DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0038
27
iuris gentium: lſi id quod. fj. de cond. ind. Cuius legis ſententia
hac eſt, vt libertas iure naturali continetur, & ſeruitus iure gẽ-
tium, quod & ipſum naturale eſt: ita & in condictionum que-
ſtione, debitum, & indebitum naturaliter accipitur: id eſt, iure
gentium, non ciuiliter: & indebitum quidem naturà condici-
tur:debitum naturà nõ
condicitur. CVIAC.
a Dominio. Aliquan-
do ſine dominio: vtſf.
de re dil.jS.j. ibi, nam
res. & ffipro derelict. l. fi.
ad idem, ff. de ſtipen ſel.
quod ſeruuu. ou de lib.
cauſal ſi vſumfrut.
b Contra naturam. id
eſt contra ius naturale;
cum eo iure omnes li-
beri ſint:vv j de li.S.j &
S. tit. j.ius autem. Acc.
c Seruare. Not. ſer-
Seruus à ſer- uum à dici à ſeruan-
uandonõ ſer- do, & non à ſeruiendo,
uiendo dictus ſecundûm lſido. ſed ta.
E vmologia bellio dicitur ſeruus
O Eymooogit publicus à ſeruiendo:n
cabuli ſnni¬ ſf de adop l nec ei. & lnõ
tur ab eoquod enim aliter. & ffré pupil.
fieri ſolet ſe- ſaluam fo.l i. qui E ta-
cundu la hie, men ſeruus non poreſt
ionis oieio eſſevt C de tab. le gene.
fungi non po ruli lib. x. AcCVRS.
teſt. d J Capiunturffde sa.
ho l iv.in fin.
e Fiunt, ex accidenti.
fj Ex ancillis. licet pa-
trem liber habeã:vi j.
Partus ſequi
tur conditio-
nemmatris.
tit. j. C.de rei vin.l. partum. qQuid
ra. Reſp. ſequitur ventrem: vt in Auth. con, qua ex adſcript. &
lib. nat. S.j. collv. ADDITIO. Iſtam ſequitur Ang. hic &
dominio? alieno contra natu-
ram ſubiicitur..
Serui à ſeruando dicti ſunt, cum
magis interſit reipublicæ captiuos
ſeruos viuere, quam mori inge-
nuos: mancipia verô quaſi manu
capta dicuntur.
3. JSerui autem ex co appel-
lati ſunt, quôd Imperatores ca-
ptiuos vendere, ac per hoc ſer-
uarec, nec occidere ſolent. qui
ctiam mancipia dicti ſunt, e
quôd ab hoſtibus manu capiun-
turd.
Seruorum quidam naturaliter
ſerui, quidam iure gẽtium, quidam
verô iure ciuili. Et qui ex ancilla
naſcitur, ſeruus naſcitur.
4. Serui autem aut naſcun-
tur, aut fiunt , naſcuntur ex
ancillis f noſtris: fiunt aut iure
gentium: id eſt captiuitateé: aut
iure ciuili , cum homo liber
ſi d’ex adſcriptitio, & libe
ratio diuerſitatis eſt fauor ipſius partus, cui matris conditio
prodeſt vno de tribus temporib. ſeil. conceptionis, natiuitatis,
vel medio temporepatris verô tempore conceptionis tantûm,
quando eſt cauſa efficiens: & de cœtero nihil habet ſecundûm
eundem Angel.
gS Captiuiate qua occaſione belli contingit: quod eſt de iure
en. vt ſuprà, tit prox. S.ius autem.
’& ert tertius modus: vt Cde adſer tall pen
eſt & quartus:vt per ingratitudinem reuocationis in ſeruitutẽ:
vt in Auth vt liber de catero S-illud vero. coll vj.
a Aut iure ciuili. Senatuſconſulto Claudiano: liij-ff quibus
ad libert proclam non licet. Cvtac.
B( Homo liber. Ingenuus, & ſui iuris. Nam libertini, & filij fa-
milias ne eo à ſe modo libertatem abiudicent, ius patronatus,
& patria poteſtas facit. CVIAC.
e Maior vt ſe
iuſte ac legiti
me poſſit veu-
dere quinque
neceſſaria sut:
FSeilicet ficte
ſecundumloã
Fa vel ci effe-
ctuex quo lex
voluit eum de
pretio partici-
pare & ad lfi.
ff de acquir.har.
lplacet Reſp.
quod loquitur
de acquiſitis
per ſeruum iã
factu, hic vero
i J Maior. ine quo facto ſunt quatuor neceſſaria. ſe. quod ſit
maior xxann. vt hic, & C. de lib cau l.ſi miniſterium. 2. Itẽ & vt
eo animo pretij accipiat partem: vt hic, & C.de li.cau l.non ideb.
3. Item & quod vere habeat f partemvt fqui-ad lib procl. non
licet l.j.Item quod vendatur ignoranti conditionem veuditi:vt
ffle licau l. liberis S. ſi quis ſciens. JItem & quintum, ve hic ſciat
conditionem ſuam: vt ſfiſi lib. ingenuus eſſe dil ij & ſi quid horu
defuerit, iure communi prouocat in ingenuitatem, alias nõ po-
terat prouocare in ingenuitatem: nec etiam ſi manumittatur: ut
ffde ſtatu ho. l. homo liber. & ffade li cau l.eum pacto niſi redderet
pretium, & dominus ſponte acciperet nec enim dominus pre-
tium actipere compellitur: licet quidã contradicant: ffſi lib.
inge eſſe dic.l. ij jreſpon. &Co quando licet ab empdiſl je& aai j
in fi Vnde veiſus: annis vinginti iuuenem, qui venditur eſſe Vuli.
ius: pretio, quo venit participare. Rurſus eum ſerui, qui venditur
eſſe putare. Et propriam ſcire, qui venit conditionem. Sed nun-
per liberi tẽ quid habet in integrum reſtitutionem, cum ſit minor xxv. ann.
pore, que ad
ſeruitutẽ pro-
greditur, ſecu-
dum Chriſto.
maior tamenxx. Reſp nonquia non eſt mutanda tanta ſolen-
nitas: quia non eſt locus reſtitutioni, vbi res mutat ſtatu pror-
ſus amittendorv ffde mil ſi ex cauſa S. Papinianus, & ff.de in in-
g Imô vt red- teg. reſtil. diuus. 5 Sed nunquid patri, vel affini permittitur re-
dat pretiã nõ
poreſt hoc ca-
ſu ad ingenui-
tatem prouo-
uocatio vel per officium iudicis, vel per rei vindicationẽ vtilem,
cum ad eorumignominiam reſpiciat: vt ff. de rei vind.e j. S. &
de libcal. j.i iij iiij & v Reſpon non, vt de cap de l tutelasS.
ibertat. li-r.il. ........
ce. lriſtop ſi liertate licet quidam dixerint contraargu, dictarum legum.
Sed certè ibi non mutauerat ſtatum, ſed mutare volebat.
Ad pretium participandun. Ad pretium partiendum. Ergo
ſola pretij partitio ſeruû facit, & in l ſi vſumfructum.,
ffde lib.
ca. legendi eſt hoc pacto r ſumma ſciendum eſt qua de véditis
ſeruis quibus non denegantur nam & que precedunt leges, ad eos
tantum pertinent, qui poſſunt ad libertaté proclamare. CVIAC.
Venundari idem ſi quolibet alio titulo patiatur ſe transfer-
i in aliuqund verun eſt: ſi aliquod lucrum ſentiar: vt Cod.
de éi catl ſ miniſteritn & ſlde lil cau l ſi vſumſructum .j
d In ſerorum. Nihil intereſt vtrûm quis natus, an factus
Inſtitutionum Imperialium Liberj.
ſit liber. CVIAC.
in dignitate!
maiori vigintiquinque annis ad
pretium participandum leſe
venundari e paſſus eſt.
Inter ſeruos non eſt differentia,
vt vnus ſit magis ſeruus, quam
alius:inter liberos vero differentiæ
ſunt multæ. AN.
5.J In ſeruorum conditione
nulla differentia eſtl: in libe-
ris autem mult m. aut enim
ſunt ingenui, aut libertini.
DE INGENVIS.
TITVLVS IV.
Qui liber naſcitur, ingenuus eſt:
quinetiam quantum adingenuita-
tem pertinet, matris cõditio ſpecta-
tur. Ad hæc ſufficit, matrem aut
medio tempore liberam fuiſſe, vt
quis ingenuus dicatur.
Ngenuus ist, eſt, qui ſtatim
vt natus eſt, liber eſt, ſiue
princip-ibi, cum & alia multa coll vj.
ſit ſeruus: at verô multum refert, vtrûm quis netus, an factue
l Nulla differentia eſt. Sed videtur contra. nam
e
quidan non:vtj de iniur. ſed pœna. & ffde
lſa e& ſi quils i iten qui n crourr dle rtenu y ſfde vſſ
tij: vt hic, & j.tit.j de lib S.libertinorum.argff-vi bo rapti.iij 5. loſſ. es
j ij. reſp. pro prima eſt in Auth. de depo. & denunciationibus. in purscar-
28
quidam ſunt a euoos,
V aue vuf. vna, & eadee
uidam vira, & eade
uilam vicatit vrj ſi cou dde
quod cum eo.S cum aule lIdel in me
item alil veterani, ai lior ſauu &
nouitionenou
l.fi. & fde publldin- tate
erdum.S quotus vbi dit Fert peuiis
citur qui lunt nouiti, cletad iral
qui vercrani. Sed de Argel.
quod nullus c eſt na-
gis ſeruus, quamalter,
licèt quoad actus, &
quoad militias, & ſi-
ilia, ſit differentia, li-
cet olint magis, vnus, t almult
quã alter eſſer ſeruus: differenti
vt C. de nudoiur. Quii ue.
tollen l vnica nan oii
quidam habebant nu-
dum dominium in ſer-
nis, quidam plenum,
quidam ſemiplenum.
m S Multe. Quidam
ponunt hie falſam no-
tam,vt duo dſint mul. d Duon up.
taargſffad Sila s hot pelatione cû-
reſcripium. Sed certé lue lintuplutes.
... ALID at non mul
ſunt tria appellata, non non nuli.
duo tantûm. Dic ergo, eLiberorun
quod quatuor e ſunt honini qu-
differentie liberorn uot ſunt dit
hominun: vt ingenii feneiia
L... ’I IIgenui, t cnur c hu
libertini, Latini, dediti- prmeb, uuuila
de
la
Seruitus non
recipit plus&
iu Plus&
DE INGEN
quam de dignioribus.
quo concepit, erat ancilla, & tune
vt ff de nata reſti l.j.& l patrono.3fin.
VIS.
Quia lſuprà dixit de iure perſonarum, quarum quadam ſunt lAant conn
ſeruæ, quadam ſunt libera: liberorum autem quidam ingenui,
dam libertini: ideb de his tractaturus pramittit de ingenuis,
nuationem ſe.
pur quitut leude
tant bell. Perthie.
tDiuiſie.
Igenuus l Diuiditur ſ& in duas partes. Nam in prima ra-
ctat qualiter quis dicatur ingenuus. In ſecunda, qualiter
ingenuitas perditur. Secunda ibi, Cum autem Prima ſubdiuidi-
tur in quinque. Nam in prima ponitur dictum. In ſecunda illud
declaratur. In tertia reſpondetur tacit queſtioni. In quarta al-
teri quaſtioni reſpondetur. In quinta deciditur incidens qua-
ſtio. Secunda ibi, Siue ex duobus. Tertia ibi, Sed & ſi quis. Quarta
ibi, Ete contrario. Quinta ibi, Ex his. CASV S. Pro clariori eui-
dentia diuide hunc tit aliter, quam ſuprà, ſecundûm Franc. de
Aret in ſeptem partes. J In prima parte dicitur, quod ſi aliquis
naſcatur ex patre, & matre ingenuis, ſiue ex patre & matre li-
bertinis, ſiue naſcatur ex vno ingenuo, & altero libertino, quod
nihilominûs ingenuus eſt abipſa natiuitate. J Secundô dicit
idem, id eſt, quod eſt ingenuus, ſi naſcatur ex patre ſeruo, &
matre libera, id eſt, ingenua, lel libertina: quia ingenuus eſt
idem, quod liber. Etiam libertus eſt ſeruus effectus liber per
manumiſſionem. 5 Tertiô dicit idem, ſcilicet quod quis eſt
ingenuus ſi naſcatur ex libera matre, & incerto patre:ve is, qui
naſcitur ex meretrice, ille eſt ingenuns: quia naſcitur ex matre
libera, ſi libera ſit: & incerto patre: quia ignoratur quis ſit eius
t pater:quia cui pater eſt populus, pater eſt ſibi nullus JQuartô
dicit, quod ſi mater fuerat libera tempore, quo peperit, quam-
uis fuerit ancilla tempore quo grauida erat, tamen is qui ex ea
naſcitur, eſt ingenuus, id eſt liber:quia ingenuus eſt, qui ſtatim
vt natus eſt, liber eſt. Et ratio dubitandi erat, quia videbatur
quod natus exea, eſſet ſeruus: quia quando ipſa illum conce.
pit, erat ſerua:ſed decidit in contrarium. J Quintô dict, quod
idem eſt econtra, vt ſi quando ipſa illum pariebat, erat libera,
& quando ipſa illum concepit, erat ſerua: quod nihilominus
ipſe eſt liber. Sexto dicit, quid autem dicemus ſi tempore,
fuit manumiſſa: & aliquo te,
pore ſtet in libertate: poſteà facta eſt ancilla de nouo:ita quo
tempore partus inuenitur ſimiliter ancilla: anis puer, qui na-
ſcitur ex ea,erit ingenuus, id eſt liber? Er dicitur quoi ſie quia
ſufieit ei qui in vetrreſt &e vein tetr Sepeimo dieituir in
s cum autem quod ſi aliquis liber homo poſidetut - e;
ſeruus, & poſteà manumittitur, talis manumiſſio non nocet ei,
vt ob hoc (id eſt propter ſeruiturem aliqual aleatem ge
genuns; quia nec primô vere ſeruus erat, ſed ingenuitater D,ſaio dete-
ſuam retincbat h dvſque ad finem Franc , nina v ſi de rente adi
n n eemmus, quandoque aliter quia per ieutentiane urllr-
ſtatu hominuml ingenuum. h Irein per reſtitutionem natalium. l
idetur tanqua r-.s¬
Aldemf que
C-. ...n ſit in- iurauit ſe in-
fiat quin ſit in eneun, ad
Aeure
qu Sſ
gd
rente
Petr.
Ex duob.
iuris gentium: lſi id quod. fj. de cond. ind. Cuius legis ſententia
hac eſt, vt libertas iure naturali continetur, & ſeruitus iure gẽ-
tium, quod & ipſum naturale eſt: ita & in condictionum que-
ſtione, debitum, & indebitum naturaliter accipitur: id eſt, iure
gentium, non ciuiliter: & indebitum quidem naturà condici-
tur:debitum naturà nõ
condicitur. CVIAC.
a Dominio. Aliquan-
do ſine dominio: vtſf.
de re dil.jS.j. ibi, nam
res. & ffipro derelict. l. fi.
ad idem, ff. de ſtipen ſel.
quod ſeruuu. ou de lib.
cauſal ſi vſumfrut.
b Contra naturam. id
eſt contra ius naturale;
cum eo iure omnes li-
beri ſint:vv j de li.S.j &
S. tit. j.ius autem. Acc.
c Seruare. Not. ſer-
Seruus à ſer- uum à dici à ſeruan-
uandonõ ſer- do, & non à ſeruiendo,
uiendo dictus ſecundûm lſido. ſed ta.
E vmologia bellio dicitur ſeruus
O Eymooogit publicus à ſeruiendo:n
cabuli ſnni¬ ſf de adop l nec ei. & lnõ
tur ab eoquod enim aliter. & ffré pupil.
fieri ſolet ſe- ſaluam fo.l i. qui E ta-
cundu la hie, men ſeruus non poreſt
ionis oieio eſſevt C de tab. le gene.
fungi non po ruli lib. x. AcCVRS.
teſt. d J Capiunturffde sa.
ho l iv.in fin.
e Fiunt, ex accidenti.
fj Ex ancillis. licet pa-
trem liber habeã:vi j.
Partus ſequi
tur conditio-
nemmatris.
tit. j. C.de rei vin.l. partum. qQuid
ra. Reſp. ſequitur ventrem: vt in Auth. con, qua ex adſcript. &
lib. nat. S.j. collv. ADDITIO. Iſtam ſequitur Ang. hic &
dominio? alieno contra natu-
ram ſubiicitur..
Serui à ſeruando dicti ſunt, cum
magis interſit reipublicæ captiuos
ſeruos viuere, quam mori inge-
nuos: mancipia verô quaſi manu
capta dicuntur.
3. JSerui autem ex co appel-
lati ſunt, quôd Imperatores ca-
ptiuos vendere, ac per hoc ſer-
uarec, nec occidere ſolent. qui
ctiam mancipia dicti ſunt, e
quôd ab hoſtibus manu capiun-
turd.
Seruorum quidam naturaliter
ſerui, quidam iure gẽtium, quidam
verô iure ciuili. Et qui ex ancilla
naſcitur, ſeruus naſcitur.
4. Serui autem aut naſcun-
tur, aut fiunt , naſcuntur ex
ancillis f noſtris: fiunt aut iure
gentium: id eſt captiuitateé: aut
iure ciuili , cum homo liber
ſi d’ex adſcriptitio, & libe
ratio diuerſitatis eſt fauor ipſius partus, cui matris conditio
prodeſt vno de tribus temporib. ſeil. conceptionis, natiuitatis,
vel medio temporepatris verô tempore conceptionis tantûm,
quando eſt cauſa efficiens: & de cœtero nihil habet ſecundûm
eundem Angel.
gS Captiuiate qua occaſione belli contingit: quod eſt de iure
en. vt ſuprà, tit prox. S.ius autem.
’& ert tertius modus: vt Cde adſer tall pen
eſt & quartus:vt per ingratitudinem reuocationis in ſeruitutẽ:
vt in Auth vt liber de catero S-illud vero. coll vj.
a Aut iure ciuili. Senatuſconſulto Claudiano: liij-ff quibus
ad libert proclam non licet. Cvtac.
B( Homo liber. Ingenuus, & ſui iuris. Nam libertini, & filij fa-
milias ne eo à ſe modo libertatem abiudicent, ius patronatus,
& patria poteſtas facit. CVIAC.
e Maior vt ſe
iuſte ac legiti
me poſſit veu-
dere quinque
neceſſaria sut:
FSeilicet ficte
ſecundumloã
Fa vel ci effe-
ctuex quo lex
voluit eum de
pretio partici-
pare & ad lfi.
ff de acquir.har.
lplacet Reſp.
quod loquitur
de acquiſitis
per ſeruum iã
factu, hic vero
i J Maior. ine quo facto ſunt quatuor neceſſaria. ſe. quod ſit
maior xxann. vt hic, & C. de lib cau l.ſi miniſterium. 2. Itẽ & vt
eo animo pretij accipiat partem: vt hic, & C.de li.cau l.non ideb.
3. Item & quod vere habeat f partemvt fqui-ad lib procl. non
licet l.j.Item quod vendatur ignoranti conditionem veuditi:vt
ffle licau l. liberis S. ſi quis ſciens. JItem & quintum, ve hic ſciat
conditionem ſuam: vt ſfiſi lib. ingenuus eſſe dil ij & ſi quid horu
defuerit, iure communi prouocat in ingenuitatem, alias nõ po-
terat prouocare in ingenuitatem: nec etiam ſi manumittatur: ut
ffde ſtatu ho. l. homo liber. & ffade li cau l.eum pacto niſi redderet
pretium, & dominus ſponte acciperet nec enim dominus pre-
tium actipere compellitur: licet quidã contradicant: ffſi lib.
inge eſſe dic.l. ij jreſpon. &Co quando licet ab empdiſl je& aai j
in fi Vnde veiſus: annis vinginti iuuenem, qui venditur eſſe Vuli.
ius: pretio, quo venit participare. Rurſus eum ſerui, qui venditur
eſſe putare. Et propriam ſcire, qui venit conditionem. Sed nun-
per liberi tẽ quid habet in integrum reſtitutionem, cum ſit minor xxv. ann.
pore, que ad
ſeruitutẽ pro-
greditur, ſecu-
dum Chriſto.
maior tamenxx. Reſp nonquia non eſt mutanda tanta ſolen-
nitas: quia non eſt locus reſtitutioni, vbi res mutat ſtatu pror-
ſus amittendorv ffde mil ſi ex cauſa S. Papinianus, & ff.de in in-
g Imô vt red- teg. reſtil. diuus. 5 Sed nunquid patri, vel affini permittitur re-
dat pretiã nõ
poreſt hoc ca-
ſu ad ingenui-
tatem prouo-
uocatio vel per officium iudicis, vel per rei vindicationẽ vtilem,
cum ad eorumignominiam reſpiciat: vt ff. de rei vind.e j. S. &
de libcal. j.i iij iiij & v Reſpon non, vt de cap de l tutelasS.
ibertat. li-r.il. ........
ce. lriſtop ſi liertate licet quidam dixerint contraargu, dictarum legum.
Sed certè ibi non mutauerat ſtatum, ſed mutare volebat.
Ad pretium participandun. Ad pretium partiendum. Ergo
ſola pretij partitio ſeruû facit, & in l ſi vſumfructum.,
ffde lib.
ca. legendi eſt hoc pacto r ſumma ſciendum eſt qua de véditis
ſeruis quibus non denegantur nam & que precedunt leges, ad eos
tantum pertinent, qui poſſunt ad libertaté proclamare. CVIAC.
Venundari idem ſi quolibet alio titulo patiatur ſe transfer-
i in aliuqund verun eſt: ſi aliquod lucrum ſentiar: vt Cod.
de éi catl ſ miniſteritn & ſlde lil cau l ſi vſumſructum .j
d In ſerorum. Nihil intereſt vtrûm quis natus, an factus
Inſtitutionum Imperialium Liberj.
ſit liber. CVIAC.
in dignitate!
maiori vigintiquinque annis ad
pretium participandum leſe
venundari e paſſus eſt.
Inter ſeruos non eſt differentia,
vt vnus ſit magis ſeruus, quam
alius:inter liberos vero differentiæ
ſunt multæ. AN.
5.J In ſeruorum conditione
nulla differentia eſtl: in libe-
ris autem mult m. aut enim
ſunt ingenui, aut libertini.
DE INGENVIS.
TITVLVS IV.
Qui liber naſcitur, ingenuus eſt:
quinetiam quantum adingenuita-
tem pertinet, matris cõditio ſpecta-
tur. Ad hæc ſufficit, matrem aut
medio tempore liberam fuiſſe, vt
quis ingenuus dicatur.
Ngenuus ist, eſt, qui ſtatim
vt natus eſt, liber eſt, ſiue
princip-ibi, cum & alia multa coll vj.
ſit ſeruus: at verô multum refert, vtrûm quis netus, an factue
l Nulla differentia eſt. Sed videtur contra. nam
e
quidan non:vtj de iniur. ſed pœna. & ffde
lſa e& ſi quils i iten qui n crourr dle rtenu y ſfde vſſ
tij: vt hic, & j.tit.j de lib S.libertinorum.argff-vi bo rapti.iij 5. loſſ. es
j ij. reſp. pro prima eſt in Auth. de depo. & denunciationibus. in purscar-
28
quidam ſunt a euoos,
V aue vuf. vna, & eadee
uidam vira, & eade
uilam vicatit vrj ſi cou dde
quod cum eo.S cum aule lIdel in me
item alil veterani, ai lior ſauu &
nouitionenou
l.fi. & fde publldin- tate
erdum.S quotus vbi dit Fert peuiis
citur qui lunt nouiti, cletad iral
qui vercrani. Sed de Argel.
quod nullus c eſt na-
gis ſeruus, quamalter,
licèt quoad actus, &
quoad militias, & ſi-
ilia, ſit differentia, li-
cet olint magis, vnus, t almult
quã alter eſſer ſeruus: differenti
vt C. de nudoiur. Quii ue.
tollen l vnica nan oii
quidam habebant nu-
dum dominium in ſer-
nis, quidam plenum,
quidam ſemiplenum.
m S Multe. Quidam
ponunt hie falſam no-
tam,vt duo dſint mul. d Duon up.
taargſffad Sila s hot pelatione cû-
reſcripium. Sed certé lue lintuplutes.
... ALID at non mul
ſunt tria appellata, non non nuli.
duo tantûm. Dic ergo, eLiberorun
quod quatuor e ſunt honini qu-
differentie liberorn uot ſunt dit
hominun: vt ingenii feneiia
L... ’I IIgenui, t cnur c hu
libertini, Latini, dediti- prmeb, uuuila
de
la
Seruitus non
recipit plus&
iu Plus&
DE INGEN
quam de dignioribus.
quo concepit, erat ancilla, & tune
vt ff de nata reſti l.j.& l patrono.3fin.
VIS.
Quia lſuprà dixit de iure perſonarum, quarum quadam ſunt lAant conn
ſeruæ, quadam ſunt libera: liberorum autem quidam ingenui,
dam libertini: ideb de his tractaturus pramittit de ingenuis,
nuationem ſe.
pur quitut leude
tant bell. Perthie.
tDiuiſie.
Igenuus l Diuiditur ſ& in duas partes. Nam in prima ra-
ctat qualiter quis dicatur ingenuus. In ſecunda, qualiter
ingenuitas perditur. Secunda ibi, Cum autem Prima ſubdiuidi-
tur in quinque. Nam in prima ponitur dictum. In ſecunda illud
declaratur. In tertia reſpondetur tacit queſtioni. In quarta al-
teri quaſtioni reſpondetur. In quinta deciditur incidens qua-
ſtio. Secunda ibi, Siue ex duobus. Tertia ibi, Sed & ſi quis. Quarta
ibi, Ete contrario. Quinta ibi, Ex his. CASV S. Pro clariori eui-
dentia diuide hunc tit aliter, quam ſuprà, ſecundûm Franc. de
Aret in ſeptem partes. J In prima parte dicitur, quod ſi aliquis
naſcatur ex patre, & matre ingenuis, ſiue ex patre & matre li-
bertinis, ſiue naſcatur ex vno ingenuo, & altero libertino, quod
nihilominûs ingenuus eſt abipſa natiuitate. J Secundô dicit
idem, id eſt, quod eſt ingenuus, ſi naſcatur ex patre ſeruo, &
matre libera, id eſt, ingenua, lel libertina: quia ingenuus eſt
idem, quod liber. Etiam libertus eſt ſeruus effectus liber per
manumiſſionem. 5 Tertiô dicit idem, ſcilicet quod quis eſt
ingenuus ſi naſcatur ex libera matre, & incerto patre:ve is, qui
naſcitur ex meretrice, ille eſt ingenuns: quia naſcitur ex matre
libera, ſi libera ſit: & incerto patre: quia ignoratur quis ſit eius
t pater:quia cui pater eſt populus, pater eſt ſibi nullus JQuartô
dicit, quod ſi mater fuerat libera tempore, quo peperit, quam-
uis fuerit ancilla tempore quo grauida erat, tamen is qui ex ea
naſcitur, eſt ingenuus, id eſt liber:quia ingenuus eſt, qui ſtatim
vt natus eſt, liber eſt. Et ratio dubitandi erat, quia videbatur
quod natus exea, eſſet ſeruus: quia quando ipſa illum conce.
pit, erat ſerua:ſed decidit in contrarium. J Quintô dict, quod
idem eſt econtra, vt ſi quando ipſa illum pariebat, erat libera,
& quando ipſa illum concepit, erat ſerua: quod nihilominus
ipſe eſt liber. Sexto dicit, quid autem dicemus ſi tempore,
fuit manumiſſa: & aliquo te,
pore ſtet in libertate: poſteà facta eſt ancilla de nouo:ita quo
tempore partus inuenitur ſimiliter ancilla: anis puer, qui na-
ſcitur ex ea,erit ingenuus, id eſt liber? Er dicitur quoi ſie quia
ſufieit ei qui in vetrreſt &e vein tetr Sepeimo dieituir in
s cum autem quod ſi aliquis liber homo poſidetut - e;
ſeruus, & poſteà manumittitur, talis manumiſſio non nocet ei,
vt ob hoc (id eſt propter ſeruiturem aliqual aleatem ge
genuns; quia nec primô vere ſeruus erat, ſed ingenuitater D,ſaio dete-
ſuam retincbat h dvſque ad finem Franc , nina v ſi de rente adi
n n eemmus, quandoque aliter quia per ieutentiane urllr-
ſtatu hominuml ingenuum. h Irein per reſtitutionem natalium. l
idetur tanqua r-.s¬
Aldemf que
C-. ...n ſit in- iurauit ſe in-
fiat quin ſit in eneun, ad
Aeure
qu Sſ
gd
rente
Petr.
Ex duob.