Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 2): Infortiatvm, Sev Pandectarvm Ivris Civilis (Lyon, 1627)

t





715 Digeſtorum Li. Xxix. Titiij. 716

Lodius. JCASVS. Quidam nomine Clodius fecit de iure
Cetameheim. L& inſtituit in eo ſbi here den Titium: &

poſtea fecit non de iure aliud teſtamé tum: & inſtituit ſibi eun-

dem Titium, & deceſſit. Titius cum putaret valere ſecundum
teſtamentum, ex eo adiuit. & poſtea nolebat ipſe adire ex pri-

ad dictam Seiam teſtatricis filiam quæritur, vtrûm dictus Sem-
pronius maritus neptis dict Titi teſtatrieis poſſit conuenire
Seiam filiam teſtatricis pro partibus coheredum, qui abſtinue.
tunt? Et reſpond. quod ſic. Item habebit Seia filia teſtatriei,
omnes hereditarias actiones, & denegabuntur eis duobus cohe-

mo, cûm nihil valeret
aditio ex ſecundo. ni-

quid poteſt?Et pronu-
ciauit Papinianus de-
ceſſiſſe inteſtat Clo-
dium, quia Titius ad-

eundo ex ſecundo te-

vide in húc

Iocum Vigl.in
comad j. ex eo
autem. quibus
modis teſta, in-

firm. Inſtit li.2.

ee
aInutili vtile
nõ infirmatur.

ſtamento videtur re-
pudiaſſe ex primo: &
quia aditio non valuit
ex ſecundo: ſed ipſe
malé dixit. non enim

videtur Tltius repu-

diaſſe ex primo, cûm
utaret ſecundum va-
re: & ideo poterit
adhuc adire ex pri-
mo teſtamento. V I¬
VIAN.
a Prius teſtamento.
ſolenni & vtili. Ac-
CVRS.
b Putabat. ſed malé:
vt ã de inoffic. teſt. l ma-
ter. Sed pro eo erat S.
eo. l. filium emancipati.
ſed ibi ſciens teſta-
mentum valere acce-
pit ab inteſtato: vt ibi
n0.
e Dicebam. & bene:
vt dl mater. S. de pe-
ti, heredi,l. legitimam &
J.de leg. lſi iure teſta
mento. & l. Lutius. S. Sẽ-
roniæ. & ar.S.ti. j. l. iij.
ar. S. de dona, inter vir.
& vxol quod autẽ. 5. ſi
vxor. & de legat. ij. l.
qua fideicommiſſa. l.
Lucius S quiſquis. & j.
de appel l. Seio. Acc.
d Pronunciauit. iu-
dex huius cauſ. Acc.
e Inteſtatum. ergo
videtur iudicaſſe ſe-
cundûm Papin. vnde
dic quod male pro-
nunciauit: quia per
inutile a non infirma-
tur vtile. vt Inſti. qui.
mo. teſta infir.S. ex eo. &
C. de teſta. l. hac conſul.
tiſſima.S. ſi quis. & dl.
qua fideicommiſſa. qua

ſunt contrà. 2. Vel dic

quod bene pronuncia-
uit: ſed non quia non
poſſit adiri: ſed quod
ſeriptus heres in priori
teſtamento priuſquam

Lodius Clodianus, facto
prius teſtamento a, poſtea
eundem heredem in alio teſta-
mẽto inutiliter facto inſtituerat.
ſcriptus heres, cum poſterius pu-
taret valere, ex eo hereditatem
adire voluit: ſed poſtea hoc inu-
tile repertu eſt. Papinianus r pu-
tabat P, repudiaſſe eum ex priore
hereditatem, ex poſteriore autẽ
non poſſe adire. Dicebam s, non
repudiare eum, qui putaret po-
ſterius valere. Pronuntiauit d,
Clodianũ inteſtatums deceſſiſſe.
Poſt abſtentionẽ coheredum, alius
ſe implicãs vniuerſæ hereditati, vni-
uerſis oneribus tenetur.BART.

XCVIII. SCAEVOLA libro 26.
Digeſtorum.

Væ neptis ſue nomine, quã
ex Seia f habebat, Sempro-
nio tot dotis nomine ſpoponde-
rat g, & pro vſuris, in exhibitio-
nem h, certam ſummam preſta
bat: deceſſit relicta Seia filia, &
aliis heredibus: cum quibus Sẽ-
pronius i iudicio egit: cõdem-
natique pro portionibus heredi-
tariis ſinguli heredes, inter quos
& Seia Sempronio cauerut n,
ſummam, qua quiſque condem-
natus erat, vſuris n eiſdem, que
ad exhibitionem à teſtatrice pre-
ſtabantur. poſtea, excepta Seia fi-
lia, cæteri heredes abſtinuerut o
hereditate beneficio principis: &
tota hereditas ad Seiam pertine-
re cœpit. Quaero, an in Seiam.
qua ſola heres remanſit, & o¬
mnia vt ſola heres egerat, pro
eorum quoque portionibus, qui
beneficio principali hereditate
abſtinuerint, vtilis actio dari
debeat, Reſpondit, pro parte eo-
rum, qui ſe abſtinuiſſent, actio-
nes ſolere decerni in eam, que

adiſſet, & maluiſſetP integra
hereditaria onera ſubire.

In eum, qui poſt abſtentionem
vnius omnia bona vindicat, dantur
actiones integræ. BART.

xCIX. PoPONIVS libra primo
..
Senatuſconſultorim.

Riſto in decretis Frontia-

ſent, altera ſe paterna abſtinue-
rat lhereditate, altera bona pa-
terna vindicarat, totumque onus
ſuſcipere parata ? erat: Sanctum
Caſſium prætorem, cauſa cogni-
ta, actiones hereditarias vtiles
daturum, recte pollicitũ, ei, que
ad hereditatem patris accederat,
denegaturúmque * ei, que ſe
abſtinuerat.



TESTAMENTA QVEM-
admodum aperiantur, in-
ſpiciantur, & deſcri-
bantur f *.

TITVLVS III.

Quamuis ex aſſe heredes ſeripti heredi-
tatem adquirere poſſint clauſis tabulis te-
ſtamenti, non tamen ex parte ſcripti, niſi
ſui heredes ſint. ideõque poſt titulum de
adquirenda hereditate, recte ſubiicitur,
Quemadmoduim teſtam. aperiantur,
1......
recitentur, de ſcribantur hoc verô fit lege

nario ex hoc edicto in eo qui fatetur penes
ſe tabulas eſſe, nec vllam non exhibendi
cauſam allegat vel interdicto de tabulis
exibendis in eum qui inficiatur aut liti-
gat. CVIAC.

1. GAIVS libro 17. ad Edictum
Prouinciale.

MNIBVS quicunque
deſiderant tabulas teſta-

nis ita refert: Cu duæ filiæ
patri neceſſariæ heredes extitiſ-

Iu lia viceſimaria, & remedio extraordi-

redibus qui ſe abſti-
nuerunt. & hoc idem
tetulit Ariſto in De-
cretis Frontianis, in
quodam alio caſu ſi-
mili ſupradicto. & h.
d. cum l. ſeq VIVIAN.
f Seia. filia.Acc.
gSpoponderat. ſed n6
ſoluerat.
h In exhibitionem.i.
propter exhibitionem
quam faciebat vir: ſie
j de exceptio. do. l fi.re-
ſpon & S de in rem ver:
lpen, & fi.ACcS.
i Sempronius naritus
neptis. 1
e q Iuditio. ſub. in. &
dic egit ex promiſſio-

ne dotis.

lSeia. ſcilicet con-
demnata.
m Cauerunt.
per cautionem pro-reditatem pro
miſerunt ſummã, &c. ſolido, in ſo-
n Vſuris. id eſt, ſub lidum dantur
vſuris.

ditariæ:vt ab-
05. Abſtinuerunt. be- ſtnẽti inſoli-

id eſt, TAdeiti he-



actiones here, e,

neficio in a integrum dum denegan,
55

reſtiturionis:quia mi¬ tur etiu ſo-
nores vel milites erat lddu
vt Inſtit. de her. qua t ie rais
diff. S. extraneis. & S. quit Taurel.
ſciendum. cum in archet.
p Maluiſſet. nec e tanen ſit, lele
nim compellebatur: Satrt
ve ſupra eodem. l. ſi mi a nbſineteſe
,. j mmi vno vel pluni-
nor. & facit infrà de bus per in in-
ſuc edil.fin & ſuprà de tegrum teſti-
mino.l. ait prator. . ſed tionem, atio.
quod Papinianus, & j. paneonn
Iprox. & jad Trebel transtenntur
prox. & j.ad Trebelhlj. in eum, cui fit
ACCVRS. reſtitutio.

Aiſto JAbbſ e ubloer
muerat, per iu dnmdnn t
integ. reſti. cun iam l pie imuns
adiiſſet, ſecundun videtur perti-
Azo. certè idem & nuiſſead legé
ſi non adierat, ſed ab. de viceſima t

i. A np4. Paulus lib. 4.
ſtinuit: quod poteſt tcntiarun.

vt ſuprà eo. l neceſſaris. it e.de qua in
ACCVRS. vita Marci pr
r Parata. ad quod Cliuſt
non cogebatur ſe. Invet manuſe.
cundum primum ea ad naginen
im primum ca huius ttlei-
ſum: vt S. l proxnot preum reper
vel ad quod cogeba¬ iit inipit a¬
tur, ſecundint aliunm: liud exumplu-
vt S.eo.l. qui ex duabus.

S qui ſemel.

ex primo adiret, deceſſerit, ſecundum Ioan & ſic ſunt dictæ leges
contrariæ: & facit j. de his, qua vt indig.lL cum quidam. & de verb.
oblig. l ſi dari.
Va neptis. JCASvS. Titia habens filiam Seiam, & ex ea Seia
Qnepren slepponiam maritauit dictam neprem Sempro-
nio: & cnomine dotis eidem Sempronio ſpopondit: & quoli-
bet menſe dabat eidem Sempronio x. nomine vſurarum dicto-
rum centum promiſſorum pro dote pro ſatisfaciendo Sempro-
nip de exhibitione ſiue alimentis quæ dabat de ſuo vxori ſuæ,
quæ erat, vt dictum eſt, neptis dict Titi. deceſſit tẽpore pro-
cedente dicta Titia auia, inſtitutis ſibi heredibus filia ſua Seia,
& duobus aliis impuberibus, poſtea Sempronius maritus ne-
ptis egit contra dictos tres heredes auiæ ad centum prædicta
ſibi promiſſa per auiamt quilibet eorum fuit ei condemnatus
pro hereditaria portione. & poſtea quilibet dictorum trium he-
redum promiſit eidem Sempronio ſoluere partem, in qua erat
ei condemnatus, eum eiſdem vſuris, quas Titia teſtatrix pr-
ſtabat quolibet menſe eidem Sempronio pro alimentis dict
ſux neptis, poſtea dicti duo heredes impuberes, qui erant co-
heredes dictæ Titi filie Titie teſtatricis, abſtinuerunt ſe ab
hereditate Triun in ie gran repit periae eej

Imperatore impetratum: & ſic tota hereditas cœpit pertinere

TESTAMENTAQVEMAD. APERIAN. &c.
Gratia deliberationis & aditionis bereditatis, de qua dictum eſt,
opus eſt iabulas aperiri ideô de hoc dicit ACCVRS.
g MNIBVS. Primo ponit mentem edicti. Secun-
dô rationem. Tertio incipit exponere. Secunda ibi,
Ratio. Tertia ibi, Si quis. BART. CASVS. Titius fecit
ez teſta. & inſtituit ſibi here. Seium, & mihi legatum
reliquit, & deceſſit. nunc volo petere ab herede legatum. vnde
peto abeo coram iudice vt permittar mihi inſpicere, & legere.
vel etiam deſcribere tabteſtamenti:quia per teſta volo probare
mihi relictum legatum, & dix i iudici: Domine, quratis ab he-
rede, ſi habet vel habere poteſt tab.teſtam. & cûm iudex inter-
rogaret heredem, heres reſpondit, Bene habeo: ſed non teneot
ei facere copiam inſpiciendi vel deſcribendi:probet alter de le-
gato ſuo ſi vult. modõ quœritur, vtrum heres ad prædicta te-
neatur? Et dicitur quod ſic: & non ſolum mihi legatario tene-
tur ad prædicta, ſed etiã procuratori meo. Et eſt ratio quare te-
netur mihi, quia non bene poſſum probare coram iudice de leg.
meo, niſi inſpectis & cognitis verbis teſt nec etiã poſſum tran-
ſigere ſuper legato, niſi verbis teſtamenti lectis & cognitis. Sed
quid ſi vnua de teſtib qui ſignauerunt teſtamentã, neget ſigil
ſuun