DOI Artikel:
Mistriōtēs, Geōrgios: Peri bebaiōseōs tēs theseōs, en hē ekeito to Ōdeion tou Perikleous
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0031
24 Περί βεβαιώσεως της ΰέσεως έν ?/ εκείτο το 'Ωδεΐον τον Περικλέους· ύπδ Γ. Μιστριώτου.
τος, άνέλαβεν αύτός Ό Περικλής τήν έπιστασίαν
αύτοΟ.
Έκ της μελέτης τοΰ μουσοπόλου οίκου της
ΣαπφοΟς έγεννήθη έν ήμΐν ή έπιθυμία, ίνα άκριβέ-
στερον μελετήσωμεν τά τοΰ Ωδείου του Περι-
κλέους. Άλλ' ίσως ή έπιθυμία αύτη έμελλε νά μή
πληρωθή, εί μή ο σύμβουλος της Εταιρείας κ.
Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς ύπεδείκνυέ μοι, δτι αί
οίκίαι του κ. Μουστοπούλου, έν αΐς κατά πάσαν
πιθανότητα ύπάρ/ει το 'Ωδεΐον τοΟ Περικλέους,
πωλούνται. Δια τήν ένέργειαν ταΰτην καΐ τήν εύ-
στοχον εϊκασίαν όφείλομεν τούτω πολλάς χάριτας.
Το 'Ωδεΐον του Περικλέους παρά τοις άρχαίοις
είναι πολυΟρύλητον και οί νεώτεροι αρχαιολόγοι
πολλάκις διενοήθησαν ή έπειράθησαν, όπως άνα-
καλύψωσιν, άλλ' άπέτυχον. Δια τοΰτο /αίρομεν,
δτι δυνάμεθα νά βεβαιώσωμεν, δτι ύπάρ/ει μεγί-
στη πιΟανότης, δτι τέλος πάντων άνευρέθη.
Κατ' Ιμήν λοιπόν εΐσήγησιν ή Αρχαιολογική
Εταιρεία ήγόρασε δυο οικίας του κ. Μουστοπού-
λου κειμένας κατά τήν άριστεράν πλευράν τοΰ Διο-
νυσιακού" θεάτρου και κατά τήν βορειανατολικήν
πλευράν της Ακροπόλεως. Ταύτας κατεδαφίσαντες
έποιήσαμεν άνασκαφάς. Άλλ' δ διαπρεπής άρχαιο-
λόγος κ. Καστριώτης έν τω προσήκοντι /,ρόνω
πραγματευθήσεται περί των εύρημάτων της ανα-
σκαφής. Έγώ δε λίαν έχάρην, δτι εύρέθησαν πλεί-
στα τμήματα του Παρθενώνος, άπερ έξεσφενδονί-
σθησαν δια της καταστροφής του Μοριζίνη, ώς εί-
κασεν δ επόπτης της άνασκααής κ. Χρ. Ηλιόπου-
λος. Ούτω τμήματα του ναού της Σοφίας, 6ν ίδρυ-
σεν ή διάνοια του Περικλέους, ή επιστασία τοΰ
Καλλικράτους και ή καρδία της Πεντέλης, φυ-
γόντα τήν πυρίτιδα του άγριου πολιορκητοΰ εύρον
άδελφικήν φιλοξενίαν παρά τω έτέρω τέκνω του
περικλεοΰς πολιτευτοΰ.
Άλλ' είναι αρά γε το άνασχ.αρέν μέρος όντως
το ΏιδεΤον του Περικλέους; Κακή μοίρα δεν εύρο-
μεν σπουδαία τεκμήρια, έξ ών ήδυνάμεςα νά είκά-
σωμεν, δτι όντως είναι το ζητούμενον και δεν ήτο
δυνατόν νά εύρωμεν διότι ένταΰθα ού'τε μάρμαρα
ύπήρχον, ώς έν τω Διανυσιακώ θεάτρω, ούτε κοίλον
ού'τε κερκίδες ούτε εδώλια, άλλά κατά τό πλείστον
ξύλα, άπερ έκαυσεν ο κοΰφος δημαγωγός Άρι-
στίων. Και δμως εγώ πείθομαι, δτι δεν άπετύχο-
μεν του ζητουμένου, ώς γίνεται δήλον έκ των έξης.
Ο Βιτρούβιος μνημονεύει, δτι ή οροφή κατε-
σκευάσθη έκ Περσικών ίστών (φαίνεται δτι τοΟτο
έγένετο προς τιμήν, ώς νΰν κατασκευάζομεν αν-
δριάντας έκ τηλεβόλων). Εί ήτο δυνατόν νά εύρο)-
μεν ήμίκαυστον άνθρακα έκ της μεγάλης έκείνης
πυρκχϊάς, ήτις άπετέφρωσε τό 'Ωδεΐον, τό τεκμή-
ριον ήθελεν άγάγει ημάς εις τό ζητούμενον. Κατά
κακήν δμως μοΐραν εύρέθη στρώμα ανθράκων,
άλλ' οί άνθρακες είναι μεταβεβλημένοι εις κόνιν,
ήτις ενίοτε έκ της πιέσεως είναι μεταβεβλημένη
εις μάζας. Έν ταύταις ειδικοί άνδρες παρετήρησαν
δτι τά ξύλα, έξ ών οί άνθρακες, ήσαν ρητινοφόρα,
δπερ ύποδεικνύει ίσως τους ιστούς των Περσών
διότι οί ναυπηγοί προτιμώσι τά ρητινοφόρα δένδρα
προς ναυπήγησιν. Έχομεν δμως άλλο τεκμήριον
προς λύσιν του ζητήματος" δ Άππιανός (κεφ. 38)
μνημονεύει, δτι, δτε δ Σύλλας κατέλαβε τάς Αθή-
νας, δ δημαγωγός Άριστίων φεύγων εις τήνΆκρό-
πολιν ενέπρησε το Ώδεΐον' «και Άριστίων αότοΐς
συνέφευγεν, έμπρήσας το 'Ωδεΐον, ίνα μή έτοίμοις
ξύλοις αύτίκα δ Σύλλας έ'χοι τήν Άκρόπολιν ένο-
χλεΐν». Ο ιστορικός εννοεί, δτι οί στρατιώται του"
Σύλλα λαμβάνοντες προ/είρως έκ του Ώιδείου τους
ιστούς των Περσικών πλοίων ήδύναντο ούχί νά φο-
νεύωσιν, άλλά νά ένοχλώσι τους στρατιώτας τοΰ
Άριστίωνος τους φρουροΰντας έπί της Ακροπό-
λεως. Έάν τις άπίδη εις δλόκληρον τήν πλευράν
της Ακροπόλεως τήν έστραμμένην προς το Διονυ-
σιακον θέατρον (διότι κατά τόν Βιτρούβιον ένταΰθα
πρέπει νά ζητήσωμεν το 'Ωδεΐον τοΰ Περικλέους)
δεν ύπάρχει άλλη θέσις, έξ ής οί πολέμιοι δύναν-
ται νά ένοχλώσι τούς έν τή Ακροπόλει φρουροΰν-
τας, διότι ένταΰθχ τό τεΐ/ος της Ακροπόλεως ει-
νχι χθαμαλον και ή γωνία παρέ/ει πολλάς άνω-
μαλίας, εφ ών οί πολιορκηταί άναβαίνοντες ήδύ-
ναντο νά ένοχλώσι τούς έν τή Ακροπόλει φρου-
ροΰντας. Έάν τις θέση άλλαχοΰ το 'Ωδεΐον, πρέ-
πει νά λάβη ύπ' δψει, δτι και πολλαπλάσιον μή-
κος εί είχον οί ίστοί τών Περσικών πλοίων, δεν
ήδύναντο νά ένοχλώσι τούς φρουρούς. Μή τις είπη,
δτι οί πολιορκηταί ήδύναντο νά μεταφέρωσι τούς
ίστούς' διότι δ Άππιχνός λέγει έτοίμοις ξνλοις.
Ή άπόδειξις αυτη έξαναγκάζει ημάς, ίνα δεχθώ-
μεν, δ'τι ένταΰθα κείται τό 'ώδεΐον τοΰ Περικλέους.
29 7 14
τος, άνέλαβεν αύτός Ό Περικλής τήν έπιστασίαν
αύτοΟ.
Έκ της μελέτης τοΰ μουσοπόλου οίκου της
ΣαπφοΟς έγεννήθη έν ήμΐν ή έπιθυμία, ίνα άκριβέ-
στερον μελετήσωμεν τά τοΰ Ωδείου του Περι-
κλέους. Άλλ' ίσως ή έπιθυμία αύτη έμελλε νά μή
πληρωθή, εί μή ο σύμβουλος της Εταιρείας κ.
Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς ύπεδείκνυέ μοι, δτι αί
οίκίαι του κ. Μουστοπούλου, έν αΐς κατά πάσαν
πιθανότητα ύπάρ/ει το 'Ωδεΐον τοΟ Περικλέους,
πωλούνται. Δια τήν ένέργειαν ταΰτην καΐ τήν εύ-
στοχον εϊκασίαν όφείλομεν τούτω πολλάς χάριτας.
Το 'Ωδεΐον του Περικλέους παρά τοις άρχαίοις
είναι πολυΟρύλητον και οί νεώτεροι αρχαιολόγοι
πολλάκις διενοήθησαν ή έπειράθησαν, όπως άνα-
καλύψωσιν, άλλ' άπέτυχον. Δια τοΰτο /αίρομεν,
δτι δυνάμεθα νά βεβαιώσωμεν, δτι ύπάρ/ει μεγί-
στη πιΟανότης, δτι τέλος πάντων άνευρέθη.
Κατ' Ιμήν λοιπόν εΐσήγησιν ή Αρχαιολογική
Εταιρεία ήγόρασε δυο οικίας του κ. Μουστοπού-
λου κειμένας κατά τήν άριστεράν πλευράν τοΰ Διο-
νυσιακού" θεάτρου και κατά τήν βορειανατολικήν
πλευράν της Ακροπόλεως. Ταύτας κατεδαφίσαντες
έποιήσαμεν άνασκαφάς. Άλλ' δ διαπρεπής άρχαιο-
λόγος κ. Καστριώτης έν τω προσήκοντι /,ρόνω
πραγματευθήσεται περί των εύρημάτων της ανα-
σκαφής. Έγώ δε λίαν έχάρην, δτι εύρέθησαν πλεί-
στα τμήματα του Παρθενώνος, άπερ έξεσφενδονί-
σθησαν δια της καταστροφής του Μοριζίνη, ώς εί-
κασεν δ επόπτης της άνασκααής κ. Χρ. Ηλιόπου-
λος. Ούτω τμήματα του ναού της Σοφίας, 6ν ίδρυ-
σεν ή διάνοια του Περικλέους, ή επιστασία τοΰ
Καλλικράτους και ή καρδία της Πεντέλης, φυ-
γόντα τήν πυρίτιδα του άγριου πολιορκητοΰ εύρον
άδελφικήν φιλοξενίαν παρά τω έτέρω τέκνω του
περικλεοΰς πολιτευτοΰ.
Άλλ' είναι αρά γε το άνασχ.αρέν μέρος όντως
το ΏιδεΤον του Περικλέους; Κακή μοίρα δεν εύρο-
μεν σπουδαία τεκμήρια, έξ ών ήδυνάμεςα νά είκά-
σωμεν, δτι όντως είναι το ζητούμενον και δεν ήτο
δυνατόν νά εύρωμεν διότι ένταΰθα ού'τε μάρμαρα
ύπήρχον, ώς έν τω Διανυσιακώ θεάτρω, ούτε κοίλον
ού'τε κερκίδες ούτε εδώλια, άλλά κατά τό πλείστον
ξύλα, άπερ έκαυσεν ο κοΰφος δημαγωγός Άρι-
στίων. Και δμως εγώ πείθομαι, δτι δεν άπετύχο-
μεν του ζητουμένου, ώς γίνεται δήλον έκ των έξης.
Ο Βιτρούβιος μνημονεύει, δτι ή οροφή κατε-
σκευάσθη έκ Περσικών ίστών (φαίνεται δτι τοΟτο
έγένετο προς τιμήν, ώς νΰν κατασκευάζομεν αν-
δριάντας έκ τηλεβόλων). Εί ήτο δυνατόν νά εύρο)-
μεν ήμίκαυστον άνθρακα έκ της μεγάλης έκείνης
πυρκχϊάς, ήτις άπετέφρωσε τό 'Ωδεΐον, τό τεκμή-
ριον ήθελεν άγάγει ημάς εις τό ζητούμενον. Κατά
κακήν δμως μοΐραν εύρέθη στρώμα ανθράκων,
άλλ' οί άνθρακες είναι μεταβεβλημένοι εις κόνιν,
ήτις ενίοτε έκ της πιέσεως είναι μεταβεβλημένη
εις μάζας. Έν ταύταις ειδικοί άνδρες παρετήρησαν
δτι τά ξύλα, έξ ών οί άνθρακες, ήσαν ρητινοφόρα,
δπερ ύποδεικνύει ίσως τους ιστούς των Περσών
διότι οί ναυπηγοί προτιμώσι τά ρητινοφόρα δένδρα
προς ναυπήγησιν. Έχομεν δμως άλλο τεκμήριον
προς λύσιν του ζητήματος" δ Άππιανός (κεφ. 38)
μνημονεύει, δτι, δτε δ Σύλλας κατέλαβε τάς Αθή-
νας, δ δημαγωγός Άριστίων φεύγων εις τήνΆκρό-
πολιν ενέπρησε το Ώδεΐον' «και Άριστίων αότοΐς
συνέφευγεν, έμπρήσας το 'Ωδεΐον, ίνα μή έτοίμοις
ξύλοις αύτίκα δ Σύλλας έ'χοι τήν Άκρόπολιν ένο-
χλεΐν». Ο ιστορικός εννοεί, δτι οί στρατιώται του"
Σύλλα λαμβάνοντες προ/είρως έκ του Ώιδείου τους
ιστούς των Περσικών πλοίων ήδύναντο ούχί νά φο-
νεύωσιν, άλλά νά ένοχλώσι τους στρατιώτας τοΰ
Άριστίωνος τους φρουροΰντας έπί της Ακροπό-
λεως. Έάν τις άπίδη εις δλόκληρον τήν πλευράν
της Ακροπόλεως τήν έστραμμένην προς το Διονυ-
σιακον θέατρον (διότι κατά τόν Βιτρούβιον ένταΰθα
πρέπει νά ζητήσωμεν το 'Ωδεΐον τοΰ Περικλέους)
δεν ύπάρχει άλλη θέσις, έξ ής οί πολέμιοι δύναν-
ται νά ένοχλώσι τούς έν τή Ακροπόλει φρουροΰν-
τας, διότι ένταΰθχ τό τεΐ/ος της Ακροπόλεως ει-
νχι χθαμαλον και ή γωνία παρέ/ει πολλάς άνω-
μαλίας, εφ ών οί πολιορκηταί άναβαίνοντες ήδύ-
ναντο νά ένοχλώσι τούς έν τή Ακροπόλει φρου-
ροΰντας. Έάν τις θέση άλλαχοΰ το 'Ωδεΐον, πρέ-
πει νά λάβη ύπ' δψει, δτι και πολλαπλάσιον μή-
κος εί είχον οί ίστοί τών Περσικών πλοίων, δεν
ήδύναντο νά ένοχλώσι τούς φρουρούς. Μή τις είπη,
δτι οί πολιορκηταί ήδύναντο νά μεταφέρωσι τούς
ίστούς' διότι δ Άππιχνός λέγει έτοίμοις ξνλοις.
Ή άπόδειξις αυτη έξαναγκάζει ημάς, ίνα δεχθώ-
μεν, δ'τι ένταΰθα κείται τό 'ώδεΐον τοΰ Περικλέους.
29 7 14