DOI Artikel:
Kubiak, Ewa: Alegoria Eucharystii - wspólne wzory graficzne w malarstwie XVII i XVIII w. w Polsce i Peru
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52432#0235
Alegoria Eucharystii - wspólne wzory graficzne. ..
231
alegoryczne przedstawienia Eucharystii. Z lewej strony widzimy wyobrażenie
Chrystusa jako Tłoczni Mistycznej, po prawej zaś scena starotestamentowa ilu-
strujące fragment wojny machabejskiej i donosząca się do słów: „Słoniom po-
kazano sok winnych jagód i morwy, aby je rozjuszyć do bitwy. [...] Na każ-
dej bestii była przy pomocy specjalnych urządzeń umocowana wieża, która ją
okrywała” (IMch 6; 34,37)70. Tyle widać na ilustracji, ale biorąc pod uwagę
wymowę całego dzieła, najprawdopodobniej chodzi o nawiązanie do kolejnego
fragmentu opowieści, w której mowa o śmierci jednego z żołnierzy Judei, Ele-
azara, który poświęcił swe życie, zabijając słonia (IMch 6; 43^4-6), w średnio-
wieczu przedstawienie to było zestawiane ze sceną śmierci Chrystusa.
[8. Alegoria Eucharystii, całość i fragment z przedstawieniem Tłoczni Mistycznej,
klasztor kanoników regularnych loretańskich, poł. XVIII w. (fot. Ewa Kubiak)]
W środkowej części zostały umieszczone dwie postacie kobiece z żerdzią
i ogromną wiszącą kiścią winogron, zgodnie z ikonografią charakterystyczną
dla Powrotu wysłanników z Kanaanu. Dodatkowo w centrum winnego grona
malarz umieścił otoczoną glorią Eucharystię, tak by interpretacja sceny była
jeszcze bardziej jednoznaczna. Kobiece postacie są alegoriami Nadziei i Mi-
70 O zagrzewaniu słoni do walki za pomocą wina pisał również Marco Polo: „Gdy słonie mają
wieść do walki, dają im pić wiele wina, które jest ich napojem, jak wyrabiają z korzeni, a czynią
tak, gdyż słonie po wypiciu tego napoju stają się dziksze i zuchwalsze, i lepiej nadają się do bi-
twy”, Marco Polo 1993: 406; Kobielus 2002: 291.
231
alegoryczne przedstawienia Eucharystii. Z lewej strony widzimy wyobrażenie
Chrystusa jako Tłoczni Mistycznej, po prawej zaś scena starotestamentowa ilu-
strujące fragment wojny machabejskiej i donosząca się do słów: „Słoniom po-
kazano sok winnych jagód i morwy, aby je rozjuszyć do bitwy. [...] Na każ-
dej bestii była przy pomocy specjalnych urządzeń umocowana wieża, która ją
okrywała” (IMch 6; 34,37)70. Tyle widać na ilustracji, ale biorąc pod uwagę
wymowę całego dzieła, najprawdopodobniej chodzi o nawiązanie do kolejnego
fragmentu opowieści, w której mowa o śmierci jednego z żołnierzy Judei, Ele-
azara, który poświęcił swe życie, zabijając słonia (IMch 6; 43^4-6), w średnio-
wieczu przedstawienie to było zestawiane ze sceną śmierci Chrystusa.
[8. Alegoria Eucharystii, całość i fragment z przedstawieniem Tłoczni Mistycznej,
klasztor kanoników regularnych loretańskich, poł. XVIII w. (fot. Ewa Kubiak)]
W środkowej części zostały umieszczone dwie postacie kobiece z żerdzią
i ogromną wiszącą kiścią winogron, zgodnie z ikonografią charakterystyczną
dla Powrotu wysłanników z Kanaanu. Dodatkowo w centrum winnego grona
malarz umieścił otoczoną glorią Eucharystię, tak by interpretacja sceny była
jeszcze bardziej jednoznaczna. Kobiece postacie są alegoriami Nadziei i Mi-
70 O zagrzewaniu słoni do walki za pomocą wina pisał również Marco Polo: „Gdy słonie mają
wieść do walki, dają im pić wiele wina, które jest ich napojem, jak wyrabiają z korzeni, a czynią
tak, gdyż słonie po wypiciu tego napoju stają się dziksze i zuchwalsze, i lepiej nadają się do bi-
twy”, Marco Polo 1993: 406; Kobielus 2002: 291.