DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.24934#0177
?5
set . Ciccro Phitip. IX. statutf honorem P. Sulpitio Ruso , qut
in Legatione ad M. Antonium excef erar e vitd , tribuendum
cenfet, caufsamque in bafi infcribendam: quod is pro Republica
tnortem obierit, eamque causTam in basi inscribi . Ob menta
igitur propria , & Petinii Apri mariti , fiatua Abeina? Balbina
a Plebe Pifaurensi siatuta suit.
CVI.1VS COMMVNE LIBERORVM CONCESSIT.
Nemo unus e tot Scriptoribus , qui hanc Infcriptionem aut reci-
taverunt, aut laudaverunt, quid suerit jus commune liberorum,
de quo hic agitur , expticare (*J tentavit . Ac illud quidem
maxime cavendum puto , ne quis memoratum jus cum eo jttre
Confundat, quod patres cives Romani in proprios liberos. habebant,
quodque jus patrias potestatis dicebatur; ac quamquam patria po-
tefias propria suerit civium Romanorum , nullique atii homines
talem in liberos habuerint potesiatem , ut Jusiinianus docuit: ta-
men jus hoc patrue potefiatis pars suit Juris Quiritium quod unu
verfis civibus Romanis commune erat, proinde Pisaurensibus etiam
commune saffum suit, pofieaquam Pisaurum Colonia deduEla suit
A. U. 569 Liv. tib. neque vero consirmatio aliqua, aut nova
concejfio impetranda erat in Italid pofi legem Jidiam, quee cttm uni-
verfis Itatis plenwn civitatis Roman<e jus communicavit . Longe
igitur diverfum , ac omnino dijfmde suit jus commune libero-
rum , quod ut accuratius explicem , ignofcas mihi Vir humanijsi«
me , rogo , si prcefcriptum epijiolce modum aliquantulum excefsero.
Augufius veteri exemplo atque infiituto sapientijfimi cujufque
legislatoris in illud semper incubuit , ut , quantum ille potuiffet >
populum Romanum per matrimonia propagaret . Id ut afiequere-
tur , plures leges confcripfit; quibus conjugia prcemiis , coelibatum
poenis ajficeret; inter has celeberrima amplifsima efi ultimo lo•
co lata , qiice a Cofi. qui legem rogaverunt A. U. DCCLXIl.
Papio , & Poppceo lex Papia Poppara ddda efi . Ac id quidem
adeo cordi Augufio suit >, ut in Senatu. longa oratione > quam re-
tulit
(*) Prater Vcrtranlutn Manrum , cujus verba superhtr adduximus , Jacobus Gotbofredus ad
/. 4. Cod. Tbeod. de Jur. lib.erorum , de Jure communi liberorum in Inscripttone nosira
tnemorato eleoantijjstme dijferitit- Mutija , inijttit , conjugum testamenta , qui liberos: non
habent , duplici nihilominus. rarione subsillunt . I. Si jun£tis precibus mutuam sui in-
isUtutionem Principi .... insinuaverint . II. Si communium liberorum, jus conjuges re-
scripto Principis impetraverint: Communium , inquam liberorum ,, quomodo etiam voca-
tur l. 9. infr. de infirmandis his qus sub Tyran. imo & in veteri Insirriptione , qus Pisau-
ri &c. ubi jus Comtnune liberorum proculdubio male expresiTum': Scriprum fuerat, vel scrir
bendum IVS . COMMVNI . idest Communium hberorum . Consonat Heineccius in dobits-
fimo Commentario ad l. Juliatn & Papiatn lib. II. Cap. 15. JJ. VIII} ait illevocatuf
aiias jus commune liberorum apud Gruterum .... quamvis ibi errasle crediderim vel lapi-
cjdas vel deicripiorem, positumque conjiciam 1VS COMMVNIVJVl LIBERORVM.
set . Ciccro Phitip. IX. statutf honorem P. Sulpitio Ruso , qut
in Legatione ad M. Antonium excef erar e vitd , tribuendum
cenfet, caufsamque in bafi infcribendam: quod is pro Republica
tnortem obierit, eamque causTam in basi inscribi . Ob menta
igitur propria , & Petinii Apri mariti , fiatua Abeina? Balbina
a Plebe Pifaurensi siatuta suit.
CVI.1VS COMMVNE LIBERORVM CONCESSIT.
Nemo unus e tot Scriptoribus , qui hanc Infcriptionem aut reci-
taverunt, aut laudaverunt, quid suerit jus commune liberorum,
de quo hic agitur , expticare (*J tentavit . Ac illud quidem
maxime cavendum puto , ne quis memoratum jus cum eo jttre
Confundat, quod patres cives Romani in proprios liberos. habebant,
quodque jus patrias potestatis dicebatur; ac quamquam patria po-
tefias propria suerit civium Romanorum , nullique atii homines
talem in liberos habuerint potesiatem , ut Jusiinianus docuit: ta-
men jus hoc patrue potefiatis pars suit Juris Quiritium quod unu
verfis civibus Romanis commune erat, proinde Pisaurensibus etiam
commune saffum suit, pofieaquam Pisaurum Colonia deduEla suit
A. U. 569 Liv. tib. neque vero consirmatio aliqua, aut nova
concejfio impetranda erat in Italid pofi legem Jidiam, quee cttm uni-
verfis Itatis plenwn civitatis Roman<e jus communicavit . Longe
igitur diverfum , ac omnino dijfmde suit jus commune libero-
rum , quod ut accuratius explicem , ignofcas mihi Vir humanijsi«
me , rogo , si prcefcriptum epijiolce modum aliquantulum excefsero.
Augufius veteri exemplo atque infiituto sapientijfimi cujufque
legislatoris in illud semper incubuit , ut , quantum ille potuiffet >
populum Romanum per matrimonia propagaret . Id ut afiequere-
tur , plures leges confcripfit; quibus conjugia prcemiis , coelibatum
poenis ajficeret; inter has celeberrima amplifsima efi ultimo lo•
co lata , qiice a Cofi. qui legem rogaverunt A. U. DCCLXIl.
Papio , & Poppceo lex Papia Poppara ddda efi . Ac id quidem
adeo cordi Augufio suit >, ut in Senatu. longa oratione > quam re-
tulit
(*) Prater Vcrtranlutn Manrum , cujus verba superhtr adduximus , Jacobus Gotbofredus ad
/. 4. Cod. Tbeod. de Jur. lib.erorum , de Jure communi liberorum in Inscripttone nosira
tnemorato eleoantijjstme dijferitit- Mutija , inijttit , conjugum testamenta , qui liberos: non
habent , duplici nihilominus. rarione subsillunt . I. Si jun£tis precibus mutuam sui in-
isUtutionem Principi .... insinuaverint . II. Si communium liberorum, jus conjuges re-
scripto Principis impetraverint: Communium , inquam liberorum ,, quomodo etiam voca-
tur l. 9. infr. de infirmandis his qus sub Tyran. imo & in veteri Insirriptione , qus Pisau-
ri &c. ubi jus Comtnune liberorum proculdubio male expresiTum': Scriprum fuerat, vel scrir
bendum IVS . COMMVNI . idest Communium hberorum . Consonat Heineccius in dobits-
fimo Commentario ad l. Juliatn & Papiatn lib. II. Cap. 15. JJ. VIII} ait illevocatuf
aiias jus commune liberorum apud Gruterum .... quamvis ibi errasle crediderim vel lapi-
cjdas vel deicripiorem, positumque conjiciam 1VS COMMVNIVJVl LIBERORVM.