Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Archaiologikē ephēmeris: periodikon tēs en Athēnais Archaiologikēs Hetaireias (1862(1863))

59 ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΕ. 60

άνήκουσιν είς τδν κύκλον τής στενωτέρας του θεοΰ πρδς τό τα; ιδιότητας Ιχοντας, δ Έρμης είναι μουσικός, άγώνιος

ζώον σχέσεως, φέρουσι αυτό έπί των ώμων ή ετι οί- ώς έκεΐνος κλπ. δ Έρμης ως δ νεώτερος των θεών ήτο και

κειότερον είς τάς άγκάλας αυτοΰ* ώς παράδειγμα δύνανται άγγελος αυτών, είς δε την Τανα'γραν, δι' ήν τό άγαλμα

νά χρησιμεύσωσιν, δ Έρμης δ είς το άγγεΐον τοΰ Σωσίου του Έρμου υπό του Καλαμίδος κατεσκευάσθη, έλατρεύετο

(5) ευρισκόμενος, δστις φέρει ε?ς τάς άγκάλας τόν κριόν ώς προςάτης των γυμνασίων, και ώς τοιούτος απέτρεψε

προσφιλέστερον τοΰ δέοντος, δ τδν κριόν επί τόν ώμων τήν λοιμώδη νδσον, διά τοΰτο κατά την έορτήν του άν-

φέρων Πάν ειςτβ Τϊδθ1ιΙ)6Ϊη οοΐΐεοί. οί Εη§Γ3,ν. Τ: Π τιπροσώπει αυτόν δ ώραιότερος των έφηβων, βεβαίως

ρ \) 40; ή Μαινάς ήτις δμοίως τράγον επί των ώμων φέ- διά τδν λΰγον, ζχι και δ Έρμης τοιούτος έθεωρεΐτο, τό

ρει· (Μΰ11βΓ8 ϋβηίαη· ΙΙ,ΧΕν.571 (5), ή Υγεία μετά άγαλμα λοιπόν τοΰ Έρμου τό είς την έορτήν ταυτην

τοΰ οφεως, (ΜΐίΠοΓδ' ε. α. ΕΧΙ. 792 Β.) ή τοΰ φθινοπώ- άναφερόμενον πώς ήτο δυνατόν αυτόν πωγωνοφόρον νά

ρου "Ωρα φέρουσα επί τών ώμων δορκα'δα, ήτις μάλλον παριστα'νη; εις τί δέ βασιζόμενος τις δύναται τό άγαλμα

ή προσιφλώς εχει τήν κεφαλήν πρός τήν φορέα έστραμ- της συλλογής Πέμοροκες τω Καλα'μιδι νά άποδώση;

μένην. (Μιΐδβο ΒιιΛοη νοί. XIV Τ. 32) παραλείπω νομίζω μέ πολυ μεγαλείτερον δίκαιον δύναται τις μαλ-

πολλάς ά'λλας παραστάσεις, ώς τοΰ γνωστοΰ Σατύρου μέ λον εις τα νομίσματα της Τανάγρας νά έμπιστευθή, εΕς

το άρνίον επί τών ώμων, ούτινος εκμαγεία εις άπαντα 3 καθώς ή ιστορία της ελληνικής καλλιτεχνίας διδάσκει

σχεδόν τα μουσεία υπάρχουσιν. τά της λατρείας τοΰ τόπου άγάλματα συνήθως άπετυ-

Ώς κριοφόρος έλατρεύετο δ Ερμής είς διαφόρους τό- ποΰντο, καθ' δ δ Ερμής είς νεανικήν ήλικίαν παρίστα-

πους, ιδίως δέ τον Φενεόν, τήν Τανα'γραν, και τήν Ό- ται κριοφόρος· ών δύο εισέτι γνωστά εΐναι, τό μεν εν

λυμπίαν (6) είς Τάναγραν έλέγετο κατά Παυσανίαν. εις τήν συλλογήν τοΰ Βρετανικοΰ μουσείου, τό δέ Ιτε-

(ε.α.) « δτι δ Έρμης απέτρεψε νόσον λοιμώδη περί τό ρον είς τήν τοΰ Κ. Πρόκες, εδημοσιεύθησαν δέ διά της

τεΤχος κριόν περιενεγκών, και έπί τούτω Κάλαμις έποίη- αρχαιολογικής τοΰ Γέρχαρδ έφημερίδος (7).Ή0ελον ί1-

σεν άγαλμα Έρμοΰ φέροντα κριόν επί τών ώμων δς σως μοί άντιτάςει τις τήν τέως επικρατούσαν γνώμην

δ' άν έφήβων προκριθή τό είδος κάλλιστος, ούτος έν τοΰ δΤτι δ Ερμής υπό τής αρχαίας τέχνης άπεικάζετο πωγω-

Έρμοΰ τή έορτή περίεισιν έν κύκλω τοΰ τείχους εχων νοφόρος, και τοιοΰτον δεικνύουσιν ήμΐν τά άρχαΐα άγ-

άρνα έπί τών ώμων. » Ύπό πολλών Αρχαιολόγων θε- γεια- περί τοΰ αντικειμένου τούτου έκτεταμένως είς τήν

ωρεΐται ώς άντίτυπον τοΰ αγάλματος τούτου τοΰ Καλά- περί τοΰ Έρμοΰ τοΰ Όνάτα διατριβήν μου πραγματευ-

μιδος τό έν λ¥ϊΙίοη1ιοπ86 παρά τω δαΗδΐιτίΓ^ μικρόν θείς νομίζω περιττόν και αύθις τά αυτά νά έπαναλάβω,

μαρμάρινον άγαλμάτιον τής συλλογής Πέμβροκες, καθ' διά τοΰτο παραπέμπω εις αυτήν, Ινθα δ αναγνώστης εύ-

8 δ Έρμης πωγωνοφόρος εις τέχνην αρχαιοπρεπή φέ- ρίσκει ικανά νεανίου Έρμοΰ παραδείγματα, και έπί αρ-

ρει κριόν έπί τών ώμων δ έν Λειψία καθηγητής τής άρ- χαίων μάλιστα άγγείων. Αι περί τής παραστάσειος τοΰ

χαιολογίας μάλιστα Κ. Ιωάννης'Οβερβεκ (17) υπέστη- Έρμοΰ ώς ανδρός υπό τής αρχαίας τέχνης γνώμαι τών

ρίςε τήν γνώμην ταύτην, επειδή, ώς λέγει, ευρίσκει αρχαιολόγων έστηρίζοντο μόνον εις άπλήν είκασίαν σχη-

ΐχνη τοΰ δυθμοΰ τής τέχνης τοΰ Καλάμιδος εις τό ά- ματισθεΐσαν έκ τής αγνοίας τών παραστάσεων αυτοΰ

γαλμάτιον τοΰτο* κατά πόσον ή γνώμη τοΰ επαξίου τού- ώς νεανίου, και ές δμοίων τοΰ αυτοΰ εις ά^δρικήν ήλι-

του τών καλλιτεχνημάτων έκτιμητοΰ ώς πρός τόν ρ"υθ- κίαν πωγονοφόρου εις άρχαΐά τινα άγγεΐα· αλλά μήπως

μόν τής τέχνης τοΰ Καλάμιδος βάσιμος 'ειναι, τοΰτο τά αύϊά άγγεΐα δεν παρέχουσιν ήμΐν εικόνας και άλλων

έπί τοΰ παρόντος άφίνομεν άνεςέταστον άς έςετάσω- θεών και ήρώων μέ δμοίας διαφοράς; ώς παράδειγμα

μεν όμως άν είναι δυνατόν, τό μνημονευθέν άγαλμα ώς άναφέρω τόν' Ηρακλή, μάλιστα έπί Αθηναϊκών άρχαίων,

άντίτυπον τοΰ Καλάμιδος νά θεωρηθή. Ό Ερμής ήτο και τόν Απόλλωνα ε?ς τοΰ Κλιτίου και Εργοτίμου τό άγ-

συγγενής τω Άπόλλωνι θεός, διά τοΰτο ευρίσκομεν αυ- γεΐον, τό Ετερον τής γεννήσεως τής Αθηνάς και άλλα·

τους πάντοτε πρός άλλήλους συνδεδεμένους, και τάς αυ- τόν Αχιλλέα ε?ς πλείστα δσα* οΐτινες άπαντες είς τά άγ-

γεια ταΰτα παρίστανται πωγωνοφόροι, έν ω ε?ς άλλα

5) Άπεικονισμένον εις τά Μοηυιηβηία άοΐΐ' Ιηβίίίηίο I ί. 24 τουναντίον, ή δέ γλυπτική άπείκαζεν αυτούς πάντοτε ώς

25. Αηηαΐί 1834 ρ. 426—27. ΜοΙΙθγ ύβιΛ ά. αΐίβη Κιιη8ί.___.

1 XI,V. η. 210. (7) ΑΓοΗαοΙό^ΒίΙιβ Ζβϋηηί 1849 Ταί. ίχ η· 12 και Μϋΐ-

(0) Ποωσαν. 9, 22, 2. 5, 14, 7. και 27, 7.) 1βΓ ΤΤίβββΙβΓ Πβηίαη. ά. α. Κυηβί II χχΐχ η. 324α.