Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0128
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
2o7 Inſtitutionum Imperialium Liber ij. 2o8

aJ Non valot quia ſerui ſunt, vel quaſivt s de iure perſon.S ſer-
ui. & f de libe hoaxhi. Lii.
b Fuerat. ante captiuitatem. e.
a Potliminij e Poſtiiiini. quod fingit, a eum ſemper in ciuirate fuiſſe: vt

piue ſemer ita fingitur, & quod di-
tate. citur,C. de cap. lj, &l.
b Lex Corne- captum. improprié l po-
lia improprie nitur lex Cornelia pro
ſumitur pto iure poſtliminij.
iure poſimi-d’ Ex lege Cormelia.
e Finio legis qua fingit c,eum prima
Cornelix. hora captiuitatis mor-
tuũ, & ſic liber: vt ffeo.
de teſta. l. lage Cornelia.
Aliud eſſet, ſi nulla eſ-
ſer fictio, vt in ſeruo
pœn facto: vt j. qui-

bus modis teſtamen. infir.

S non tamen. J Vltimo
dTeſtamẽtum not. quod tredecim d
facere quà, & ſunt perſon, & plures,
quot perſonz quæ teſtari nõ poſſunt.
prohibita. 5.Filiusfamiliàs 2. Item
ſeruus:vt S. cod in princ.
& fæodom. de teſt.l ſi fi-
lius. 3. Item impubes.
4. Item furioſus 5. Item
mente captus. 6. Item
prodigus. 7. Item mu-
tus. 8. ltẽ cœcus. 9. Item
ſurdus: vt ſupr.eo.S pra-
tereà. & S item furioſi.
& S. item prodigus. & S.
item ſurdus. & 5, cacus.
10. Item damnatus ad
mortem naturalem vel

ius fingit er; qui modi uupp pot, ſol Spa boſtibus, non autem lege Cor

valet, quamuis redierit. Sed
quod, dum in ciuitate fuerate,
fecit, ſiue redierit, valet iure
poſtliminijs, ſiue illic deceſſe-
rit, valet ex lege Corneliad.

DE INSTITVTIONE,

& exhredatione li-
berorum.

TITVLVS XIII.

Quiſquis filium habens in pote-
ſtate rite teſtari vult, operæpretium
eſt t eum aut inſtituat, aut nomi-
natim exharedem faciat. illius ete-
nim præteritione vſque adeô nullu
fit teſtamentũ, vt etiam ſi viuo pa-
tre deceſſerit, non conualeſcat. In
filiabus autem, cæteriſque per vi-
rilem ſexum deſcendentibus, lon-
ge diuerſam rattonem tenuit anti-
quitas: vt ex ho textu deguſtare
otes.

ſexus in remorior, prads conſtitutis apud verere

a arm exheredabãtur, & tamen teſtame
hredis præteritionẽ non infirmabatur, ſed ius a

que ad certam portionẽ, id eſt, dimidiam illius por

tur. Neque enim exl

habituri eſſent ab inteſtato, eis preſtabatur. Nee

On tamen ve
omnino valeat
teſtamentú, ſuffi-
cit hœc obſerua-
tio quam ſupràt
expoſuimus: ſed qui filium s in
poreſtate l habet, curare debet,
vt e hæredem inſtituat, vel ex-
hœredé nominatim faciat: alio-
qui ſi eum ſilẽtio præterieriti,
inutiliter teſtabitur, adeô qui-
dẽ, vt ſi viuoz patre filius mor-
tuus ſir, nemo hœres ex eo
teſtamento exiſtere poſſit: quia
ſcilicet ab initio non conſtite-
rit m teſtamẽtum. Sed non ita n
de filiabus, & aliis per virilem
ſexum deſcendentibus liberis
vtriuſq; ſexus antiquitatiy fue-
rat obſeruatum, led ſi non fue-
rant ſcripti haredes, ſcriptœve,
vel exhredati exhredatæve,
teſtamentum quidem nõ infir-
mabatur e, ius tamẽ accreſcen-
di eis ad certam portionemP.

s obſeruaba-
entu propter
cereſçendi vſ-
portionis, quam
ae Nee ſolum fuit hu-
iuſmodi differentia in-
ter fiios maſculos, &
huiuſmodi perſonas,
., rrs,
ſed etiam alia, quia li-
cet filij maſculi nomi-
natim debeant exha-
redari, non tamen ſu-
pradictas perſonas no-
minatim exharedare
parentibus erat neceſ-
ſe: ſed licebat eis illas
perſonas inter cteros
exhœredare. Sed domi.
ne, dicatis mihi, quid
eſt exharedare nomi-
natim? Ad hoc reſpon-
det: Amice, exhredare
nominatim videtur, qui
proprio nomine expreſ-
ſo exharedat: veluti ſi
teſtator dicat, Titius fi-
lius meus exhœres eſto.
vel non addito proprio
nomine, ſed appellatiuo
tantum, vt putà ſi teſta-
tor vnum ſolum filium
habuit. Et hc dicun-
tur vſque ad illum j.
poſthumi quoque Franc.
de Aret.
e JNon tamen licet di-
cta obſeruatio ſuprà, de

ciuilem: vt ffeod. de te-
b Intellige ſi ſta.laius, qui S.j-vſque ad finem.11. Item obſes: veffeo.llobſidesE.
ſint dati prota ltem de crimine famoſo damnatus: vt ffeod lis, cui Sfi. & l.
vace tenenda, eum lege. 13. Item de ſtatu ſuo dubitantes: vt ffeod deſtatu. & l.
A ole e qui in domini & lde ſtatu,4Ité monachus vr in Auth. de mo-
bus habe lo. na. iulud quoque coſ.i (Sed hodie ſecundum quoſdã corrigitur:
cum etiam lex vt in Auth de ſan-epiſc.S ſi qua mulier colij) s5.Item is cui im-
Conelia, ſe- terdicitur bonis à lege: vt C.de haret. & Mani. l Manicheos. &
eundum oo. load leg. Iul maieſt l vltima. Vnde verſus;
alias ſi dati a Teſtari nequeunt impubes, religioſus,
alia ciuitate, .. .... L .2.....11.
vel domino. Morti damnatus, & ſub patre filius, obſes,
Prodigus, & ſtultu, dubius, ſeruus, furioſus,
Crimine damnatus, cum muto, ſurdus, & illum,

nõ fiunt ſerui:
vt per Anlel.
Qui maieſtatem laſit, cacum quoque iungas.

hie

DE INSTITVTIONE, &c.

Iſta rubrica continuatur per gloſ infrà, in nigro. Angel. Vel ſie,
Dictum eſt ſuprà de teſtamentis, & eorum ordinatione, verum quia
in teſtamentis quandoque liberi exharedantur, ideo ſequitur rubr.
de exharedatione liberorum.

f Cõtinuatio.

g Diuiſio. On tamen. Totus iſte titulus diuiditur g principaliter in
tres partes. Primô ponit quid iuris erat de iure antiquo
circa exharedationem liberorú, & qua forma exhredabantur.
Secundô qualiter hodie exhredari debeant. Tertiô aliqua du-
bia circa prædicta ſubinfert. Secunda ibi;Sed hac quidem. Tertia
ibi; Sed ſi in expeditione. Itẽ prima ſubdiuiditur. Nam primô po-
nit quandam continuationem ad præcedentia. Secundô ponit
qualiter exhœredationem fieri de iure antiquo ſufficiebat de li-
beris natis, & in poteſtate, & primum locum,ſiue gradum obti-
nentibus Tertiô de liberis naſcituris, vel de natis nõ obtinenti-
bus primum gradum. Quartô de emãcipatis. Quintô de liberis
ciuilibus tantum, & de eorum exhœredatione. Secuuda ibi, Sed
qui flium. Tertia ibi, Poſthumi. Quarta ibi, Emancipatos. Quinta
ibi, Adoptiui. CAS VS. Domine, iam video de hac obſeruatione
ſolemni obſeruanda in teſtamento, nunquid ſufficit huiuſmodi
obſeruatio ad hoc, quod teſtamentum inexpugnabiliter valeat?
Reſpond. quod non Non enim vt omninô valeat teſtamentum
ſufficit prædicta obſeruatio, quam ſupra de teſtaordi-expoſui-
mus: ſed teſtator qui filiu in poteſtate habet, eum vel haredem
in teſtamẽto inſtituere, vel nominatim exharedare neceſſe ha-
bet Si enim eum ſub ſilentio praterierit, inutile erit teſtamen-
tum, & in tãtum erit inutile, vt licét iſte filius præteritus viuen-
te teſtatore mortuus fuerit nemo tamen ex co teſtamẽto heres
exiſtere poſſit. & hoc ea ratione, quia praterito filio in poteſtate
tempore facti teſtaméti exiſtente, teſtamentu ipſo iure nulum
fuit. & hoc verumfuit in filis maſculis primi gradus, ſed ſecus
erat in filiabus. Nã non ita de filiabus, vel aliis liberis vtriuſque

teſtament ordin. ſolen-
nis ſir, non tamen, &c. J Vel ſie ſuprà de ea obſeruatione, qua
eſt circa fidem, & probationem, ſatis dictum eſt, nunc deea que
eſt circa pietatem dicendum eſt, & licêt ea obſeruatio qua cir-
ca fidem eſt, ſatis diligens ſit:non tamen, &c.
f Suprà, ſ. in titu. de teſta ordinan.
g Filium etiam militem: vt ff.de liberis, & poſthumis.l filiufa-
miliàs.
h 5 In poteſtate. ſecus in emãcipatoiure ciuili, ſed idẽ iure pra-
torio:vt j eol emancipatos. AcCVRS. ADDITIO. Imô ho-
die præteritus dicit nullum etiam de iure ciuili, ſicut in poreſta-
te conſtitutus vr per gloſin exharedatos. in gleſſ noluit in Auth.
de har & Fal. Angel.
i J Praterierit ſnec inſtituendo, nec exharedando:vt j de hart.
qua ab inte. S-ea nec ipſo iure valet: vt C. de lib prater.ll maximã.
e JAdeo. ſa inuriliter teſtabitur.
a JVt ſi viuo. Vet etſi viuo quoniam id multô magis obſeruan-
dum eſt, ſi poſt mortempatris deceſſerit.Idem vero etiam in v¬
no gradu obſeruandum eſt, vt ſi à Primo inſtituto exhæredatus
ſum, à Secúdo ſubſtituto præteritus, & viuo, ac deliberante Pti-
mo deceſſero, tum deinde primus hœreditatẽ omiſerit: nã ſub¬ iente vius
ſtitutio nulla eſt: & hacin re par eſt cauſa lberorum & poſhu, prr reane
morum.l ſi poſthumus ffde liber & poſthu-l,. Svit & lprox ffde um omnino
iniu teſt. quod etià proponitur in l. ſi à primo de lil.& poſth-nulumeſeu
terum in ea, non, viuo patre; ſed viuo primo, legendum eſt: qua hieſi ſuetl
caſtigatio ſummé notada eſt. Diſpar verô eſt cauſa liberoru, ditreur
& poſthumorum in ſpecie huius S. videlicet cum de toto teſta-tula, ns
mento quæriturnam ſi poſthumus viuo patre natus deceſſerit, ,et, ſi vers
ex conſtitutiontbus ſcripto haredi bon poſſeſſio datur cum re. tacuit & at
l poſthumuu de imiu teſt ſi poſt mortem patris, teſtamentum nulppoouautf
lo iure valet l.a, de poſt har int CVi G AaI e ntin e ui
l Nemo ff de iniuſto, rupto teſtaméto.l filio S, fin contra Solibifi- quo lamen
lius viuit, hîe non. 2. Vel a hic iure ſtricto, ibi equoAcCCVRS. recunualeſtiu
Nemohares. Sed neq; bon. poſſeſſor cum reat quia ſectab. & id paſinm
dari poreſt qualis qualis, huic rei prateritus occurrere poreſt tentoiac-
petita bo. poſſeſſione contra tab. ..........., ſus, in quoet-
m Non conſtiterit. aliud ſi cõſtitit, licet poſteà rumpatur, purà an hodie ne-
agnatione poſthumi qui poſteà moritur:quia tunc recõualeſcit ceſſaria eſt bo-
teſtamentã vv flde iniuſto, rupto teſtamento l poſthumus-in pri norroini,
eod. S poſthumi ibi quod & flio, &e. Nec eſt mirum, quia ſi ais rienn
ab initio rumpitur agnatione poſthumi, eo mortuo cõualeſcit os en
argf-de regu iur lab initio. CIL.... I. e magna vtili
n J Sed non ita not ex vna parte ponit filios tantum, ex alia fi¬ atis, quia ea
lias, & omnes ex maſeulis, vel fœminis deſcendete , Lainnnuoa
VAntiquitas. Mediæ iuriſprudentia, non rij tabS, ſed hacin- c.
frà, l vlt.C. de lib prater A...:. e.1.. . tum dies tan-
OS Non infirmabatur. contrà J.eo. S, ſed fœminini. Sol vt ibi tum, & nõſo
pAA Adcertam portionenm ſe. dimidiam cius quoadab inteſtata iun aip.
habituri eſſent: vt C de lib ral maximi cirea me ibi, cum eni ſe ſie
per contra tabulas, &c. tore agnoir,
. a2Sed nee.

a Tu dic filis
 
Annotationen