij, tene-
ſecunda. Sed querimr, ſi parer, vel domi-
leiuſſerint pro ſervo, vel fili, an teneantur; Diciuir quõd
nonquia fideiubendo non interuenit ve dominus: ſed ve iii-
bet ertraneus ideiſſorio nomine obligatur hot in teia Si ve-
rô immriliter fideiuſſir, non tenetur quod iuſſu. & hoc in quarta.
si ver dominus rarum habet, quod ſeruus, vel parer; quos
ECee ilius
ili
ideo de hoe reprehendiur infr ibi, faſtus ſt o &e. Vel die
hoe ſeçundo bene eum dixiſſe de pecullo poſſe agiſed veſtem
in pecalio non pompurari, vel eius preriumequod verum eſt.
?’ Etuu, ſeiliet patris.
dAquina hie incipiunt verba Pauli in ren patis ,vr ẽud
ay. Spminde fi ſeruue
eJ Eit. acc deſuit
ſſe verſum per ho,
quod videatur redire
ad filium. funus enim,
. ACCvRS.
d4 Funus. bene dico
quod nune videtur ver-
ſum quando emit; nec
deſn ideo eſſe versſi.
quaſi filins in tantum
cœperit eſſe obligatus
vatti obhoe, quodte-
ga in flij factum cõ-
uerterite s ſi propa-
tres ſi domini quia non
filij, ſed ſuum fecit ne-
gotii fuous enim, &c.
Ve, ie &.d alig-ir
ane iters parenz Aij fiebe.
neuiouen ue dico cum debuit ei
db ihet parer emére alias ſi non
Jrommalee debuit, quia bene veſti-
t no, dmit, quia eet e,
Ioas , tus erats tune verſa vi-
ine teſu, detur cum funeratur:
Etitoiu & funus enim, &e prererea
hrit ada à remoris videtur ho
aonauiee mnonte leri qoans
Pni- nou poſſe ſcilicet quod
mr iſter, d lus diteaeur tine
sa . verti in rem patris nam
praa iti aut haue toga fuit fili
aieſi d neciſria teme de in
Fs eie ſen verſo extune: ve
Aurautr; pie, & S ii proinde.
ae iaen uniurtiur
qia dedicauiteſed quia
amai de deauit ſui aa
re aut non, & tune ſi no-
mine ſuo filius emit, nõ
datur de in rem verſo.
ve oidlſi res.S placet.
ſed de pecilio, in quo
venit versGrve hié ſub-
cit. Si verô parris no-
mineaut neceſſariaerat
patriz t tune in ſolidum
extune, aut vtilis&& tüe
quanti valet, tenetur
pateeve . lſi res jrep.
& lſi fumdum. Si tamen
poſtea vertit, quando
nomine ſuo emit, ſeili-
cet filij, tenerur in ſoli-
duin de in rem verſo:
nihilo minus de pecu-
lio re hie dicitur. & ſie
hoe caſu habet locym
quod dixit Nerarius.
eq Factus eſt esgquia
rem peculiarem filij ac-
cepit, & in ſuum ſeil
cet parris negotiſ ver-
tit. fie ergo de peculio
poterit conueniri ratione
tranſlata l. Quæſitum eſt, an ad-
tius , quo cum agaur, facum
eſſet. Atquin l ſi filio parer to-
gam emere debuit, in rem parris
res verſa eſt, nõ nunc quo fune-
rabitur:ſed quo tempore emits.
Funus d enim filij, es alienum
patris eſt. Et hoc Neratius quo-
que, qui de in rem verſo parrem
teneri putauit, oſtendit nego-
tum hoc, id eſt, ſepulturam, &
funus filij, parris eſſe es alie-
num, non filij. Factus eſt ergo
debitor peculij, quamuis res nõ
extet:vt etiam de peculio poſfir
conueniri. In quam actionemf
venit, & quod in rem verſum
eſt 6. Que tamen adiectio7
tunc neceſſaria eſt cûm annus
poſt mortem filij exceſſit.
Si filia mutuum in alimentacon-
uertit, tenetur pater de in rem ver-
ſo, ſi onus alimentorum ad patrem
ſpectabat. istud prinipium cum
ifii.BART.
xX. SCVOLA libo prime
Reſponſorum.
PAter pro fda dorem prormi-
ſit, & conuenit vt ipſe filiam
aleret. Non praeſtante i parre fi-
lia à viro mutuam pecuniamac-
cepit, & mortua eſt in matrimo-
nio. Reſpondi, ſi ad ea idquod
creditum eſt, erogatum eſſer, ſi-
ne quibus aut ſe tueri, aut ſer-
uos paremos exhibere non poſ-
ſet: dandam de in rem verſo,
vtilem actionem .
Promiſſio tutoris non tollit actio-
em de in rem verſo contra pupil-
lum. BART.
1. J Seruus abſentis reipubl.
cauſa, pupilli ſeruis pecuniam
credidit ſubſcribente tutore ſti-
pulatione in perſonam tutoris
uersus pupillu competat actis
Reſpondi ſi cdm in ren pupt
li daretur, id in rem eius verſum
eſt, & quo magis actus ſeruo-
rum confirmaretur, tutor ſpo-
huins obligationis peculiaris: vt hic
dicitur, & S de perul quan Tuberen.
paur i,
pol donius
ralier
emn debee
ier e ACcvna
js,
T quan ahnm ſeilicet de peculio vt ſi agam certi con-
dictione de peculio, vel alia veniar in has actione, & quod in
rem domini verſum eſteve bi, Tde peul s aſt autem& m¬
titut quo aum eoS i ren autem. Iteun poteſt hoe inconuinei-
eeeninn in biliter probari cum b enim agitur de peculoretiam id, quod de
minns naturaliter ſeruo debet, in peculio compuranu, ſi forté in
rem domini impenditave z de pectiquees uburmdtS ſu & ià
quod ſie ego cum agit actione de pecullo, & de in ren verſo
agit; non tamen minuit domini priuilegium niſi habeat formn-
reuade de lanſelieer vrt de ia ren verſoproy
ae ſe le l p peios s aia de in rem verort Codd d ameiu auu.
nat. Eſt enim alia formu.
g Veſun eſt. ſeilicet ipſa toga. 2 Vel die id eſt eius aſtima-
tiontemim iſi tog. uec eſt nee dolo malo deſit eſſe in revun
naturaid eſt in commercio homimu.
l’C E ſit. & aaüuis caſbus erian neceſſaria eſt: ve adu
E.Vetus.
Pa s eaeaez
de in rem verſo cum pupillo
actionem fore.
11. IDE lbre quinte
Deſtoum.
liamfamilias duxit vxorem,
patre dorem promittentes &
conuenit inter omnes a perſo-
nas, vti eã parer, aut ipſa ſe tue-
retur. Maritus ei mutuos num-
mos dedit, cum iuſte putaret
parrem eius miniſtraturum tan-
tum ſalarium, quantum dare fi-
liæ ſue inſtituerat. Eos nummos
illa in vſus neceſſarios ſibi, & in
ſeruos, quos ſecum habebat,
conſumpſit:aliquantum & cûm
ei res familiares credite eſ-
ſent, ex pecunia mariti in eaſ-
dem cauſas conuertit. Deinde
priuſquã pater ſalariu expleret,
moritur filia. parer impenſam
recuſat. maritus res mulieris re-
tiner P. Quero an de in rem
verſo aduerss patrem actio.
comperat?Reſpondit, ſi ad éa id,
quod creditum eſt, erogatum
eſſer, ſine quibus aut ſe tueri, aut
ſeruos patemos exhibere non
poſſet, dandam de in rem verſo
vtilem actionem.
QVOD IVSSV A
TITVLVS IV.
Qua rations, axreitoria, & imto-
ri: eadem & quod iuſſu actio,ſire de-
iuſſu: vt ſeriptum e. in ſolduum
datur: ſe non ex contractu liberorum
hominum qui nobis bna fide, aut condi-
tionis cuiuſdam iure non ſeruiunt: non
ex contractu ſerurum alinorum, licit
ex hrum etium contractu illa compe-
tant. Enimuerô condici ei, qu
teſt, eiam ſi ſeiens cum lberis bomini-
bus non intitoribus ſuis contrahi iuſſe-
ri. l-pro ſocio, non ſit mirumſi
tiam condici ei poteſt, qui cum ſubie-
ctis iuri ſus perſonis cõtrahi iuſſit, quive
iuſtuorem aut magitum nanis prepo-
ut. Cators ationes honraris, Tbu-
toria, de peculis, de in rem verſe, non
competumt in ſolidum, nec earum cauſa
condiei poieſt. CVIAC.
eſt autem. Acev
ſuvts de pecul
quod cum eo. CVIAC.
pEis ad
per
integra dominus poſſt reuoeare iuſu
eſt in mandatohoc in tertia. ſen )i
qund iaſue boei
tur
nus
1542
DAJGas rs Sipae pro fia promitat dotemr conue-
nat inter ipſam& maritun ve cam aar: & pare non pra-
ſtane alimenta, maritus vxori ſutradiderir ve ſe alat & veſtiat.
an de in rem verſo teneatur, queritur: & dicitur quod ſie. Hune
caſum ponit lex vleima ſrvnn Si ſeruus eius, qui reipub cau-
Ouaſuit ſerun aieuiee
pupilli crediderit uto-
ee ueſcrrrente inſnuu-
mento contractus, & in
ſetranſtuit ouligariu-
nem:an pupillus tenea-
tur de in ré verſo, qu-
ritur. Et reſp. quod ſie:
quia tranlatio obliga-
tionis facta in tutore,
non fuit facta animo
nouandi. VIvran.
i Nen prastante, ſei-
lieez alimenta, vt con-
uenerat. Accvs.
E qcAttnem, in pa-
tremeve he, & jaudli.
mnfn &Sed. lquidſi
ſemus. S. proinde ſi ſer-
u.
a De in rem verſi,
vtilem actinem. Vide
ſeripta ad tit. C. ad Se-
natuſconſultum Maced.
CVLAC.
I Tranſlata. ſed non
nouata: alioquin non
dareur de in rem ver-
ſo ie & ponitur S. des
oTaius, eui mand eſt in-
rſui ljin fn.
E Cum pupio. ſie &
J, j jreſpon & C.
quada ix fact tutſi
i em.
n afamiiiss
Imier omnes.
maritum, & vxorem, &
patremiſimile pactum:
vr Saudpaer & j de-
execpt dolipater. jreſp.
Acevs.
0 Credita. id a eſt aVaori res fa-
comraiſerat ſibi mari- iiaes: hoe
tus tractare res ſuas fa eſt rerun f¬
miliaret e uas a i iarium a¬
u i. miniſtratione
PJAuieri rmn. maritus per-
Ad’hanc reſp-non e: ve miere po-
s de ceuadit iadilt l e etenedavdu,
non ſortem S. ſi ceudae,
etian non reriner inte- ttioſfnr-
rim pro parre: ve Ce eeee ddi-
md.n. orem propuer,
q Vtem ld eſt effi- debiun retã-
cacemſedad id nonre-tonu abee.
pond an res poinr re. ſres deioue.
tneri Sed die quod nõ: ee pemenerit.
vt C ommd. lſub pra-¬ dgaug.
tetu. retnebi-
tur.
OC RsSS
Quia ſuprà de pecu-
uo, & de in rem verſe
dximus, ponit quod iuſ-
RS.
5 iſſu. Differentias inter iuſſum,& mandatm, vide in ſeri-
quod cum eo. Cva
Er.JCASVS. Si iuſſu ruo ſeruus contrahat, obliga-
tis in ſolidum quod iuſſu; quia tecu quodain
contractum videtue hoc in prima. & non refért iuſeris
tium, vel per epiſtolam, vel ſpecialiter, lel generaliter.
mde ſi dicat dominus quod velit quod contrahat cum ſeuu
ſuo, ſufcitniſi aliud poſtea conueniat hoc in ſecinda. Sed an re
imode
Dicitur
quôd ſic: ſieut
parerel ad
lominus, ve fi-
lij, vel ſerui contrahant, maundauerintenentur quo uſſu. Irem ſi
pater vel dominus ſubſeripſir chirographo ſeril, vel flij, tene-
ſecunda. Sed querimr, ſi parer, vel domi-
leiuſſerint pro ſervo, vel fili, an teneantur; Diciuir quõd
nonquia fideiubendo non interuenit ve dominus: ſed ve iii-
bet ertraneus ideiſſorio nomine obligatur hot in teia Si ve-
rô immriliter fideiuſſir, non tenetur quod iuſſu. & hoc in quarta.
si ver dominus rarum habet, quod ſeruus, vel parer; quos
ECee ilius
ili